|
Tài nguyên đất ở TP.HCM đa dạng và phong phú với nhiều nhóm đất chủ yếu: đất cát biển, đất mặn (ở Cần Giờ); đất phèn phân bố chủ yếu ở vùng trũng: nam Bình Chánh, Nhà Bè, ven sông Đồng Nai, bắc Cần Giờ; đất phù sa, đất xám và đất đỏ (ở Hóc Môn, Củ Chi, Thủ Đức). Từ trước đến nay, người ta thường quan tâm nhiều đến khía cạnh KT – XH của tài nguyên đất mà ít đề cập hơn đến khía cạnh ô nhiễm và suy thoái đất, cũng như một số ảnh hưởng có thể của đất hoang hóa.
(Môi trường đất đang bi ô nhiễm)
Ô nhiễm đất chính là việc đưa vào môi trường tự nhiên đất những thành phần có hại so với sự sống của hội đồng và hệ sinh vật. Trong đó, có hai nguồn gây ô nhiễm hầu hết là tự nhiên và tự tạo. Đối với nguồn ô nhiễm tự nhiên hầu hết là do xâm nhập mặn đa phần từ nước biển và nhiễm phèn hoặc là do nước mưa lôi kéo những chất bẩn mặt phẳng thấm qua lớp đất … Còn nguồn ô nhiễm tự tạo đa phần do hoạt động giải trí của con người đang là yếu tố đáng được chăm sóc. Thành phố phần đông chưa có mạng lưới hệ thống giải quyết và xử lý nước thải tập trung chuyên sâu, nên được thải trực tiếp ra nguồn tiếp đón, kênh rạch và sông ngòi, từ đó gây ô nhiễm nước, đồng thời cùng ảnh hưởng tác động đến ô nhiễm đất. Thời gian qua, thành phố cũng chăm sóc nhiều đến yếu tố ô nhiễm công nghiệp, đã có những chỉ đạo cụ thể tiến hành khu công trình sản xuất sạch hơn, giải quyết và xử lý những cơ sở công nghiệp gây ô nhiễm trầm trọng và giải quyết và xử lý cuối đường ống ; đồng thời, đưa ra chủ trương khuyến khích và khuyễn mãi thêm Doanh Nghiệp vay vốn để tiến hành. Tuy nhiên, yếu tố cải tổ môi trường tự nhiên do hoạt động giải trí công nghiệp còn hạn chế nên vẫn có tác động ảnh hưởng lớn đến ô nhiễm thiên nhiên và môi trường nước và đất. Ngoài ra, ô nhiễm đất còn do những chất thải nông nghiệp, nhất là việc sử dụng phân bón hóa học, thuốc bảo vệ thực vật ; do khai thác nước ngầm thiếu quy hoạch, không trấn áp, gây ô nhiễm nguồn nước ngầm, xâm nhập mặn, lún sụt đất ; do khai thác đất, cát trái phép và không trấn áp nổi, gây sụt lún đất và tác động ảnh hưởng lớn đến dòng chảy ; do sự cố tràn dầu có năng lực gây ô nhiễm nước, đất trầm trọng, đáng quan tâm vụ chìm tàu Gemini ( 1996 ) 72 tấn dầu thô … Ngoài ra, ô nhiễm đất còn do bụi và khí thải sinh ra từ quy trình đốt nguyên vật liệu trong công nghiệp, bay trong không khí sau đó ngưng tụ và quay trở lại mặt đất ; do nước thải những chất hữu cơ, chất tẩy rửa, nước thải bệnh viện, những sắt kẽm kim loại nặng, hóa chất nguy cơ tiềm ẩn, dầu mỡ ; do chất thải rắn, nhất là nước rỉ của những bãi rác chôn lấp ở ngoài thành phố …
Việc bảo vệ đất chưa sử dụng như thế nào cũng là một vần đề rất đáng được chăm sóc. Năm 2006, toàn thành phố có 1.806,15 ha đất chưa sử dụng theo kế hoạch sử dụng đất tiến trình 2006 – 2010 thì diện tích quy hoạnh đất chưa sử dụng sẽ giảm dần và đến năm 2010 còn 930 ha. Như vậy, thành phố cố gắng nỗ lực rất là để đất chưa sử dụng không trở thành hoang hóa. Bởi cũng như ô nhiễm đất, đất hoang hóa cũng đưa đến những hậu quả môi trường tự nhiên đáng ngại như gây mối đe dọa lớn cho môi trường sinh thái ; suy thoái và khủng hoảng về chất lượng đất, mất mát dinh dưỡng trong đất ; tăng ô nhiễm do dân cư không có ý thức coi đó là bãi đổ chất thải, phát sinh nhiều sinh vật có hại : chuột, ruồi, muỗi và gây phức tạp về mặt xã hội .
Do đó, việc nâng cao hiệu suất cao quản trị và sử dụng đất hài hòa và hợp lý trong khu vực đô thị hóa của TP Hồ Chí Minh có ý nghĩa vô cùng quan trọng. Đất đai là tài nguyên vô cùng quý giá so với Thành Phố Hồ Chí Minh nói riêng và cả nước nói chung, nhất là khi dân số có khuynh hướng tăng cao mà quỹ đất lại hạn chế. Bài toán đặt ra là quản trị và sử dụng đất có hiệu suất cao thiết thực, không để đất bị ô nhiễm, suy thoái và khủng hoảng và tác động ảnh hưởng xấu đến thiên nhiên và môi trường cần được đặc biệt quan trọng chăm sóc. Bên cạnh đó, yếu tố nâng cao nhận thức của hội đồng về bảo vệ môi trường tự nhiên, bảo vệ nguồn nước … cũng góp thêm phần đáng kể để chống ô nhiễm và suy thoái và khủng hoảng đất TP.HCM.
GS.TS Lâm Minh Triết
|
