( Last Updated On : 29/06/2021 by Lytuong. net )
Trong thành phần chất sống, các chất vô cơ chiếm tỉ lệ nhiều hơn các chất hữu cơ. Chúng gồm có nước các acid, base, muối và các chất khí hòa tan. Trong số này nước chiếm tỷ lệ cao nhất và quan trọng nhất cho sự sống.
Nước ( H2O )
Trong bất kể khung hình sinh vật nào nước cũng chiếm hầu hết, riêng biệt như con sứa nước chiếm 98 %, ở động vật hoang dã có vú nước chiếm 2/3 khối lượng khung hình. Nước là chất vô cơ đơn thuần, có số lượng lớn trên hành tinh, nó có những đặc thù lý hóa đặc biệt quan trọng nên chiếm hầu hết chất sống và có lẽ rằng sự sống bắt nguồn từ thiên nhiên và môi trường nước. Cơ thể sinh vật được sinh ra, tăng trưởng, chết đều ở trong thiên nhiên và môi trường nước dù là ở dạng này hay dạng khác .
Về mặt hóa học phân tử nước có một nguyên tử Oxygen và hai hydrogen. Điện tích chung của phân tử nước trung hòa, nhưng những điện tử phân bổ không đối xứng nên làm phân tử nước phân cực. Nhân của nguyên tử Oxygen kéo một phần những điện tử của Hydrogen làm cho vùng nhân trở nên hơi có điện tích âm ở hai góc, còn nhân của những nguyên tử Hydrogen trở nên hơi điện dương. Do sự phân cực, hai phân tử nước ở kề nhau hoàn toàn có thể tạo thành link hydro. Các phân tử nước tập hợp lại thành mạng lưới nhờ những link hydro. Bản chất dịnh vào nhau của những phân tử nước xác lập hầu hết những đặc thù đặc biệt quan trọng của nó, như sức căng mặt phẳng, nhiệt năng cao, hấp thu nhiều nhiệt lượng, ít biến hóa nhiệt …
Do thực chất phân cực, những phân tử nước tập hợp xung quanh những ion và những phân tử khác phân cực. Các chất tham gia với những link hydro của nước gọi là ưa nước và dễ hòa tan trong nước. Các phân tử không phân cực làm đứt mạng lưới link hydro của nước. Chúng là những phân tử kỵ nước. Các phân tử kỵ nước hoàn toàn có thể đẩy những phân tử nước để đứng kề nhau .
Lượng nước trong khung hình nhiều hay ít, tăng hay giảm tùy thuộc vào quy trình tiến độ tăng trưởng và trao đổi chất của sinh vật. Lúc còn non, nước chiếm tỷ suất cao hơn lúc già. Nước cũng đổi khác trong những cơ quan khác nhau .
Ví dụ : Ở chất xám nước chiếm 85 %, chất trắng 75 %, ở xương 20 % và men răng chỉ có 10 % .
– Nước có vai trò rất là quan trọng so với khung hình sống :
+ 95 % nước ở dạng tự do có vai trò quan trọng trong quy trình chuyển hóa và trao đổi chất trong tế bào, giữa tế bào và thiên nhiên và môi trường. Các chất hóa học tan trong nước nhờ nước mà phân phối đều, chúng có thời cơ gặp nhau để rồi phản ứng với nhau .
+ 5 % nước ở dạng link bằng những link khác nhau hay phối hợp với những thành phần khác như protein …
Khi nước trong tế bào giảm thấp xuống thì những hoạt động giải trí trong tế bào cũng bị giảm .
Ví dụ : amip mất nước co lại trong nang. Do vậy người ta dùng chiêu thức chống ẩm để ức chế không cho vi trùng hoạt động giải trí và dữ gìn và bảo vệ sinh vật .
Nước có vai trò trong điều hòa nhiệt độ. Nước có nhiệt dung cao, hấp thu nhiều nguồn năng lượng nóng lên chậm, khi tỏa nhiệt cũng chậm làm nhiệt độ đổi khác không bất ngờ đột ngột .
Nước làm cho môi trường tự nhiên ôn hòa – động vật hoang dã và thực vật tăng trưởng tạo thiên nhiên và môi trường ngoài và trong cho khung hình .
Sức căng mặt phẳng của nước lớn do vậy nước mao dẫn từ đất lên cây. Hiện tượng này cũng giúp máu lưu thông trong khung hình động vât .
Do tầm quan trọng như vậy nên nước là một tác nhân số lượng giới hạn trong sinh môi. Những nơi ít nước như sa mạc thì sự sống nghèo nàn, vùng rừng mưa nhiệt đới gió mùa, vùng bãi triều của sông, biển là những nơi nhiều nước thì sự sống nhiều mẫu mã hơn .
Các chất vô cơ khác
Trong khung hình ngoài nước ra còn có những chất vô cơ khác như acid, base, muối vô cơ và những nguyên tố sắt kẽm kim loại. Ở động vật hoang dã có xương, bộ xương chứa nhiều chất vô cơ nhất ( khoảng chừng 1/10 khối lượng khung hình, hầu hết là Ca ). Các chất vô cơ thường gặp là NaCl, KCl, NaHCO3, CaCl2, CaCO3, MgSO4, NaH2PO4, … những sắt kẽm kim loại như I, Zn, Fe, Co, … ở dạng vô cơ, có trong chất hữu cơ hay gắn với protein. Chúng có số lượng rất ít, được coi là dấu vết, nhưng giữ vai trò trọng điểm trong nhiều chất hữu cơ như Fe, trong Heme của Hemoglobin trong máu, cobalt trong vitamin B12 …
Đặc điểm quan trọng của chúng là đặc thù điện phân cho ra những cation ( + ) và những anion ( – ) từ đó chúng phối hợp với ion H + và OH – để làm biến hóa pH thiên nhiên và môi trường. Các cation và anion hoàn toàn có thể phối hợp với nhau tạo thành acid, base hay trung tính :
H + + HCO3 – → H2CO3 có tính acid
NH4+ + OH– → NH4OH có tính base
Tuy nồng độ thấp, nhưng muối có vai trò đáng kể trong tế bào và khung hình .
Sự cân đối những muối giúp cho hoạt động giải trí sinh lí xảy ra thông thường. Khi những muối bị giảm không bình thường thì gây rối loạn .
Ví dụ : Ca trong máu giảm quá mức thông thường gây co giật. Hoạt động tim rối loạn khi nồng độ K +, Na +, Ca + mất cân đối .
NaCl duy trì áp suất thẩm thấu, giữ nước trong mô, khi muối trong mô tăng, áp suất thẩm thấu tăng do đó mô phải giữ nước để giảm áp suất thẩm thấu .
Các khí hòa tan
Dịch khung hình chứa những khí hòa tan :
– Khí CO2 chỉ chiếm 0,03 % trong không khí. Trong khung hình sinh vật lượng CO2 hoàn toàn có thể nhiều hơn do quy trình oxy hóa chất hữu cơ sinh ra. Ở thực vật khí CO2 được sử dụng để làm nguồn nguyên vật liệu tổng hợp những chất hữu cơ .
– Oxygen có nhiều trong không khí ( 20-21 % ) hòa tan khá nhiều trong tế bào, tham gia vào những phản ứng oxy hóa để tạo ra nguồn năng lượng thiết yếu cho hoạt động giải trí của sinh vật .
Nitrogen có nhiều trong không khí ( 79 % ) nhưng là khí trơ, chỉ có một số ít vi sinh vật có năng lực cố định và thắt chặt nitơ trong không khí. Các sinh vật khác sử dụng nitrogen ở dạng hợp chất mà không sử dụng ở dạng khí .
5/5 – ( 1 bầu chọn )
