Chuyển hướng kinh tế sang tăng trưởng xanh là mục tiêu Việt Nam cần hướng đến trong giai đoạn phát triển tới đây để vượt qua thách thức phục hồi sau dịch bệnh COVID-19 đồng thời tiếp tục đà đổi mới, đẩy mạnh mô hình tăng trưởng theo chiều sâu, chất lượng và hiệu quả.
Đây là nội dung được chính được các diễn giả trình bày và thảo luận tại Hội thảo khoa học quốc gia với chủ đề: “Thúc đẩy tăng trưởng xanh hướng tới phát triển bền vững: Kết nối tầm nhìn quốc gia với hành động của địa phương và doanh nghiệp,” do Tạp chí Kinh tế và Dự báo, Bộ Kế hoạch và Đầu tư tổ chức, ngày 24/9.
Chưa quan tâm đúng mức
Tại hội thảo, các chuyên gia cho biết nếu không bảo vệ môi trường, Việt Nam sẽ phải “trả giá” cho môi trường bị hủy hoại và ô nhiễm là khoảng 6%-7% GDP. Tính cả phí y tế để chữa bệnh cho người dân, tổng khoản này sẽ lên đến 8%-10% GDP.
Nhìn ở góc nhìn tăng trưởng hài hòa giữa kinh tế tài chính với văn hóa-xã hội, phó giáo sư, tiến sỹ Lê Quốc Lý nhấn mạnh vấn đề tăng trưởng kinh tế tài chính cao gắn với văn minh, công minh xã hội và môi trường sống xanh-sạch-đẹp không phải chỉ được thực thi khi phong phú, mà cần được tiến hành thực thi ngay từ giờ đây, trong từng bước tăng trưởng của quốc gia và được tiến hành trong từng chính sách, chủ trương tăng trưởng đơn cử .
“ Đây chính là ba trụ cột bảo vệ sự tăng trưởng của nền kinh tế tài chính, của xã hội, của một quốc gia theo nguyên tắc kiềng 3 chân, lệch bên nào cũng đưa đến không cân đối và có rủi ro tiềm ẩn đổ vỡ, ” ông Lý nói .
[Ứng phó khủng hoảng năng lượng: Cần chính sách dài hạn và thực tế ]
Theo ông Lý, “ cái giá ” phải trả cho văn hóa-xã hội xuống cấp trầm trọng là khoảng chừng 5 % – 6 % GDP. Với số lượng này, tăng trưởng kinh tế tài chính của Việt Nam có đạt 8 % – 9 % vẫn chưa làm cho nền kinh tế tài chính quốc gia tăng trưởng ( thực tiễn là tác dụng âm ) .
“ Đây là một thử thách không nhỏ, nếu không tăng trưởng hài hòa giữa kinh tế tài chính với văn hóa-xã hội và bảo vệ môi trường, ” ông lý nói .
Mô hình trồng rừng ngập mặn hồi sinh hệ sinh thái, ứng phó biến hóa khí hậu tại khu vực Đầm Nại, huyện Ninh Hải ( Ninh Thuận ). ( Ảnh : Nguyễn Thành / TTXVN )Bà Nguyễn Lệ Thủy, Tổng Biên tập Tạp chí Kinh tế và Dự báo cho rằng việc quy đổi nền kinh tế tài chính theo hướng tăng trưởng xanh ở Việt Nam vẫn còn nhiều khó khăn vất vả và thử thách. Cụ thể nhiều bộ, ngành và địa phương chưa chăm sóc đúng mức đến tăng trưởng xanh. Do đó, phần đông người dân và doanh nghiệp chưa có nhận thức khá đầy đủ về sự cấp thiết của tăng trưởng xanh .
“ Đây chính là điểm yếu của doanh nghiệp Việt Nam trong toàn cảnh toàn cầu hóa, ” bà Thủy nói .
Thêm vào đó, nguồn lực thực thi tăng trưởng xanh còn hạn chế, đặc biệt quan trọng là nguồn vốn góp vốn đầu tư công để triển khai vai trò “ vốn mồi ” – làm đòn kích bẩy cho kêu gọi góp vốn đầu tư tư nhân trong toàn cảnh tương hỗ từ những tổ chức triển khai quốc tế đang giảm dần .
Không chỉ có vậy, bà Thủy nhấn mạnh hoạt động giám sát, đánh giá thực hiện chiến lược tăng trưởng xanh vẫn chưa được quan tâm đúng mức. Hệ thống pháp luật chưa đồng bộ và phù hợp với xu thế toàn cầu hóa cũng như hướng tới tăng trưởng xanh.
“ Trên thực tiễn, năng lượng tăng trưởng công nghệ tiên tiến và hiệu suất lao động còn thấp, sức cạnh tranh đối đầu của nền kinh tế tài chính không cao. Thời gian quan, công nghệ tiên tiến sản xuất nguồn năng lượng tái tạo chưa tăng trưởng đồng thời trình độ khoa học-công nghệ, hiệu suất cao sử dụng những nguồn lực còn rất thấp. Cộng thêm, nguồn tài nguyên vạn vật thiên nhiên bị suy thoái và khủng hoảng nghiêm trọng do phương pháp tăng trưởng còn nặng theo chiều rộng, sử dụng nguồn năng lượng hóa thạch và nguyên vật liệu nguồn vào, trong khi trình độ sử dụng công nghệ tiên tiến mới để giảm tiêu tốn vật chất còn thấp, việc quản trị tài nguyên còn hạn chế .., ” bà Thủy nói .
Lộ trình hành động xác định rõ
Về điều này, Tiến sỹ Lê Việt Anh, Vụ trưởng Vụ Khoa học, Giáo dục, Tài nguyên và Môi trường, Bộ Kế hoạch đầu tư cho biết chiến lược tăng trưởng xanh được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt (ngay trước thềm Hội nghị lần thứ 26 các bên tham gia Công ước khung của Liên hợp quốc về biến đổi khí hậu – COP26) đã thể hiện quyết tâm của Việt Nam trong thực hiện cam kết giảm phát thải khí nhà kính và hành động khí hậu thông qua hiện thực hóa các mục tiêu tăng trưởng xanh và tiếp tục được khẳng định bằng cam kết mạnh mẽ về “phát thải ròng bằng ‘0’ – PTR0” của Việt Nam.
Trên cơ sở đó, ông Việt Anh chỉ ra 8 nhóm chủ đề tổng hợp, 10 chủ đề theo nhóm ngành-lĩnh vực ưu tiên, 57 nhóm nhiệm vụ-hành động và 134 nhiệm vụ-hoạt động. Theo đó, kế hoạch hành vi của Việt Nam đã xác lập rõ lộ trình nhằm mục đích đạt được những tiềm năng về kinh tế tài chính – xã hội-môi trường cho hàng loạt nền kinh tế tài chính đồng thời tương thích với cam kết của Việt Nam về đưa phát thải ròng về “ 0 ” vào năm 2050 .
Ông Việt Anh chỉ rõ mặc dầu đang sống sót một số ít rào cản nhất định tuy nhiên tiềm năng lôi cuốn dòng vốn cho tăng trưởng xanh, đổi khác khí hậu và tăng trưởng vững chắc cho Việt Nam là rất lớn .
“ Với vai trò là cơ quan tham mưu tổng hợp cho nhà nước, Bộ Kế hoạch và Đầu tư sẽ liên tục nghiên cứu và điều tra và đề xuất kiến nghị những giải pháp toàn diện và tổng thể bảo vệ hài hòa quyền lợi vương quốc và cam kết toàn thế giới, tương thích với toàn cảnh quốc tế và trong nước để thông nòng những nguồn lực cho tăng trưởng xanh trong thời hạn tới, ” ông Việt Anh nói .
Đóng góp đề xuất tại hội thảo, phó giáo sư, tiến sỹ Nguyễn Thế Chinh chỉ ra việc chuyển đổi sang kinh tế tuần hoàn là cơ hội lớn để phát triển nhanh và bền vững, giúp Việt Nam đạt mục tiêu kinh tế-xã hội-môi trường và ứng phó với biến đổi khí hậu.
Ông chính khẳng định chắc chắn : “ Việc quy đổi này sẽ giúp Việt Nam cung ứng những tiềm năng của Chương trình nghị sự 2030 vì sự tăng trưởng vững chắc. ”
Tuy nhiên, để hướng tới nền kinh tế xanh từ việc thực hiện kinh tế tuần hoàn, vị chuyên gia này cho rằng cần phải tiếp tục có những triển khai tiếp từ nhận thức đến xem xét lại cơ chế chính sách và sự đồng bộ trong quá trình triển khai thực hiện phù hợp với xu thế chung toàn cầu trong bối cảnh kinh tế Việt Nam ngày càng hội nhập sâu và rộng với kinh tế thế giới./.
Hội thảo khoa học vương quốc với chủ đề : “ Thúc đẩy tăng trưởng xanh hướng tới tăng trưởng vững chắc : Kết nối tầm nhìn vương quốc với hành vi của địa phương và doanh nghiệp, ” nằm trong chuỗi hoạt động giải trí kỷ niệm 55 năm ngày Tạp chí Kinh tế và Dự báo phát hành số tiên phong ( tháng 10/1967 ) .
Tạp chí Kinh tế và Dự báo được xếp trong hạng mục những tạp chí khoa học của Hội đồng chức danh Giáo sư Nhà nước và vinh dự được Đảng và Nhà nước tặng thưởng nhiều huân chương cao quý .
|
Hạnh Nguyễn (Vietnam+)
