Một phần của tài liệu ( LUẬN VĂN THẠC SĨ ) QUẢN LÝ NHÀ NƯỚC VỀ CHẤT THẢI RẮN CÔNG NGHIỆP TẠI CÁC KHU CÔNG NGHIỆP VEN BIỂN TRÊN ĐỊA BÀN TỈNH QUẢNG BÌNH
7. Kết cấu của luận văn
1.2.2. Nội dung quản lý nhà nước về chất thải rắn công nghiệp
1.2.2.1. Xây dựng và tổ chức thực hiện chiến lược, quy hoạch
Theo Luật Bảo vệ môi trường tự nhiên số 55/2014 / QH13 được Quốc hội nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam khóa XIII, kỳ họp thứ 7 trải qua ngày 23 tháng 6 năm năm trước :
“Quy hoạch bảo vệ môi trường là việc phân vùng môi trường để bảo tồn,
phát triển và thiết lập hệ thống hạ tầng kỹ thuật bảo vệ môi trường gắn với hệ
thống giải pháp bảo vệ môi trường tự nhiên trong sự tương quan ngặt nghèo với quy hoạch tổng thể và toàn diện tăng trưởng kinh tế tài chính – xã hội nhằm mục đích bảo vệ tăng trưởng bền vững và kiên cố ” .
Quy hoạch bảo vệ thiên nhiên và môi trường phải bảo vệ những nguyên tắc : Phù hợp với điều kiện kèm theo tự nhiên, kinh tế tài chính – xã hội ; kế hoạch, quy hoạch tổng thể và toàn diện tăng trưởng kinh tế tài chính – xã hội, quốc phòng, bảo mật an ninh ; kế hoạch bảo vệ môi trường tự nhiên vương quốc bảo vệ tăng trưởng bền vững và kiên cố ; Bảo đảm thống nhất với quy hoạch sử dụng đất ; thống nhất giữa những nội dung cơ bản của quy hoạch bảo vệ môi trường tự nhiên ; Bảo đảm nguyên tắc bảo vệ môi trường tự nhiên pháp luật tại Điều 4 của Luật này .
Quy hoạch bảo vệ môi trường tự nhiên gồm 02 Lever là quy hoạch bảo vệ thiên nhiên và môi trường cấp vương quốc và quy hoạch bảo vệ thiên nhiên và môi trường cấp tỉnh. Kỳ quy hoạch bảo vệ thiên nhiên và môi trường là 10 năm, tầm nhìn đến 20 năm .
Quy hoạch bảo vệ môi trường tự nhiên cấp vương quốc gồm những nội dung cơ bản : Đánh giá thực trạng môi trường tự nhiên, quản lý thiên nhiên và môi trường, dự báo xu thế diễn biến thiên nhiên và môi trường và biến hóa khí hậu ; Phân vùng môi trường tự nhiên ; Bảo tồn đa dạng sinh học và môi trường tự nhiên rừng ; Quản lý thiên nhiên và môi trường biển, hải đảo và lưu vực sông ; Quản lý chất thải ; Hạ tầng kỹ thuật bảo vệ môi trường tự nhiên ; mạng lưới hệ thống quan trắc môi trường tự nhiên ; Các map quy hoạch ; Nguồn lực triển khai quy hoạch ;
Nội dung quy hoạch bảo vệ thiên nhiên và môi trường cấp tỉnh được thực thi tương thích với điều kiện kèm theo đơn cử của địa phương bằng một quy hoạch riêng hoặc lồng ghép vào quy hoạch toàn diện và tổng thể tăng trưởng kinh tế tài chính – xã hội .
Như vậy, quản lý chất thải rắn công nghiệp là một trong những nội dung chính của quy hoạch bảo vệ thiên nhiên và môi trường .
Ngày 17/12/2009, Thủ tướng nhà nước đã ban hành Quyết định số 2149 / 2009 / QĐ-TTg phê duyệt Chiến lược vương quốc về quản lý tổng hợp chất thải rắn đến năm 2025, tầm nhìn đến năm 2050. Trong đó, nêu rõ quan điểm quản lý tổng hợp chất thải rắn là nghĩa vụ và trách nhiệm chung của toàn xã hội, trong đó Nhà nước có vai trò chủ yếu, tăng cường xã hội hóa, kêu gọi tối đa mọi
nguồn lực, tăng cường góp vốn đầu tư cho công tác làm việc quản lý tổng hợp chất thải rắn. Quản lý tổng hợp chất thải rắn được thực thi liên vùng, liên ngành, bảo vệ sự tối ưu về kinh tế tài chính, kỹ thuật, bảo đảm an toàn về xã hội và môi trường tự nhiên, gắn với những quy hoạch tăng trưởng kinh tế tài chính – xã hội, quy hoạch thiết kế xây dựng và những quy hoạch tăng trưởng khác .
Quản lý tổng hợp chất thải rắn là một trong những ưu tiên của công tác làm việc bảo vệ môi trường tự nhiên, góp thêm phần trấn áp ô nhiễm, hướng tới tăng trưởng vững chắc quốc gia. Quản lý tổng hợp chất thải rắn phải cung ứng theo nguyên tắc
“người gây ô nhiễm phải trả tiền”, theo đó các tổ chức, cá nhân phát sinh
chất thải, gây ô nhiễm, suy thoái và khủng hoảng thiên nhiên và môi trường có nghĩa vụ và trách nhiệm góp phần kinh phí đầu tư, khắc phục, bồi thường thiệt hại theo pháp luật của pháp lý. Quản lý chất thải rắn phải được triển khai theo phương pháp tổng hợp, nhằm mục đích phòng ngừa, giảm thiểu phát sinh chất thải tại nguồn là trách nhiệm ưu tiên số 1, tăng cường tái sử dụng, tái chế để giảm khối lượng chất thải phải chôn lấp .
1.2.2.2. Xây dựng, ban hành và tổ chức thực hiện pháp luật, chính sách
quản lý chất thải rắn công nghiệp
Hệ thống chủ trương pháp lý về quản lý chất thải rắn công nghiệp tạo hiên chạy pháp lý cho việc quản lý chất thải rắn công nghiệp ngày càng hiệu suất cao hơn. Quốc hội, nhà nước, Bộ Tài Nguyên và Môi trường phát hành nhiều chủ trương về bảo vệ thiên nhiên và môi trường nói chung, quản lý chất thải rắn công nghiệp nói riêng như sau :
– Luật Bảo vệ môi trường tự nhiên số 55/2014 / QH13 ngày 23 tháng 6 năm năm trước ; – Nghị định số 18/2015 / NĐ-CP ngày 14/02/2015 của nhà nước Quy định về quy hoạch bảo vệ thiên nhiên và môi trường, nhìn nhận thiên nhiên và môi trường kế hoạch, nhìn nhận tác động ảnh hưởng môi trường tự nhiên và kế hoạch bảo vệ môi trường tự nhiên ;
– Nghị định số 19/2015 / NĐ-CP ngày 14/02/2015 của nhà nước Quy định chi tiết cụ thể thi hành 1 số ít điều của Luật Bảo vệ môi trường tự nhiên ;
– Nghị định số 40/2019 / NĐ-CP ngày 13 tháng 5 năm 2019 của nhà nước sửa đổi, bổ trợ 1 số ít điều của những nghị định pháp luật chi tiết cụ thể, hướng dẫn thi hành Luật Bảo vệ thiên nhiên và môi trường ;
– Nghị định số 155 / năm nay / NĐ-CP ngày 18/11/2016 của nhà nước Quy định về xử phạt vi phạm hành chính trong nghành bảo vệ thiên nhiên và môi trường ;
– Nghị định số 38/2015 / NĐ-CP ngày 24/04/2015 của nhà nước về quản lý chất thải rắn và phế liệu ;
– Nghị định số 82/2018 / NĐ-CP ngày 22/05/2018 của nhà nước pháp luật về quản lý khu công nghiệp và khu kinh tế tài chính ;
– Quyết định số 2149 / 2009 / QĐ-TTg ngày 17/12/2009 của Thủ tướng nhà nước phê duyệt Chiến lược vương quốc về quản lý tổng hợp chất thải rắn đến năm 2025, tầm nhìn đến năm 2050 ;
– Thông tư số 35/2015 / TT-BTNMT ngày 30/06/2015 của Bộ Tài nguyên và Môi trường hướng dẫn về bảo vệ thiên nhiên và môi trường KKT, KCN, khu công nghiệp, khu công nghệ cao ;
– Thông tư số 36/2015 / TT-BTNMT ngày 31/06/2015 của Bộ Tài nguyên và Môi trường về Quản lý chất thải rắn nguy cơ tiềm ẩn ;
– Thông tư liên tịch số 06/2015 / TTLT-BKHĐT-BNV ngày 3 tháng 9 năm năm ngoái của Liên Bộ Kế hoạch và Đầu tư – Bộ Nội vụ Hướng dẫn công dụng, trách nhiệm, quyền hạn và cơ cấu tổ chức tổ chức triển khai của Ban Quản lý khu công nghiệp, khu công nghiệp, khu kinh tế tài chính ;
– Quyết định số 849 / QĐ-BTNMT ngày 08/4/2019 của Bộ Tài nguyên và Môi trường phát hành Kế hoạch tiến hành Nghị quyết số 09 / NQ-CP ngày 03/02/2019 của nhà nước về thống nhất quản lý nhà nước về chất thải rắn .
Những văn bản trên đã tạo mạng lưới hệ thống cơ sở pháp lý cơ bản khá vừa đủ cho công tác làm việc quản lý nhà nước về bảo vệ môi trường tự nhiên nói chung và quản lý chất thải rắn công nghiệp nói riêng .
1.2.2.3. Tổ chức bộ máy quản lý nhà nước về chất thải rắn công nghiệp
Sơ đồ 1.1: Cơ cấu tổ chức bộ máy các cơ quan quản lý nhà nƣớc về chất
thải rắn công nghiệp tại các khu công nghiệp ở Việt Nam
Nguồn: Tác giả tổng hợp, năm 2019
nhà nước thống nhất quản lý nhà nước về bảo vệ thiên nhiên và môi trường nói chung, quản lý chất thải rắn công nghiệp nói riêng trong cả nước. Bộ Tài nguyên và Môi trường chịu nghĩa vụ và trách nhiệm trước nhà nước triển khai công dụng quản lý nhà nước về bảo vệ thiên nhiên và môi trường, chất thải rắn công nghiệp trong cả nước .
Theo pháp luật tại Nghị định số 82/2018 / NĐ-CP ngày 22/05/2018 của nhà nước lao lý về quản lý khu công nghiệp và khu kinh tế tài chính : Quyền hạn, nghĩa vụ và trách nhiệm quản lý nhà nước của Bộ Tài nguyên và Môi trường gồm : Ban hành hướng dẫn về quản lý và bảo vệ thiên nhiên và môi trường trong khu công nghiệp, khu kinh tế tài chính ; Hướng dẫn việc chuyển nhượng ủy quyền cho Ban quản lý khu công nghiệp, khu kinh tế tài chính thực thi trách nhiệm quản lý nhà nước về môi trường tự nhiên trong khu công
Bộ Tài nguyên và
Môi trƣờng
Chính phủ
UBND cấp tỉnh Bộ, ngành khác
Ban Quản lý các
KCN
Phòng Quản lý môi
trƣờng
nghiệp, khu kinh tế tài chính theo lao lý của pháp lý về bảo vệ thiên nhiên và môi trường ; Hướng dẫn việc tái sử dụng chất thải, phế liệu và nguồn năng lượng dư thừa trong khu công nghiệp sinh thái xanh thuộc quyền hạn, nghĩa vụ và trách nhiệm quản lý nhà nước của Bộ Tài nguyên và Môi trường .
Ủy ban nhân dân tỉnh, thành phố thường trực TW thực thi công dụng quản lý nhà nước về bảo vệ môi trường tự nhiên nói chung, quản lý chất thải rắn công nghiệp nói riêng trên địa phận tỉnh, thành phố thường trực TW. Sở Tài nguyên và môi trường tự nhiên chịu nghĩa vụ và trách nhiệm trước Ủy ban nhân dân tỉnh, thành phố thường trực TW trong việc bảo vệ môi trường tự nhiên, quản lý chất thải rắn ở địa phương .
Theo lao lý tại Luật Bảo vệ thiên nhiên và môi trường năm năm trước về bảo vệ thiên nhiên và môi trường khu công nghiệp, khu công nghiệp, khu công nghệ cao :
– Ban quản lý khu công nghiệp, khu công nghiệp, khu công nghệ cao phối hợp với cơ quan quản lý nhà nước về bảo vệ thiên nhiên và môi trường trên địa phận tổ chức triển khai kiểm tra hoạt động giải trí về bảo vệ thiên nhiên và môi trường ; báo cáo giải trình về hoạt động giải trí bảo vệ môi trường tự nhiên tại khu công nghiệp, khu công nghiệp, khu công nghệ cao theo pháp luật của pháp lý .
– Ban quản lý khu công nghiệp, khu công nghiệp, khu công nghệ cao phải có bộ phận chuyên trách về bảo vệ môi trường tự nhiên .
– Chủ góp vốn đầu tư kiến thiết xây dựng và kinh doanh thương mại hạ tầng khu công nghiệp, khu công nghiệp, khu công nghệ cao phải bảo vệ những nhu yếu sau : Quy hoạch những khu công dụng, những mô hình hoạt động giải trí phải tương thích với những hoạt động giải trí bảo vệ môi trường tự nhiên ; Đầu tư mạng lưới hệ thống thu gom và giải quyết và xử lý nước thải tập trung chuyên sâu đạt quy chuẩn kỹ thuật môi trường tự nhiên và có mạng lưới hệ thống quan trắc nước thải tự động hóa, liên tục ; có thiết bị đo lưu lượng nước thải ; Bố trí bộ phận trình độ tương thích để triển khai trách nhiệm bảo vệ thiên nhiên và môi trường .
1.2.2.4. Đầu tư nguồn lực cho quản lý chất thải rắn công nghiệp
Theo nghĩa hẹp, nguồn lực gồm có nguồn nhân lực và vật lực để thực thi công tác làm việc quản lý chất thải rắn công nghiệp nhằm mục đích đạt tiềm năng bảo vệ thiên nhiên và môi trường đặt ra. Theo nghĩa rộng, nguồn lực không riêng gì gồm nguồn nhân lực, vật lực mà còn cả công nghệ tiên tiến, kỹ thuật, quy trình tiến độ, năng lượng quản lý cũng như thông tin cho công tác làm việc quản lý chất thải rắn công nghiệp. Nguồn lực kinh tế tài chính cho công tác làm việc quản lý chất thải rắn công nghiệp được hiểu là hàng loạt nguồn tiền được sử dụng để Giao hàng cho công tác làm việc quản lý chất thải rắn công nghiệp .
Đầu tư kiến thiết xây dựng hạ tầng kỹ thuật quản lý chất thải rắn công nghiệp chính là góp vốn đầu tư nguồn vật lực như khu vực lưu giữ chất thải rắn, khu giải quyết và xử lý chất thải rắn công nghiệp … Hạ tầng kỹ thuật phải được phong cách thiết kế đồng nhất và tuân theo lao lý, quy chuẩn kỹ thuật thiết kế xây dựng và pháp luật, quy chuẩn kỹ thuật môi trường tự nhiên có tương quan .
1.2.2.5. Thanh tra, kiểm tra trong QLNN về chất thải rắn công nghiệp
– Trách nhiệm tổ chức và chỉ đạo thực hiện kiểm tra, thanh tra trong
QLNN về chất thải rắn công nghiệp: Bộ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường
tổ chức triển khai, chỉ huy kiểm tra, thanh tra về công tác làm việc quản lý chất thải rắn công nghiệp theo lao lý của pháp lý trên khoanh vùng phạm vi cả nước ; quản trị Ủy ban nhân dân cấp tỉnh tổ chức triển khai, chỉ huy kiểm tra, thanh tra về quản lý chất thải rắn công nghiệp theo pháp luật của pháp lý trên địa phận .
– Xử lý vi phạm: Tổ chức, cá nhân vi phạm pháp luật về công tác thu
gonm, vận chuyển, xử lý chất thải rắn công nghiệp, gây ô nhiễm, suy thoái,
sự cố môi trường, có trách nhiệm khắc phục ô nhiễm, phục hồi môi trường,
bồi thường thiệt hại và xử lý theo quy định của pháp luật. Người đứng đầu cơ
quan, tổ chức, cán bộ, công chức lợi dụng chức vụ quyền hạn gây phiền hà,
nhũng nhiễu cho tổ chức, cá nhân, bao che cho người vi phạm pháp luật về
bảo vệ môi trường hoặc thiếu trách nhiệm để xảy ra ô nhiễm, sự cố môi
trường thì tùy đặc thù, mức độ vi phạm mà bị giải quyết và xử lý kỷ luật hoặc bị truy cứu nghĩa vụ và trách nhiệm hình sự ; trường hợp gây thiệt hại phải bồi thường theo lao lý của pháp lý .
1.3. Các nhân tố ảnh hƣởng đến quản lý nhà nƣớc về chất thải rắn công
nghiệp
1.3.1. Các nhân tố khách quan
1.3.1.1. Điều kiện kinh tế – xã hội của địa phương nơi có khu công
nghiệp
Tại những địa phương có trình độ kinh tế tài chính – xã hội tăng trưởng thấp, lao động vừa thiếu vừa chưa được huấn luyện và đào tạo, hạ tầng nghèo nàn, mạng lưới hệ thống giao thông vận tải, thông tin liên lạc hạn chế … việc lôi cuốn góp vốn đầu tư nói chung và góp vốn đầu tư vào KCN nói riêng sẽ vấp phải khó khăn vất vả. Bên cạnh đó, việc góp vốn đầu tư cho công tác làm việc phân loại, thu gom, giải quyết và xử lý chất thải rắn công nghiệp tại những khu công nghiệp này sẽ gặp nhiều khó khăn vất vả, thử thách do thiếu nguồn lực ( cả nhân lực và vật lực ). Do đó, muốn quản lý chất thải rắn công nghiệp hiệu suất cao ở những khu công nghiệp này, Nhà nước phải có những chủ trương tương hỗ nhiều mặt để thôi thúc những doanh nghiệp chú trọng vào công tác làm việc bảo vệ thiên nhiên và môi trường nói chung và quản lý chất thải rắn công nghiệp nói riêng .
1.3.1.2. Điều kiện tự nhiên, thiên tai, biến đổi khí hậu
Khi điều kiện tự nhiên thuận lợi, ít chịu ảnh hưởng của biến đổi khí hậu,
thiên tai ít xảy ra thì công tác QLNN về môi trường nói chung và chất thải rắn
công nghiệp đối với KCN trở nên dễ dàng và hiệu quả hơn. Các chính sách
dễ dàng được triển khai thực hiện và ít chịu ảnh hưởng tiêu cực của những hiện
tượng thời tiết cực đoan, cũng như ít rủi ro môi trường xảy ra hơn. Ngược lại, ở
các địa phương có điều kiện tự nhiên không thuận lợi, thiên tai và các hiện
tượng thời tiết cực đoan thường xuyên xảy ra, đặc biệt là bão, lũ… do ảnh
hưởng ngày càng nghiêm trọng thì công tác QLNN nói chung và QLNN về
chất thải rắn công nghiệp nói riêng sẽ gặp nhiều yếu tố khó khăn vất vả cần tháo gỡ, vừa phải trợ cấp lớn cho công tác làm việc BVMT KCN, trong khi đó KCN vẫn hoàn toàn có thể quản lý và vận hành kém hiệu suất cao, đặt ra nhiều thử thách cho công tác làm việc QLNN.
1.3.1.3. Yêu cầu hội nhập quốc tế
Hiện nay, Nước Ta đã và đang trong tiến trình hội nhập sâu vào khu vực và nền kinh tế tài chính toàn thế giới, mức độ tác động ảnh hưởng do những yếu tố từ bên ngoài tác động ảnh hưởng đến nền kinh tế tài chính trong nước và QLNN về kinh tế tài chính càng lan tỏa nhanh gọn. Tất cả những quy trình hội nhập mà Nước Ta đang theo đuổi đều nhu yếu bắt buộc những vương quốc thành viên phải đơn giản hóa thủ tục hành chính, phải đối xử công minh giữa những doanh nghiệp trong nước và quốc tế, phải công khai minh bạch và minh bạch về chủ trương, phải ngày càng thuận tiện hóa về thủ tục chủ trương, quy đổi công nghệ tiên tiến văn minh, thân thiện thiên nhiên và môi trường … Việc phân phối những nhu yếu này sẽ tác động ảnh hưởng rất lớn, đổi khác đáng kể hoạt động giải trí QLNN nói chung và QLNN về thiên nhiên và môi trường so với những KCN nói riêng. Xu thế hội nhập thôi thúc việc tuân thủ những lao lý pháp lý về BVMT nói chung, chất thải rắn công nghiệp nói riêng của những cơ sở sản xuất, kinh doanh thương mại ; tăng vốn góp vốn đầu tư cho những hoạt động giải trí BVMT nói chung và những hoạt động giải trí phân loại, thu gom, luân chuyển, giải quyết và xử lý CTR công nghiệp nói riêng. Cũng từ nhu yếu hội nhập, Nước Ta đã từng bước triển khai xong chính sách chủ trương, pháp lý về thiên nhiên và môi trường nói chung, chất thải rắn công nghiệp nói riêng trải qua việc củng cố và tăng cường forum đối thoại chủ trương tài nguyên và thiên nhiên và môi trường của quốc tế ; tăng cường chính sách phối hợp, trao đổi thông tin về môi trường tự nhiên giữa những Bộ, ngành, địa phương, những hiệp hội, những tổ chức triển khai, doanh nghiệp .