Người để lại di sản là người có gia tài sau khi chết để lại cho người còn sống theo ý chí của họ được biểu lộ trong di chúc hay theo pháp luật của pháp lý .
1. Người để lại di sản:
Người để lại di sản là người có gia tài sau khi chết để lại cho người còn sống theo ý chí của họ được bộc lộ trong di chúc hay theo pháp luật của pháp lý.
Người để lại di sản chỉ có thể là cá nhân, không phân biệt bất cứ điều kiện nào (tuổi, mức độ năng lực hành vi dân sự…)
Công dân có quyền chiếm hữu về thu nhập hợp pháp, của cải để dành, nhà ở … Khi còn sống họ có có quyền đưa những loại gia tài này vào lưu thông dân sự hoặc lập di chúc cho người khác hưởng gia tài của mình sau khi chết. Trong trường hợp người để lại di sản lập di chúc để định đoạt gia tài của mình thì phải phân phối đủ những điều kiện kèm theo theo lao lý của pháp lý ( sẽ được nghiên cứu và phân tích đơn cử ở phần sau ). Trường hợp công dân có gia tài thuộc sở hữu riêng, không lập di chúc để định đoạt gia tài của mình thì gia tài này sẽ chia theo lao lý của pháp lý.
2. Người lập di chúc:
Điều kiện của người lập di chúc Điều 625 Bộ luật dân sự năm ngoái có pháp luật về người lập di chúc như sau : “ 1. Người thành niên có đủ điều kiện kèm theo theo pháp luật tại điểm a khoản 1 Điều 630 của Bộ luật này có quyền lập di chúc để định đoạt gia tài của mình. 2. Người từ đủ mười lăm tuổi đến chưa đủ mười tám tuổi được lập di chúc, nếu được cha, mẹ hoặc người giám hộ đồng ý chấp thuận về việc lập di chúc. ” Quy định tại điều 625 BLDS đã làm sáng tỏ 1 số ít điều kiện kèm theo để xác lập chủ thể lập di chúc. Nhìn chung, chủ thể lập di chúc là người định đoạt gia tài của mình trải qua hành vi pháp lý đơn phương của họ. Vì vậy điều kiện kèm theo về độ tuổi và năng lượng trí tuệ của cá thể người lập di chúc là điều kiện kèm theo tiên quyết trong việc xác lập di chúc có giá trị pháp lý hay không có giá trị pháp lý. Quyền của người lập di chúc
Xem thêm: Chủ thể là gì? Chủ thể của quan hệ pháp luật dân sự theo BLDS năm 2015?
Điều 626 Bộ luật dân sự năm ngoái lao lý người lập di chúc có những quyền sau đây : • Chỉ định người thừa kế ; truất quyền hưởng di sản của người thừa kế ; Người lập di chúc hoàn toàn có thể chỉ định người thừa kế là người bất kể, mà không gò bó trong số những người thừa kế theo pháp lý của người lập di chúc. Việc chỉ định người thừa kế là một nội dung không hề thiếu của di chúc. Người bị truất quyền hưởng di sản phải là người được thừa kế theo pháp lý của người lập di chúc. Người lập di chúc hoàn toàn có thể chỉ rõ trong di chúc những người thừa kế theo pháp lý nào của người lập di chúc bị truất quyền hưởng thừa kế mà không cần nêu rõ nguyên do. • Phân định phần di sản cho từng người thừa kế Người lập di chúc cũng có quyền chia cho người này nhiều hơn người kia mà không buộc phải chia đều cho những người đã được chỉ định và không cần nêu nguyên do. Nếu không phân định di sản trong di chúc thì di sản được chia đều cho những người được chỉ định trong di chúc. • Dành một phần gia tài trong khối di sản để di tặng, thờ cúng Dành một phần di sản để di tặng
Xem thêm: Quan hệ pháp luật dân sự là gì? Đặc điểm, thành phần quan hệ pháp luật dân sự?
Điều 646 pháp luật về di tặng như sau : “ 1. Di tặng là việc người lập di chúc dành một phần di sản để Tặng Ngay cho người khác. Việc di tặng phải được ghi rõ trong di chúc. 2. Người được di tặng là cá thể phải còn sống vào thời gian mở thừa kế hoặc sinh ra và còn sống sau thời gian mở thừa kế nhưng đã thành thai trước khi người để lại di sản chết. Trường hợp người được di tặng không phải là cá thể thì phải sống sót vào thời gian mở thừa kế. 3. Người được di tặng không phải triển khai nghĩa vụ và trách nhiệm gia tài so với phần được di tặng, trừ trường hợp hàng loạt di sản không đủ để giao dịch thanh toán nghĩa vụ và trách nhiệm gia tài của người lập di chúc thì phần di tặng cũng được dùng để triển khai phần nghĩa vụ và trách nhiệm còn lại của người này. ” Trước tiên cần phải khẳng định chắc chắn rằng : Di tặng không phải là hợp đồng Tặng cho, chính bới hợp đồng Tặng Kèm cho là sự thỏa thuận hợp tác giữa những bên : bên khuyến mãi cho mà không nhu yếu đền bù và bên được Tặng Ngay cho đồng ý chấp thuận nhận. Như vậy, chủ thể Tặng Ngay cho và chủ thể được khuyến mãi ngay cho đều còn sống và cả hai bên đều bộc lộ ý chí khuyến mãi cho gia tài và nhận khuyến mãi cho gia tài. Trong quan hệ di tặng, việc di tặng là hành vi pháp lý đơn phương của người lập di chúc, không bộc lộ ý chí của người được di tặng. Nếu như hợp đồng khuyến mãi cho được coi là triển khai xong khi người được khuyến mãi ngay cho nhận được gia tài hoặc kể từ thời gian ĐK quyền sở hữu ( so với gia tài phải ĐK quyền sở hữu ) thì trong di tặng quyền của người được di tặng chỉ phát sinh tại thời gian mở thừa kế. Người được di tặng có quyền nhận hoặc không nhận quyền hưởng di tặng. Nếu người thừa kế theo di chúc chỉ được hưởng di sản sau khi đã thanh toán giao dịch những nghĩa vụ và trách nhiệm gia tài của người chết để lại từ di sản thì ngưởi được di tặng không phải dùng phần di sản được hưởng để giao dịch thanh toán những nghĩa vụ và trách nhiệm gia tài của người chết nếu di sản khác vẫn còn đủ để giao dịch thanh toán. Nếu người được di tặng phủ nhận nhận di tặng, phần di sản di tặng được chia thừa kế theo pháp lý. Dành một phần gia tài vào việc thờ cúng Điều 645 Bộ luật dân sự năm ngoái lao lý về di sản dùng vào việc thờ cúng như sau :
Xem thêm: Quan hệ pháp luật hành chính là gì? Đặc điểm, phân loại và cấu thành?
“ 1. Trường hợp người lập di chúc để lại một phần di sản dùng vào việc thờ cúng thì phần di sản đó không được chia thừa kế và được giao cho người đã được chỉ định trong di chúc quản trị để thực thi việc thờ cúng ; nếu người được chỉ định không thực thi đúng di chúc hoặc không theo thỏa thuận hợp tác của những người thừa kế thì những người thừa kế có quyền giao phần di sản dùng vào việc thờ cúng cho người khác quản trị để thờ cúng. Trường hợp người để lại di sản không chỉ định người quản trị di sản thờ cúng thì những người thừa kế cử người quản trị di sản thờ cúng. Trường hợp toàn bộ những người thừa kế theo di chúc đều đã chết thì phần di sản dùng để thờ cúng thuộc về người đang quản trị hợp pháp di sản đó trong số những người thuộc diện thừa kế theo pháp lý. 2. Trường hợp hàng loạt di sản của người chết không đủ để giao dịch thanh toán nghĩa vụ và trách nhiệm gia tài của người đó thì không được dành một phần di sản dùng vào việc thờ cúng. ” Như vậy, di sản dùng vào việc thờ cúng được để lại theo ý nguyện của người lập di chúc, di sản này không chia mà được giao cho một người quản trị. Nếu gia tài là cây nhiều năm, người quản trị có quyền thu hoa lợi, cống phẩm và dùng nó để triển khai việc thờ cúng. Người quản trị không được sử dụng vào mục tiêu của riêng mình, không có quyền định đoạt so với phần di sản thờ cúng. Chỉ được để lại một phần di sản vào việc thờ cúng khi giao dịch thanh toán đủ nghĩa vụ và trách nhiệm gia tài. Nếu không, phần di chúc để lại di sản coi như vô hiệu. Về “ một phần di sản ” dành vào việc thờ cúng, trước đây, bộ luật Trung kỳ 1936 pháp luật “ không hề quá 1/5 giá trị của cải của người lập hương hỏa ” đến pháp lệnh Thừa kế 1990 lao lý “ Nếu người lập di chúc có để di sản dùng vào việc thờ cúng thì di sản đó được coi như di sản chưa chia ” tức là hoàn toàn có thể dành hàng loạt di sản vào việc thờ cúng. Nhưng điều 670 vẫn chưa pháp luật rõ ràng “ một phần di sản ” có định lượng bao nhiêu. Trường hợp người lập di chúc định đoạt gia tài dùng vào việc thờ cúng quá lớn sẽ ảnh hưởng tác động đến quyền lợi và nghĩa vụ của những người thừa kế. Trong thời hạn tới, pháp luật dân sự cần pháp luật đơn cử về yếu tố này. • Giao nghĩa vụ và trách nhiệm cho người thừa kế Bên cạnh những quyền về gia tài, người lập di chúc còn có những nghĩa vụ và trách nhiệm về gia tài. Nếu người để lại di sản không có di chúc thì những người thừa kế theo pháp lý của họ có nghĩa vụ và trách nhiệm thực thi nghĩa vụ và trách nhiệm gia tài trong khoanh vùng phạm vi di sản. Trường hợp người lập di chúc chỉ định đoạt một phần hay hàng loạt di sản nhưng không giao nghĩa vụ và trách nhiệm cho những người thừa kế thì những người thừa kế vẫn có nghĩa vụ và trách nhiệm thực thi nghĩa vụ và trách nhiệm về gia tài do người chết để lại tương ứng với phần được hưởng trong khoanh vùng phạm vi di sản .
Xem thêm: Đặc điểm, chủ thể và khách thể của quan hệ pháp luật hành chính
Trong di chúc, người lập di chúc có quyền giao nghĩa vụ và trách nhiệm cho người thừa kế trong khoanh vùng phạm vi di sản. Người lập di chúc có quyền phân định cho người thừa kế này nhiều di sản hơn người thừa kế kia nhưng lại giao cho người thừa kế kia nhiều nghĩa vụ và trách nhiệm hơn ( nhưng vẫn nằm trong khoanh vùng phạm vi di sản ) người thừa kế này. Người lập di chúc toàn quyền quyết định hành động trong việc giao nghĩa vụ và trách nhiệm cho người thừa kế trong khoanh vùng phạm vi phần mà người lập di chúc cho người thừa kế được hưởng mà không phải hỏi quan điểm của người thừa kế. Người lập di chúc hoàn toàn có thể giao nghĩa vụ và trách nhiệm cho một người mà không cho họ hưởng di sản. Trường hợp này không bắt buộc người được giao nghĩa vụ và trách nhiệm phải thực thi nghĩa vụ và trách nhiệm đó. • Chỉ định người giữ di chúc, người quản trị di sản, người phân loại di sản. Việc chỉ định người giữ di chúc, người quản trị di sản, người phân loại di sản trọn vẹn theo ý chí tự nguyện của người lập di chúc. Người lập di chúc hoàn toàn có thể cử một người vừa giữ di chúc vừa quản trị di sản và phân loại di sản ; đồng thời cũng hoàn toàn có thể cử nhiều người, mỗi người làm một việc riêng. Những người được chỉ định có thực thi hay không tùy thuộc vào ý chí chủ quan của họ.
• Sửa đổi, bổ sung, thay thế, hủy bỏ di chúc
Đây là quyền của người lập di chúc, được pháp lý ghi nhận tại điều 640 Bộ luật dân sự năm ngoái : “ 1. Người lập di chúc hoàn toàn có thể sửa đổi, bổ trợ, sửa chữa thay thế, hủy bỏ di chúc đã lập vào bất kỳ khi nào .
Xem thêm: Cơ sở phát sinh, thay đổi, chấm dứt quan hệ pháp luật hành chính
2. Trường hợp người lập di chúc bổ trợ di chúc thì di chúc đã lập và phần bổ trợ có hiệu lực thực thi hiện hành pháp lý như nhau ; nếu một phần của di chúc đã lập và phần bổ trợ xích míc nhau thì chỉ phần bổ trợ có hiệu lực thực thi hiện hành pháp lý. 3. Trường hợp người lập di chúc thay thế sửa chữa di chúc bằng di chúc mới thì di chúc trước bị hủy bỏ. ” Sửa đổi di chúc là hành vi của người lập di chúc thay thế sửa chữa một hoặc nhiều phần trong di chúc đã lập. Phần di chúc mới sẽ có giá trị pháp lý thay thế sửa chữa phần di chúc đã bị sửa đổi ; những phần di chúc không bị sửa đổi vẫn có hiệu lực hiện hành pháp lý mà không bị tác động ảnh hưởng bởi phần bị sửa đổi. Bổ sung di chúc là hành vi của người lập di chúc thêm vào một số ít nội dung trong di chúc đã lập. Nếu phần di chúc bổ trợ hợp pháp thì cả di chúc đã lập và phần bổ trợ đều có hiệu lực hiện hành pháp lý. Tuy nhiên, nếu phần di chúc bổ trợ xích míc với phần di chúc đã lập thì chỉ phần bổ trợ có hiệu lực thực thi hiện hành pháp lý. Trường hợp này được coi là sửa đổi di chúc. Bộ luật dân sự năm năm ngoái không pháp luật điều kiện kèm theo về hình thức của việc sửa đổi, bổ trợ di chúc. Tuy nhiên, để tránh việc tẩy xóa, thêm bớt vào di chúc làm giảm tính đúng mực và xác nhận của di chúc pháp lý cần lao lý việc sửa đổi bổ trợ di chúc phải được bộc lộ bằng văn bản riêng không liên quan gì đến nhau kèm theo di chúc đã lập. Thay thế di chúc là hành vi của người để lại di sản lập di chúc mới sửa chữa thay thế cho di chúc cũ vì họ cho rằng nội dung của di chúc trước không còn tương thích với ý chí của họ. Một người lập nhiều di chúc vào những thời gian khác nhau để định đoạt nhiều gia tài khác nhau mà nội dung của những di chúc này không chồng chéo xích míc lẫn nhau thì tổng thể những di chúc đều có hiệu lực thực thi hiện hành. Ngược lại nếu nội dung trái ngược nhau thì coi là thay thế sửa chữa di chúc, bản di chúc sau có hiệu lực thực thi hiện hành. Hủy bỏ di chúc là hành vi của người lập di chúc biểu lộ ý chí bãi bỏ di chúc đã lập. Trường hợp này được coi như không có di chúc và di sản thừa kế sẽ được xử lý theo lao lý của pháp lý. Bộ luật dân sự năm ngoái không pháp luật hình thức hủy bỏ di chúc, nhưng dù là hình thức nào chăng nữa, nếu đó là ý chí tự nguyện ở đầu cuối thì đều được coi là hủy bỏ di chúc. Ngoài ra, cũng có trường hợp di chúc bị hủy bỏ do nguyên do khách quan. Điều 666 Bộ luật dân sự năm ngoái đã lao lý về trường hợp di chúc bị thất lạc, hư hại như sau :
Xem thêm: Năng lực chủ thể của cá nhân trong quan hệ pháp luật hành chính
“ 1. Kể từ thời gian mở thừa kế, nếu bản di chúc bị thất lạc hoặc bị hư hại đến mức không bộc lộ được rất đầy đủ ý chí của người lập di chúc và cũng không có dẫn chứng nào chứng tỏ được ý nguyện đích thực của người lập di chúc thì coi như không có di chúc và vận dụng những lao lý về thừa kế theo pháp lý. 2. Trường hợp di sản chưa chia mà tìm thấy di chúc thì di sản được chia theo di chúc. 3. Trong thời hiệu nhu yếu chia di sản, trường hợp di sản đã chia mà tìm thấy di chúc thì phải chia lại theo di chúc nếu người thừa kế theo di chúc nhu yếu. ”
Luật sư tư vấn pháp luật trực tuyến qua tổng đài:1900.6568
3. Người thừa kế:
Người thừa kế là người được hưởng di sản thừa kế theo di chúc hoặc theo pháp lý. Như vậy, có 2 loại người thừa kế : • Người thừa kế theo pháp lý : Chỉ hoàn toàn có thể là cá thể và phải có quan hệ hôn nhân gia đình, huyết thống hoặc quan hệ nuôi dưỡng so với người để lại di sản. • Người thừa kế theo di chúc : Có thể là cá thể, tổ chức triển khai hoặc Nhà nước
Xem thêm: Quan hệ pháp luật là gì? Đặc điểm, các yếu tố cấu thành quan hệ pháp luật?
Điều kiện của Người thừa kế được lao lý tại điều 613 Bộ luật dân sự năm năm ngoái : “ Người thừa kế là cá thể phải là người còn sống vào thời gian mở thừa kế hoặc sinh ra và còn sống sau thời gian mở thừa kế nhưng đã thành thai trước khi người để lại di sản chết. Trường hợp người thừa kế theo di chúc không là cá thể thì phải sống sót vào thời gian mở thừa kế. ” Người thừa kế có những quyền, nghĩa vụ và trách nhiệm gia tài do người để lại di sản để lại. + Người thừa kế phải triển khai những nghĩa vụ và trách nhiệm sau : • Những người hưởng thừa kế có nghĩa vụ và trách nhiệm triển khai nghĩa vụ và trách nhiệm gia tài do người để lại di sản để lại trong khoanh vùng phạm vi di sản được nhận, trừ trường hợp có thỏa thuận hợp tác khác. Tuy nhiên, pháp lý khuyến khích người thừa kế thực thi hàng loạt nghĩa vụ và trách nhiệm mà người để lại di sản để lại, kể cả những trường hợp không còn di sản. Đây là nghĩa vụ và trách nhiệm mang tính đạo lí của con cháu so với cha mẹ. • Trường hợp di sản chưa được chia thì nghĩa vụ và trách nhiệm gia tài do người để lại di sản để lại do người quản trị di sản thực thi theo thỏa thuận hợp tác của những người thừa kế. • Trong trường hợp Nhà nước, cơ quan, tổ chức triển khai hưởng di sản theo di chúc thì cũng phải thực thi nghĩa vụ và trách nhiệm gia tài do người để lại di sản để lại. + Quyền của người thừa kế
Xem thêm: Chia di sản thừa kế khi người thừa kế chưa đủ 18 tuổi
• Quyền của người thừa kế được pháp luật tại Điều 620 Bộ luật dân sự năm năm ngoái. Pháp luật pháp luật, người thừa kế có quyền phủ nhận nhận di sản, trừ trường hợp việc phủ nhận nhận di sản nhằm mục đích trốn tránh việc triển khai nghĩa vụ và trách nhiệm gia tài của mình với người khác. • Việc khước từ nhận di sản phải lập thành văn bản, người phủ nhận nhận di sản phải báo cho những người thừa kế khác, người được giao trách nhiệm phân loại gia tài, công chứng nhà nước hoặc ủy ban nhân dân xã, phường, thị xã nơi mở thừa kế về việc phủ nhận nhận di sản. Pháp luật lao lý thời hạn khước từ nhận di sản là 6 tháng kể từ thời gian mở thừa kế. Sau 6 tháng kể từ thời gian mở thừa kế, nếu người thừa kế không phủ nhận nhận di sản thì được coi là chấp thuận đồng ý nhận thừa kế. • Tuy nhiên việc pháp luật người thừa kế chỉ được phủ nhận nhận di sản trong thời hạn 6 tháng từ thời gian mở thừa kế là không hài hòa và hợp lý. Trong không ít trường hợp, sau khi người để lại di sản chết hàng vài năm, việc phân loại di sản mới được đặt ra ( điều này là trọn vẹn tương thích với cách xử sự truyền thống lịch sử của người Nước Ta ). Khi đó, tranh chấp về thừa kế mới phát sinh, những bên đương sự đưa nhau ra tòa, nhu yếu Tòa án xử lý. Nhiều người trong số những đương sự này vì không muốn tham gia vào vụ tranh chấp hoặc vì những nguyên do khác đã không muốn nhận di sản thừa kế và lúc này họ mới có dự tính khước từ nhận di sản. Việc vận dụng một cách máy móc Điều 620 làm phức tạp hóa quan hệ dân sự, gây phiền phức cho người dân, chứ chưa thực nhằm mục đích mục tiêu làm không thay đổi quan hệ xã hội. Vì vậy, nhằm mục đích bảo vệ quyền và quyền lợi của những người thừa kế, cũng như tạo điều kiện kèm theo cho Tòa án xử lý nhánh chóng, kịp thời những tranh chấp về thừa kế, nên sửa đổi pháp luật tương ứng của Bộ luật dân sự năm năm ngoái theo hướng, không pháp luật hạn chế thời hạn khước từ nhận di sản thừa kế. Đồng thời, pháp lý cũng không nên hạn chế phương pháp biểu lộ việc phủ nhận mà người khước từ hoàn toàn có thể báo với những cơ quan Nhà nước hoặc Tòa án và những người thừa kế khác tại bất kể thời gian nào trước khi di sản thừa kế được chia. * Người không được hưởng di sản. Trong quan hệ thừa kế, những người là vợ, chồng, con … của người để lại di sản hoặc những người được chỉ định trong di chúc là những người được hưởng di sản của người để lại di sản. Tuy nhiên, trong trong thực tiễn có những trường hợp họ vi phạm nghiêm trọng nghĩa vụ và trách nhiệm của mình, có hành vi trái pháp lý, trái đạo đức xã hội, thuần phong mĩ tục, xâm phạm tính mạng con người, sức khỏe thể chất, danh dự, uy tín của bố, mẹ, anh, em, vợ, chồng … Người có hành vi đó không xứng danh được hưởng di sản của người để lại thừa kế Khoản 1 Điều 621 Bộ luật dân sự năm năm ngoái lao lý về những người không được hưởng di sản gồm : “ 1. Những người sau đây không được quyền hưởng di sản : a ) Người bị phán quyết về hành vi cố ý xâm phạm tính mạng con người, sức khỏe thể chất hoặc về hành vi ngược đãi nghiêm trọng, hành hạ người để lại di sản, xâm phạm nghiêm trọng danh dự, nhân phẩm của người đó ;
Xem thêm: Quan hệ pháp luật dân sự là gì? Phân loại quan hệ pháp luật dân sự?
b ) Người vi phạm nghiêm trọng nghĩa vụ và trách nhiệm nuôi dưỡng người để lại di sản ;
c) Người bị kết án về hành vi cố ý xâm phạm tính mạng người thừa kế khác nhằm hưởng một phần hoặc toàn bộ phần di sản mà người thừa kế đó có quyền hưởng;
d ) Người có hành vi lừa dối, cưỡng ép hoặc ngăn cản người để lại di sản trong việc lập di chúc ; trá hình di chúc, sửa chữa thay thế di chúc, hủy di chúc, che giấu di chúc nhằm mục đích hưởng một phần hoặc hàng loạt di sản trái với ý chí của người để lại di sản. “ * Việc thừa kế của những người có quyền thừa kế của nhau mà chết cùng thời gian. Trong trong thực tiễn có những trường hợp nhiều người cùng chết trong một tai nạn thương tâm mà không xác lập được ai chết trước, ai chết sau. Vì vậy buộc phải suy đoán họ chết cùng thời gian. Nếu hai người có quyền thừa kế của nhau mà được coi là chết cùng thời gian thì họ sẽ không được thừa kế của nhau. Di sản của mỗi người được chia cho những người thừa kế khác của họ.
