Sức sống tiềm tàng của nhân vật Mị trong truyện ngắn Vợ chồng A Phủ
Quảng cáo
Xem thêm:
- Soạn bài Vợ chồng A Phủ siêu ngắn
- Soạn bài Vợ chồng A Phủ – Ngắn gọn nhất
- Vợ chồng A Phủ – Tô Hoài
Lựa chọn câu để xem giải thuật nhanh hơn
 Bài khác
Đề bài:Sức sống tiềm tàng của nhân vật Mị trong truyện ngắn Vợ chồng A Phủ.
Dàn ý
1. Mở bài
– Giới thiệu về tác giả Tô Hoài ( tiểu sử, những tác phẩm chính, phong thái nghệ thuật và thẩm mỹ )
– Giới thiệu về truyện Vợ chồng A Phủ ( thực trạng sinh ra, khái quát giá trị nội dung và giá trị nghệ thuật và thẩm mỹ )
2. Thân bài
Nhân vật Mị
*Cảnh ngộ của nhân vật Mị:
– Mị là con dâu gạt nợ của nhà Thống lí : cha mẹ nghèo, không trả được nợ ( món nợ từ ngày cưới, lớn dần lên vì nặng lãi ), Mị làm dâu gạt nợ cho cha mẹ .
– Mị chỉ biết làm những việc làm mà quanh năm ngày tháng làm đi làm lại, làm không ngưng nghỉ : Con trâu con ngựa nó còn có lúc đứng gãi chân nhai cỏ chứ đàn bà nhà này thì làm không nghỉ tay .
– Mị sống trong một căn phòng chỉ có một ô vuông bằng bàn tay để nhìn ra ngoài cũng không hề biết được trời nắng hay mưa chỉ thấy mờ mờ, trăng trắng .
*Tâm trạng và hành động:
Tâm trạng và hành vi của Mị cho thấy, trong Mị có một sức sống tiềm tàng vẫn luôn âm ỉ, đó là khát vọng tự do, khát vọng niềm hạnh phúc dẫu còn tự phát và bản năng. Khát vọng đó rất mãnh liệt và khi có thời cơ sẽ bùng phát .
*Sức sống tiềm tàng trong nhân vật Mị:
– Đâu đó trong cõi sâu tâm hồn người đàn bà câm lặng vì cơ cực, khổ đau ấy vẫn tiềm tàng một cô Mị thời xưa, một cô Mị trẻ đẹp như đoá hoa rừng đầy sức sống, một người con gái tươi tắn, giàu đức hiếu thảo. Ngày ấy, tâm hồn yêu đời của Mị được gửi vào tiếng sáo : ” Mị thổi sáo giỏi, thổi lá cũng hay như thổi sáo ” .
– Ở Mị, khát vọng tình yêu tự do luôn luôn mãnh liệt. Nếu không bị bắt làm con dâu gạt nợ, khát vọng của Mị sẽ trở thành hiện thực bởi ” trai đến đứng nhẵn cả chân vách đầu buồng Mị “, Mị đã từng hoảng sợ khi nghe tiếng gõ cửa của tình nhân. Mị đã bước theo khát vọng của tình yêu nhưng không ngờ sớm rơi vào cạm bẫy .
– Bị bắt về nhà thống lí, Mị định tự tử. Mị tìm đến cái chết chính là cách phản kháng duy nhất của một con người có sức sống tiềm tàng mà không hề làm khác trong thực trạng ấy. ” Mấy tháng ròng đêm nào Mị cũng khóc “. Mị trốn về nhà cầm theo một nắm lá ngón. Chính khát vọng được sống một con người đúng nghĩa khiến Mị không gật đầu đời sống bị chà đạp, bị đối xử bất công như một con vật .
=> Tất cả những phẩm chất trên đây sẽ là tiền đề, là cơ sở cho sự trỗi dậy của Mị sau này. Chế độ phong kiến nghiệt ngã cùng với tư tưởng thần quyền hoàn toàn có thể giết chết mọi tham vọng, khát vọng, làm tê liệt cả ý thức lẫn cảm hứng con người nhưng từ trong sâu thẳm, thực chất người vẫn luôn tiềm ẩn và chắc như đinh nếu có thời cơ sẽ thức dậy, bùng lên .
*Sự trỗi dậy của lòng ham sống và khát vọng hạnh phúc ở Mị:
Những yếu tố tác động đến sự hồi sinh của Mị:
– Cảnh sắc của Hồng Ngài trong những ngày xuân : ” Những chiếc váy hoa đã đem phơi trên mỏm đá, xòe như bướm sặc sỡ, hoa thuốc phiện vừa nở trắng lại đổi ra màu đỏ au, đỏ thậm rồi sang màu tím man mác “, ” Đám trẻ đợi tết chơi quay cười ầm trên sân chơi trước nhà. ”
– Rượu là chất xúc tác trực tiếp để tâm hồn yêu đời, khát sống của Mị trỗi dậy. ” Mị đã lấy hũ rượu uống ừng ực từng bát một “. Mị vừa như uống cho hả giận vừa như uổng hận, nuốt hận. Hơi men đã dìu tâm hồn Mị theo tiếng sáo .
– Trong đoạn miêu tả tâm trạng hồi sinh của Mị, tiếng sáo có một vai trò đặc biệt quan trọng quan trọng : ” Mị nghe tiếng sáo vọng lại, thiết tha, bồi hồi. Mị ngồi nhẩm thầm bài hát của người đang hỏi “. ” Ngày trước Mị thổi sáo giỏi … Mị uốn chiếc lá trên môi, thổi lá cũng hay như thổi sáo “, ” Tai Mị vang tiếng gọi bạn đầu làng “, ” mà tiếng sáo gọi bạn yêu vẫn lửng lơ bay ngoài đường “, ” Mị vẫn nghe tiếng sáo đưa Mị đi theo những game show, những đám chơi “, ” trong đầu Mị rập rờn tiếng sáo ” …
* Diễn biến tâm trạng Mị trong đêm tình mùa xuân :
– Dấu hiệu tiên phong của việc sống lại đó là Mị nhớ lại quá khứ, nhớ về niềm hạnh phúc ngắn ngủi trong cuộc sống tuổi trẻ của mình và niềm ham sống trở lại : ” Mị còn phơi phới trở lại, lòng đùng một cái vui sướng như những đêm đến ngày trước “. ” Mị còn trẻ lắm. Mị vẫn còn trẻ lắm. Mị muốn đi chơi “. Mị đã ý thức được tình cảnh đau xót của mình : ” Nếu có nắm lá ngón trong tay Mị sẽ ăn cho chết ” …
– Từ những sôi sục trong tâm tư nguyện vọng đã dẫn Mị tới hành vi ” lấy ống mỡ xắn một miếng bỏ thêm vào đĩa dầu “. Mị muốn thắp lên ánh sáng cho căn phòng lâu nay chỉ là bóng tối. Mị muốn thắp lên ánh sáng cho cuộc sống tăm tối của mình .
– Hành động này đẩy tới hành vi tiếp : Mị ” quấn tóc lại, với tay lấy cái váy hoa vắt ở phía trong vách ” .
– Mị đang chuẩn bị sẵn sàng sắm sửa để đi chơi nhưng rồi bị A Sử cấm, hắn nhẫn tâm trói đứng Mị vào cột nhà, Mị vẫn đang ru mình trong đêm xuân. Tiếng ngựa ngoài kia làm cho Mị tỉn giấc, nàng đã trở lại với hiện tại đau khổ cả về thể xác lẫn ý thức .
*Diễn biến tâm lí trong đêm đông:
– Trước cảnh A Phủ bị trói, bắt đầu Mị trọn vẹn vô cảm : ” Mị vẫn thản nhiên thổi lửa hơ tay “, vì cảnh tượng ấy đã diễn ra trong nhà Thông lí liên tục .
– Nhưng ” Mị lé mắt trông sang … một dòng nước mắt lấp lánh lung linh bò xuống hai hõm má đã xám đen lại “, giọt nước mắt vô vọng của A Phủ đã giúp Mị nhớ lại mình, nhận ra mình, xót xa cho mình và thương người đồng cảnh. Lòng thương người trắc ẩn và tình giai cấp đã khiến Mị có hành vi trẻ trung và tràn trề sức khỏe : cắt dây cởi trói cứu A Phủ .
– Hệ quả tất yếu là Mị phải chạy trốn theo A Phủ, vì Mị biết : ” ở đây thì chết mất ” .
– Cắt dây cởi trói cứu A Phủ và cùng A Phủ chạy trốn khỏi Hồng Ngài của Mị là hành vi vùng dậy tự phát của người nô lệ miền núi cao Tây Bắc, phản ứng lại so với sự quản lý tàn khốc của bọn thống trị, nhằm mục đích mục tiêu tự giải phóng .
3. Kết bài
– Khái quát lại yếu tố
Bài mẫu
Bài tham khảo số 1
BÀI LÀM
Vợ chồng A Phủ ( 1953 ), Miền Tây ( 1967 ), Vừ A Dính ( 1962 ) … là những tác phẩm nổi tiếng của Tô Hoài viết về phong tục, cảnh sắc và con người miền Tây của Tổ quốc ta. Tô Hoài đã từng nói : Tôi coi Việt Bắc, Tây Bắc cũng như một quê nhà đề tài của tôi … ( Văn nghệ số 14/10/1995 ). Tập truyện Tây Bắc là một nét son chói lọi tiên phong của sự nghiệp văn chương Tô Hoài viết về đề tại miền Tây. Một chuyến đi dài, Tô Hoài theo bộ đội vào giải phóng Tây Bắc. Ông đã viết thành công xuất sắc tác phẩm ” Truyện Tây Bắc “, trong đó có truyện ” Vợ chồng A Phủ “. Qua truyện ngắn này, Tô Hoài đã phản ánh nỗi thống khổ và sự vùng dậy của người Mèo ở Tây Bắc, một lòng quyết tâm đi theo kháng chiến để giành lấy tình yêu, niềm hạnh phúc .
Những trang viết về Mị – một trong hai nhân vật chính của truyện là vô cùng cảm động. Mị tuy bị chà đạp, bị giày xéo trong bể khổ cuộc sống, nhưng cô đã có một sức sống tiềm tàng kì quặc !
Mị là một cô gái trẻ và đẹp, duyên dáng, hiếu thảo, thổi sáo hay, có biết bao nhiêu người mê, ngày đêm đã thổi sáo đi theo Mị. Nhà nghèo, năm nào bố Mị cũng phải trả nợ lãi một nương ngô cho thống lí Pá Tra. Bố đã già, Mị thương bố lắm. Cô đã nói với bố : Con nay đã biết cuốc nương ngô, con phải làm nương ngô giả nợ thay cho bố. Bố đừng bán con cho nhà giàu. Món nợ truyền kiếp mà bố Mị vay của thống lí như một oan trái cuộc sống. Mị đã bị A Sử – con trai thống lí đánh lừa bắt về cúng trình ma. Mị trờ thành con dâu gạt nợ … Đau xót quá ! Chao ôi ! Thế là cha mẹ ăn bạc của nhà giàu từ kiếp trước, giờ đây người ta bắt bán con trừ nợ. Không thể làm thế nào khác được rồi !. Tiếng than của bố Mị nói lên một thực sự cay đấng : Mị là con dâu gạt nợ của thống li Pá Tra – điều đó như một định mệnh bi thảm !
Những năm đằng đẳng làm dâu gạt nợ, Mị bị đối xử rất là tàn tệ, chẳng khác gì một con vật. Phải làm quần quật quanh năm, suốt tháng. Lên núi hái thuốc phiện, giặt đay, xe đay, đi nương bé bắp, lúc hái củi bung ngô, khi nào Mị cũng phải gài một bó đay trong cánh tay đế tước thành sợi. Mị chẳng khác nào con trâu, con ngựa nhà thống lí. Khổ cực quá chừng : Con ngựa, con trâu làm còn có lúc, đêm nó còn được đứng gãi chân, đứng nhai cỏ, đàn bà con gái nhà này thì vùi vào việc làm cả đêm cả ngày .
Tuổi trẻ, vẻ đẹp cũa Mị bị tước đoạt, vùi dập. Cô như một đóa hoa rừng chóng héo tàn, khi nào cũng cúi mặt, mặt buồn rười rượi ‘. Buồng Mị ở như một cái chuồng nhốt thú, kín kẽ, tối om, chỉ có một lỗ nhỏ bằng bàn tay, nhìn ra ngoài chí thấy trăng trắng, không biết là sương hay là nắng. Đau khổ quá Mị nghĩ rằng mình cứ chỉ ngồi trong cái lỗ vuông ấy mà trông ra, đến khi nào chết thì thôi !. Nỗi ám ảnh ấy thật ghê sợ. Mị như một linh hồn chết .
Cứ tưởng rằng Mị cam chịu số phận. Nhưng cô ta đã rất là vùng vẫy cố thoát khỏi cái dây oan nghiệt của sô phận. Hàng mấy tháng liền, đêm nào Mị cũng khóc. Mị trốn về nhà, tròng mắt đỏ hoe. Gặp bố Mị quỳ lạy, úp mặt xuống đất, nức nở “. Lần tiên phong, Mị phản kháng lại số phận tủi nhục, hái lá ngón toan ăn để tự tử. Nhưng Mị chết đi, ai sẽ làm nương ngô giả được nợ thống lí, khi bố Mị đã ốm yếu quá rồi. Thương bố, Mị không đành lòng chết. Mị bưng mật khóc, ném nắm lá ngón xuống đất đành trở lại nhà thống lí, cam chịu kiếp ngựa trâu, sống lùi lũi như con rùa trong xó cửa. Biết bao mùa xuân trôi qua ! Biết bao nhiêu nước mắt Mị đã chảy xuống. Cũng như bao người đàn bà khác trong nhà thống lí một đời con người chỉ biết đi theo đuôi con ngựa của chồng. Mị cam chịu số phận : ở lâu trong cái khổ, Mị quen khổ rồi … Mị thấy mình chỉ là con trâu, con ngựa chi biết ăn cỏ, biết đi làm mà thôi !. Một đời con gái, một kiếp người bị vùi dập đến tê dại như thế thì sự đau khổ đã tột cùng rồi !
Một giật mình khác lại đến với người đọc. Lần thứ hai, Mị lại vùng dậy. Ngày Tết đến, Mị đã lén lấy hũ rượu uống ừng ực từng bát rồi say, lịm mặt ‘ ngồi xem bọn nhảy đồng, người hát, nhưng lòng Mị thì đang sống về ngày trước. Con gái vùng rẻo cao, ai mà chẳng uống rượu ? Chắc là Mị đã từng uống rượu, nhưng cách uống rượu ừng ực từng bát thì đây là lần tiên phong. Mị uống cho quên hết mọi đau khổ ? Mị uống cho hả giận ? Hay Mị mượn bát rượu để thức tỉnh lòng mình sống lại cùng với mùa xuân, với những đêm tình mùa xuân thời con gái ? Nếu những năm tháng đã qua, nhà bếp lửa và ngọn lửa đã sưởi ấm lòng Mị, đã làm nguôi đi, vơi đi bao nỗi đau, tủi nhục cuộc sống, thì giờ đây, tiếng sáo, tiếng hát của trai gái Mèo tha thiết gọi bạn tình đã khơi dậy trong lòng Mị bao khao khát :
Anh ném pao, em không bắt
Em không yêu, quả pao rơi rồi …
Mị đã tự ý thức về mình. Mị thấy lòng phơi phới, vui sướng như thời con gái bước vào những đêm tình mùa xuân. Mị thấy mình ” trẻ lắm … vẫn còn trẻ. Mị thấy mình đơn độc. Mị phải đi chơi. Bao nhiêu cô gái khác đã có chồng vẫn đi chơi. Thật là phi lí, hơn thế nữa Mị thấy mình với A Sử không có lòng với nhau nhưng vẫn phải ở với nhau. Mị khóc. Mị thương mình đau khổ. Mị ghê tởm thằng A Sử còn muốn rình bắt mấy người con gái nữa về làm vợ … Mị muốn ăn lá ngón cho chết ngay ! Một sức sống tiềm tàng trong lòng Mị như hòn than hồng âm ỉ cháy. Bạo lực, Mị cũng chẳng sợ. Mị xắn mỡ bỏ vào đĩa đèn cho sang, rồi cô quấn lại tóc, với lấy váy hoa, rút thêm cái áo, sẵn sàng chuẩn bị đi chơi. Hành động Mị diễn ra trước mắt thằng A Sứ. Như thử thách. Không vấn đáp khi hắn hỏi : Mày muốn đi chơi à ?. Sự vùng dậy của Mị lần này lại phải trả giá ! Thằng con trai của nhà thống lí vô cùng gian ác đã trói đứng Mi trong buồng tối bằng một thúng sợi đay và còn quấn cả tóc Mị lên cột, làm cho cô không cúi không nghiêng được đầu nữa. Nhưng sức sống vẫn tiềm ẩn trong lòng người con gái Mèo này. Suốt đêm bị trói đứng dây trói thít lại, đau nhức, lúc mê lúc tỉnh, Mị nồng nàn tha thiết nhớ và cô bồi hồi : Mị vẫn tiếng sáo đưa Mị đi theo những game show, những đám chơi “. Tâm trí Mị chập chờn có lúc vùng bước tiến, nhưng bị trói, đi sao được ? Nghe tiếng ngựa gãi chân, nhai cỏ Mị thổn thức nghĩ mình không bằng con ngựa .
Chúng ta đã từng đọc truyện thơ ” Tiễn dặn tình nhân ” trong đó cô gái Thái bị ép duyên đau khổ than thân : Ngẫm thân em chỉ bàng thân con bọ ngựa con chẫu chuộc thôi …. Nỗi cay đắng của Mị còn gấp trăm gấp nghìn lần thế ! Được cởi trói do một sự vô tình, cô lại phải vào rừng hái lá thuốc, đêm ngồi hầu hạ, xoa thuốc dấu cho A Sử. Đau ê ẩm, mỏi quá, Mị gục đầu nằm thiếp đi lại bị tên khốn kiếp đạp chân vào mặt. Tô Hoài đã ghi lại một cách cảm động sự vùng dậy lần thứ hai của Mị với bao vùi dập, đau đớn ê chề ! Mị vẫn chưa gục ngã trước số phận !
Lần thứ ba, Mị lại vùng dậy. Hình như số phận của Mị đã gắn liền với số phận của A Phủ như một tiền định. Một bên là con dâu gật nợ, một bên là kẻ phạm tội đánh con quan. Cả hai đều là con trâu, con ngựa của nhà thông lí Pá Tra. Mị đã bị A Sử trói đứng. A Phủ vì tội để hổ bắt mất bò đã bị Pá Tra trói vào cọc bằng một cuộn dây mây, quấn từ chân lên vai, chỉ còn cổ và đầu hơi lúc lắc được. Làm sao bắt được con hổ ? A Phủ nhất định bị thế mạng. Suốt 3 ngày đêm bị trói A Phủ chỉ đứng nhắm mắt Má A Phủ đã xám lại. A Phủ sắp chết ! Giữa đêm khuya từ nhà bếp lửa nhìn sang, Mị nhìn những giọt nước lăn bò trên má A Phủ mà xót xa, động lòng : Trời ơi, nó bắt trói đứng người ta đến chết …. Mị căm thù nguyền rủa cha con thống lí : Chúng nó thật gian ác. Người kia việc gì mà phải chết thế … Mị không còn biết sợ hãi nữa. Cô đã dùng dao nhỏ cắt nút dây mây, cởi trói cho A Phủ, cứu thoát A Phủ. Như một lời khuyến khích : Đi ngay !. Mị đã vùng chạy theo A Phủ. Cô đã nói : A Phủ cho tôi di … ở đây thì chết mất !. Lương tâm thức tỉnh. Mị cứu A Phú và cũng là tự cứu mình. Thật là kinh hoàng và kinh khủng. Tình huống truyện tạo nên tính thảm kịch của số phận. Bao nhiêu máu và nước mắt, Mị mới giành được tự do. Mị thương người, tự thương minh. Khát vọng về tự do và niềm hạnh phúc, là nguồn sức mạnh vùng dậy của Mị .
Trốn khỏi Hồng Ngài, Mị và A Phủ đi suốt một mùa mưa, vượt qua những triền núi đá tai mèo, họ nên vợ nên chồng khi đến khu du kích Phiềng Sa. Hành động cắt dây trói cứu A Phủ và cùng A Phủ chạy trốn là điểm đỉnh sự vùng dậy của Mị, là sự bộc lộ sức sống tiềm tàng của người con gái Mèo trong truyện ngắn Vợ chồng A Phủ. Khát vọng về tự do, niềm hạnh phúc, về quyền sống của con người đã cho nhân vật Mị nhiều sức mạnh để vùng dậy. Sức sống tiềm tàng cùa Mị đủ khổng định một chân lí : Bạo lực không tiêu diệt được khát vọng tự do ! Sức sống tiềm tàng của Mị mang tính nổi bật thâm thúy, bộc lộ một cách đơn cử, chân thực và sống dộng cho sự vùng dậy của người Mèo trên con đường đi tìm niềm hạnh phúc, tự do và họ đã đến với cách mạng và kháng chiến .
Nhân vật Mị được nhà văn Tô Hoài miêu tả và mày mò trong chiều sâu tâm hồn, trong những biến thái thăng trầm, gấp khúc của tâm trạng. Miêu tả thành công xuất sắc sức sống tiềm tàng cùa nhân vật Mị, ngòi bút thẩm mỹ và nghệ thuật của Tô Hoài đã làm cho truyện ngắn Vợ chồng A Phủ sáng bừng giá trị nhân đạo. Người đọc mãi mãi thấm thía về cái giá của tình yêu tuổi trẻ và khô hanh phúc, tự do .
Xem bài tham khảo khác tại đây:
Bài tham khảo số 2
Loigiaihay.com
Bài tương quan
- Phân tích hình tượng nhân vật Mị trong tác phẩm Vợ chồng A Phủ của Tô Hoài
- Qua cuộc đời của hai nhân vật trung tâm Mị và A Phủ, hãy tìm hiểu giá trị hiện thực và giá trị nhân đạo của tác phẩm Vợ chồng A Phủ – Tô Hoài
- Diễn biến tâm lý của Mị khi nghe tiếng sáo trong đêm tình xuân Vợ chồng A Phủ
- Sức sống tiềm tàng trong nhân vật Mị trong tác phẩm Vợ chồng A Phủ
- Phân tích nhân vật Mị trong tác phẩm Vợ chồng A Phủ của Tô Hoài
Quảng cáo
Báo lỗi – Góp ý
|
