Tổng hợp kiến thức bài thơ Đoàn thuyền đánh cá của Huy Cận
I. TÁC GIẢ, TÁC PHẨM
1. Tác giả Huy Cận
– Huy Cận (1919 – 2005)
– Tên đầy đủ là Cù Huy Cận, quê ở làng n Phú, huyện Vụ Quang, tỉnh Hà Tĩnh.
Bạn đang xem : Bài thơ Đoàn thuyền đánh cá – tác giả, hoàn cảnh sáng tác, nội dung, dàn ý, nghiên cứu và phân tích
– Sự nghiệp:
+ Ông tham gia cách mạng từ trước năm 1945 và sau Cách mạng tháng Tám từng giữ nhiều chức vụ quan trọng trong chính quyền cách mạng.
+ Là nhà thơ tiêu biểu của nền thơ hiện đại Việt Nam, nổi tiếng trong phong trào Thơ mới với tập thơ “Lửa thiêng” (1940).
+ Ông được nhà nước trao tặng Giải thưởng Hồ Chí Minh về văn học nghệ thuật (1996).
– Phong cách sáng tác:
+ Trước 1945: hồn thơ ảo não, thể hiện nỗi buồn sầu nhân thế.
+ Sau 1945: hồn thơ nảy nở, dồi dào trong cảm hứng về thiên nhiên đất nước, về lao động và niềm vui trước cuộc sống mới.
2. Hoàn cảnh sáng tác Đoàn thuyền đánh cá
Giữa năm 1958, Huy Cận có chuyến đi thực tiễn dài ngày ở vùng mỏ Quảng Ninh. Từ chuyến đi trong thực tiễn này, hồn thơ Huy Cận mới thực sự nảy nở trở lại và dồi dào cảm hứng về vạn vật thiên nhiên quốc gia, về lao động và niềm vui của con người trước đời sống mới. Bài thơ được viết vào tháng 10/1958. In trong tập “ Trời mỗi ngày lại sáng ” ( 1958 ) .
3. Nhan đề “Đoàn thuyền đánh cá”
– Nhan đề nhắc đến hình tượng xuyên suốt tác phẩm: đoàn thuyền đánh cá.
– Tác giả sử dụng hình ảnh “đoàn thuyền đánh cá” chứ không phải là “con thuyền”, nghĩa là không chỉ có một con thuyền mà rất nhiều những chiếc thuyền cùng nhau ra khơi đánh bắt.
=> Cho thấy tinh thần đoàn kết, sức mạnh cộng đồng trong lao động của nhân dân ta trong công cuộc dựng xây cuộc sống mới.
=> Nhan đề bộc lộ cảm hứng chủ đạo và mạch cảm xúc của bài thơ:
+ Cảm hứng: Thể hiện sự tự hào về thiên nhiên đất nước, về lao động và niềm vui trước cuộc sống mới.
+ Mạch cảm xúc: được triển khai gắn liền với quá trình lao động trên biển của đoàn thuyền, từ khi ra khơi cho đến lúc trở về
4. Bố cục
– Phần 1 (hai khổ thơ đầu): Cảnh đoàn thuyền đánh cá ra khơi.
– Phần 2 (bốn khổ thơ tiếp): Cảnh đoàn thuyền đánh cá trên biển.
– Phần 3 (khổ thơ cuối): Cảnh đoàn thuyền đánh cá trở về.
5. Giá trị nội dung và giá trị nghệ thuật
a. Giá trị nội dung
Bài thơ đã khắc họa hình ảnh vạn vật thiên nhiên đẹp trang trọng hài hòa cùng con người trong hành trình dài lao động, qua đó thể hiện niềm tự hào của nhà thơ trước con người và đời sống mới .
b. Giá trị nghệ thuật
– Sử dụng nhiều hình ảnh liên tưởng, tưởng tượng phong phú, độc đáo.
– Giọng thơ có âm hưởng khỏe khoắn, hào hùng, lạc quan.
6. Sơ đồ tư duy
7. Dàn ý bài thơ Đoàn thuyền đánh cá
a. Mở bài
– Giới thiệu khái quát về tác giả Huy Cận.
– Giới thiệu bài thơ “Đoàn thuyền đánh cá” cùng bức tranh thiên nhiên được miêu tả trong tác phẩm.
b. Thân bài
* Bức tranh thiên nhiên buổi hoàng hôn khi đoàn thuyền đánh cá ra khơi
– Phép so sánh “Mặt trời xuống biển như hòn lửa”: Gợi lên sự kì vĩ và tráng lệ.
– Biện pháp nhân hóa “Sóng đã cài then đêm sập cửa”: Vũ trụ vốn bao la, rộng lớn được hình dung như một ngôi nhà lớn, đang đi vào trạng thái nghỉ ngơi.
* Bức tranh thiên nhiên với sự trù phú, giàu có của biển cả bao la khi đoàn thuyền đánh cá trên biển
– Phép liệt kê: Những đoàn cá “cá bạc biển Đông lặng”, “Cá thu biển Đông như đoàn thoi”, “Cá nhụ cá chim cùng cá đé”.
– Những loài cá hiện lên sinh động, chân thực nhưng cũng vô cùng lộng lẫy và kì vĩ: “cá song lấp lánh đuốc đen hồng”, “Cá đuôi em quẫy trăng vàng chóe”.
=> Gợi lên sự giàu có, trù phú cùng vẻ đẹp lộng lẫy của biển cả khi đêm về.
* Bức tranh thiên nhiên với vẻ đẹp thơ mộng khi đoàn thuyền đánh cá trở về
– Vẻ đẹp của vạn vật thiên nhiên lại được miêu tả trong sự hồi sinh “ Mặt trời đội biển nhô màu mới ” .
– Bức tranh muôn triệu mắt cá li ti trong ánh rạng đông.
+ Thể hiện sự giàu có của thiên nhiên
+ Ẩn chứa niềm vui và thành quả lao động của những người ngư dân.
c. Kết bài
Đánh giá thẩm mỹ và nghệ thuật miêu tả vạn vật thiên nhiên và ý nghĩa của bức tranh vạn vật thiên nhiên trong bài thơ .
II. BÀI PHÂN TÍCH, CẢM NHẬN TÁC PHẨM
1. Phân tích Đoàn thuyền đánh cá
Huy Cận là một trong những tên tuổi tiêu biểu vượt trội của trào lưu Thơ mới trước Cách mạng tháng Tám năm 1945, với những tác phẩm nổi tiếng như Lửa thiêng, Vũ trụ ca … Sau Cách mạng, ông nhanh gọn hòa nhập vào công cuộc kháng chiến vĩ dại của dân tộc bản địa chống thực dân Pháp. Hòa bình lập lại, từng trang thơ Huy Cận ấm cúng hơi thở của đời sống mới đang lên. Đoàn thuyền đánh cá được sáng tác ở Hòn Gai, năm 1958. Sau một chuyến tác giả đi trong thực tiễn dài ngày, được nhìn nhận là một trong những bài hay của thơ ca Nước Ta tân tiến .
Với đôi mắt quan sát tinh tế, trí tưởng tượng phong phú và đa dạng, trái tim nhạy cảm và năng lực nghệ thuật và thẩm mỹ điêu luyện, nhà thơ đã vẽ nên trước mắt tất cả chúng ta một khung cảnh lao động tuyệt vời trên biển. Cả bài thơ như một bức tranh sơn mài lộng lẫy với những sắc tố huyền ảo, hấp dẫn vô cùng … ( Còn tiế )
>> Xem chi tiết bài Phân tích bài thơ Đoàn thuyền đánh cá tại đây.
2. Phân tích khổ đầu và khổ cuối trong bài thơ Đoàn thuyền đánh cá
Thiên nhiên vốn là nguồn cảm hứng vô tận của mỗi nhà văn, nhà thơ và điều đó cũng không ngoại lệ với nhà thơ Huy Cận. Nếu như cảnh sông nước “ Tràng Giang ” gợi cho nhà thơ một “ nỗi sầu vạn cổ ” thì cảnh “ Đoàn thuyền đánh cá ” ra khơi lại đem đến một âm hưởng hào hùng, sung sướng. Khổ đầu và khổ cuối của bài thơ chính là một bức tranh vạn vật thiên nhiên tuần hoàn về một ngày thao tác của những người lao động vùng biển .
Huy Cận là nhà thơ tiêu biểu vượt trội của nền thơ ca tân tiến Nước Ta. Nếu trước Cách mạng tháng Tám những sáng tác của ông đều gợi một nỗi buồn man mác gửi vào vạn vật thiên nhiên, thiên hà thì sau cách mạng, phong thái sáng tác của nhà thơ trở nên sung sướng rõ ràng và được biểu lộ đơn cử qua bài thơ “ Đoàn thuyền đánh cá ”. Bài thơ “ Đoàn thuyền đánh cá ” được viết năm 1985 trong chuyến đi trong thực tiễn của nhà văn tại Quảng Ninh và được in trong tập “ Trời mỗi ngày lại sáng ” … ( Còn tiếp )
>> Xem chi tiết bài Phân tích khổ đầu và khổ cuối trong bài thơ Đoàn thuyền đánh cá tại đây.
3. Phân tích vẻ đẹp người lao động trong bài Đoàn thuyền đánh cá
Trước cách mạng tháng tám thơ Huy Cận khắc khoải một nỗi buồn da diết, đó là nỗi buồn to lớn, mênh mang, vô định, thế nhưng kể từ sau khi Cách mạng tháng tám thành công xuất sắc, có lẽ rằng hồn thơ Huy Cận đã bắt được một niềm cảm hứng mới, ấy là công cuộc kiến thiết xây dựng xã hội chủ nghĩa ở miền Bắc đang diễn ra rất là sôi sục. Ông nhiệt huyết viết những bài thơ về công cuộc lao động không ngừng nghỉ của nhân nhân ta, ca tụng vẻ đẹp của người lao động, vẻ đẹp của quê nhà quốc gia. Một trong những bài thơ tiêu biểu vượt trội cho thơ ông thời kỳ này ấy là bài Đoàn thuyền đánh cá, trong đó vẻ đẹp của người dân làng chài được Huy Cận miêu tả với vẻ hăng say lao động và tràn trề sức sống, tựa như một khúc tráng ca trong công cuộc lao động thiết kế xây dựng quốc gia thời kỳ đầu .
Huy Cận ( 1919 – 2005 ), quê ở thành phố Hà Tĩnh, một số ít tác phẩm tiêu biểu vượt trội gồm có tập thơ Lửa thiêng. Nguồn cảm hứng chính của Huy Cận là vạn vật thiên nhiên, thiên hà và con người, trước cách mạng tháng tám thơ ông giàu chất triết lý và ngập tràn nỗi sầu nhân thế, sau cách mạng thơ ông có sự đổi dời về cảm hứng, ông thường viết về những bài ca lao động và vạn vật thiên nhiên với giọng điệu vui mừng, hào hứng … ( Còn tiếp )
>> Xem chi tiết bài Phân tích vẻ đẹp người lao động trong bài Đoàn thuyền đánh cá tại đây.
4. Đóng vai ngư dân kể lại bài thơ Đoàn thuyền đánh cá
Nói về đời sống mới khiến tôi lại nhớ về năm 1958, 10 năm sau thắng lợi của Cách mạng tháng Tám. Thời điểm đó, nhân dân ta bắt tay vào lao động sản xuất, kiến thiết xây dựng xã hội mới, những ngư dân như chúng tôi cũng quay quay trở lại với biển, bám biển để nuôi sống bản thân, mái ấm gia đình và làm giàu cho quê nhà, quốc gia .
Một ngày như bao ngày khác, tôi cùng đồng đội trai tráng khỏe mạnh lên con thuyền ra khơi vào lúc trời nhá nhem tối. Khi mặt trời xuống biển, khoảng trống bước vào màn đêm cũng là lúc khởi đầu chuyến ra khơi của đoàn thuyền. Thuyền tôi ra khơi can đảm và mạnh mẽ như một con chiến mã, thuyền có gió làm lái, có trăng làm buồn, cứ băng ra biển, xé tan màn đêm. Biển Đông phong phú với rất nhiều loài cá quý, nào là cá bạc, cá thu đang lấp lánh lung linh giữa biển trăng, là cá nhụ, cá chim, cá đé … ( Còn tiếp )
>> Xem chi tiết Đóng vai ngư dân kể lại bài thơ Đoàn thuyền đánh cá tại đây.
— — — — — — – HẾT — — — — — — –
Để có được kết quả tốt trong kì thi sắp tới, các em cần ôn tập lại kiến thức các văn bản trong chương trình Ngữ văn 9. THPT Sóc Trăng xin gửi tới các em bài Bài thơ Sang thu của Hữu Thỉnh- tác giả, bố cục, nội dung, dàn ý, phân tích nhằm hỗ trợ tối đa các em trong quá trình ôn luyện.
Đăng bởi : trung học phổ thông Sóc Trăng
Chuyên mục: Giáo Dục
Bản quyền bài viết thuộc trường trung học phổ thông Sóc Trăng. Mọi hành vi sao chép đều là gian lận !
Nguồn san sẻ : Trường trung học phổ thông TP Sóc Trăng ( thptsoctrang.edu.vn )
