Tài nguyên rác đang bị lãng phí rất lớn

Theo thống kê của Vụ Năng lượng tái tạo (Tổng cục Năng lượng – Bộ Công Thương), với dân số hơn 93 triệu người, hằng năm, lượng rác được thải ra tại Việt Nam là rất lớn, trung bình có gần 35.000 tấn chất thải rắn sinh hoạt đô thị và 34.000 tấn chất thải sinh hoạt nông thôn thải ra mỗi ngày. Riêng các thành phố lớn như Hà Nội và TP HCM, mỗi ngày có từ 7.000 – 8.000 tấn rác thải. Chưa kể lượng rác thải nông nghiệp từ cây trồng, chế biến nông – lâm – thủy sản… đều là tài nguyên.

Chôn lấp là hạ sách

Nguồn thải lớn nhưng khoảng chừng 85 % lượng rác thải lúc bấy giờ tại Nước Ta đang được giải quyết và xử lý hầu hết bằng công nghệ tiên tiến chôn lấp ; vừa tiêu tốn lãng phí, yên cầu nhiều quỹ đất vừa gây ô nhiễm nghiêm trọng thiên nhiên và môi trường đất, nước, không khí, nhất là tại những thành phố lớn .

Theo ông Nguyễn Thượng Hiền – Phó Tổng cục trưởng Tổng cục Môi trường, tại Việt Nam hiện có khoảng 1.000 bãi chôn lấp chất thải sinh hoạt, trong đó chưa đến 20% bãi chôn lấp là hợp vệ sinh. Tình trạng ô nhiễm môi trường từ hàng trăm bãi chôn lấp này là hiện hữu.

Phần lớn những bãi chôn lấp hiện đảm nhiệm chất thải rắn sinh hoạt chưa được phân loại tại nguồn, có thành phần hữu cơ cao nên tính không thay đổi thấp, chiếm nhiều diện tích quy hoạnh đất, phát sinh lượng lớn nước rỉ rác. Nhiều bãi chôn lấp không hợp vệ sinh đã và đang là nguồn gây ô nhiễm thiên nhiên và môi trường, tác động ảnh hưởng đến sức khỏe thể chất của hội đồng xung quanh .Các trạm trung chuyển rác chưa thực thi phân loại rác trước khi đưa lên xe ép mang đi chôn lấp Ảnh : THU HỒNGCác nhà trình độ cho rằng nếu đem chôn lấp hoặc đốt như cách lâu nay sẽ tiêu tốn lãng phí từ 55 % – 67 % những sinh khối và chất hữu cơ trong chất thải rắn .Tái chế rác thải để tiết kiệm ngân sách và chi phí tài nguyên, sản xuất phân vi sinh và sản xuất nguồn năng lượng đang trở thành xu thế trên quốc tế. Việt Nam mở màn chăm sóc xử lý bài toán giải quyết và xử lý rác, thực trạng quá tải tại những bãi chôn lấp gây thử thách về thiên nhiên và môi trường và nhu yếu sử dụng đất để chôn lấp ngày càng tăng ở nhiều địa phương, nhất là những đô thị lớn. Một số địa phương đã góp vốn đầu tư xí nghiệp sản xuất phân loại rác để lấy nguyên vật liệu tái chế, sản xuất phân vi sinh và đốt rác làm điện nhưng chưa nhiều, hiệu suất còn thấp .

Quản lý chưa bắt kịp tốc độ xả thải

Ngoài nguyên do rác không được tổ chức triển khai phân loại từ đầu nguồn gây khó khăn vất vả, việc thiếu nhà máy sản xuất giải quyết và xử lý tân tiến, công nghệ cao, hiệu suất cao là nguyên do dẫn đến thực trạng giải quyết và xử lý rác theo cách chôn lấp phổ cập lúc bấy giờ. Cả nước hiện có 381 lò đốt rác, 37 dây chuyền sản xuất chế biến compost ( phân trộn ). Bộ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường Trần Hồng Hà chứng minh và khẳng định việc giải quyết và xử lý rác thải là một trong những thử thách lúc bấy giờ, đặc biệt quan trọng là rác thải sinh hoạt, bởi thực trạng giải quyết và xử lý chôn lấp vừa gây ô nhiễm tài nguyên nước vừa gây hết sạch, tiêu tốn lãng phí tài nguyên .Giám đốc vương quốc Ngân hàng Thế giới tại Nước Ta, bà Carolyn Turk, phát biểu trên báo điện tử của Bộ Tài nguyên và Môi trường, cho rằng hiện Nước Ta góp vốn đầu tư vào hạ tầng quản trị rác thải vẫn chưa bắt kịp vận tốc xả thải. Khu vực nhà nước và tư nhân cần hợp tác để xử lý yếu tố kinh tế tài chính, thiên nhiên và môi trường và xã hội phức tạp này, đồng thời thôi thúc những chủ trương và tăng cường góp vốn đầu tư để giúp tận dụng triệt để giá trị của rác thải .

Công ty TNHH MTV Môi trường Đô thị Hà Nội (Urenco Hà Nội) đã thực hiện một số dự án, trong đó có dự án “Phân loại rác tại nguồn gắn liền với thu gom và xử lý rác thải nhựa tại Hà Nội”. Đại diện lãnh đạo đơn vị này cho biết sau một năm triển khai thực hiện thí điểm, chương trình đã từng bước tạo dựng được mô hình phân loại, tái chế rác thải, giảm lượng rác thải chôn lấp; bước đầu mở ra một ngành nghề kinh doanh rác tái chế của công ty. Ước tính lượng rác tái chế thu được đến hết tháng 5-2021 khoảng hơn 500 tấn.

Đa phần rác sinh hoạt tại Thành Phố Hà Nội được thu gom về điểm tập trung chuyên sâu mà không qua phân loại Ảnh : NGÔ NHUNGĐể giảm áp lực đè nén cho cách giải quyết và xử lý chôn lấp, TP Hồ Chí Minh đang thay dần công nghệ tiên tiến giải quyết và xử lý rác bằng cách đốt phát điện ; đồng thời hướng dẫn người dân phân loại rác tại nguồn thành 2 loại ( tái chế và không tái chế ) để tương thích công nghệ tiên tiến đốt rác phát điện lúc bấy giờ. Chính quyền thành phố cũng đặt tiềm năng đơn cử giảm tỉ lệ giải quyết và xử lý rác bằng giải pháp chôn lấp còn 20 % vào năm 2025 .Không chỉ đốt rác mà phải tái chế rác để tạo nền kinh tế tài chính tuần hoàn cho rác thải. Ông Ngô Như Hùng Việt, Phó Tổng Giám đốc Công ty Vietstar – đơn vị chức năng đang quản lý và vận hành nhà máy sản xuất tái chế chất thải rắn tại Khu Liên hợp Xử lý chất thải rắn Tây Bắc ( TP Hồ Chí Minh ), cho biết cần nhận định và đánh giá rác là tài nguyên và tái chế rác là thiết yếu. Nhiều năm nay, Vietstar đã góp vốn đầu tư xí nghiệp sản xuất tái chế rác với quy mô đảm nhiệm khoảng chừng 1.800 tấn / ngày. Mỗi tháng, xí nghiệp sản xuất sản xuất khoảng chừng 1.000 tấn phân hữu cơ và 300 tấn nhựa PE, mang lại nguồn thu cố định và thắt chặt .Các nhà trình độ cho rằng những doanh nghiệp trong nước trọn vẹn hoàn toàn có thể góp vốn đầu tư lắp ráp dây chuyền sản xuất giải quyết và xử lý, tái chế rác thải. Nhưng việc góp vốn đầu tư hiện còn nhiều vướng mắc, trong đó có sự chưa ổn về thủ tục, giá giải quyết và xử lý … khiến nguồn rác thải không hề tận dụng .Ông Ngô Như Hùng Việt khẳng định chắc chắn : ” Muốn tái chế rác yên cầu tiến trình giải quyết và xử lý rác nguồn vào khá tỉ mẩn, tốn nhiều thời hạn. Lượng rác Vietstar đảm nhiệm mỗi ngày gần bằng 1/5 lượng rác toàn TP HCM. Nếu có thêm nhiều nhà máy sản xuất tái chế rác thì nguồn lực kinh tế tài chính mang lại từ rác thải sẽ nhiều hơn. Lúc đó, lượng rác chôn lấp sẽ giảm rất lớn, lại còn tạo lập nền kinh tế tài chính tuần hoàn từ rác thải ” .

Nhiều nước, vùng lãnh thổ thu lợi lớn từ xử lý rác

Đơn cử, như tại Mỹ – vương quốc thải rác nhiều nhất quốc tế với khoảng chừng 2,2 kg rác / người / ngày, theo trang Bloomberg. Rác thải cũng mang lại doanh thu ” khủng ” cho những công ty Mỹ, giá CP của những công ty thu gom rác tăng khoảng chừng 60 % trong 2 năm qua. Ngoài khoản phí đổ rác ở những đô thị là hơn 53 USD / tấn, những công ty giải quyết và xử lý rác còn khai thác khí đốt từ rác đã được chôn lấp. Cơ quan tin tức nguồn năng lượng Mỹ cho biết khí từ bãi rác tạo ra 10,5 tỉ KWh điện / năm, tức là đủ điện dùng cả năm cho hơn 800.000 hộ mái ấm gia đình .Viện Kinh doanh Đức ước tính nước này tiết kiệm chi phí 3,7 tỉ euro / năm nhờ tái chế và sản xuất nguồn năng lượng từ rác thải. Xử lý rác thải đúng cách đã giúp nền kinh tế tài chính Đức tiết kiệm ngân sách và chi phí 20 % ngân sách sắt kẽm kim loại và 3 % ngân sách tổng nhập khẩu nguồn năng lượng .

Ở Thụy Điển, nguồn nhiệt năng từ việc đốt rác cung cấp phần lớn nhiệt năng cho gần 10 triệu dân nước này trong mùa đông. Ngoài ra, rác còn được xử lý để trở thành phân bón sinh học, khí sinh học.

Đài Loan ( Trung Quốc ) là một trong những nơi thu lợi từ rác thải tái chế. Phối hợp giữa quản trị rác thải và tái chế vật tư, ngành công nghiệp tái chế mang về hơn 2 tỉ USD / năm cho vùng chủ quyền lãnh thổ này. Nhiều năm qua, Nhật Bản cũng đã thôi thúc những công nghệ tiên tiến giải quyết và xử lý rác thải sinh hoạt và tăng nhanh xuất khẩu công nghệ tiên tiến tái chế rác thải ra quốc tế, thu hàng tỉ USD mỗi năm .

Huệ Bình

Kỳ tới: Mất 3 tỉ USD/năm từ rác nhựa

Source: https://vvc.vn
Category : Môi trường