Hình họa – Tỷ lệ người body toàn thân
Hình họa – Tỷ lệ người toàn thân
Tỷ lệ người : Đó là mối quan hệ về kích cỡ giữa những bộ phận với hàng loạt khung hình con người. Để nắm được những mối quan hệ này và làm cơ sở khoa học cho việc vẽ hình họa người một cách thuận tiện tất cả chúng ta cần nghiên cứu và điều tra tổng lực sự khác nhau về tỷ suất chiều cao, chiều ngang cũng như một số ít bộ phận khung hình người. Chúng ta lần lượt tìm hiểu và khám phá tỷ suất giữa người châu Âu với châu Á, giữa nam và nữ, giữa người trưởng thành, người già và trẻ nhỏ trải qua một số ít lược đồ, hình minh họa và một số ít bài tập vẽ người body toàn thân của sinh viên. Tuy vậy tỷ suất người cũng chỉ mang tính tương đối và không hề tuyệt đối với từng khung hình, bởi có người cao, người thấp, người béo, người gầy …
Trong giải phẫu tạo hình và một số ít tài liệu, sách tìm hiểu thêm, giáo trình dạy vẽ hình họa, thường thì người ta lấy chiều cao của đầu làm đơn vị chức năng đo và so sánh tỷ suất khung hình người trong thực tiễn cho thấy lấy đầu làm đơn vị chức năng đo là hài hòa và hợp lý và tối ưu. Tỷ lệ chiều cao người đa phần nhờ vào vào khung xương, nhưng bề rộng và độ lớn của bề ngang cũng như của bộ phận khung hình lại do những cơ và lớp mỡ quyết định hành động. Có nhiều người có độ cao như nhau nhưng béo hay gầy là sự khác nhau .
Tỷ lệ người châu Âu : Thời Phục Hưng người ta đã tìm ra tỷ suất mang tính tổng quát của khung hình người, mặc dầu tỷ suất này có đặc thù lý tưởng. Nhưng hãy mở màn làm như vậy, nó vẫn là cơ sở thiết yếu cho người vẽ khi cần rút ngắn hoặc lê dài người ra trên bức vẽ, hay trong tác phẩm của mình. Người ta chia làm 8 phần ( theo chiều cao đứng thẳng của người đàn ông trưởng thành ), mỗi phần bằng chiều cao từ đỉnh sọ tới cằm. Nếu tính từ trên đỉnh sọ xuống thì phần thứ nhất là chiều cao đầu, phần thứ hai từ cằm tới ngang vú, phần thứ ba từ ngang vú tới rốn, phần thứ từ từ rốn tới bộ phận sinh dục, phần thứ năm từ bộ phận sinh dục tới vị trí gần 2/3 chiều dài xương đùi, tiếp đến dưới khớp xương bánh chè, từ vị trí dưới khớp xương bánh chè xuống hết bàn chân ( mặt đất ) bằng hai đầu. Rốn là giao điểm của hai đường chéo từ đầu xương đòn bên trái, bên phải xuống mấu chuyển xương đùi bên phải và trái. Khi hai tay dang ngang, từ điểm đầu ngón bên này sang bên kia bằng chiều cao của khung hình – Trục giữa, thẳng, đi qua khung hình người khi đứng theo hướng chính diện, ta có những vị trí về hai bên phải và trái, mỗi bên 4 đầu ( Nhóm hình 1 ) .
Nhóm hình 1 – Bản vẽ Vitruvian Man của Leonardo da Vinci mô tả mối quan hệ tương quan giữa tỷ lệ cơ thể người và hình học.
Nhóm hình 2 – Lược đồ tỷ suất khung hình người, nam, nữ nhìn phía trước, phía sau và hướng nghiêng .
Tính từ giữa hai đầu xương đòn đến khớp giữa cánh tay và cẳng tay bằng 2 đầu, tiếp đến đầu ngón chỏ cũng bằng 2 đầu. Như vậy từ đầu vai này sang đầu vai kia gần bằng 2 đầu, độ dài của cánh tay trên và cẳng tương tự bằng nhau tay dưới. Chiều ngang hông, chỗ rộng nhất với nam bằng 1,5 đầu, với nữ khoảng chừng 2 đầu. Chiều cao mặt chia làm 3 phần bằng nhau, phần thứ nhất từ chân tóc tới ngang lông mày, phần tiếp theo tới chân mũi, phần còn lại tới cằm. Nếu ta chia đôi chiều cao của mặt thì đó là trục mặt. Đó là hàng loạt tỷ suất khung hình người nhìn phía trước còn phía sau và hướng nghiêng tất cả chúng ta xem lược đồ ( Nhóm hình 2 ) .
Tỷ lệ người châu Á : Cũng với việc chia tỷ suất ( lấy đầu làm đơn vị chức năng đo như trên ), người Trung Quốc và Nước Ta có ý niệm và cách chia gần như nhau. Người Trung Quốc cho rằng, nếu chia chiều cao của người chừng 7,5 đến 8 thước thì chiều ngang phải là 2 thước đến 2,5 thước và được đúc rút kinh nghiệm tay nghề bằng một câu nói : ” đứng 7 ngồi 5 3 rưỡi “. Như vậy câu nói đó cũng tương thích với việc lấy đầu làm chuẩn ( Nhóm hình 3 ) .
Nhóm hình 2 – Lược đồ tỷ lệ cơ thể người, nam, nữ nhìn phía trước, phía sau và hướng nghiêng.
Theo cách chia của người Nước Ta ta, họa sỹ Lương Xuân Nhị ( trong cuốn Giải phẫu tạo hình ) cũng vẫn lấy đầu làm đơn vị chức năng đo và chia tỷ suất body toàn thân ở người đàn ông trưởng thành khi đứng thẳng được 7 ½ đầu và đơn cử : Mặt trước : thân kể cả đầu đo được 4 đầu và chia ra như sau : ( 1 ) Từ đỉnh đầu đến cằm, ( 2 ) Từ cằm đến vú, ( 3 ) Từ vú đến khoảng chừng rốn, ( 4 ) Khoảng rốn đến bộ phận sinh dục. Chân từ mặt đất đến ngấn bẹn bằng 4 đầu và được chia ra như sau : Từ mặt đất đến khớp đầu gối ( là 2 đầu ) bằng từ khớp đầu gối đến ngấn bẹn, vị trí trên mấu chuyển lớn của xương đủi 1 đốt ngón tay ( là 2 đầu ) .
Mặt sau : ( 1 ) Đỉnh đầu đến ngang gáy ( phía trên mấu xương ), ( 2 ) Tiêp theo tới góc xương vai ( 3 ) Tới cạnh trên mông, ( 4 ) Tới ngấn mông. Từ mặt đất đến ngấn mông bằng 3 ½ đầu .
Tay : Từ mỏm cùng vai đến đầu ngón tay giữa gần bằng 3 ½ đầu. Từ mỏm khuỷu đến đầu ngón tay giữa bằng 2 đầu. ( Nhóm hình 1 và 3 ) .
Chiều rộng ngang vai gần bằng 2 đầu. Hông – từ mấu chuyển lớn bên này sang bên kia bằng 1 ½ đầu .
Những đặc thù khác nhau dễ nhận ra nhất giữa nam và nữ là : Nữ vai hẹp, hông rộng và ngược lại nam, vai rộng, hông hẹp. ( Nhóm hình 2 ). Ngoài ra còn có những đặc thù khác nhau khác như : người chân dài thì thân ngắn, khuỷu tay xuống thấp ngang thắt lưng và ngược lại, người thân trong gia đình ngắn thì chân dài. Vì vậy mà khi ngồi xổm hay ngồi bệt dễ nhận ra điểm đầu gối cao hay thấp, dưới nách hay ngang vai .
Tỷ lệ của trẻ nhỏ : Khảo sát lược đồ sau ( Nhóm hình 4 ), tất cả chúng ta thấy việc tìm hiệu tỷ suất và mối quan hệ biến hóa qua những lứa tuổi được xác lập ở những vị trí những bộ phận trên khung hình người giữa châu Âu, châu Á nói chung và cách chia của người Việt nam tất cả chúng ta cơ bản là tương tự như nhau, từ đó tất cả chúng ta hoàn toàn có thể tìm ra được tỷ suất chung nhất như sau :
Nhóm hình 3 – Tỷ lệ người nam, nữ châu Á
Nhóm hình 4
Trẻ em sơ sinh cho tới khi 1 tuổi có chiều cao khoảng 4 đầu – Lúc đó vị trí rốn nằm ở dưới hoặc được phân đôi ngang chiều cao cơ thể. Bộ phận sinh dục nằm ở vị trí thấp. Chiều cao lúc này so với người trưởng thành là ¼.
Trẻ em từ 2 đến khi 4 tuổi có chiều cao khoảng chừng 5 đầu – Lúc đó vị trí rốn nằm ở giữa đường phân đôi ngang chiều cao khung hình. Vị trí của bộ phận sinh dục nằm vào khoảng chừng giữa từ cằm tới mặt đất. Chiều cao khung hình lúc này so với người trưởng thành là ½ .
Trẻ em từ 7 đến 9 tuổi có chiều cao khoảng chừng 6 đầu, lúc đó rốn nằm vào vị trí hơn 2.5 đầu tính từ trên xuống. Bộ phận sinh dục nằm ở dưới đầu thứ 3, tính từ đỉnh đầu tới mặt đất. Chiều cao khung hình lúc này so với người trưởng thành là 2/3 người lớn. Từ 10 đến 12 tuổi có chiều cao khoảng chừng 6 đến 6.5 đầu so với người trưởng thành .
Trẻ em ở độ tuổi 14 đến 18 có chiều cao gần 7 và 7 đầu – Lúc đó rốn đã nằm ở vị trí gần 3 đầu tính từ trên đỉnh đầu xuống. Bộ phận sinh dục nằm ở vị trí gần giữa phía dưới đường phân đôi khung hình, từ đỉnh đầu xuống dưới mặt đất. Chiều cao lúc này đã gần bằng người trưởng thành .
Người trưởng thành ( nam người trẻ tuổi ) ở độ tuổi từ 18 đến 21 trở đi có chiều cao khung hình là 7,5 cho tới 8 đầu – Lúc đó rốn nằm ở vị trí đầu thứ 3 tính từ trên xuống ( hoàn toàn có thể xấp xỉ một chút ít ). Bộ phận sinh dục gần như nằm vào khoảng chừng giữa chiều cao khung hình ( Nhóm hình 4 ) .
Vận động của khung hình người : Là những hoạt động rất phức tạp và phong phú, trong khi đó việc vẽ hình họa nói chung và hình họa người nói riêng lại là thẩm mỹ và nghệ thuật của thị giác. Để diễn đạt được những yếu tố cơ bản nhất của phần này chúng tôi phải phối hợp nhiều bằng những lược đồ, hình hoạt động, minh họa và ngôn từ để nghiên cứu và phân tích, lý giải, tổng hợp và luận bàn .
Nhóm hình 5
Như đã nêu ở những phần trên, môn giải phẫu tạo hình hầu hết nghiên cứu và điều tra cấu trúc của cơ, xương và những hoạt động của khung hình. Đặc biệt là vai trò quan trọng của bộ xương. Bộ xương người là sự phối hợp bởi cấu trúc của xương đầu, xương lồng ngực, xương chậu và xương tứ chi ( xương tay và xương chân ) – Tất cả những bộ phận xương này đều có sự link với xương cổ. Xương lồng ngực và bộ phận mông có cấu trúc với nhau trải qua phần xương sống ở thắt lưng. Mọi cử động của khung hình đều không tách rời khỏi xương cổ và xương sống thắt lưng, đặc biệt quan trọng là xương sống thắt lưng nó đã link giữa phần trên và phần dưới khung hình con người một cách linh động .
Các cử chỉ, hoạt động của con người là những dáng đứng, ngồi, đi, chạy, nhảy, duỗi thẳng người, uốn cong, ngửa lên, cúi xuống, quay sang trái hoặc quay sang phải … Chúng ta khỏa sát những lược đồ của những hoạt động trên .
Nhóm hình 6
Yêu cầu so với việc thực thi những bài tập hình họa với tỷ suất vẽ body toàn thân người :
Trước hết, việc học tập môn hình họa so với sinh viên cần phải thực thi nhiều dạng bài tập, sử dụng một số ít vật liệu đơn cử và là những bài vẽ có đặc thù cơ bản, tiêu biểu vượt trội, phản ánh rõ những hiểu biết, kiến thức và kỹ năng về tỷ suất và sự hoạt động của con người trong vẽ hình họa body toàn thân người. Đặc biệt, cần triển khai nhiều những bài tập khác như ký họa người, nhóm người …
Việc dạy và học môn hình họa, trong đó có hình họa vẽ người trong những năm qua và lúc bấy giờ tại khoa Mỹ thuật Cơ sở Trường Đại học Mỹ thuật Công nghiệp ( MTCN ) phải nói đến sự truyền đạt, kèm cặp có hiệu suất cao của những giảng viên cùng sự cố gắng và năng lượng của cá thể sinh viên. Tuy vậy những dạng bài tập trong mạng lưới hệ thống bài tập phần hình họa người vẫn còn sự đơn điệu, ví dụ : chưa có dạng bài vẽ mẫu đôi hay nhiều hơn những dạng bài cần xử lý khoảng trống giữa con người với con người, với vật phẩm và khoảng trống xung quanh, tức là tìm hiểu và khám phá về quan hệ khoảng trống. Mặt khác vẽ người cùng với phục trang ( mặc quần áo ) cũng chưa được đề cập nhiều để làm nhiều mẫu mã mạng lưới hệ thống bài tập, đối tượng người dùng mẫu người chưa có điều kiện kèm theo tiêu chuẩn hóa, kể cả những điều kiện kèm theo khác … Tuy vậy, tác dụng thu được từ môn học này là đáng khuyến khích. Dưới đây là những bài tập môn hình họa – vẽ mẫu người body toàn thân có chất lượng tốt được lưu giữ trong thời hạn qua tại khoa Mỹ thuật Cơ sở, Trường Đại học MTCN :
Nhóm hình 7
Một số bài tập hình họa vẽ mẫu người toàn thân
(dáng ngồi, chất liệu than) của sinh viên Đại học MTCN
Nhóm hình 7
Một số bài tập hình họa vẽ mẫu người toàn thân
(dáng ngồi, chất liệu than) của sinh viên Đại học MTCN
Nhóm hình 8
Một số bài tập hình họa vẽ mẫu người toàn thân
(dáng đứng và ngồi, chất liệu sơn dầu và mầu bột)
của sinh viên Đại học MTCN
Các nhu yếu tiếp theo so với việc triển khai những bài tập hình họa người cần phải nghiên cứu và điều tra vừa đủ và tổng lực về con người từ cấu trúc, hình thái ( diện mạo ), hoạt động, đặc điểm tâm sinh lý cũng như tình cảm bên trong của con người bởi con người vừa là đối tượng người tiêu dùng điều tra và nghiên cứu rất là phức tạp vừa là đối tượng người dùng ship hàng của MTCN. Ngoài ra cần thiết kế xây dựng mạng lưới hệ thống bài tập hợp lý, khoa học và nhiều mẫu mã. Đặc biệt là đặt ra những tiêu chuẩn cho việc thực thi những bài tập một cách đơn cử và có xu thế rõ ràng về chủ đề .
– ThS. Khúc Văn Thông –
>> > Giáo trình Hình họa
>> > Học vẽ – Hình họa
>> > Sách dạy vẽ người ( Tập 2 )
