Uy-lít-xơ trở về – nội dung, dàn ý phân tích, giá trị
Uy-lít-xơ trở về – Ngữ văn lớp 10
Bài giảng: Uy-lít-xơ trở về – Cô Trương Khánh Linh (Giáo viên VietJack)
I. Đôi nét về tác giả Hô-me-rơ
Quảng cáo
– Hô-me-rơ tên thật là Mê-lê-xi-gien, là nghệ sĩ hát rong, là thi sĩ mù. Ông sinh ra bên nờ sông Mê-lét vào khoảng chừng thế kỉ IX-VII TCN, quê nhà của nhà thơ chưa được xác lập đơn cử .
– Hô-me-rơ là nhà thơ lớn mở màn cho lịch sử vẻ vang văn học cổ đại Hi Lạp, ” cha đẻ của thơ ca Hi Lạp ”
– Sự nghiệp sáng tác : I-li-át và Ô-đi-xê, hai sử thi nổi tiếng của quốc gia Hi Lạp, thường được coi là phát minh sáng tạo của Hô-me-rơ .
II. Đôi nét về tác phẩm Uy-lít-xơ trở về
1. Hoàn cảnh ra đời
a) Tác phẩm Ô-đi-xê
Quảng cáo
– Hoàn cảnh sinh ra của tác phẩm : Tác phẩm sinh ra trong tiến trình cuộc chiến tranh vừa kết thúc, người Hi Lạp mở màn bước vào công cuộc kiến thiết xây dựng độc lập, khát khao lan rộng ra địa phận cư trú ra biển. Đồng thời, đây cũng là tiến trình Hi Lạp chuyển từ chính sách công xã thị tộc sang chiếm hữu nô lệ, mái ấm gia đình hình thành .
– Ô-đi-xê gồm 12 110 câu, chia thành 24 khúc ca. Ô-đi-xê kể về cuộc hành trình dài trở về quê nhà của Uy-lít-xơ sau thắng lợi thành tờ-roa. Ô-đi-xê là bài ca về đời sống tự do. Tác phẩm ca tụng sức mạnh trí tuệ của con người .
– Chủ đê của tác phẩm : Bài ca lao động, độc lập, bộc lộ đời sống và mơ ước của người Hi Lạp cổ đại trong cuộc đấu tranh chinh phục tự nhiên, lan rộng ra gia lưu, kiến thiết xây dựng đời sống mái ấm gia đình, …
b) Đoạn trích
Đoạn trích thuộc khúc ca thứ 23 của sử thi Ô-đi-xê
2. Bố cục (2 phần)
– Phần 1 ( từ đầu đến ” … người kém gan góc ” ) : Uy-lít-xơ trở về trong bộ dạng kẻ hành khất và cuộc đối thoại giữa bốn nhân vật ( nhũ mẫu Ơ-ri-clê, con trai Tê-lê-mác, Pê-nê-lốp, Uy-lít-xơ ), Pê-nê-lốp thận trọng chưa chịu nhận chồng .
– Phần 2 ( còn lại ) : Pê-nê-lốp thử thách Uy-lít-xơ về bí hiểm của chiếc giường, Pê-nê-lốp nhận ra chồng .
3. Tóm tắt văn bản
Sau khi hạ được thành Tơ-roa, Uy-lít-xơ ” hồi quân ” trở về quê nhà. Chàng phải lênh đênh góc biển chân trời mười năm đằng đẵng mà vẫn chưa về tới quê nhà. Chàng bị nữ thần Ca-líp-xô, vì yêu chàng nên cầm giữ. Cảm thương số phận Uy-lít-xơ, thần Dớt sai Héc-mét đến lệnh cho Ca-líp-xô phải để chàng đi. Bị bão đánh chìm bè, chàng dạt vào xứ Phê-a-ki, được công chúa Nô-xi-ca yêu và nhà vua tiếp đãi tử tế. Theo ý nhà vua, Uy-lít-xơ kể lại những chuyện li kì, mạo hiểm trên bước đường khó khăn phiêu bạt của mình cùng đồng đội : chuyện thoát khỏi xứ sở những tên khổng lồ một mắt, chuyện thoát khỏi tiếng hát đầy điệu đàng của những nàng tiên cá Xi-ren nguy khốn, … Cảm phục, nhà vua cho thuyền đưa chàng về quê nhà I-tác. Về đến nhà, chàng giả dạng người hành khất nên Pê-nê-lốp, vợ chàng, không nhận ra. Để vấn đáp sự thúc ép của bọn cầu hôn, Pê-nê-lốp thách ai giương được chiếc cung của Uy-lít-xơ và bắn một phát xuyên qua mười hai chiếc vòng rìu thì sẽ lấy người đó. Tất cả bọn cầu hôn đều thất bại, Uy-lít-xơ xin được bắn và chàng đã thắng. Nhân thời cơ đó, cha con chàng trừng trị bọn cầu hôn cùng những gia nhân phản bội. Qua màn thử thách về bí hiểm của chiếc giường, Pê-nê-lốp nhận ra chộng mình và hai vợ chồng Uy-lít-xơ sum vầy cùng nhau .
4. Giá trị nội dung
Đoạn trích tôn vinh và ca tụng vẻ đẹp sức mạnh trí tuệ và niềm tin của con người. Đồng thời, làm rõ giá trị niềm hạnh phúc mái ấm gia đình khi người Hi Lạp cổ đại chuyển từ chính sách thị tộc sang chính sách chiếm hữu nô lệ .
5. Giá trị nghệ thuật
– Miêu tả tâm lí nhân vật chi tiết cụ thể, đơn cử
– Lối so sánh sinh động, rực rỡ, mang đậm đặc trưng của sử thi .
– Ngôn ngữ trong sáng, hào hùng, giọng kể chuyện chậm rãi, tha thiết .
– Khắc họa thành công xuất sắc những xích míc, xung đột tạo nên sức mê hoặc cho đoạn trích .
III. Dàn ý phân tích Uy-lít-xơ trở về
I. Mở bài
Quảng cáo
– Giới thiệu khái quát về tác giả Hô-me-rơ và sử thi Ô-đi-xê
– Khái quát vị trí, giá trị nội dung và giá trị thẩm mỹ và nghệ thuật của đoạn trích Uy-lít-xơ trở về : Đoạn trích thuộc khúc ca thứ 23 của sử thi Ô-đi-xê, kể lại những thử thách và tích tắc sum vầy niềm hạnh phúc của vợ chồng Uy-lít-xơ .
II. Thân bài
1. Uy-lít-xơ trở về trong bộ dạng kẻ hành khất và thái độ của mọi người
a) Tác động của nhũ mẫu Ơ-ri-cle tới Pê-nê-lốp
– Nhũ mẫu Ơ-ri-cle :
+ Báo tin Uy-lít-xơ trở về
+ Thuyết phục Pê-nê-lốp : vết sẹo ở chân
+ Đánh cược bằng tính mạng con người của mình
→ Niềm vui sướng, niềm hạnh phúc đến tột cùng trước sự trở về của Uy-lít-xơ .
– Pê-nê-lốp :
+ Không tin, hoài nghi đó không phải là Uy-lít-xơ, đưa ra phán đoán đó là một vị thần
→ Là người thận trọng, chung thủy với chồng, luôn luôn tỉnh táo và tôn vinh cẩn trọng .
+ Phân vân, xúc động, không bác bỏ câu chuyện, xuống lầu không biết ứng xử như thế nào, lặng im, sửng sốt, nhìn đăm đăm, âu yếm.
⇒ Pê-nê-lốp là người thận trọng, tỉnh táo và biết kìm nén tình cảm của bản thân .
b) Lời trách móc của Tê-lê-mác và thái độ của Pê-nê-lốp
– Tê-nê-mác :
+ Ngay lập tức nhận cha
+ Trách móc mẹ nóng bức : trách mẹ tàn ác với cha, gian ác, sắt đá .
→ Thương yêu cha, tất tả muốn mái ấm gia đình sum vầy
– Pê-nê-lốp :
+ Thận trọng lý giải, khẳng định chắc chắn sự phân vân trong lòng mình .
+ Tin rằng nếu đây đúng là Uy-lít-xơ thì cả hai sẽ sớm nhận ra nhau vì cả hai sẽ có những tín hiệu nhận ra riêng
⇒ Pê-nê-lốp là người trí tuệ, mưu trí, tỉnh táo. Đồng thời, nàng còn là con người rất thận trọng, tỉnh táo mà tế nhị, nhất quyết mà thận trọng .
– Uy-lít-xơ :
+ Mặc cảm về ngoại hình hiện tại : Hiện nay cha còn nhơ bẩn, rách nát nên mẹ con khinh ta .
+ Có niềm tin chắc như đinh hai vợ chồng sẽ nhận ra nhau .
→ Uy-lít-xơ cao quý, nhẫn nại
2. Thử thách của Pê-nê-lốp dành cho Uy-lít-xơ và giây phút gia đình đoàn tụ.
a) Cuộc đấu trí giữ Pê-nê-lốp và Uy-lít-xơ
– Lời thử thách :
+ Mượn lời con nói với Uy-lít-xơ ngầm tỏ ý muốn thử thách Uy-lít-xơ .
+ Uy-lít-xơ mỉm cười đồng ý thử thách .
– Quá trình thử thách :
+ Pê-nê-lốp sai người khiêng giường ra
+ Uy-lít-xơ nhu yếu kê giường, trầm tĩnh miêu tả cặn kẽ, tỉ mỉ từng chi tiết cụ thể của chiếc giường
→ Uy-lít-xơ giải thuật được bí hiểm .
⇒ Pê-nê-lốp và Uy-lít-xơ là những người trí tuệ, mưu trí, khôn khéo và nhạy bén .
b) Khung cảnh đoàn tụ
– Pê-nê-lốp :
+ Khi Uy-lít-xơ miêu tả chi tiết cụ thể của chiếc giường đơn cử, tỉ mỉ : “ bủn rủn chân tay ”, “ nước mắt chan hòa chạy lại ôm lấy cổ chàng ”, bày tỏ lí do
+ Vui sướng đến tột cùng khi được gặp lại chồng : hình ảnh so sánh “ dịu hiền … mong đợi ”
→ Pê-nê-lốp là người phụ nữ thủy chung, son sắt với chồng, mưu trí, thận trọng, khôn khéo trong cách ứng xử và là người đầy bản lĩnh
– Uy-lít-xơ : ôm lấy vợ, khóc dầm dề, đoàn viên sau 20 năm xa cách .
→ Uy-lít-xơ là người anh hùng với tình cảm mái ấm gia đình sâu nặng .
⇒ Cảnh sum vầy đã biểu lộ tình cảm mái ấm gia đình sâu nặng, thủy chung và đầy tình nghĩa .
3. Nghệ thuật
– Miêu tả tâm lí nhân vật chi tiết cụ thể, đơn cử
– Lối so sánh sinh động, rực rỡ, mang đậm đặc trưng của sử thi .
– Ngôn ngữ trong sáng, hào hùng, giọng kể chuyện chậm rãi, tha thiết .
– Khắc họa thành công xuất sắc những xích míc, xung đột tạo nên sức mê hoặc cho đoạn trích .
III. Kết bài
– Khái quát lại giá trị nội dung và nghệ thuật và thẩm mỹ của đoạn trích .
– Thông qua đoạn trích, giúp tất cả chúng ta hiểu rõ hơn về văn hóa truyền thống Hi Lạp thời cổ đại .
Xem thêm những bài viết về Tác giả, tác phẩm Ngữ văn lớp 10 hay khác :
Đã có giải thuật bài tập lớp 10 sách mới :
Ngân hàng trắc nghiệm lớp 10 tại khoahoc.vietjack.com
Đã có app VietJack trên điện thoại cảm ứng, giải bài tập SGK, SBT Soạn văn, Văn mẫu, Thi trực tuyến, Bài giảng …. không lấy phí. Tải ngay ứng dụng trên Android và iOS .
Nhóm học tập facebook miễn phí cho teen 2k6: fb.com/groups/hoctap2k6/
Theo dõi chúng tôi miễn phí trên mạng xã hội facebook và youtube:
Theo dõi chúng tôi miễn phí trên mạng xã hội facebook và youtube:
Nếu thấy hay, hãy động viên và chia sẻ nhé! Các bình luận không phù hợp với nội quy bình luận trang web sẽ bị cấm bình luận vĩnh viễn.
tac-gia-tac-pham-lop-10.jsp
Giải bài tập lớp 10 sách mới những môn học
