Ai được học, có thời cơ rèn luyện kỹ năng sống, ứng biến tích cực với mọi trường hợp xảy ra, biết cách đối lập và đương đầu, vượt qua những khó khăn vất vả, hạn chế những xích míc, xung đột, đấm đá bạo lực …, người đó được rèn luyện, tăng trưởng tính cách tự chủ, tự tin vào bản thân, niềm tin nghĩa vụ và trách nhiệm cùng năng lực diễn đạt, thuyết phục, thói quen san sẻ, giúp sức người khác. Đó chính là những yếu tố quan trọng giúp mỗi người đạt được thành công xuất sắc trong đời .Học kỹ năng sống, vì thế, không riêng gì cần cho trẻ nhỏ, mà cả người lớn cũng vậy. Thiếu kỹ năng sống, một người lớn cũng hoàn toàn có thể ” gục ngã ”, đầu hàng đời sống bằng nhiều cách xấu đi, nói chi dạy dỗ thế hệ trẻ … Không ít người trưởng thành cũng hạn chế những kỹ năng như giữ gìn niềm hạnh phúc, trấn áp bản thân, làm chủ thời hạn sống … Kỹ năng sống thế cho nên chả nên coi là yếu tố để ” lên lớp ”, dạy khôn. Đó là vô số kỹ năng, cách xử thế, kinh nghiệm tay nghề trực tiếp cần update, hoàn toàn có thể tranh luận giữa những thế hệ để giải quyết và xử lý tối ưu .Tổ chức Y tế Thế giới ( WHO ) định nghĩa kỹ năng sống là ” năng lực thích nghi và hành vi tích cực được cho phép cá thể có năng lực đối phó hiệu suất cao với nhu yếu và thử thách của đời sống hàng ngày ”. Đó hoàn toàn có thể là một tập hợp những năng lực được rèn luyện và cung ứng những nhu yếu đơn cử của đời sống tân tiến hóa. Bằng kinh nghiệm tay nghề nhiều năm giảng dạy về kỹ năng sống, ông Trần Văn Hoàn, Phó Tổng giám đốc Công ty Cổ phần Vườn ươm Doanh nghiệp Tâm Việt – TP.HN thống kê thấy trẻ ở những mái ấm gia đình thu nhập trung bình lại có kỹ năng sống tốt, biết san sẻ, chăm sóc đến mái ấm gia đình, người thân trong gia đình, biết tự giác tổ chức triển khai đời sống cho mình, bảo vệ bản thân trước nguy khốn và biết cách vượt qua khó khăn vất vả
Một người lớn tuổi cũng có thể học kỹ năng sống từ lớp trẻ, như kỹ năng quản lý tài chính (cá nhân), sử dụng các loại thẻ ngân hàng, điện thoại di động, vi tính, xử lý tình huống nếu kẹt thang máy, nếu lạc trong sân bay quốc tế… Lớp trẻ lại có thể học kỹ năng chuẩn bị thức ăn, vệ sinh, cách diễn đạt và kỹ năng tổ chức…ngay tại nhà, chính từ cha mẹ mình.
Cách học đó hay và hiệu suất cao vì kỹ năng sống gắn với trong thực tiễn, đi liền với đời sống những thế hệ, nhất là khi không ít người lớn cũng thiếu kỹ năng sống. Không ít người gọi nhầm số điện thoại cảm ứng mà không xin lỗi, vào phòng không gõ cửa, không nói lời cảm ơn khi được trợ giúp, để chuông di động réo ầm ĩ trong cuộc họp, trò chuyện oang oang trong buổi hòa nhạc … Hãy nhìn quanh ta xem biết bao người cả một đời cũng không có nổi được kỹ năng đơn thuần đó, đừng nói tới những kỹ năng phức tạp và tinh xảo hơn nhiều !Cách đây ít lâu, Bộ GD&ĐT tổ chức triển khai hội thảo chiến lược Giáo dục đào tạo kỹ năng sống cho học viên đại trà phổ thông. Tại Hội thảo, chuyên viên Phan Thị Lạc nói : ” Hãy nhìn vào tội phạm trẻ vị thành niên đang ngày càng tăng ; hành vi ứng xử xấu đi khi những em gặp phải sự cố không bình thường nho nhỏ trong đời sống ; học viên 18 tuổi tốt nghiệp trung học phổ thông không biết lựa chọn cho mình hướng đi nào … Để sống sót và tăng trưởng, con người cần đứng vững và bước vững chãi trên đôi chân của mình và cần có kỹ năng sống ” .Và nhiều cha mẹ say sưa cho con đi học kỹ năng sống, ngành giáo dục coi việc tăng cường kỹ năng sống cho học viên là một trách nhiệm trọng tâm. Nhưng như Phó quản trị Hội Tâm lý giáo dục TP.HN, Thạc sĩ Đỗ Doãn Hải, thì với kỹ năng sống, cũng như giá trị sống của mỗi học viên, cần phải triển khai xong theo chính sách hình thành nhân cách, chứ không phải cứ học là có, cứ dạy là cảm thụ được. Vả lại, nhất trí việc dạy kỹ năng sống trong trường học trở thành nhu yếu cấp thiết nhưng dạy thế nào ?
Rõ ràng giảng dạy kỹ năng sống không giống như các môn học khác. Kỹ năng sống phải được giảng dạy theo phương thức tương tác, trải nghiệm thực tế, không thể là những bài học lý thuyết thông thường. Đòi hỏi số một là giáo viên phải được trang bị và thực hành thành thạo các phương pháp giảng dạy kỹ năng sống, gần gũi, thân thiện với học sinh và còn cần có vốn sống phong phú, những trải nghiệm của sóng gió cuộc đời và trên hết phải có tấm lòng nhân hậu. Đây dường như là một thách thức lớn với đa số giáo viên ở mọi vùng miền. Song nếu trong các bài giảng kỹ năng sống, học sinh không được suy ngẫm, trải nghiệm để khám phá các giá trị, cùng nhau thảo luận để hiểu sâu thêm và đồng cảm, e khó cảm nhận về giá trị sống một cách sáng tạo nhằm phát triển các kỹ năng. Ngay tại Hà Nội, rất ít trường học được trang bị phòng “Tham vấn học đường” giúp học sinh giải quyết những khúc mắc, dù việc này cần thiết.
Và điều cực kỳ quan trọng, để giáo dục giá trị sống thành công xuất sắc, mỗi giáo viên và cha mẹ phải trở thành tấm gương sống đúng với những giá trị. Thiếu kỹ năng sống và không được giáo dục về giá trị sống, con người có những dịch chuyển phức tạp trong nhân cách, dễ suy thoái và khủng hoảng về đạo đức dù ở độ tuổi nào. Nếu không có nền tảng giá trị sống, sẽ không biết cách tôn trọng bản thân và người khác, không biết cách hợp tác, không biết cách kiến thiết xây dựng và duy trì tình đoàn kết trong mối quan hệ, không biết cách thích ứng trước những thay đổi, có khi còn tỏ ra tham lam, cao ngạo về những kỹ năng nhất định mình có được. Trong khi đó, người lớn ở ta chưa quen, chưa cần đến ” tham vấn ” mỗi khi có khó khăn vất vả về đời sống và tâm ý .Ngành giáo dục đang bắt tay vào việc đưa kỹ năng sống vào giảng dạy trong nhà trường. Thế nhưng cần hơn chính là chuyện người lớn, nhất là những thầy cô giáo, phải là một tấm gương về điều này .
Theo Thanh Như
Đại Đoàn Kết
