Người TP.HN trò chuyện trong khoảng trống tọa lạc về thú chơi hoa đào, hoa thủy tiên ngày Tết – Ảnh : T.ĐIỂUĐó là nhớ về tổ tiên, tôn kính ông bà cha mẹ, thầy cô …Không gian triển lãm Tết xưa do Trung tâm Lưu trữ vương quốc I tổ chức triển khai tại Thành Phố Hà Nội hoàn toàn có thể mang đến cho người xem nhiều mày mò mê hoặc về Tết xưa của ông bà, như những tập tục ngày Tết từ chốn cung đình nhiều lễ giáo cho tới người dân đơn sơ, thấy nét đẹp thư nhàn của người du xuân, trẩy hội giữa lúc đất trời đang bước vào một chu kỳ luân hồi mới .
Từng có một truyền thống biếu quà Tết rất đẹp
Góc tọa lạc những bản tấu, thư về việc những địa phương biếu quà Tết tới quan trên, triều đình mang lại sự quá bất ngờ mê hoặc cho người xem : người xưa biếu vua quan những thứ thật tình cảm như thúng cam, lạng trầm, kim táo, bánh thị, long nhãn … và tổng thể đều được ghi chép minh bạch, lưu sổ sách .Người xưa biếu quà để biểu lộ tình cảm biết ơn chân thành với người có ơn với mình mà ngày thường thật khó có dịp đền đáp nhau .Trong tư liệu được tọa lạc có những bản tấu kê khai chi tiết cụ thể như bộ Lễ kê khai những hạng trà, sâm do nha Kinh lược và những tỉnh Bắc Kỳ cung tiến ; phó tổng trấn Bắc Thành cung tiến 1.500 quả cam ; tổng trấn thành Gia Định cung tiến kim táo, bánh thị, long nhãn ; Trần Văn Lâm kê khai những loại pháo cung tiến ; trấn Quảng Bình cung tiến 32 lạng trầm hương ; quan án sát Phủ Liễn gửi quà là một thúng cam vào Huế nhân ngày Tết …Họa sĩ, dịch giả Trịnh Lữ rất thú vị với phần tọa lạc những bản tấu này. ” Hóa ra truyền thống lịch sử biếu quà Tết của cha ông ta xưa đã được thực thi như một giao đãi tình cảm thực thà, được làm rất đàng hoàng, minh bạch, không cá thể ” – ông Trịnh Lữ nói .Họa sĩ Đỗ Phấn cũng cho rằng truyền thống cuội nguồn khuyến mãi ngay quà Tết là một truyền thống lịch sử đẹp, để mọi người được biểu lộ tình yêu thương, thân quý vào thời gian thiêng liêng nhất của một năm, khi mở màn một quy trình sống mới .Theo ông, ngoại trừ việc một số ít người tận dụng chuyện Tặng Kèm quà Tết để hối lộ, vụ lợi ; truyền thống cuội nguồn Tặng quà Tết nên liên tục được nuôi giữ đúng với ý nghĩa đẹp của nó là để tỏ bày tình cảm chân thành và tạ ơn nhau .Tưởng tượng con người mà không có Tết thì sẽ tẻ nhạt đến đâu, sẽ chỉ như những con vật khác, không có hành vi mang tính văn hóa truyền thống, văn minh. Con người biết ý thức về bản thân và quốc tế bên ngoài thì mới ra được văn hóa truyền thống, và ngày lễ Tết là một thứ văn hóa truyền thống đẹp của loài người và chỉ con người mới có .Dịch giả TRỊNH LỮ
Tết là thời gian cho tâm thanh lọc
Chia sẻ về Tết nay trong nếp nhà của một mái ấm gia đình được nhìn nhận là mái ấm gia đình tri thức yêu văn hóa truyền thống của Thành Phố Hà Nội, dịch giả Trịnh Lữ cho biết thực ra mái ấm gia đình ông không ” cổ ” trong việc giữ văn hóa truyền thống Tết như người ta nghĩ .Bố ông – họa sỹ Mỹ thuật Đông Dương Trịnh Hữu Ngọc – là người Tây học nên mái ấm gia đình chỉ giữ ý thức của Tết, không câu nệ vào tập tục, hình thức .” Tết với nhà tôi chỉ là gắng sống với nhịp của vạn vật thiên nhiên, kết nối mình vào hội đồng, trời đất. Tết là quãng thời hạn mà nhịp sống sinh sôi, như cây cối thay da đổi thịt, tâm mình cũng cần thanh lọc để tiếp đón một chu kỳ luân hồi mới của thiên hà mà mình là một phần ở trong đó .Và tất yếu Tết phải thắp hương tưởng niệm ông bà tổ tiên, nhìn lại một năm qua. Vợ chồng con cháu quây quần bên nhau mà ngày thường nhiều khi không phải khi nào cũng có được ” – họa sỹ Trịnh Lữ nói .Ông cho biết Tết với riêng ông còn là dịp tự nghĩ về mình và nghĩ đến mọi người, là dịp để nhắc mình biết sống với lòng biết ơn cha mẹ cho mình sinh ra, biết ơn trời đất nuôi nấng mình. Chỉ cần nghĩ như thế thôi, cái Tết với ông đã vô cùng niềm hạnh phúc .
Giá trị vĩnh cửu của Tết không thay đổi
Nói về Tết xưa Tết nay, PGS.TS Nguyễn Văn Huy cho rằng Tết nay đã biến hóa rất nhiều. Ông cho sự đổi khác đó là thông thường, đi theo sự tăng trưởng kinh tế tài chính – xã hội của con người. Nhưng có những giá trị vĩnh cửu của Tết thì không đổi khác. Đ
ó là truyền thống ngày Tết nhớ đến ông bà, cha mẹ, tổ tiên. Con cháu nhà nào cũng có bánh chưng bày lên bàn thờ Tết, thắp nén hương tưởng nhớ tổ tiên, rồi nhớ công ơn thầy cô…
Nhiều người lo ngại Tết nay con cháu kéo nhau đi du lịch, nhưng ông Huy cho điều đó không có gì đáng ngại. Với nhiều người, đi du lịch ngày Tết không có nghĩa là quên ông bà tổ tiên mà đó chính là cách họ kết nối mái ấm gia đình theo một cách mới, là quãng thời hạn được dành toàn vẹn cho nhau mà ngày thường nhiều mái ấm gia đình ít dịp có được .Một giá trị vĩnh hằng của Tết theo ông Huy là truyền thống cuội nguồn thưởng xuân, du xuân để đón lấy khí xuân của đất trời mà tự làm mới mình của người Việt. 
Khám phá muôn điều thú vị của Tết xưa qua tài liệu lưu trữ TTO – Chỉ với hơn 100 tài liệu tàng trữ quý mà ‘ khô khan ‘ nhưng được sắp xếp sôi động qua tài nghệ phong cách thiết kế của họa sỹ, Tết xưa hiện lên đầy mê hoặc với những phong tục đẹp của ăn Tết, chơi Tết, du xuân biểu lộ cốt cách, niềm tin dân tộc bản địa.
