Tức nước vỡ bờ – Hoàn cảnh sáng tác, Dàn ý phân tích tác phẩm
– Ngô Tất Tố ( 1893 – 1954 )- Quê quán : làng Lộc Hà, huyện Từ Sơn, tỉnh Thành Phố Bắc Ninh ( nay thuộc Đông Anh, Thành Phố Hà Nội )- Cuộc đời và sự ngiệp sáng tác+ Năm 1926, Ngô Tất Tố ra Thành Phố Hà Nội làm báo và viết cho tờ An Nam tạp chí .+ Sau gần ba năm ở TP HCM, Ngô Tất Tố trở ra TP.HN. Ông liên tục sinh sống bằng cách viết bài cho những báo : An Nam tạp chí, Thần chung, Phổ thông, Đông Dương, Hải Phòng Đất Cảng tuần báo …+ Những tác phẩm tiêu biểu vượt trội : Lều chõng, Việc làng, Đề Thám …- Phong cách sáng tác : Ông là nhà văn xuất sắc của trào lưu văn học trước Cách mạng, thơ ông mang đậm dấu ấn hiện thực, ông thường viết đời sống ngừi nông dân trong xã hội phong kiến, ở đó luôn có sự bế tắc không lối thoát
1. Hoàn cảnh sáng tác
– Đoạn trích Tức nước vỡ bờ trích từ chương XVIII của tiểu thuyết Tắt đèn – tác phẩm tiêu biểu vượt trội nhất của Ngô Tất Tố
2. Tóm tắt
Chỉ vì đóng thiếu một suất sưu cho người em trai đã mất mà anh Dậu bị bọn cai lệ bắt trói, bị đánh đập đến ngất đi như một xác chết rồi được khiêng về nhà. Sáng sớm hôm sau, khi anh Dậu còn đang cố húp bát cháo thì tên cai lệ và người nhà lí trưởng sấn sổ định bắt trói anh. Chị Dậu đã hết lời van xin nhưng bọn chúng nhất quyết không buông tha, còn chửi mắng và bịch và ngực chị. Tức nước vỡ bờ, chị vùng lên đánh ngã tên cai lệ và người nhà lí trưởng .
3. Giá trị nội dung
– Bằng ngòi bút hiện thực sinh động, đoạn trích “ Tức nước vỡ bờ ” đã vạch rõ bộ mặt xấu xa, tàn ác của xã hội thực dân phong kiến đương thời đẩy người nông dân vào tình cảnh vô cùng khốn khổ, bế tắc, khiến họ phải liều mạng cự lại. Đoạn trích còn cho thấy vẻ đẹp tâm hồn của người phụ nữ nông dân, vừa giàu tình yêu thương vừa có sức sống tiềm tàng, can đảm và mạnh mẽ
4. Giá trị nghệ thuật
– Nghệ thuật tạo trường hợp truyện có tính kịch- Nghệ thuật thiết kế xây dựng nhân vật : miêu tả nhân vật chân thực, sinh động về ngoại hình, ngôn từ, hành vi, tâm lí .- Đoạn trích tiêu biểu vượt trội cho ngòi bút hiện thực, ngôn từ kể chuyện vô cùng linh động .
I. Mở bài
– Giới thiệu một vài nét hầu hết nhất về tác giả Ngô Tất Tố : một nhà văn hiện thực xuất sắc chuyên viết về nông thôn, nông dân- Giới thiệu về tác phẩm Tức nước vỡ bờ : Một tác phẩm tiêu biểu vượt trội vạch trần bộ mặt gian ác, vô nhân đạo của xã hội thực dân phong kiến đương thời đẩy người nông dân vao tình cảnh khó khăn vất vả
II. Thân bài
1. Tình thế gia đình chị Dậu
– Nguy ngập, khốn cùng :+ Thiếu sưu, nhà không còn của cải đáng giá .+ Đã bán 1 đứa con gái, 1 ổ chó, 2 gánh khoai để nộp suất sưu cho em chồng. Nhà không còn gì, con đói+ Anh Dậu bị bệnh, bị đánh trói đến ngất ⇒ khi chúng trả về, anh mới tỉnh+ Bọn tay sai đến đốc thúc nộp sưu⇒ sự đồng cảm, cảm thông thâm thúy của nhà văn với tình cảnh cơ cực, bế tắc của người nông dân
2.Nhân vật cai lệ
– Thái độ : hống hách .- Ngôn ngữ : hách dịch, kém văn hoá- Hành động : đi thúc sưu nhưng luôn đem theo “ roi tuy nhiên, tay thước, dây thừng ”, đánh trói người vô tội vạ. Đánh cả phụ nữ .⇒ Nghệ thuật khắc họa nhân vật trải qua ngôn từ, hành vi : Tên cai lệ điển hình nổi bật là tên côn đồ, vũ phu⇒ qua việc miêu tả lối hành xử của cai lệ, nhà văn tố cáo bộ mặt gian ác, bất nhân của xã hội thực dân nửa phong kiến đương thời
3.Nhân vật chị Dậu
– Là người vợ luôn yêu thương chăm nom chồng chu đáo : chăm nom anh Dậu khi anh Dậu bị đánh ngất- Vì sự bảo đảm an toàn của chồng, chị đã nhẫn nhục van xin tên cai lệ và người nhà lý trưởng- Khi chúng đánh chị và sấn tới để trói anh Dậu, chị đã vùng lên đấu tranh, đánh ngã bọn này .- Chị Dậu là một phụ nữ lao động giàu lòng yêu thương, nhường nhịn mà cũng tiềm tàng ý thức phản kháng can đảm và mạnh mẽ .⇒ Qua đây, ta thấy sự phát hiện của tác giả về tâm hồn yêu thương, niềm tin phản kháng mãnh liệt của người nông dân vốn hiền lành, chất phác
III. Kết bài
– Khái quát những nét thẩm mỹ và nghệ thuật rực rỡ của tác phẩm : Nghệ thuật tạo trường hợp truyện có tính kịch, kiến thiết xây dựng nhân vật trải qua miêu tả chân thật, sinh động về ngoại hình, ngôn từ, hành vi, tâm lí …
-Đây là một đoạn trích mang giá trị hiện thực sâu sắc
Loạt bài Tác giả – Tác phẩm gồm không thiếu những bài Giới tiệu về tác giả, nội dung tác phẩm, hoàn cảnh sáng tác, dàn ý nghiên cứu và phân tích tác phẩm giúp bạn yêu dấu môn Ngữ Văn 8 hơn.
