Bài thơ: Qua Đèo Ngang – Nội dung bài thơ, Hoàn cảnh sáng tác, Dàn ý phân tích tác phẩm
– Bà Huyện Thanh Quan tên thật là Nguyễn Thị Hinh, sống ở thế kỉ XIX, chưa rõ năm sinh, năm mất- Quê quán : làng Nghi Tàm, nay thuộc Q. Tây Hồ, Thành Phố Hà Nội- Chồng bà làm tri huyện Thanh Quan ( thuộc Thái Ninh ), tỉnh Tỉnh Thái Bình, do đó mà có tên gọi Bà Huyện Thanh Quan- Bà là một trong số nữ sĩ tài danh hiếm có trong thời đại thời xưa, hiện còn để lại sáu bài thơ Đường luật .- Thơ bà bộc lộ lòng yêu dấu cảnh sắc vạn vật thiên nhiên, quốc gia và tâm sự u hoài trước thế sự thay đổi. Tác phẩm nào của bà cũng buồn thương da diết, lịch sự và trang nhã và rất điêu luyện
1. Hoàn cảnh ra đời
Bài thơ được sáng tác khi bà từ trên đường từ Bắc Hà vào Huế nhận chức “ Cung Trung giáo tập ”
2. Bố cục (4 phần )
– Phần 1 ( hai câu đề ) : Cái nhìn chung về cảnh vật Đèo Ngang- Phần 2 ( hai câu thực ) : Cuộc sống của con người ở Đèo Ngang- Phần 3 ( hai câu luận ) : Tâm trạng của tác giả- Phần 3 ( hai câu kết ) : Nỗi đơn độc đến tột cùng của tác giả
3. Giá trị nội dung
bài thơ “ Qua Đèo Ngang ” cho thấy cảnh tượng Đèo Ngang thoáng đãng mà heo hút, thấp thoáng có sự sống của con người nhưng còn hoang sơ, đồng thời, bộc lộ nỗi nhớ nước, thương nhà, nỗi buồn thầm lặng, đơn độc của tác giả
4. Giá trị nghệ thuật
– Thể thơ thất ngôn bát cú Đường luật- Nghệ thuật tả cảnh ngụ tình- Sử dụng từ láy gợi hình quyến rũ và thẩm mỹ và nghệ thuật trái chiều, hòn đảo ngữ
I. Mở bài
– Giới thiệu về tác giả Bà Huyện Thanh Quan ( tiểu sử, sự nghiệp sáng tác, đặc thù sáng tác … )- Giới thiệu về bài thơ “ Qua Đèo Ngang ” ( hoàn cảnh sinh ra, khái quát giá trị nội dung và giá trị nghệ thuật và thẩm mỹ … )
II. Thân bài
1.Cái nhìn chung về cảnh vật Đèo Ngang
-Thời gian: xế chiều – thời điểm dễ gợi nên nỗi buồn cô đơn, sự trống vắng
– Không gian : Đèo Ngang – một con đèo hùng vĩ, phân loại hai tỉnh Quảng Bình, thành phố Hà Tĩnh, là ranh giới phân loại Đàng Trong và Đàng Ngoài thời xưa- Cảnh vật :+ Các sự vật : cỏ cây, lá, đá, hoa+ Động từ : chen – lẫn vào nhau, không ra hàng ra lối, động từ “ chen ” chen vào giữa hai câu thơ gợi cảnh tượng rậm rạp, hoang sơ⇒ Cảnh vật đầy sức sống nhưng hoang sơ, rậm rạp và hắt hiu
2.Cuộc sống con người ở Đèo Ngang
– Sử dụng từ láy có giá trị gợi hình : lom khom, lác đác – gợi cảm giác thưa thợt, rất ít- Nghệ thuật hòn đảo ngữ :+ Lom khom … tiều vài chú+ Lác đác … chợ mấy nhà⇒ Nhấn mạnh sự nhỏ bé, rất ít, nhỏ nhoi của sự sống ở giữa cảnh vật vạn vật thiên nhiên to lớn, hoang sơ⇒ Hình ảnh con người hiện lên thưa thớt, rất ít làm cho cảnh vật thêm hoang vắng, tiêu điềi. Qua đó, gợi cảm giác buồn hiu, yên lặng của tác giả
3.Tâm trạng của tác giả
– Âm thanh của chim quốc quốc, gia gia : thẩm mỹ và nghệ thuật lấy động tả tĩnh, chơi chữ. Tiếng chim quốc, chim gia gia nhớ nước, thương nhà cũng chính là tiếng lòng của tác giả thiết tha, da diết nhớ nhà, nhớ quá khứ của quốc gia- Câu thơ như một tiếng thở dài của tác giả⇒ Tâm trạng nhớ nước, nhớ nhà, nhớ quê nhà của tác giả. Đó cũng chính là tâm trạng hoài cổ của nữ sĩ
4.Nỗi cô đơn tột cùng của tác giả
– Con người nhỏ bé, một mình, đơn độc, một mình đối lập với cả ngoài hành tinh bát ngát, to lớn- “ Một mảnh tình riêng, ta với ta ” : một nỗi buồn, một nỗi đơn độc không có ai để se chia, san sẻ⇒ Tâm trạng đơn độc, trống vắng, một mình một mình đối lập với chính mình giữa thiên hà bát ngát, to lớn
III.Kết bài
– Khái quát giá trị nội dung và nghệ thuật và thẩm mỹ của tác giả :+ Nội dung : Cảnh tượng Đèo Ngang thoáng đãng mà heo hút, thấp thoáng sự sống của con người và tâm trạng nhớ nước, thương nhà và nỗi đơn độc của tác giả
+Nghệ thuật: thể thơ thất ngôn bát cú, sử dụng từ láy, nghệ thuật đảo ngữ…
Các bài Soạn văn lớp 7 siêu ngắn được biên soạn bám sát câu hỏi sgk Ngữ Văn lớp 7 Tập 1, Tập 2 giúp bạn thuận tiện soạn bài Ngữ Văn 7 hơn.
