Sơ đồ tư duy là gì ? Mô tả sơ đồ tư duy ? Đặc điểm của sơ đồ tư duy ? Cách kiến thiết xây dựng sơ đồ tư duy ? Các ứng dụng của sơ đồ tư duy ?
Trí nhớ đóng vai trò rất là quan trọng trong mọi hoạt động giải trí của con người. Con người không có trí nhớ thì không có kinh nhiệm, không có kinh nghiệm tay nghề thì sẽ không hề thích nghi với môi trường xung quanh, không hề thực thi bất kể hoạt động giải trí nào và nhân cách cũng không hề hình thành. Để có được trí nhớ tốt, tất cả chúng ta bắt buộc phải rèn luyện. Không phải tự nhiên mà trên quốc tế có những bậc thầy về ghi nhớ như Eran Katz – Kỷ lục Guinness người có năng lực nhớ được 500 số lượng theo thứ tự chỉ sau một lần nghe ; Adam Khoo tác giả những cuốn sách nổi tiếng về giáo dục trí não như “ Tôi Tài Giỏi, Bạn Cũng Thế ! “. Họ đều có một điểm chung là biết kiến thiết xây dựng và sử dụng triệt để sơ đồ tư duy.
Sơ đồ tư duy được mệnh danh “công cụ vạn năng cho bộ não”, là phương pháp ghi chú đầy sáng tạo, hiện đang được hơn 250 triệu người trên thế giới sử dụng, đã và đang đem lại những hiệu quả thực sự, nhất là trong lĩnh vực giáo dục và kinh doanh. Để hiểu thêm về cơ sở lý luận dựa trên nền tảng tâm lý học của “ sự thần kì về sơ đồ tư duy” em xin phân tích đề tài “Trình bày khái niệm, đặc điểm, cách xây dựng và ứng dụng của sơ đồ tư duy. Anh/chị hãy lập sơ đồ tư duy cho một vấn đề trong học tập của anh/chị”.
1. Sơ đồ tư duy là gì?
Khái niệm sơ đồ tư duy được kiến thiết xây dựng bởi Nhà tâm lý học thế kỉ 20 Tony Buzan trên nền tảng tâm lý học tân tiến. Buzan điều tra và nghiên cứu nâng cao về bộ não, trí nhớ và tìm ra quy luật khi kiến thiết xây dựng map gồm nhiều nhánh, giúp bộ não ghi chép những sự kiện một cách mạng lưới hệ thống. Theo ông : “ Bộ não sinh ra là để ghi nhớ thì mình cần phải tập luyện nó, giống như tay chân nếu không hoạt động lâu ngày sẽ bị teo đi vậy ”. Kết hợp giữa kiên thức tâm lý học đương thời và nghiên cứu và điều tra trên, Buzan đã đưa ra : Sơ đồ tư duy giúp rèn luyện trí não ( Mindmap ). Sơ đồ tư duy là chiêu thức liên kết mang tính đồ họa có công dụng lưu giữ, sắp xếp và xác lập ưu tiên so với mỗi loại thông tin bằng cách sử dụng từ hay hình ảnh then chốt hoặc gợi nhớ nhằm mục đích làm “ bật lên ” những ký ức đơn cử và phát sinh những ý tưởng sáng tạo mới. Mỗi cụ thể gợi nhớ trong Sơ đồ tư duy là chìa khóa khai mở những sự kiện, ý tưởng sáng tạo và thông tin, đồng thời khơi nguồn tiềm năng của bộ não kỳ diệu.
2. Mô tả sơ đồ tư duy:
Sơ đồ tư duy được vẽ trên một mặt giấy phẳng và bộc lộ được thời hạn, khoảng trống, sắc tố. Thay vì dùng chữ viết để miêu tả một chiều bộc lộ hàng loạt cấu trúc chi tiết cụ thể của một đối tượng người tiêu dùng bằng hình ảnh hai chiều, nó chỉ ra dạng thức của đối tượng người dùng, sự quan hệ hỗ tương giữa những khái niệm ( hay ý ) có tương quan và cách liên hệ giữa chúng với nhau bên trong của một yếu tố lớn. Đây là một kỹ thuật để nâng cao cách ghi chép. Bằng cách dùng giản đồ ý, toàn diện và tổng thể của yếu tố được chỉ ra dưới dạng một hình trong đó những đối tượng người dùng thì liên hệ với nhau bằng những đường nối. Với phương pháp đó, những tài liệu được ghi nhớ và nhìn nhận thuận tiện, nhanh gọn hơn. Hình 1 : Sơ đồ tư duy bộc lộ những hoạt động giải trí tiếp thu của não bộ con người
3. Đặc điểm của sơ đồ tư duy:
Sơ đồ tư duy có 4 đặc thù đa phần : Thứ nhất : Đối tượng được chăm sóc, xác lập rõ ràng và được kết tinh thành một hình ảnh TT. Thứ hai : Từ hình ảnh TT, những chủ đề chính của đối tượng người tiêu dùng tỏa rộng thành những nhánh. Quan hệ tương hỗ giữa mỗi ý được chỉ ra tường tận, ý càng quan trọng thì sẽ nằm vị trí càng gần với ý chính .
Thứ ba : Các nhánh đều cấu thành từ một hình ảnh chủ yếu hay từ khóa trên một dòng link. Những yếu tố phụ cũng được bộc lộ bởi những nhánh kết nối với những nhánh có thứ bậc cao hơn. Thứ tư : Các nhánh tạo thành một cấu trúc nút liên hệ nhau Ngoài ra sắc tố, hình ảnh, kích cỡ, mã số hoàn toàn có thể được sử dụng để làm điển hình nổi bật và phong phú và đa dạng Sơ đồ tư duy, khiến nó có thêm sức lôi cuốn, mê hoặc, đậm chất ngầu. Nhờ đó mà tăng cường tính phát minh sáng tạo, năng lực ghi nhớ, đặc biệ là sức gợi nhớ thông tin.
4.
Cách xây dựng sơ đồ tư duy:
Một sơ đồ tư duy hoàn toàn có thể được thực thi thuận tiện trên một tờ giấy với những loại bút màu khác nhau. Nguyên lý hoạt động giải trí của nó là theo nguyên tắc liên tưởng “ ý này gợi ý kia ” của bộ não. Chúng ta hoàn toàn có thể tạo Sơ đồ tư duy ở dạng đơn thuần theo nguyên tắc tăng trưởng ý : từ một chủ đề tạo ra nhiều nhánh lớn, từ mỗi nhánh lớn lại tỏa ra nhiều nhánh nhỏ và cứ thế lan rộng ra ra vô tận. Tuy nhiên để có một sơ đồ tư duy hiệu suất cao bắt buộc tất cả chúng ta phải thực thi theo những bước cơ bản : Thứ nhất : Xác định tiềm năng của bạn Sơ đồ Tư duy thể hiện hành trình tâm lý của cá thể trên trang giấy, và giống như bất kể cuộc hành trình dài thành công xuất sắc nào, nó cũng cần được lên kế hoạch để thành công xuất sắc. Bước tiên phong trước khi khởi đầu lập sơ đồ Tư duy là hãy xác lập xem bạn đang hướng đến đâu. Đây là nguyên tắc tiên phong để lập sơ đồ tư duy : – Mục tiêu hoặc tầm nhìn cùa bạn là gì ? – Những tiềm năng phụ và những khuôn khổ để góp phần cho tiềm năng chính là gì ?
– Bạn có đang lập kế hoạch cho một dự án Bất Động Sản hay không ? Quyết định được điều này là việc quan trọng vì một Sơ đồ tư duy thành công xuất sắc cần phải có được chuẩn bị sẵn sàng và tâm lý mạch lạc, khoa học có khuynh hướng và mục tiêu đơn cử. Thứ hai : Sơ đồ hóa tiềm năng bằng hình vẽ, từ khóa và những đường nối Sơ đồ hóa tiềm năng cần phải được thực thi theo trình tự sau : 1. Đặt trang giấy nằm ngang trước mặt để khởi đầu vẽ sơ đồ tư duy ở giữa trang giấy. Giấy khổ rộng đặt nằm ngang được cho phép bạn tự do bộc lộ tự do tổng thể những ý tưởng sáng tạo của mình. 2. Vẽ một hình ảnh lớn ở TT để bộc lộ tiềm năng của bạn – Có thể tự do sử dụng tổng thể sắc tố mà bạn thích, hình ảnh sinh động biểu lộ phát minh sáng tạo tiềm năng – Không nên đóng khung hoặc che chắn mất hình vẽ chủ đề vì chủ đề cần được làm điển hình nổi bật, dễ nhớ.
3. Vẽ một loạt liên kết đậm toả ra từ tâm của hình ảnh.
– Đây là những nhánh chính của sơ đồ tư duy chúng sẽ giúp bạn link những thông tin lại với nhau. – Khi vẽ vạch link nên vẽ đường cong hơn là đường thẳng, sắc tố điển hình nổi bật vì chúng mê hoặc hơn với mắt và dễ ghi nhớ hơn so với não 4. Điền những từ khóa vào hình ảnh TT, những nhánh chính. – Các từ khóa phải ngắn gọn, xúc tích và ngắn gọn, viết bằng chữ in hoa để dễ quan sát, liên tưởng. – Các từ khóa quan trọng cần biến hóa sắc tố và kích cỡ để tăng sự tập trung chuyên sâu. 5. Vẽ những nhánh phụ cấp hai, cấp ba, để bộc lộ những nội dung con của những nhánh trước – Các nhánh phụ vẽ bằng nét mảnh để dễ phân biệt với nhánh chính. – Điền số thứ tự vào những nhánh nếu bạn muốn sắp xếp thứ tự quan trọng, hoặc thứ tự những nhánh phải xem nếu thông tin nhu yếu sự tuần tự .
6. Tạo những link giữa những nhánh nếu chúng có tương quan đến nhau. – Các link nên vẽ bằng nét đứt để dễ phân biệt với nhánh phụ và nhánh chính Chú ý : Bạn hoàn toàn có thể sơ đồ hóa tiềm năng bằng những ứng dụng tạo sơ đồ tư duy trên máy tính như : Edraw Mind Map, Open Mind, Blumind, Freeplane hay ThoughtStack. Đây là 5 ứng dụng thiết kế xây dựng sơ đồ tư duy rất thích hợp cho những ai muốn một ứng dụng đơn thuần, không vi phạm bản quyền, và đặc biệt quan trọng là không tính tiền. Thứ ba : Hoàn thiện sơ đồ tư duy bằng năng lực phát minh sáng tạo của riêng bạn Bạn hoàn toàn có thể triển khai xong sơ đồ tư duy bằng cách trích dẫn một câu nói nhỏ thương mến vào góc bên trái sơ đồ, hoặc cũng hoàn toàn có thể trang trí thêm những hình ảnh sinh động bên cạnh những từ khóa nhằn kích thích năng lực hưng phấn của bộ não …
5. Ứng dụng sơ đồ tư duy:
Con người có 2 bán cầu não, phải và trái. Não phải thiên về tư duy trừu tượng, cảm nhận hình ảnh, sắc tố. Não trái lại có thế mạnh về tư duy logic, ghi nhớ những số lượng, nghiên cứu và phân tích … Như vậy, gần như là toàn bộ mọi người chỉ thao tác với bán cầu não trái và não phải chị động đậy khi nhìn thấy trai xinh, gái đẹp hay lúc vui chơi … Tony Buzan, đã phát minh sáng tạo ra Sơ đồ tư duy để giúp tất cả chúng ta thao tác bằng cả 2 bán cầu não ( Dual Core ). Với Sơ đồ tư duy, bạn sẽ ghi nhớ lâu hơn, chớp lấy yếu tố nhanh hơn, phát minh sáng tạo hơn … Vì vậy Sơ đồ tư duy được ca tụng là “ công cụ vạn năng cho bộ não ”, là giải pháp ghi chú đầy phát minh sáng tạo, hiện đang được hàng trăm triệu người trên quốc tế sử dụng, đã và đang đem lại những hiệu suất cao thực sự đáng kinh ngạc. Sơ đồ tư duy hoàn toàn có thể được sử dụng cho bất kỳ mục đích nào trong đời sống. Có thể kể ra một vài ví dụ như sau : * Trong trường học : đọc sách, ôn tập, ghi chú, tăng trưởng những ý tưởng sáng tạo phát minh sáng tạo, quản trị dự án Bất Động Sản giảng dạy, thuyết trình, luận bàn nhóm
* Trong việc làm : động não, quản trị thời hạn, tăng trưởng dự án Bất Động Sản, lập nhóm, thuyết trình, thương lượng đàm phán, lên kế hoạch, thiết lập tiềm năng * Trong những nghành trình độ : quản trị đội ngũ bán hàng, lên kế hoạch kế hoạch marketing, điều tra và nghiên cứu thị trường, hữu dụng nhất trong việc tăng trưởng mẫu sản phẩm mới, quản trị quản lý công ty, kiến thiết xây dựng văn hóa truyền thống doanh nghiệp * Trong mái ấm gia đình : sắp xếp việc làm theo thứ tự ưu tiên, lập kế hoạch cho việc làm, lập kế hoạch cho đời sống, shopping, quản trị việc nhà và những sự kiện * Trong xã hội : nắm được những cuộc hẹn quan trọng, ghi nhớ tên người cùng khu vực, lên kế hoạch cho kỳ nghỉ và những sự kiện giao tế, tiếp xúc. Sơ đồ tư duy giúp tất cả chúng ta lên kế hoạch và quản trị thông tin một cách hiệu suất cao, đồng thời nâng cao năng lực thành công xuất sắc của mỗi cá thể. Những người sử dụng Sơ đồ tư duy như một phần của đời sống hàng ngày và liên tục xem xét sự văn minh của bản thân thường cho biết họ cảm thấy rất tự tin rằng họ hoàn toàn có thể đạt được những tiềm năng và đang trên con đường tiến gần đến tiềm năng của mình. Ai cũng có nhiều lần trong đời cảm thấy không chắc như đinh về tương lai của mình. Vào những lúc như vậy, Sơ đồ tư duy là một công cụ vô giá để xử lý yếu tố. Khi đối lập với việc đưa ra những quyết định hành động khó khăn vất vả, điều quan trọng mà tất cả chúng ta cần nhớ là việc có một tiềm năng luôn tốt hơn việc không xác lập được tiềm năng nào. Lợi ích của việc lập Sơ đồ tư duy cho tương lai là giúp tất cả chúng ta đi đúng hướng trong cuộc sống.
Sơ đồ tư duy cũng là công cụ vô cùng có giá trị trong công việc tập hợp và sắp xếp thông tin, để nhận biết được những từ khóa và những sự kiện từ sách, báo, Internet; những bài giảng, những ghi chú trong khóa học, tài liệu nguyên cứu; những cuộc họp bàn về công việc, những biên bản, những cuộc nói chuyện, những danh sách; Với Sơ đồ tư duy, người ta có thể tìm ra gần như vô hạn số lượng các ý tưởng và sắp xếp lại các ý đó bên cạnh những ý có liên hệ. Điều này biến phương pháp này trở thành công cụ mạnh để soạn các bài viết và tường thuật, khi mà những ý kiến cần phải được ghi nhanh xuống. Sau đó tùy theo các từ khóa thì các câu hay đoạn văn sẽ được triển khai rộng ra.
Một ví dụ nổi bật là việc đọc sách điều tra và nghiên cứu khoa học, thay vì chỉ đơn thuần đọc, dùng giản đồ ý trong khi đọc mỗi lần nảy ra được vài ý hay hoặc quan trọng thì chỉ thêm chúng vào đúng vị trí trong giản đồ. Sau khi đọc xong cuốn sách thì người đọc sẽ có được một trang giấy tổng kết toàn bộ những điểm hay mấu chốt của cuốn sách đó. Có thể thêm vào nhiều ý tưởng sáng tạo nghĩ ra trong lúc đọc. Điều này sẽ làm tăng chất lượng hấp thụ kỹ năng và kiến thức từ cuốn sách. Nếu muốn nắm tường tận những tài liệu đọc được thì chỉ việc triển khai vẽ lại cái giản đồ này bằng trí nhớ vài lần .
Có rất nhiều học viên, sinh viên thích ngủ hơn học, thậm chí còn ngủ trong giờ học. Đơn giản vì những bạn cho rằng bộ não đã đầy, không hề chứa thêm được nữa. Các bạn ghi chép đầy ra giấy và dung nạp kỹ năng và kiến thức vào não thụ động. Lối ghi chép thụ động sẽ làm “ chìm ” những từ khóa quan trọng trong một rừng chữ ít quan trọng hơn làm não bộ cảm thấy chán nản và “ bỏ quên ” những ý trọng tâm. Không chỉ tiêu tốn lãng phí thời hạn, hay quên mà còn hoàn toàn có thể đánh mất niềm đam mê học tập, điều tra và nghiên cứu khoa học. Khoa học chứng tỏ rằng, trong mỗi giây, một tế bào não hoàn toàn có thể đảm nhiệm luồng thông tin, xử lí hàng loạt tài liệu và truyền đi trong từng một phần triệu giây. Vì vậy, bộ não của con người là một cỗ máy kì diệu nhất hành tinh và con người không khi nào sử dụng hết năng lực của bộ não. Sử dụng sơ đồ tư duy không chỉ làm phát sinh những sáng tạo độc đáo độc lạ mà còn giúp soạn thảo văn bản, bài thuyết trình phải chăng hơn và người học cũng “ ngán ngẩm ” vì bài vở quá dài.
