30/10/2021TN&MTN hìn chung, môi trường nước tại KKT tỉnh thành phố Hà Tĩnh phần lớn những điểm nằm trong số lượng giới hạn được cho phép, trừ một số ít điểm ven biển. Nước bị ô nhiễm nghiêm trọng nhất là biển với sự đột biến do sự cố trong quy trình thiết kế quản lý và vận hành thử nghiệm tổng hợp nhà máy sản xuất của Công ty Formosa thành phố Hà Tĩnh là nguyên do gây ra ONMT biển nghiêm trọng, làm món ăn hải sản tại 4 tỉnh miền Trung chết không bình thường ( tháng 4/2016 ). Bài viết này, tác giả đã nhìn nhận thực trạng ONMT nước tại những khu kinh tế tài chính Vũng Áng và Cửa khẩu quốc tế Cầu Treo nhằm mục đích phân phối những số liệu, thông tin cơ bản đáng tin cậy, độ đúng mực cao Giao hàng có hiệu suất cao cho công tác làm việc dự báo, cảnh báo nhắc nhở, phòng, tránh, giải quyết và xử lý, khắc phục ONMT nước, Giao hàng tăng trưởng mạnh và vững chắc của những KKT nói riêng và tỉnh thành phố Hà Tĩnh nói chung .
Đặt vấn đề
Phát triển KT-XH là quá trình thay đổi tích cực về mọi mặt của nền kinh tế. Nó bao gồm sự và đồng thời có sự hoàn chỉnh về mặt cơ cấu, thể chế kinh tế; Tuy nhiên, trước những biến đổi theo chiều hướng xấu của môi trường đã đặt ra vấn đề cần có những giải pháp khắc phục kịp thời để hướng đến một nền kinh tế phát triển bền vững. Những năm gần đây, sự phát triển KT-XH mạnh mẽ đang là nguyên nhân gây ô nhiễm và suy thoái TNMT một cách nghiêm trọng.
Tỉnh thành phố Hà Tĩnh là một trong những tỉnh tăng trưởng kinh tế tài chính can đảm và mạnh mẽ, đặc biệt quan trọng là khu kinh tế tài chính Vũng Áng và khu cửa khẩu quốc tế Cầu Treo. Bên cạnh những quyền lợi kinh tế tài chính mà khu công nghiệp đem lại thì nó cũng tạo ra một sức ép lớn đến môi trường, gây suy thoái và khủng hoảng, ONMT sống tác động ảnh hưởng ngược trở lại tới đời sống của con người. Sự ảnh hưởng tác động của những hoạt động giải trí công nghiệp nơi đây tới môi trường là rất rõ ràng, trực tiếp và sâu rộng, làm cho môi trường sống đang mất cân đối sinh thái xanh, gây ô nhiễm nguồn nước, không khí, ô nhiễm đất, ô nhiễm phóng xạ. Đặc biệt, là yếu tố ô nhiễm nước .
Mục tiêu của bài báo này là nhìn nhận thực trạng yếu tố ô nhiễm nước tại hai khu kinh tế tài chính. Từ đó là tài liệu giúp những nhà quản trị tỉnh TP Hà Tĩnh có thêm cơ sở trong việc quản trị TNMT nói chung, ngăn ngừa ONMT nước nói riêng .
Dữ liệu và khu vực nghiên cứu
Khu vực nghiên cứu và điều tra gồm hai KKT tỉnh TP Hà Tĩnh là khu kinh tế tài chính Vũng Áng và KKT cửa khẩu quốc tế Cầu Treo ( hình 1 ). KKT Vũng Áng là một nằm tại, phía Nam, cách Tp. 70 km về phía Nam. KKT cửa khẩu quốc tế Cầu Treo nằm trên quốc lộ 8 thuộc địa phận huyện Hương Sơn, thông thương sang cửa khẩu quốc tế Nam Phao, huyện Kham Kheuth, tỉnh Bolikhamxai, Lào .
Hình 1. Khu vực nghiên cứu
.jpg)
Dữ liệu nghiên cứu và điều tra gồm có hiệu quả những điểm quan trắc mẫu nước mặt, nước ngầm, nước biển ven bờ, nước thải năm 2017. Việc nhìn nhận thực trạng ô nhiễm môi trường nước được so sánh với QCVN 08 : 2008 / BTNMT, QCVN 09 : 2008 / BTNMT, QCVN 14 : 2008 / BTNMT, QCVN 40 : 2008 / BTNMT và QCVN 10 : 2008 / BTNMT, QCVN 08 – MT : năm ngoái / BTNMT .
Thực trạng ô nhiễm môi trường nước khu kinh tế tỉnh Hà Tĩnh
Môi trường nước khu kinh tế tài chính tỉnh thành phố Hà Tĩnh bao gôm nước mặt, nước ngầm, nước thải và nước biển ven bờ. Thực trạng ô nhiễm những thành nước đó được nhìn nhận đơn cử như sau :
Nước mặt
Qua tác dụng nghiên cứu và phân tích được tại những vị trí quan trắc nằm trong những KKT cho thấy chất lượng nước mặt trong năm 2017 nhìn chung chưa bị ô nhiễm những sắt kẽm kim loại nặng độc. Tuy nhiên, có hiện tượng kỳ lạ ngày càng tăng hàm lượng chất hữu cơ, những chất dinh dưỡng như Amoni, photphat và sắt 1 số ít vị trí quan trắc vào nguồn nước đã và đang ngày càng ngày càng tăng, trong đó hoạt động giải trí tăng trưởng những KKT trọng điểm cũng là một phần nguyên do dẫn đến ONMT .
Kết quả nghiên cứu và phân tích cho thấy, phần đông những vị trí quan trắc không có sự dịch chuyển lớn theo những quý, ngoại trừ 1 số ít vị trí quan trắc nước mặt sử dụng cho mục tiêu cấp nước hoạt động và sinh hoạt như cống xã chính Hồ Kim Sơn, xã Kỳ Hoa, huyện Kỳ Anh, cống xả chính hồ Tàu Voi, xã Kỳ Thịnh, huyện Kỳ Anh, sông Ngàn Phố tại điểm giao giữa Nước Sốt và suối Rào An, xã Sơn Kim 1, huyện Hương Sơn … và so với nước mặt sử dụng cho mục tiêu khác tại những vị trí như Sông Ngàn Phố tại điểm cầu tràn đường từ Ủy Ban Nhân Dân xã Sơn Kim I sang xã Sơn Kim II, Khe Đá Hát tại cầu Đá Hát, xã Kỳ Long ( Quốc lộ 1A ), Khe Thầu Dầu tại cầu Thầu Dầu, xã Kỳ Phương ( Quốc lộ 1A ) … Nguyên nhân dẫn đến sự dịch chuyển tác dụng nghiên cứu và phân tích tại những vị trí quan trắc trong năm và sự ngày càng tăng hàm lượng những thành phần môi trường trên là do nước thải, rác thải phát sinh từ hoạt động giải trí sản xuất kinh doanh thương mại, nuôi trồng thủy hải sản, chăn nuôi, trồng trọt và hoạt động và sinh hoạt chưa được giải quyết và xử lý, hoặc giải quyết và xử lý chưa triệt để và không đạt tiêu chuẩn đổ thải vào nguồn nước đã và đang ngày càng ngày càng tăng, trong đó hoạt động giải trí tăng trưởng những KKT trọng điểm cũng là một phần nguyên do dẫn đến ONMT .
Nước ngầm
Chất lượng nước dưới đất tại 2 khu kinh tế tài chính trong năm 2017 này nhìn chung chưa bị ô nhiễm bởi những sắt kẽm kim loại nặng độc, chất hữu cơ, florua, sunfat, nitrat, độ cứng, chất rắn tổng số. Tuy nhiên, có hiện tượng kỳ lạ ngày càng tăng hàm lượng amoni, mangan, sắt, coliform vượt GTGH tại một số ít vị trí quan trắc như địa phận trạm y tế Kỳ Hà, nhà máy sản xuất thủy hải sản Nam thành phố Hà Tĩnh, xóm Long Sơn phường Kỳ Long, thôn Hải Thanh và thôn Hải Phong xã Kỳ Lợi, trạm Y tế Kỳ Ninh, nuôi trồng thủy hải sản Kỳ Trinh … Nguyên nhân dẫn đến sự ngày càng tăng hàm lượng những thành phần môi trường trên là ý thức về vệ sinh môi trường của người dân cũng như những cơ sở sản xuất kinh doanh thương mại chưa được chăm sóc đúng mức nên thực trạng rác thải, nước thải hoạt động và sinh hoạt, nước thải chăn nuôi, nước thải từ những hoạt động giải trí chế biến thủy hải sản chưa được chú trọng để giải quyết và xử lý triệt để. Bên cạnh đó, việc kiến thiết xây dựng hạ tầng cơ sở dẫn đến khai thác nguồn nước ngầm quá mức đã làm trộn lẫn những mạch nước dưới đất, tạo điều kiện kèm theo thuận tiện cho việc xâm nhập bẩn, xâm nhập mặn diễn ra nhanh hơn .
Cơ sở dữ liệu nước thải
Quan trắc chất lượng môi trường nước thải được tiến hành tại những khu công nghiệp, cụm công nghiệp thải ra môi trường đảm nhiệm. Kết quả quan trắc được so sánh với giá trị số lượng giới hạn ( GTGH ) của nước thải công nghiệp – Quy chuẩn kỹ thuật vương quốc về nước thải công nghiệp .
Nhìn chung, chất lượng môi trường nước thải tại những vị trí quan trắc thuộc 2 khu kinh tế tài chính có chuyển biến theo chiều hướng tích cực, hầu hết giá trị hàm lượng những thông số kỹ thuật tại những vị trí quan trắc đều nằm trong giá trị số lượng giới hạn được cho phép theo giá trị Cmax – QCVN 40 : 2011 / BTNMT. Tuy nhiên, vẫn còn một số ít vị trí thuộc điểm quan trắc xả nước thải có những thông số kỹ thuật vượt quá giá trị số lượng giới hạn pháp luật theo cột B của giá trị Cmax – QCVN 40 : 2011 / BTNMT ra môi trường như KCN Phú Vinh, KCN Vũng Áng I, Khu chế biến súc sản của Công ty Mitraco. Nguyên nhân là do hầu hết những cơ sở sản xuất chưa có mạng lưới hệ thống giải quyết và xử lý nước thải nên vẫn còn một vài thông số kỹ thuật vượt quá giá trị số lượng giới hạn pháp luật theo cột B của giá trị Cmax – QCVN 40 : 2011 / BTNMT như COD, BOD5, Coliform, Tổng photpho, Sắt .
Về chất lượng nước biển ven bờ
Qua kết quả phân tích các điểm quan trắc cho thấy: Các thông số vật lý đều giao động trong ngưỡng chp phép, ngoại trừ độ muối dao động từ 15,3- 34,2 ‰, đạt giá trị cao nhất 34,2 ‰ tại điểm biển Cửa Khẩu khu kinh tế Vũng Áng. Trong khi đó, các thông số kim loại nặng thì đều có giá trị thấp hơn so với giá trị giới hạn theo QCVN 10:2008/ BTNMT. Các thông số khác cũng đa phần nằm trong giới hạn cho phép. Tuy nhiên, hàm lượng Sắt tại các các điểm thuộc khu kinh tế Vũng Áng có một số điểm biển cao vượt giá trị giới hạn cụ thể: Điểm biển bãi tắm Kỳ Ninh và biển Cửa Khẩu khu kinh tế Vũng Áng ( trong quý I, quý II và quý IV); Biển Mũi Đao và điểm cách khe Lạch Bò 100m về phía Đông Bắc xã Kỳ Nam (quý IV), điểm cảng Sơn Dương (quý II ) cao hơn so với quý trước và cao hơn so với giá trị giới hạn cho phép và có một số thông số tiếp tục biến động mạnh giữa các quý như là sắt, mangan, coliform. Điểm biển Kỳ Ninh với giá trị hàm lượng sắt xác định được cao bất thường trong đợt quan trắc năm 2017 tiếp tục biến động mạnh và cao vượt giá trị giới hạn tại hầu hết các quý trong năm 2017.
Nhìn chung, chất lượng nước biển ven bờ có những chỉ tiêu cơ bản đang nằm trong số lượng giới hạn được cho phép, ngoại trừ 1 số ít điểm đã nêu trên. Các thông số kỹ thuật có sự biến hóa theo mùa nhưng vẫn khá tương đồng chất lượng nước biển của quý sau so với những quý trước. Ô nhiễm môi trường nước biển có sự đột biến do sự cố trong quy trình xây đắp quản lý và vận hành thử nghiệm tổng hợp xí nghiệp sản xuất của Công ty Formosa TP Hà Tĩnh là nguyên do gây ra ONMT biển nghiêm trọng, làm món ăn hải sản tại 4 tỉnh miền Trung chết không bình thường ( tháng 4/2016 ) .
Kết luận và kiến nghị
Tại khu vực Khu kinh tế tài chính Vũng Áng : Đây là khu kinh tế tài chính trọng điểm của tỉnh với nhiều dự án Bất Động Sản quy mô lớn, những hoạt động giải trí sản xuất kinh doanh thương mại diễn ra can đảm và mạnh mẽ hơn những khu vực khác do đó áp lực đè nén đến những thành phần môi trường cũng lớn hơn. Tuy nhiên, hiệu quả nghiên cứu và phân tích qua 4 quý trong năm 2017 cho thấy chất lượng môi trường tại khu vực này đang tương đối tốt dần lên, phần đông những thông số kỹ thuật của những thành phần môi trường có giá trị nằm trong giá trị số lượng giới hạn được cho phép. Ngoại trừ nước thải công nghiệp, 1 số ít chỉ tiêu vượt ngưỡng được cho phép .
Tại khu vực khu kinh tế tài chính cửa khẩu quốc tế Cầu Treo : Với xu thế hoạt động giải trí đến năm 2025 là một TT kinh tế tài chính thương mại cửa khẩu và giao lưu quốc tế hoạt động giải trí sôi động và hiệu suất cao do đó so với KKT Vũng Áng, những hoạt động giải trí sản xuất kinh doanh thương mại trong khu vực diễn ra ít hơn, áp lực đè nén đến những thành phần môi trường cũng giảm nhẹ hơn. Điều này biểu lộ rõ qua tác dụng quan trắc nghiên cứu và phân tích qua 04 quý năm 2017 tại khu vực khu kinh tế tài chính cửa khẩu quốc tế Cầu Treo, những thông số kỹ thuật nghiên cứu và phân tích những thành phần môi trường đều ở mức thấp và hầu hết đều nằm trong những giá trị số lượng giới hạn được cho phép. Chỉ một vài thông số kỹ thuật vượt giá trị số lượng giới hạn tại một số ít điểm tuy nhiên mức độ vượt không cao .
Trên cơ sở hiệu quả quan trắc chất lượng môi trường năm 2017 tại khu vực những khu kinh tế tài chính và theo dõi, nhìn nhận với những năm trước về thực trạng những thành phần môi trường : Nước mặt, nước ngầm, nước biển ven bờ, nước thải, đề có một số ít đề xuất kiến nghị sau :
Đối với môi trường mặt : Các cấp chính quyền sở tại và những cơ quan quản trị nhà nước cần có những giải pháp quy hoạch sử dụng nguồn nước hài hòa và hợp lý đi so với bảo vệ chất lượng nguồn nước. Tăng cường tuyên truyền, quản trị, nâng cao nhận thức, thực thi pháp lý về bảo vệ môi trường so với những doanh nghiệp sản xuất kinh doanh thương mại và người dân trên địa phận tỉnh nhằm mục đích nâng cao nhận thức và tầm quan trọng của việc bảo vệ nguồn nước sạch .
Đối với nước biển ven bờ : Nước biển ven bờ ( tập trung chuyên sâu tại khu kinh tế tài chính Vũng Áng ) có vai trò quan trọng so với sự tăng trưởng của khu kinh tế tài chính đặc biệt quan trọng là so với dự án Bất Động Sản Formosa. Chất lượng biển ven bờ chịu ảnh hưởng tác động trực tiếp từ chất lượng nước mặt, hoạt động giải trí tại những cảng biển, nước thải nuôi trồng thủy hải sản. Do đó, cần có giải pháp quản trị những nguồn thải ảnh hưởng tác động đến chất lượng biển ven bờ, quy hoạch sử dụng nguồn nước một cách hài hòa và hợp lý .
Đối với nước ngầm : Cần có giải pháp tương hỗ kỹ thuật, nâng cao nhận thức cho người dân giải quyết và xử lý nguồn nước ngầm trước khi sử dụng cho mục tiêu hoạt động và sinh hoạt như vô hiệu sắt bằng chiêu thức lọc, coliform và e.coli bằng cloramin B hoặc nhiệt độ. Có giải pháp quản trị, khai thác nguồn nước ngầm một cách hài hòa và hợp lý, bền vững và kiên cố, nhằm mục đích giảm thiểu ảnh hưởng tác động từ những nguồn thải đến chất lượng nước ngầm .
Đối với nước thải : Cần có giải pháp kỹ thuật và ứng dụng những chế tài kinh tế tài chính, pháp lý để nhu yếu những nhà máy sản xuất, xí nghiệp sản xuất phải giải quyết và xử lý nước thải theo đúng chỉ tiêu trước khi xả thải ra môi trường .
Tài liệu tham khảo
1. Quyết định 162 / 2007 / QĐ-TTg của Thủ tướng nhà nước, 2007. Truy cập 25/12/2015 .
2. QCVN 08 : 2008 / BTNMT – Quy chuẩn kỹ thuật Quốc gia về chất lượng nước mặt ;
3. QCVN 09 : 2008 / BTNMT – Quy chuẩn kỹ thuật Quốc gia về chất lượng nước ngầm ;
4. QCVN 10 : 2008 / BTNMT – Quy chuẩn kỹ thuật Quốc gia về chất lượng nước biển ven bờ ;
5. QCVN 40 : 2011 / BTNMT – Quy chuẩn kỹ thuật Quốc gia về nước thải công nghiệp .
PHẠM THỊ LÀN
Đại học Mỏ – Địa chất
NGUYỄN VĂN HÙNG
Tổng công ty Tài nguyên và Môi trường Nước Ta
