– Là lời nói trong giao tiếp hằng ngày, ở đó người nói và người nghe tiếp xúc trực tiếp với nhau, có thể luân phiên nhau trong vai nói và vai nghe.
Bạn đang xem: Hoàn cảnh giao tiếp của ngôn ngữ viết
=> Người nghe và người nói hoàn toàn có thể phản hồi và kiểm soát và điều chỉnh cho nhau .
– Sự giao tiếp bằng ngôn ngữ nói diễn ra mau lẹ, tức thời.
=> Người nói ít có điều kiện lựa chọn, gọt giũa những phương tiện đi lại ngôn ngữ, người nghe cần tiếp đón kịp thời, ít có điều kiện suy ngẫm, nghiên cứu và phân tích kĩ .
2. Phương tiện hỗ trợ của ngôn ngữ nói:
Ngôn ngữ nói rất phong phú về ngôn từ .- Giọng nói : cao hoặc thấp, nhanh hoặc chậm, mạnh hoặc yếu, liên tục hoặc ngắt quãng …- Ngữ điệu là yếu tố quan trọng góp thêm phần vào thể hiện và bổ trợ thông tin .- Có sự phối hợp giữa âm thanh, giọng điệu với những phương tiện đi lại tương hỗ như nét mặt, ánh mắt, cử chỉ, điệu bộ, … của người nói .
3. Từ ngữ và câu trong ngôn ngữ nói:
– Từ ngữ : được sử dụng khá phong phú, có những lớp từ ngữ mang tính khẩu ngữ, từ địa phương, tiếng lóng, biệt ngữ, trợ từ, thán từ, những từ đưa đẩy, chêm xen …- Câu trong ngôn ngữ nói :+ Thường được dùng những hình thức tỉnh lược, thậm chí còn là một từ ( nhất là trong đối thoại ) .+ Nhiều câu lại rườm rà, có yếu tố dư thừa, trùng lặp vì lời nói tạo ra tức thời, không có điều kiện gọt giũa, hoặc do người nói cố ý lặp lại để người nghe tiếp đón .
– Cần phân biệt giữa nói và đọc ( thành tiếng ) một văn bản :
II. ĐẶC ĐIỂM CỦA NGÔN NGỮ VIẾT
1. Phương tiện thể hiện của ngôn ngữ viết:
– Ngôn ngữ viết được bộc lộ bằng chữ viết trong văn bản và được tiếp đón bằng thị giác .- Muốn viết và đọc văn bản, người viết và người đọc đều phải biết những kí hiệu chữ viết, những quy tắc chính tả, những quy cách tổ chức triển khai văn bản .
– Khi viết, người viết có điều kiện suy ngẫm, lựa chọn, gọt giũa, khi đọc, người đọc có điều kiện đọc lại, phân tích, nghiền ngẫm để lĩnh hội thấu đáo.
=> Ngôn ngữ viết đến được với phần đông người đọc trong khoanh vùng phạm vi khoảng trống to lớn và thời hạn lâu bền hơn .
2. Phương tiện hỗ trợ của ngôn ngữ viết
– Hệ thống dấu câu- Các kí hiệu văn tự- Các hình ảnh minh hoạ, bảng biểu, sơ đồ ….
3. Từ ngữ và câu của ngôn ngữ viết:
– Từ ngữ :+ Trong ngôn ngữ viết, từ ngữ được lựa chọn, thay thế sửa chữa nên có điều kiện đạt được tính đúng mực .+ Tuỳ thuộc vào phong thái ngôn ngữ mà người viết sử dụng những từ ngữ tương thích .+ Tránh dùng khẩu ngữ, những từ ngữ địa phương, tiếng lóng, tiếng tục …- Câu : Thường là những câu dài, nhiều thành phần nhưng được tổ chức triển khai mạch lạc, ngặt nghèo nhờ những quan hệ từ và sự sắp xếp những thành phần tương thích .
* Lưu ý: Trong thực tế sử dụng ngôn ngữ có hai trường hợp:
– Ngôn ngữ nói được ghi lại bằng chữ viết trong văn bản .+ VD : Văn bản truyện có lời nói của những nhân vật, bài báo ghi lại cuộc phỏng vấn …+ Mục đích : bộc lộ ngôn ngữ nói trong những bộc lộ sinh động, đơn cử, khai thác những lợi thế của nó .- Ngôn ngữ viết trong văn bản được trình diễn lại bằng lời nói miệng .
+ VD: thuyết trình trước hội nghị báo cáo đã viết sẵn, nói trước công chúng theo một văn bản
+ Mục đích: tận dụng được những ưu thế của ngôn ngữ viết, đồng thời vẫn có sự phối hợp của các yếu tố hỗ trợ trong ngôn ngữ nói.
Xem thêm: Mỗi Thầy Cô Giáo Là Một Tấm Gương Đạo Đức Tự Học Và Sáng Tạo
GHI NHỚ:
Ngôn ngữ nói và ngôn ngữ viết có những đặc thù về hoàn cảnh sử dụng trong tiếp xúc, về những phương tiện đi lại cơ bản và yếu tố tương hỗ, về từ ngữ và câu văn. Vì thế cần nói và viết cho tương thích với những đặc thù riêng đó .
