ĐẠI HỌC UEH
TRƯỜNG KINH DOANH
KHOA KINH DOANH QUỐC TẾ – MARKETING
TIỂU LUẬN
Môn học: Quản trị học
Giảng viên: T Lê Việt Hưng
Sinh viên: Hà Thị Minh Chiến
Khóa – Lớp: K47 – MRC
MSSV: 31211022444
Đề tài: Đạo đức kinh doanh & Những vấn đề đạo đức hiện nay
của doanh nghiệp Việt Nam & Giải pháp đề xuất
TP Hồ Chí Minh, ngày 25 tháng 12 năm 2021
MỤC LỤC
LỜI MỞ ĐẦU………………………………………………………….
1. KHÁI QUÁT VỀ ĐẠO ĐỨC KINH DOANH……………………..
1. Khái niệm về đạo đức và đạo đức kinh doanh………………….
1 Sự cần thiết của đạo đức kinh doanh……………………………
1. Các nguyên tắc và chuẩn mực của đạo đức kinh doanh………..
1. Vai trò của đạo đức kinh doanh đối với doanh nghiệp………….
2. NHỮNG VẤN ĐỀ ĐẠO ĐỨC ĐANG NỔI LÊN HIỆN NAY CỦA
DOANH NGHIỆP VIỆT NAM & MỘT SỐ GIẢI PHÁP……………..
2 Thực trạng đạo đức kinh doanh ở Việt Nam……………………..
2.1. An toàn thực phẩm…………………………………………
2.1. Vấn đề sở hữu trí tuệ ở Việt Nam…………………………..
2.1. Thổi giá trong mùa dịch…………………………………….
2.1. Vấn đề môi trường………………………………………….
2 Một số giải pháp nhằm hoàn thiện đạo đức kinh doanh ở các doanh
nghiệp Việt Nam………………………………………………………
KẾT LUẬN………………………………………………………………
1. KHÁI QUÁT VỀ ĐẠO ĐỨC KINH DOANH
1. Khái niệm về đạo đức và đạo đức kinh doanh
1.1. Khái niệm về đạo đức
Nghiên cứu về đạo đức là những truyền thống lâu đời trong xã hội loài người bắt
nguồn từ những niềm tin về tôn giáo, văn hóa và tư tưởng triết học. Từ ‘’đạo đức’’
có gốc từ La Tinh Moralital (Luân lý) – bản thân mình cư xử và gốc từ Hy Lạp
Ethigos (Đạo lý) – người khác muốn ta hành xử và ngược lại ta muốn ở họ. Tóm lại,
đạo đức là tập hợp các nguyên tắc, quy tắc, chuẩn mực xã hội nhằm điều chỉnh, đánh
giá hành vi của con người đối với bản thân và trong quan hệ với người khác, với xã
hội. Đạo đức, vì vậy, có thể phản ánh tính cách cá nhân và trong thời đại ngày nay thì
nói lên tính cách của cả một doanh nghiệp, vì doanh nghiệp là một tập hợp các cá
nhân.
1.1 Khái niệm về đạo đức kinh doanh
Với tư cách là một khái niệm hàn lâm, đạo đức kinh doanh cũng chỉ mới sống sót được 40 năm khi lần tiên phong nhà nghiên cứu và điều tra đạo đức kinh doanh nổi tiếng Norman Bowie đưa ra khái niệm này trong một hội nghị khoa học năm 1974. Kể từ đó, đạo đức kinh doanh trở thành một chủ đề gây ra nhiều tranh cãi, và tốn nhiều bút mực của những giáo sư ĐH, giới kinh doanh, những cổ đông, người lao động và người tiêu dùng. Sau khi tổng hợp 185 định nghĩa trong sách giáo khoa và rút ra những điểm chung, GS Phillip V đến từ trường ĐH Abilene Christian, Hoa Kỳ đã đưa ra Tóm lại sau :
Đạo đức kinh doanh là một tập hợp các nguyên tắc, chuẩn mực có tác dụng điều
chỉnh, đánh giá, hướng dẫn và kiểm soát hành vi của các chủ thể kinh doanh. Đạo
đức kinh doanh chính là đạo đức được vận dụng vào trong hoạt động kinh doanh.
Đạo đức kinh doanh thực ra là một dạng đạo đức nghề nghiệp : Đạo đức kinh doanh có tính đặc trưng của hoạt động giải trí kinh doanh – do kinh doanh là hoạt động giải trí gắn liền với những quyền lợi kinh tế tài chính, do vậy góc nhìn bộc lộ trong ứng xử về đạo đức không trọn vẹn giống những hoạt động giải trí khác : Tính thực dụng, sự coi trọng hiệu suất cao kinh tế tài chính là những đức tính tốt của giới kinh doanh nhưng nếu vận dụng sang những nghành nghề dịch vụ khác như giáo dục, y tế … hoặc sang những quan hệ xã hội khác như vợ chồng, cha mẹ, con cháu thì đó lại là những thói xấu bị xã hội phê phán. Song cần chú ý quan tâm rằng đạo đức, kinh doanh vẫn luôn phải chịu sự chi phối bởi một hệ giá trị và chuẩn mực đạo đức xã hội chung .
1 Sự cần thiết của đạo đức kinh doanh
Ở một thời đại thông tin bùng nổ, tin tức có được một cách thuận tiện chỉ trong vài giây, những sơ suất li ti cũng hoàn toàn có thể được phóng đại lên vài lần và Viral đi nhanh gọn. Các nhà lập pháp, cơ quan quản trị và công chúng đều mong đợi những doanh nghiệp thực thi những tiêu chuẩn đạo đức cao nhất, chứ không phải chạy theo doanh thu cao nhất. Khi doanh nghiệp hoạt động giải trí thiếu minh bạch, thiếu thành thật, và thiếu tử tế, họ có rủi ro tiềm ẩn đương đầu với những rắc rối tương quan đến pháp lý và kinh tế tài chính cũng như là sự mất niềm tin trong con mắt của người mua và những nhà đầu tư .Vì vậy, đạo đức kinh doanh cùng với sự thiết lập những chương trình đạo đức kinh doanh sẽ là nền tảng để cho doanh nghiệp hoặc nhân viên cấp dưới đạt được thành công xuất sắc. Đạo đức kinh doanh sẽ giúp doanh nghiệp sắp xếp đúng người vào đúng vị trí trong doanh nghiệp để hình thành và phân phối những mong đợi hài hòa và hợp lý của những bên tương quan, trải qua đó để nâng cao doanh thu và sự văn minh về kinh tế tài chính. Đạo đức kinh doanh sẽ là tiền đề cho việc thanh tra rà soát toàn cảnh và văn hóa truyền thống của doanh nghiệp để xác lập những thử thách, từ đó tăng trưởng cách phân phối chúng một cách có nghĩa vụ và trách nhiệm. Nói cách khác, góp vốn đầu tư vào đạo đức kinh doanh chính là một sự góp vốn đầu tư vào chính tương lai của doanh nghiệp .
1. Các nguyên tắc và chuẩn mực của đạo đức kinh doanh
❖ Tính trung thực
Hầu hết mọi người trong tất cả chúng ta ai cũng nói dối một chút ít. Một điều tra và nghiên cứu của ĐH Massachusetts cho thấy 60 % người trưởng thành đều nói dối tối thiểu 1 lần trong bất kể cuộc đối thoại nào lê dài hơn 10 phút. Việc thiếu trung thực trong đời sống hoàn toàn có thể khiến đời sống của tất cả chúng ta thuận tiện hơn, đem lại quyền lợi cho chính bản thân ta và đôi lúc, sẽ tránh được việc tổn thương người khác. Tuy nhiên, trung thực trong kinh doanh lại là một câu truyện khác. Việc thiếu trung thực trong kinh doanh sẽ gây ảnh hưởng tác động đến niềm tin giữa những nhân viên cấp dưới và những nhà chỉ huy trong môi trường tự nhiên thao tác, mất đi niềm tin, thời hạn, tiền tài, sức khỏe thể chất của người tiêu dùng, và thậm chí còn là một phần thuế để thiết kế xây dựng xã hội tốt đẹp hơn. Đó là nguyên do vì sao người xưa có câu “ Ngôn tất tín, hành tất quả ” ( Lời nói nhất định phải thành thật, làm nhất định có hiệu quả ) .Vậy nên trong doanh nghiệp, trung thực phải là tiêu chuẩn số 1 để kiến thiết xây dựng một đạo đức kinh doanh can đảm và mạnh mẽ. Biểu hiện rõ ràng ở đây là những người kinh doanh phải luôn trung thực trong việc chấp hàng pháp luật của Nhà nước, trung thực trong tiếp xúc với những đối tác chiến lược, với những nhà đầu tư, trung thực về chất lượng loại sản phẩm với người tiêu dùng, và trung thực với bản thân để bảo vệ rằng chính mình không vướng vào những vấn nạn hối lộ, tham ô, chiếm công vi tư của công ty .
❖ Kết hợp hài hòa lợi ích của doanh nghiệp và lợi ích của khách hàng, coi
trọng hiệu quả gắn với trách nhiệm xã hội.
Mọi doanh nghiệp hoạt động giải trí trong nghành nghề dịch vụ kinh doanh đều hướng tới tiềm năng doanh thu. Ở nước ta, trong điều kiện kèm theo nền kinh tế thị trường xu thế xã hội chủ nghĩa, nghành nghề dịch vụ kinh doanh ngoài tiềm năng doanh thu phải xử lý hài hòa nhất mối quan hệ giữa quyền lợi cá thể và quyền lợi xã hội, giữa doanh thu và đạo đức. Việc xử lý một cách hài hòa và hợp lý mối quan hệ này chỉ có nghĩa là chủ thể kinh doanh khi triển khai những quyền lợi chính đáng của mình, không làm tổn hại đến quyền lợi chính đáng của người mua, của xã hội. Các chủ thể kinh doanh khi hướng tới quyền lợi cá thể mà vẫn tôn trọng quyền lợi người mua, quyền lợi xã hội thì quyền lợi cá thể mới không thay đổi và vĩnh viễn .
1. Vai trò của đạo đức kinh doanh đối với doanh nghiệp
❖ Đạo đức kinh doanh ảnh hưởng đến hành vi của chủ thể kinh doanh
Sự tích hợp giữa đạo đức kinh doanh và pháp lý có tính năng trấn áp những hành vi kinh doanh dưới khuôn khổ của pháp lý và quỹ đạo của những chuẩn mực đạo đức xã hội. Không một pháp lý nào dù triển khai xong đến đâu chăng nữa cũng hoàn toàn có thể là chuẩn mực cho mọi hành vi của đạo đức kinh doanh. Bởi vì phạm vi ảnh hưởng của đạo đức rộng hơn pháp lý, nó bao quát mọi nghành nghề dịch vụ của quốc tế niềm tin, trong khi pháp lý chỉ kiểm soát và điều chỉnh những hành vi tương quan đến chính sách nhà nước, chính sách xã hội … Mặt khác, pháp lý càng khá đầy đủ và được thi hành nghiêm chính thì đạo đức càng được tôn vinh, hạn chế được sự kiếm lời phạm pháp. Tham nhũng, buôn lậu, trốn thuế, gian lận thương mại … khi bị phát hiện, cũng sẽ bị pháp lý kiểm soát và điều chỉnh, lúc này “ hiện tượng kỳ lạ kiện tụng buộc người ta phải cư xử có đạo đức. ’ ’Những doanh nghiệp không tuân theo những giá trị đạo đức kinh doanh sẽ chỉ đạt được những thành công xuất sắc thời gian ngắn và, tất yếu, thất bại về mặt vĩnh viễn. Hành vi kinh doanh chính trực hay lừa đảo cũng sẽ chỉ qua mắt được người mua trong vài lần tiên phong, đến khi mọi chuyện vỡ lở, doanh nghiệp sẽ phải hứng chịu sự hắt hủi của người mua, ảnh hưởng tác động xấu đi đến nổi tiếng của công ty, thậm chí còn hoàn toàn có thể là phá sản. Vì vậy, đạo đức kinh doanh, trong khunh hướng ấy, trở thành một tác nhân kế hoạch trong việc tăng trưởng doanh nghiệp. Tùy thuộc vào hành vi kinh doanh có đạo đức hay không, mỗi doanh nghiệp đều sẽ phải nhận ‘ ’ quả táo ’ ’ cho chính hành vi của mình .
❖ Đạo đức kinh doanh tác động đến chất lượng doanh nghiệp
Một mẫu sản phẩm ‘ ’ made in Japan ’ ’ luôn nhận được sự ưu tiên và tin cậy của người mua trên khoanh vùng phạm vi toàn quốc tế. Một loại sản phẩm ‘ ’ made in China ’ ’ luôn khiến người ta phải nghi ngại về mặt chất lượng loại sản phẩm. Vì sao lại có sự độc lạ rõ ràng như vậy ? Câu vấn đáp nằm ở chất lượng sản phẩm & hàng hóa. Các doanh nghiệp Nhật Bản không kinh doanh mặc kệ thủ đoạn như 1 số ít doanh nghiệp ở Trung Quốc vì họ cực kỳ coi
trọng nguyên tắc Giri (đạo đức buôn bán) do cha ông truyền lại. Người Nhật quan
niệm: sản xuất hàng hóa có chất lượng thấp không chỉ bôi nhọ hình ảnh của Nhật
Bản mà còn là hành vi thiếu đạo đức.
Các tổ chức triển khai được xem là thành công xuất sắc thường có nền tảng đạo đức vững mạnh, với những người mua trung thành với chủ cũng như đội ngũ nhân viên cấp dưới vững mạnh bởi luôn tin cậy và phụ thuộc vào nhau trong mối quan hệ. Khi những nhân viên cấp dưới cho rằng bản thân mình đang thao tác trong thiên nhiên và môi trường thao tác mang tính đạo đức, họ sẽ có xu thế tỏ ra tận tâm hơn, chu đáo hơn để thích nghi với những giá trị mình đang được bao quanh. Khi những nhân viên cấp dưới hài lòng, người mua sẽ hài lòng và nếu những người mua hài lòng, những nhà đầu tư sẽ hài lòng. Đồng thời, những doanh nghiệp có nền tảng đạo đức can đảm và mạnh mẽ với hình ảnh tích cực trước công chúng sẽ được ưu tiên hơn trong mắt những nhà đầu tư .
❖ Đạo đức kinh doanh góp phần vào sự cam kết và tận tâm của nhân viên
Nhân viên chính là cầu nối giữa doanh nghiệp và người mua. Đó là nguyên do khi mỗi nhân viên cấp dưới thao tác với hàng loạt sự tận tâm và nhiệt tình, cả một doanh nghiệp sẽ được hưởng lợi từ điều đó. Để tạo động lực cho nhân viên cấp dưới, những doanh nghiệp cần biểu lộ sự chăm sóc khá đầy đủ với thiên nhiên và môi trường thao tác của nhân viên cấp dưới. Liệu rằng thiên nhiên và môi trường thao tác của nhân viên cấp dưới đã bảo đảm an toàn ? Chế độ lương thưởng đã tương thích chưa ? Doanh nghiệp đã triển khai được khá đầy đủ những nghĩa vụ và trách nhiệm được ghi trong hợp đồng lao động chưa ? Đó là những câu hỏi mà mỗi doanh nghiệp phải tự hỏi mình để bảo vệ nhân viên cấp dưới đã nhận được sự chăm sóc mà mình cần có trước khi trao lại cho doanh nghiệp những gì họ xứng danh được nhận .Song song với những giá trị doanh nghiệp tạo ra cho nhân viên cấp dưới, hình ảnh doanh nghiệp với hội đồng có giá trị tích cực đến tư duy của nhân viên cấp dưới về môi trường tự nhiên thao tác tại doanh nghiệp. Khi thấy doanh nghiệp của mình tham gia nhiệt huyết vào công tác làm việc hội đồng, những nhân viên cấp dưới có khuynh hướng cảm thấy tích cực về chính bản thân họ, và tự hào về doanh nghiệp vì họ cũng là một phần của doanh nghiệp, từ đó tạo nền tảng cho một dịch vụ người mua tuyệt vời, nâng cao vị thế cạnh tranh đối đầu của công ty .
❖ Đạo đức kinh doanh gia tăng sự thỏa mãn của khách hàng đối với sản
phẩm và doanh nghiệp
Các nghiên cứu và điều tra và kinh nghiệm tay nghề hiện thời của nhiều vương quốc cho thấy mối quan hệ ngặt nghèo giữa hành vi có đạo đức và sự hài lòng của người mua. Các hành vi vô đạo đức hoàn toàn có thể làm giảm lòng trung thành với chủ của người mua và người mua sẽ chuyển sang mua hàng của những doanh nghiệp khác. Khách hàng nói rằng họ ưu tiên những tên thương hiệu nào làm điều thiện nếu giá thành và chất lượng những tên thương hiệu như nhau. Các doanh nghiệp có đạo đức luôn đối xử với người mua công minh và liên tục nâng cấp cải tiến chất lượng mẫu sản phẩm, cũng như phân phối cho người mua những thông tin dễ tiếp cận và dễ hiểu, sẽ có lợi thế cạnh tranh đối đầu tốt hơn và dành được nhiều doanh thu hơn. ĐiểmSự khởi đầu và kết thúc của một doanh nghiệp đều mang yếu tố doanh thu, nhưng doanh thu có vững chắc hay không lại là câu truyện của đạo đức kinh doanh. Thời kỳ bao cấp Việt Nam ở quy trình tiến độ 1976 – 1986, mọi hoạt động giải trí kinh doanh đều do Nhà nước chỉ huy, cho nên vì thế những hành vi có đạo đức được coi là hành vi tuân thủ lệnh cấp trên. Ở thời kỳ này, cầu lớn hơn cung nên chất lượng mẫu sản phẩm thấp vẫn không ai dám than phiền, có ít nhà phân phối và công nghệ tiên tiến còn kém tăng trưởng nên yếu tố tên thương hiệu hay sở hữu trí tuệ không đáng được chăm sóc. Chỉ khi Việt Nam khởi đầu hòa nhập với quốc tế trong vài chục năm trở lại đây, có nhiều phạm trù như : đình công, bảo đảm an toàn thực phẩm, luật sở hữu trí tuệ, .. mới khởi đầu Open. Đó cũng là một phần nguyên do những doanh nghiệp có nhận thức mơ hồ và chưa thực sự tôn vinh giá trị của đạo đức kinh doanh. Điều đó đã dẫn tới thực trạng những doanh nghiệp chạy theo doanh thu mà bỏ lỡ niềm tin của người mua, rơi vào thực trạng làm ăn ‘ ’ chộp giật ’ ’, mang tính ‘ ’ ăn xổi ’ ’ sống sót khắp nơi. Một số yếu tố đáng báo động ở thời gian hiện tại gồm có : bảo đảm an toàn thực phẩm, sở hữu trí tuệ, yếu tố thiên nhiên và môi trường, đặc biệt quan trọng là nạn thổi giá những loại sản phẩm y tế trong toàn cảnh dịch bệnh khi người người nhà nhà đều khó khăn vất vả .
2.1. An toàn thực phẩm
Những doanh nghiệp lớn, tồn tại lâu bền đều lấy chữ tín làm đầu trong việc kinh
doanh của họ. Nhưng ở Việt Nam, số lượng doanh nghiệp doanh nghiệp nhỏ và vừa
bị lợi nhuận làm cho mờ mắt lại chiếm số đông. Vào những ngày cận Tết Nguyên
Đán 2019, Vietnamnet đã đưa tin một phóng sự của VTV về quá trình hô biến lợn
chết thành những món đặc sản thịt lợn hun khói, lạp xưởng… tại một cơ sở trên địa
bàn tỉnh Vĩnh Phúc. Chỉ sau 1 đêm, những con lợn chết lở mồm long móng, bốc mùi
đã được lột da, lọc lấy phần thịt nạc chưa bị thối rữa. Sau khi thái lát và trộn thêm đủ
loại gia vị tạo mùi thơm, ngâm tẩm trong khoảng 2 giờ, số thịt này được cho vào lò
sấy. 48 tiếng sau, những miếng thịt lợn sấy khô, thơm phức ra lò và không còn bất kỳ
dấu vết nào của thịt lợn chết được chất lên xe tải, chở thẳng về Hà Nội. Cũng chỉ 2
tháng sau trong năm 2019, một cơ sở cung cấp nguồn thực phẩm bẩn, chuyên cung
cấp cho các trường mầm non, tiểu học ở tỉnh Bắc Ninh đã khiến hàng trăm em học
sinh có kết quả xét nghiệm dương tính với bệnh sán lợn gạo, nghi do ăn phải thực
phẩm bẩn lâu ngày tại trường. Những câu chuyện thực phẩm bẩn, dù đã tồn tại được
một quãng thời gian, nhưng vẫn chưa được xử lý triệt để, thậm chí còn có xu hướng
tăng nhẹ trong thời gian gần đây. Thực tế mà nói: ‘’Con đường từ dạ dày đến nghĩa
địa chưa bao giờ ngắn đến thế.’’
2.1. Vấn đề sở hữu trí tuệ ở Việt Nam
Dù luật sở hữu trí tuệ đã được hình thành, bổ trợ cách đây chục năm, nhưng chỉ trong vài năm trở lại đây, công dân Việt Nam mới khởi đầu có ý thức về quyền sở hữu trí tuệ. Nguyên nhân chính là do văn hóa truyền thống người Việt thiên về lối sống tập thể, vì thế người Việt thường không chú trọng đến quyền sở hữu cá thể, đồng thời những loại sản phẩm bản quyền thường rất mắc trong khi thu nhập của đa phần dân cư Việt Nam vẫn còn khá thấp nên thực trạng bán lậu, mua lậu diễn ra rất đỗi đời thường .Ở nhiều nước, việc xem phim không tính tiền chẳng khác nào cướp chất xám của người khác nhưng ở Việt Nam, câu truyện xem phim lậu trên những website là điều rất thông thường. Trong vô vàn những trang phim chiếu lậu, phimmoi là trang phim được yêu thích nhất, đã bị những cơ quan chức năng ‘ ’ sờ gáy ’ ’, nhưng sau đó vẫn liều lĩnh ‘ ’ hồi sinh ’ ’ website với vô số những tên khác như : phimmoiz, phimmoizz … Thậm chí, hội đồng mạng, mà ở đây hầu hết là bộ phận giới trẻ, những người tân tiến nhất của xã hội, đáng lẽ phải có ý thức nhiều nhất trong quyền sở hữu trí tuệ, lại đem câu truyện này ra làm trò cười và không hề xem đó như thể một yếu tố vi phạm đạo đức kinh doanh. Phổ biến hơn nữa là những công ty cố ý đặt tên công ty giống với một thương hiệu đã nổi tiếng trước đó nhằm mục đích gây nhầm lẫn cho người dùng và tránh lao lý. Ví dụ cho thực trạng này quá nhiều như Honda và Hongda, La Vierge và La Vie .. ột khảo sát nhỏ về nhận thức của dân cư Việt Nam trong yếu tố này chỉ ra : chỉ có 16 người cho rằng đó là ‘ ’ Vi phạm pháp luật ’ ’, 37 người cho là ‘ ’ Vi phạm đạo đức kinh doanh ’ ’, và 47 người cho là ‘ ’ Không vi phạm gì vì không trọn vẹn giống ’ ’. Đáng quan tâm là trong 47 người này, lại có 8 người là sinh viên, những người không ít có tri thức trong xã hội .
2.1. Thổi giá trong mùa dịch
Trong toàn cảnh cả nước chống dịch ; Đảng, nhà nước chỉ huy hằng ngày về việc đáp ứng sản phẩm & hàng hóa thiết yếu cho người dân vùng dịch ; đồng bào khắp mọi miền Tổ quốc góp từng mớ rau, con cá, bao gạo … đến tâm dịch thì 19/7/2021, một số ít shop Bách Hóa Xanh ở Buôn Ma Thuột, Đắk Lắk liên tục bị phát hiện bán giá cao hơn giá niêm yết, tăng giá giữa mùa dịch. Trước đó, một số ít người tiêu dùng tại TP cũng phản ánh, chuỗi shop này đẩy giá gấp 3 – 4 lần. Dù đại diện thay mặt Bách Hóa Xanh đã phân trần tăng giá là do ngân sách tăng, không cố ý …, nhưng ngân sách tăng thì toàn bộ những công ty phân phối khác cũng chịu chung số phận, vậy mà chỉ mình Bách Hóa Xanh bị tố. Dạo gần đây lại rộ lên một bê bối khác tương quan đến việc thổi giá trang thiết bị y tế. Lợi dụng thực trạng những địa phương có nhu yếu test Covid khẩntrấn áp những hành vi quảng cáo thương mại. Một ví dụ nổi bật là Luật bảo vệ người tiêu dùng. Đa số người tiêu dùng Việt Nam vẫn chưa được bảo vệ quyền lợi và nghĩa vụ khi mua hàng, điều duy nhất họ hoàn toàn có thể làm là trông chờ vào lòng tốt của người bán hàng. Dù rằng lúc bấy giờ tất cả chúng ta đã có hai văn bản quy phạm pháp luật về yếu tố này gồm có Pháp lệnh bảo vệ người tiêu dùng và Nghị định 55/2008 / NĐ – CP ngày 24/4/2008, những pháp luật của pháp lý chỉ nằm trên giấy trắng mực đen chứ chưa hề có tính năng thực tiễn là bảo vệ được người tiêu dùng. Những thiếu sót của những văn bản quy phạm pháp luật cần được sớm được khắc phục một cách minh bạch, rõ ràng và mang tính thực tiễn nhằm mục đích bảo vệ quyền lợi và nghĩa vụ của người tiêu dùng Việt Nam .
Xây dựng quy tắc đạo đức: Quy tắc đạo đức là một hình thức tự điều chỉnh và nó
thể hiện cam kết của một doanh nghiệp đối với các bên liên quan, đặc biệt là khách
hàng (Becker 2008). Một số tập đoàn quốc tế hàng đầu chẳng hạn như Johnson &
Johnson, IBM và Starbucks, tất cả đều đã thiết lập và triển khai một bộ quy tắc kinh
doanh có đạo đức. Mối quan tâm về đạo đức phải đi kèm với hoạt động kinh doanh
hàng ngày, làm cho đạo đức trở thành bình thường và một phần thường xuyên của
hoạt động kinh doanh. Các doanh nghiệp Việt Nam cần xem xét đưa đạo đức vào
việc hoạch định chính sách ở tất cả các cấp của tổ chức, ra quyết định và thực hành
công việc của tất cả nhân viên. Đồng thời, trong bất kỳ tình huống nào, những người
đứng đầu đều phải tham gia ở mức độ cao nhất chứ không chỉ giao trách nhiệm cho
cán bộ cấp dưới. Việc tham gia thể hiện trong các chương trình, kế hoạch, thuyết
phục nhân viên đồng lòng tham gia, trực tiếp quản lý kết quả thực hiện, đảm bảo mọi
cá nhân, bao gồm chính lãnh đạo, có trách nhiệm giải trình. Không chỉ vậy, Nhà nước
Việt Nam cần có những chính sách khen thưởng để thúc đẩy các doanh nghiệp ứng
xử có đạo đức trong kinh doanh, chẳng hạn như yếu tố đạo đức trong kinh doanh trở
thành một tiêu chí quan trọng để xét các giải thưởng: Sao Vàng Đất Việt, Bông Hồng
Vàng,…
Nghiêm khắc trong hình phạt các doanh nghiệp vi phạm đạo đức kinh doanh:
Các doanh nghiệp vô đạo đức bắt công nhân làm việc mười mấy tiếng đồng hồ/ngày
nhưng chỉ trả lương 1 triệu đồng/tháng, thậm chí khiến công nhân phải ngất xỉu,
nhưng hình phạt duy nhất cho họ là vài triệu đồng, số tiền không bằng lợi nhuận 1
ngày họ kiếm được. Trong khi đó, các doanh nghiệp vi phạm trong vấn đề xử lý chất
thải vẫn vô tư hoạt động kinh doanh như chưa có gì trong lúc chờ biện pháp xử lý.
Thiết nghĩ, các cơ quan pháp quyền của Nhà nước cần mạnh tay hơn nữa, nghiêm
khắc hơn nữa trong hình phạt các doanh nghiệp, mạnh dạn răn đe để các doanh
nghiệp khác lấy đó làm bài học kinh nghiệm cho chính mình, đồng thời khiến những doanh nghiệp vi phạm phải chịu sự trừng phạt cho những gì họ xứng danh nhận .
Nâng cao nhận thức về đạo đức kinh doanh ở Việt Nam: Những kiến thức về đạo
đức kinh doanh cần được truyền bá rộng rãi không chỉ cho các doanh nghiệp, các nhà
nghiên cứu, mà còn là đại bộ phận những người tiêu dùng Việt Nam. Các trường học
có thể tiến hành mở các khóa học, các buổi hội thảo về đạo đức kinh doanh để học
sinh, sinh viên nắm được những kiến thức cơ bản về đạo đức kinh doanh, và có khả
năng tự bảo vệ mình trước khi trực tiếp tham gia vào thị trường lao động – tiêu dùng.
Các phương tiện truyền thông đại chúng có thể trực tiếp tiến hành phổ cập kiến thức
về đạo đức kinh doanh đến rộng rãi người dân Việt Nam trên cả nước. Một khi người
dân đã nâng cao nhận thức về đạo đức kinh doanh và xem đó như một chuyện đương
nhiên mà mỗi doanh nghiệp cần phải tuân theo, các doanh nghiệp tự khắc sẽ phải
thay đổi, không chỉ đến từ bên ngoài là để chiều lòng khách hàng, mà còn xuất phát
từ sự thay đổi nhận thức trong chính nội bộ doanh nghiệp.
KẾT LUẬN
Một nhà sử học đã từng nói rằng: Loại của cải tốt nhất đến từ nông nghiệp, kế đến là
hoạt động thương mại và thủ công mỹ nghệ, còn loại của cải tệ hại nhất đến từ những
hành vi xấu xa. Ở một đất nước đang phát triển như Việt Nam, thật đáng buồn là đạo
đức kinh doanh vẫn đang đứng ở một vị trí thấp hơn so với những gì nó có thể mang
lại cho cá nhân, doanh nghiệp, xã hội và nền kinh tế quốc gia. Một doanh nghiệp với
các giá trị đạo đức kinh doanh mạnh mẽ có thể tạo dựng niềm tin trong lòng khách
hàng, xây dựng sự uy tín trong con mắt những nhà đầu tư, và kích thích sự trung
thành, tận tâm của các nhân viên làm việc. Vì vậy, để doanh nghiệp Việt có thể “lột
xác” và kinh doanh có đạo đức, điều kiện tiên quyết là ý chí, sự tham gia và cam kết
của chính đội ngũ lãnh đạo, quản lý, bởi họ là người nắm trong tay thẩm quyền và
nguồn lực để thay đổi, đồng thời kết hợp với các biện pháp về luật pháp, quy định và
nâng cao nhận thức của người dân Việt Nam.
Nguồn tìm hiểu thêm :phapluatdansu.edu/2016/08/04/09/24/dao-duc-kinh-doanh-o-viet-nam-mot-so-van- de-l-luan-v-thuc-tien /slideshare / shareslide18 / dao-duc-kinh-doanh-o-cac-doanh-nghiep-hien-nay
