Tóm tắt nội dung chính, lập dàn ý phân tích, bố cục – Sóng – Xuân Quỳnh – Văn 12

II. Tác phẩm

1. Tìm hiểu chung

a. Xuất xứ, hoàn cảnh sáng tác
– In trong tập Hoa dọc chiến hào .
– Xuân Quỳnh sáng tác bài thơ trong chuyến đi trong thực tiễn vùng biển Diêm Điền ( Tỉnh Thái Bình ) ( 29/02/1967 ) .
b. Bố cục ( 4 phần ) :
– Phần 1 ( khổ 1 + 2 ) : Sóng – Khát vọng tình yêu của người con gái .
– Phần 2 ( khổ 3 + 4 ) : Ngọn nguồn của sóng – Truy tìm sự huyền bí của tình yêu .
– Phần 3 ( khổ 5 + 6 + 7 ) : Sóng – Nỗi nhớ thủy chung trong tình yêu .
– Phần 4 ( Khổ 8 + 9 ) : Những suy tư về cuộc sống và khát vọng trong tình yêu .

2. Tìm hiểu chi tiết

a. Sóng – Khát vọng tình yêu của người con gái
– Mở đầu khổ 1, tác giả đã nêu ra những trạng thái trái chiều của con sóng : ” Dữ dội ” > < " dịu êm " ; " Ồn ào " > < " lặng lẽ " => đây chính là hình ảnh thật của những con sóng ngoài biển khơi, cũng chính là trạng thái của người con gái khi yêu. Tình yêu có lúc êm ả dịu dàng, sâu lắng nhưng cũng có những lúc cuồng nhiệt, can đảm và mạnh mẽ .
– Để hướng đến một tình yêu to lớn, đích thực luôn là khát vọng của con người cũng giống như những con sóng không chịu bó hẹp trong lòng sông mà muốn vươn ra biển cả :
Sông không hiểu nổi mình
Sóng tìm ra tận bể
– ” Sóng tìm ra tận bể ” là tìm thấy chính mình. Trong tình yêu của con người cũng vậy, đến với tình yêu, con người mới tìm thấy chính mình và luôn tự hoàn thành xong mình .
– Nhân vật trữ tình cảm nhận sự tương đương giữa sóng và khát vọng tình yêu của tuổi trẻ :
Nỗi khát vọng tình yêu
Bồi hồi trong ngực trẻ
– Khát vọng tình yêu đã hóa thân vào một hình tượng đẹp là sóng. Giống như con sóng muôn đời vẫn dạt dào biển cả, tình yêu muôn đời vẫn là nỗi khát khao, đam mê của tuổi trẻ .
b. Ngọn nguồn của sóng – Truy tìm sự huyền bí của tình yêu
– Điểm khởi đầu huyền bí của sóng cũng giống như điểm khởi đầu huyền bí của tình yêu :
Sóng khởi nguồn từ gió
Gió mở màn từ đâu
– Nhân vật trữ tình tự nhận thức về tình yêu trong lòng mình, tự soi vào lòng mình để tìm lời giải đáp cho sự khởi xướng của tình yêu để rồi giật mình thú nhận bằng một sự chân thành, tự nhiên và rất phụ nữ :
Em cũng không biết nữa
Khi nào ta yêu nhau
– Ngay cả Xuân Diệu – ông hoàng thơ tình cùng từng phải chứng minh và khẳng định :
Làm sao cắt nghĩa được tình yêu
Có khó gì đâu một buổi chiều
Nó chiếm hồn ta bằng nắng nhạt
Bằng mây nhè nhẹ, gió hiu hiu

     Như vậy, tình yêu đến với mỗi con người như một điều kì diệu vượt ra ngoài tầm kiểm soát của nhận thức và lý trí. Đó chính là điều kì diệu và bí ẩn tạo nên sức hấp dẫn vĩnh cửu của tình yêu.

c. Sóng – Nỗi nhớ thủy chung trong tình yêu
– Âm hưởng cả đoạn thơ này là âm hưởng khẳng định chắc chắn, âm hưởng của niềm tin bất di bất dịch .
– Trong khổ thơ thứ 5, nỗi nhớ được diễn đạt thật mãnh liệt, da diết hiển hiện trong mọi chiều kích của khoảng trống, thời hạn, trạng thái của đời sống. Hàng loạt những từ ngữ trái nghĩa có trong khổ thơ :
Con sóng dưới lòng sâu
Con sóng trên mặt nước
Ôi con sóng nhớ bờ
Ngày đêm không ngủ được
– Tình yêu luôn đi liền với nỗi nhớ, bao trùm cả khoảng trống, khắc khoải trong thời hạn, ăn sâu vào ý thức, tiềm thức và đi cả vào trong giấc mơ :
Lòng em nhớ đến anh
Cả trong mơ còn thức
Cái “ thức ” trong mơ ấy chính là thực sự nỗi lòng của người con gái đang yêu .
– Sự khát khao hướng về nhau, có nhau và sự bày tỏ niềm tin tuyệt đối vào lòng chung thủy được bộc lộ thật dứt khoát qua những câu khẳng định chắc chắn tuyệt đối :
Dẫu xuôi về phương Bắc
Dẫu ngược về phương Nam
Nơi nào em cũng nghĩ
Hướng về anh – một phương
– Trong trời đất có bốn phương, tám hướng nhưng không có phương nào là ” phương anh ” vậy mà trong tình yêu của người con gái lại có ” phương anh ” và chỉ hướng về một phương duy nhất ấy .
– Nhân vật trữ tình tự bạch chân thành mà mãnh liệt nỗi nhớ, khát vọng thủy chung, nỗi khao khát hướng về nhau, có nhau. Trạng thái tâm hồn ấy vừa can đảm và mạnh mẽ vừa sâu lắng quyện hòa trong những quan sát và suy tư từ con sóng .
=> Tóm lại, hoàn toàn có thể nói rằng hình tượng sóng đôi “ sóng ” và “ em ” đã thể hiện được tâm trạng khát khao, nỗi nhớ da diết vừa trực tiếp lại vừa quyến rũ như những vòng sóng tiếp nối đuôi nhau nhau cùng dội lại, cùng cộng hưởng và lan tỏa .
d. Những suy tư về cuộc sống và khát vọng tình yêu
– Suy tư về cuộc sống : Cuộc đời mỗi người tuy dài nhưng vẫn luôn là hữu hạn trong dòng thời hạn, cũng ” như biển kia dẫu rộng ” vẫn không so được với cái bát ngát vô tận của khung trời .
– Khát vọng hóa thân, phân thân vào sóng thật can đảm và mạnh mẽ. Tình yêu đôi lứa thật sự niềm hạnh phúc khi hòa nhập trong biển lớn tình yêu của hội đồng :
Làm sao được tan ra
Thành trăm con sóng nhỏ
Giữa biển lớn tình yêu
Để ngàn năm còn vỗ
=> Khát vọng hóa thân vào biển lớn tình yêu mang một giá trị văn hóa truyền thống lớn, tạo nên sự thống nhất giữa cái riêng và cái chung ; giữa cái hữu hạn và vĩnh hằng .
e. Giá trị nội dung
Qua hình tượng sóng, trên cơ sở mày mò sự tương đương, hòa hợp giữa ” sóng ” và ” em “, bài thơ diễn đạt tình yêu của người phụ nữ thiết tha, nồng nàn, chung thủy, muốn vượt lên thử thách của thời hạn và sự hữu hạn của đời người. Từ đó thấy được tình yêu là một tình cảm cao đẹp, một niềm hạnh phúc lớn lao của con người .
f. Giá trị thẩm mỹ và nghệ thuật
– Bài thơ mang âm hưởng dạt dào, uyển chuyển, gợi nhịp độ của con sóng liên tục .
– Thể thơ 5 chữ với những dòng thơ thường là không ngắt nhịp, những câu thơ ngắn, đều đặn gợi sự uyển chuyển .

– Thành công trong việc xây dựng hình tượng sóng, trở đi trở lại với nhiều cung bậc, gợi những trạng thái cảm xúc đa dạng trong lòng người con gái đang yêu.

Sơ đồ tư duy – Sóng

Source: https://vvc.vn
Category : Từ Thiện