Sếu đầu đỏ không về Tràm Chim: Lời cảnh báo về môi trường

Your browser does not tư vấn the audio element .

Năm 2020, lần đầu tiên Việt Nam không thấy sếu đầu đỏ bay về, trú lại tìm thức ăn. Giới khoa học quan sát và cho biết, chỉ có 7 con bay qua khu vực Phú Mỹ (Kiên Giang) mà không hề đậu lại.

Sếu đầu đỏ, loài chim đặc biệt quan trọng quý và hiếm có giá trị lớn trong văn hóa truyền thống đời sống niềm tin của người dân Á Đông, được xem là thông tư môi trường tự nhiên vạn vật thiên nhiên trong lành .

Vùng đất ngập nước ở Đồng bằng sông Cửu Long là Tràm Chim (tỉnh Đồng Tháp) và Phú Mỹ (tỉnh Kiên Giang) là điểm lui tới trú ngụ thường xuyên của loài chim quý hiếm này từ những năm 80 của thế kỷ trước.

Tràm Chim (tỉnh Đồng Tháp) và Phú Mỹ (tỉnh Kiên Giang) là điểm lui tới trú ngụ thường xuyên của sếu đầu đỏ. (Ảnh: Internet) Thế nhưng năm nay, lần tiên phong nơi đây không thấy sếu đầu đỏ bay về, trú lại tìm thức ăn. Theo những nhà khoa học và giới nghiên cứu về môi sinh, đây là biểu lộ của thực trạng môi trường tự nhiên trong vùng bị xấu đi .Theo thống kê của Trung tâm bảo tồn và hợp tác quốc tế thuộc VQG Tràm Chim, những năm năm trước – năm nay vẫn còn thấy sếu về, dù ít, từ 14-23 con mỗi năm thì năm 2017 bất thần chỉ có 3 con. Năm 2018 họ đếm được 9 con, năm 2019 là 11 con. Trong cả năm 2020 không có con sếu nào về .Sếu đầu đỏ ăn cả rễ, củ cây, côn trùng nhỏ nhưng thức ăn chúng ưa thích nhất vẫn là củ năng kim mọc nhiều trên những đồng cỏ bàng. Mùa sếu đầu đỏ về là từ tháng 12 đến tháng 5 hàng năm, tháng 3 là thời gian sếu về Nước Ta nhiều nhất. Năm 2020, sếu đã không về như trước nữa .Ở Tràm Chim, nơi sếu đầu đỏ sống khoảng chừng 6 tháng mỗi năm, xưa kia ít kênh rạch, phèn còn nhiều, nên bãi năng khi đó vài nghìn ha, là môi trường tự nhiên sống hoàn hảo nhất. Những năm gần đây, người dân khám phá đất trồng lúa, diện tích quy hoạnh cây năng giảm, hiện chỉ còn khoảng chừng 300 ha. Ngoài ra, nước lũ về ít, làm giảm lượng thủy hải sản là thức ăn chính của chim .

Chia sẻ với báo Tuổi trẻ, Ths Nguyễn Hoài Bảo – Phó giám đốc Trung tâm nghiên cứu đất ngập nước (thuộc Trường ĐH Khoa học tự nhiên TP.HCM), cũng là một tình nguyện viên bảo tồn sếu tại Hội Sếu quốc tế cho biết, sự sụt giảm của đàn sếu ở Việt Nam và cả Campuchia cho thấy môi trường sinh thái tự nhiên đang bị xuống cấp nghiêm trọng, đặc biệt là các vùng đất ngập nước tự nhiên và khu vực sản xuất nông nghiệp

Cụ thể, sinh cảnh sống của sếu bị tàn phá quá nhanh trong 10 năm gần đây, xảy ra ở cả 2 nước. Chẳng hạn ở phía Bắc Campuchia và Tây Nguyên Nước Ta, trước kia là những khu rừng khộp to lớn nơi sếu sinh sản, nay đã biến thành đồn điền cao su đặc, đồng mía, rẫy điều … Khu vực đồng cỏ ngập nước quanh Biển Hồ khi trước là vùng đất hoang hoặc trồng lúa một vụ, nay hầu hết đang trồng lúa 2-3 vụ .Đối với ĐBSCL, việc quy đổi đồng cỏ ngập nước tự nhiên thành đất nuôi trồng thủy hải sản hay trồng lúa và lạm dụng hóa chất trong nông nghiệp đã làm phá vỡ sự cân đối của hệ sinh thái. Sếu gần như không còn thời cơ để sống sót. Tại những khu bảo tồn, việc “ trồng rừng ” không tương thích cũng dẫn đến sự biến mất của loài sếu ở Nước Ta . VQG Tràm Chim đang bị đe dọa nghiêm trọng.  Theo báo cáo giải trình của VQG Tràm Chim, hiện diện tích quy hoạnh tự nhiên của vườn khoảng chừng 7.300 ha với hơn 130 loài thực vật bậc cao, 231 loài thuộc hệ chim nước, 130 loài cá nước ngọt, 185 loài thực vật nổi, 93 loài động vật hoang dã nổi, 90 loài động vật hoang dã đáy …Theo nhiều nhà khoa học, thời hạn qua, ảnh hưởng tác động của biến đối khí hậu ( BĐKH ) đến đa dạng sinh học của VQG như lũ lụt, hạn hán, cháy rừng, xói mòn, sụt lở đất … đã làm suy thoái và khủng hoảng đa dạng sinh học, tăng rủi ro tiềm ẩn tuyệt chủng của nhiều loài động thực vật, biến mất những nguồn gien quý và hiếm. Tác động của BĐKH cũng sẽ làm biến hóa chuỗi thức ăn của những loài thủy hải sản .

BĐKH có xu hướng làm nhiệt độ ngày càng tăng, gây ra hạn hán, nước cạn kiệt, dễ cháy trong mùa khô… Những tác động đó làm ảnh hưởng đến điều kiện sống của một số loài chim di cư, đặc biệt là sếu đầu đỏ. Năm 1998, lượng sếu đầu đỏ về VQG Tràm Chim là 1.052 con, đến năm 2017 còn 9 con, năm 2018 và đến tháng 2/2019 đều chỉ có 11 con.

tiến sỹ Dương Văn Ni, Khoa Môi trường và Tài nguyên vạn vật thiên nhiên Trường ĐH Cần Thơ, cho rằng nguyên do chính tác động ảnh hưởng đến đa dạng sinh học của VQG là do biến hóa hệ sinh thái, khai thác quá mức, ô nhiễm, dịch bệnh, loài ngoại lai và BĐKH …Lãnh đạo VQG Tràm Chim cho rằng để bảo tồn đa dạng sinh học của vườn, ngoài việc quản trị tốt mực nước tạo thiên nhiên và môi trường sống cho những thảm thực vật, những loài động vật hoang dã, chính quyền sở tại địa phương cần tăng cường công tác làm việc tuyên truyền, tạo sinh kế hài hòa và hợp lý cho người dân xung quanh khu vực VQG, qua đó cùng kêu gọi lực lượng này trong trách nhiệm bảo vệ đa dạng sinh học của khu Ramsar. VQG sẽ tăng cường việc bảo tồn phong phú đàn sếu, trong đó có tái tạo lại bãi ăn, bãi nghỉ. Mặt khác, đơn vị chức năng này đang yêu cầu Ủy Ban Nhân Dân tỉnh trải qua đề án bảo tồn sếu .

Nhật Hạ

Source: https://vvc.vn
Category: Bảo Tồn