Đề thi học kì 1 môn Ngữ văn 11 năm 2020-2021 có đáp án – Trường THPT chuyên Nguyễn Bỉnh Khiêm
Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (507.12 KB, 4 trang )
SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
QUẢNG NAM
ĐỀ CHÍNH THỨC
KIỂM TRA HỌC KỲ I NĂM HỌC 2020 -2021
Môn: Ngữ Văn – Lớp 11
Thời gian: 90 phút (không kể thời gian giao đề)
(Đề gồm có 02 trang)
I. ĐỌC HIỂU (3,0 điểm)
Đọc bài thơ:
Những chiếc lá
tự nguyện sống
tự nguyện chết
những chiếc lá không hèn nhát
cái tát của gió
trị bơi bẩn của bụi
u khắc nghiệt của mặt trời
những chiếc lá
nhận và chối từ
không cưỡng lại mùa đơng
khơng vồ vập mùa xn
bình tĩnh qua mùa hạ
cô độc suốt mùa thu
những chiếc lá
âm thầm
hy vọng
không hy vọng
(Trích từ tập thơ Chờ mãi cơn mưa rào rất lạ, Thanh Thảo, NXB HNV, 2019, tr.257)
Thực hiện các yêu cầu:
Câu 1. (0,5 điểm) Xác định phương thức biểu đạt chính của văn bản.
Câu 2. (0,5 điểm) Ghi lại 03 từ ngữ diễn tả cách ứng xử của những chiếc lá trước hồn
cảnh/mơi trường sống.
Câu 3. (1,0 điểm) Nêu hiệu quả nghệ thuật của phép tu từ nhân hóa trong các dịng thơ:
cái tát của gió
trị bơi bẩn của bụi
u khắc nghiệt của mặt trời
Câu 4. (1,0 điểm) Từ việc những chiếc lá – nhận và chối từ, anh/chị hãy lý giải vì sao
biết từ chối cũng là bài học cần thiết cho chúng ta?
II. LÀM VĂN (7,0 điểm)
Cảm nhận hình tượng nhân vật Chí Phèo trong đoạn trích sau:
Khi Chí Phèo mở mắt thì trời sáng đã lâu. Mặt trời chắc đã lên cao, và nắng bên
ngoài chắc là rực rỡ. Cứ nghe chim ríu rít bên ngồi đủ biết. Nhưng trong cái lều ẩm
thấp vẫn mới chỉ hơi lờ mờ. Ở đây người ta thấy chiều lúc xế trưa và gặp đêm khi bên
ngoài vẫn sáng. Chưa bao giờ Chí Phèo nhận thấy thế bởi chưa bao giờ hết say.
Trang 1/2
Nhưng bây giờ thì hắn tỉnh. Hắn bâng khuâng như tỉnh dậy sau một cơn say rất dài.
Cũng như những người say tỉnh dậy, hắn thấy miệng đắng, lòng mơ hồ buồn. Người thì
bủn rủn, chân tay khơng buồn nhấc. Hay là đói rượu? Nghĩ đến rượu, hắn hơi rùng
mình. Ruột gan lại nơn nao lên một tí. Hắn sợ rượu cũng như những người ốm thường
sợ cơm. Tiếng chim hót ngồi kia vui vẻ q! Có tiếng cười nói của những người đi
chợ. Anh thuyền chài gõ mái chèo đuổi cá. Những tiếng quen thuộc ấy hôm nào chả có.
Nhưng hơm nay hắn mới nghe thấy… Chao ơi là buồn!
– Vải hơm nay bán mấy?
– Kém ba xu, dì ạ!
– Thế thì cịn ăn thua gì!
– Có khéo co mới được một tấm năm xu.
– Thật thế đấy. Nhưng chẳng lẽ rằng lại chơi…
Chí Phèo đốn chắc rằng một người đàn bà hỏi một người đàn bà khác đi bán vải ở
Nam Định về. Hắn lại nao nao buồn, là vì mẩu chuyện ấy nhắc cho hắn một cái gì rất
xa xơi. Hình như có một thời hắn đã ao ước có một gia đình nho nhỏ. Chồng cuốc
mướn cày thuê, vợ dệt vải. Chúng lại bỏ một con lợn ni để làm vốn liếng. Khá giả thì
mua dăm ba sào ruộng làm.
Tỉnh dậy hắn thấy hắn già mà vẫn cịn cơ độc. Buồn thay cho đời! Có lí nào như thế
được? Hắn đã già rồi hay sao? Ngoài bốn mươi tuổi đầu… Dẫu sao, đó khơng phải tuổi
mà người ta mới bắt đầu sửa soạn. Hắn đã tới cái dốc bên kia của đời. Ở những người
như hắn, chịu đựng biết bao nhiêu là chất độc, đày đọa cực nhọc, mà chưa bao giờ ốm,
một trận ốm có thể gọi là dấu hiệu báo rằng cơ thể đã hư hỏng nhiều. Nó là một cơn
mưa gió cuối thu cho biết trời gió rét, nay mùa đơng đã đến. Chí Phèo hình như đã
trơng trước thấy tuổi già của hắn, đói rét và ốm đau, và cơ độc, cái này cịn đáng sợ
hơn đói rét và ốm đau.
(Trích Chí Phèo, Nam Cao, Ngữ văn 11, tập 1, NXB Giáo dục Việt Nam, 2019, tr.149-150)
Hết
Họ và tên thí sinh:…………………………………. SBD:…………
Trang 2/2
SỞ GDĐT QUẢNG NAM
KIỂM TRA HỌC KỲ I – NĂM HỌC 2020 – 2021
Môn: Ngữ văn – Khối 11
Thời gian: 90 phút (khơng tính thời gian phát đề)
HƯỚNG DẪN CHẤM
(Hướng dẫn chấm này gồm 02 trang)
A. HƯỚNG DẪN CHUNG
– Giám khảo cần chủ động nắm bắt nội dung trình bày của thí sinh để đánh giá tổng quát bài làm, tránh
đếm ý cho điểm. Chú ý vận dụng linh hoạt và hợp lý Hướng dẫn chấm.
– Đặc biệt trân trọng, khuyến khích những bài viết có nhiều sáng tạo, độc đáo trong nội dung và hình
thức.
– Điểm lẻ tồn bài tính đến 0,25 điểm.
B. HƯỚNG DẪN CỤ THỂ
PHẦN
NỘI DUNG CẦN ĐẠT
ĐIỂM
I. Đọc hiểu: (3.0 điểm)
Câu 1. Phương thức biểu cảm/ Biểu cảm.
0,5
Hướng dẫn chấm:
– Học sinh trả lời như đáp án: 0,5 điểm.
– Học sinh trả lời khác đáp án: 0,0 điểm.
Câu 2. Những từ ngữ diễn tả cách ứng xử của những chiếc lá trước hồn cảnh/mơi trường 0,5
sống: nhận và chối từ, không cưỡng lại, không vồ vập, bình tĩnh, hy vọng, khơng
hy vọng.
Hướng dẫn chấm:
– Học sinh trả lời đúng 3 từ ngữ trong đáp án: 0,5 điểm.
– Học sinh trả lời đúng 1 đến 2 từ ngữ trong đáp án: 0,25 điểm.
– Học sinh trả lời khác đáp án: 0,0 điểm.
* Lưu ý: Học sinh ghi thêm những từ ngữ khác đáp án thì vẫn cho điểm từ ngữ
đúng.
Câu 3. Hiệu quả nghệ thuật của phép tu từ nhân hóa:
– Tăng tính gợi hình, gợi cảm.
– Diễn tả sinh động sự khắc nghiệt của hoàn cảnh.
Hướng dẫn chấm:
– Học sinh trả lời được 2 ý của đáp án: 1,0 điểm.
– Học sinh trả lời được 1 ý của đáp án: 0,5 điểm.
– Học sinh không trả lời hoặc trả lời không liên quan: 0,0 điểm.
* Lưu ý: Học sinh có thể trình bày nhiều cách khác nhau, miễn là tỏ ra hiểu vấn
đề chính.
1,0
Câu 4. Học sinh có thể trình bày nhiều cách khác nhau, miễn là tỏ ra hiểu vấn đề chính
như sau:
1,0
Biết từ chối cũng là bài học cần thiết cho chúng ta. Vì:
– Biết từ chối: giảm áp lực khơng đáng có.
– Biết từ chối: thể hiện lịng tự trọng.
– Biết từ chối: thể hiện bản lĩnh sống/sự quyết đoán.
Hướng dẫn chấm:
– Học sinh trả lời được 2 đến 3 ý của đáp án: 1,0 điểm.
– Học sinh trả lời được 1 ý của đáp án: 0,5 điểm.
– Học sinh hiểu mà trả lời chưa thuyết phục: 0,25 điểm.
– Học sinh không trả lời hoặc trả lời không liên quan: 0,0 điểm.
II. Làm Văn: (7.0 điểm)
a. Đảm bảo cấu trúc bài làm: Mở bài nêu được vấn đề nghị luận. Thân bài triển
khai các luận điểm để giải quyết vấn đề. Kết bài đánh giá, kết luận được vấn đề.
0,5
b. Xác định đúng yêu cầu của đề: Cảm nhận hình tượng nhân vật Chí Phèo qua
đoạn trích: “Khi Chí Phèo mở mắt… cái này cịn đáng sợ hơn đói rét và ốm đau”.
0,5
c. Triển khai vấn đề nghị luận:
5,0
* Giới thiệu tác giả Nam Cao, tác phẩm Chí Phèo.
0,5
* Cảm nhận hình tượng nhân vật Chí Phèo qua đoạn trích.
4,0
– Sự thức tỉnh của Chí Phèo sau đêm gặp Thị Nở:
+ Cảm nhận những thanh âm của đời sống.
+ Nuối tiếc quá khứ, buồn cho hiện tại, lo sợ tương lai.
– Sự thức tỉnh của Chí Phèo khẳng định sức cảm hóa của tình người, niềm tin
vào giá trị người không dễ mất đi.
– Nghệ thuật miêu tả tâm lý nhân vật, ngơn ngữ sống động, giọng điệu biến
hóa…
* Đánh giá chung:
0,5
Đoạn trích thể hiện phong cách nghệ thuật của nhà văn Nam Cao. Đồng thời thể
hiện chiều sâu tư tưởng nhân đạo của tác phẩm.
4. Chính tả, dùng từ, đặt câu: Đảm bảo chuẩn chính tả, ngữ pháp, ngữ nghĩa
tiếng Việt.
0,5
5. Sáng tạo: Có cách diễn đạt độc đáo; thể hiện được những cảm nhận sâu sắc về
vấn đề nghị luận.
0,5
I +II
10,0
—— Hết ——-
Thực hiện những nhu yếu : Câu 1. ( 0,5 điểm ) Xác định phương pháp miêu tả chính của văn bản. Câu 2. ( 0,5 điểm ) Ghi lại 03 từ ngữ miêu tả cách ứng xử của những chiếc lá trước hồncảnh / mơi trường sống. Câu 3. ( 1,0 điểm ) Nêu hiệu suất cao thẩm mỹ và nghệ thuật của phép tu từ nhân hóa trong những dịng thơ : cái tát của giótrị bơi bẩn của bụiu khắc nghiệt của mặt trờiCâu 4. ( 1,0 điểm ) Từ việc những chiếc lá – nhận và chối từ, anh / chị hãy lý giải vì saobiết phủ nhận cũng là bài học kinh nghiệm thiết yếu cho tất cả chúng ta ? II. LÀM VĂN ( 7,0 điểm ) Cảm nhận hình tượng nhân vật Chí Phèo trong đoạn trích sau : Khi Chí Phèo mở mắt thì trời sáng đã lâu. Mặt trời chắc đã lên cao, và nắng bênngoài chắc là tỏa nắng rực rỡ. Cứ nghe chim ríu rít bên ngồi đủ biết. Nhưng trong cái lều ẩmthấp vẫn mới chỉ hơi lờ mờ. Ở đây người ta thấy chiều lúc xế trưa và gặp đêm khi bênngoài vẫn sáng. Chưa khi nào Chí Phèo nhận thấy thế bởi chưa khi nào hết say. Trang 1/2 Nhưng giờ đây thì hắn tỉnh. Hắn bâng khuâng như tỉnh dậy sau một cơn say rất dài. Cũng như những người say tỉnh dậy, hắn thấy miệng đắng, lòng mơ hồ buồn. Người thìbủn rủn, chân tay khơng buồn nhấc. Hay là đói rượu ? Nghĩ đến rượu, hắn hơi rùngmình. Ruột gan lại nơn nao lên một tí. Hắn sợ rượu cũng như những người ốm thườngsợ cơm. Tiếng chim hót ngồi kia vui tươi q ! Có tiếng cười nói của những người đichợ. Anh thuyền chài gõ mái chèo đuổi cá. Những tiếng quen thuộc ấy hôm nào chả có. Nhưng hơm nay hắn mới nghe thấy … Chao ơi là buồn ! – Vải hơm nay bán mấy ? – Kém ba xu, dì ạ ! – Thế thì cịn ăn thua gì ! – Có khéo co mới được một tấm năm xu. – Thật thế đấy. Nhưng chẳng lẽ rằng lại chơi … Chí Phèo đốn chắc rằng một người đàn bà hỏi một người đàn bà khác đi bán vải ởNam Định về. Hắn lại nao nao buồn, là vì mẩu chuyện ấy nhắc cho hắn một cái gì rấtxa xơi. Hình như có một thời hắn đã ao ước có một mái ấm gia đình nho nhỏ. Chồng cuốcmướn cày thuê, vợ dệt vải. Chúng lại bỏ một con lợn ni để làm vốn liếng. Khá giả thìmua dăm ba sào ruộng làm. Tỉnh dậy hắn thấy hắn già mà vẫn cịn cơ độc. Buồn thay cho đời ! Có lí nào như thếđược ? Hắn đã già rồi hay sao ? Ngoài bốn mươi tuổi đầu … Dẫu sao, đó khơng phải tuổimà người ta mới khởi đầu sửa soạn. Hắn đã tới cái dốc bên kia của đời. Ở những ngườinhư hắn, chịu đựng biết bao nhiêu là chất độc, đày đọa cực nhọc, mà chưa khi nào ốm, một trận ốm hoàn toàn có thể gọi là tín hiệu báo rằng khung hình đã hư hỏng nhiều. Nó là một cơnmưa gió cuối thu cho biết trời gió rét, nay mùa đơng đã đến. Chí Phèo hình như đãtrơng trước thấy tuổi già của hắn, đói rét và ốm đau, và cơ độc, cái này cịn đáng sợhơn đói rét và ốm đau. ( Trích Chí Phèo, Nam Cao, Ngữ văn 11, tập 1, NXB Giáo dục đào tạo Nước Ta, 2019, tr. 149 – 150 ) HếtHọ và tên thí sinh : … … … … … … … … … … … … …. SBD : … … … … Trang 2/2 SỞ GDĐT QUẢNG NAMKIỂM TRA HỌC KỲ I – NĂM HỌC 2020 – 2021M ôn : Ngữ văn – Khối 11T hời gian : 90 phút ( khơng tính thời hạn phát đề ) HƯỚNG DẪN CHẤM ( Hướng dẫn chấm này gồm 02 trang ) A. HƯỚNG DẪN CHUNG – Giám khảo cần dữ thế chủ động chớp lấy nội dung trình diễn của thí sinh để nhìn nhận tổng quát bài làm, tránhđếm ý cho điểm. Chú ý vận dụng linh động và hài hòa và hợp lý Hướng dẫn chấm. – Đặc biệt trân trọng, khuyến khích những bài viết có nhiều phát minh sáng tạo, độc lạ trong nội dung và hìnhthức. – Điểm lẻ tồn bài tính đến 0,25 điểm. B. HƯỚNG DẪN CỤ THỂPHẦNNỘI DUNG CẦN ĐẠTĐIỂMI. Đọc hiểu : ( 3.0 điểm ) Câu 1. Phương thức biểu cảm / Biểu cảm. 0,5 Hướng dẫn chấm : – Học sinh vấn đáp như đáp án : 0,5 điểm. – Học sinh vấn đáp khác đáp án : 0,0 điểm. Câu 2. Những từ ngữ miêu tả cách ứng xử của những chiếc lá trước hồn cảnh / mơi trường 0,5 sống : nhận và chối từ, không cưỡng lại, không vồ vập, bình tĩnh, kỳ vọng, khơnghy vọng. Hướng dẫn chấm : – Học sinh vấn đáp đúng 3 từ ngữ trong đáp án : 0,5 điểm. – Học sinh vấn đáp đúng 1 đến 2 từ ngữ trong đáp án : 0,25 điểm. – Học sinh vấn đáp khác đáp án : 0,0 điểm. * Lưu ý : Học sinh ghi thêm những từ ngữ khác đáp án thì vẫn cho điểm từ ngữđúng. Câu 3. Hiệu quả thẩm mỹ và nghệ thuật của phép tu từ nhân hóa : – Tăng tính gợi hình, quyến rũ. – Diễn tả sinh động sự khắc nghiệt của thực trạng. Hướng dẫn chấm : – Học sinh vấn đáp được 2 ý của đáp án : 1,0 điểm. – Học sinh vấn đáp được 1 ý của đáp án : 0,5 điểm. – Học sinh không vấn đáp hoặc vấn đáp không tương quan : 0,0 điểm. * Lưu ý : Học sinh hoàn toàn có thể trình diễn nhiều cách khác nhau, miễn là tỏ ra hiểu vấnđề chính. 1,0 Câu 4. Học sinh hoàn toàn có thể trình diễn nhiều cách khác nhau, miễn là tỏ ra hiểu yếu tố chínhnhư sau : 1,0 Biết phủ nhận cũng là bài học kinh nghiệm thiết yếu cho tất cả chúng ta. Vì : – Biết khước từ : giảm áp lực đè nén khơng đáng có. – Biết phủ nhận : biểu lộ lịng tự trọng. – Biết khước từ : bộc lộ bản lĩnh sống / sự quyết đoán. Hướng dẫn chấm : – Học sinh vấn đáp được 2 đến 3 ý của đáp án : 1,0 điểm. – Học sinh vấn đáp được 1 ý của đáp án : 0,5 điểm. – Học sinh hiểu mà vấn đáp chưa thuyết phục : 0,25 điểm. – Học sinh không vấn đáp hoặc vấn đáp không tương quan : 0,0 điểm. II. Làm Văn : ( 7.0 điểm ) a. Đảm bảo cấu trúc bài làm : Mở bài nêu được vấn đề nghị luận. Thân bài triểnkhai những vấn đề để xử lý yếu tố. Kết bài nhìn nhận, Tóm lại được yếu tố. 0,5 b. Xác định đúng nhu yếu của đề : Cảm nhận hình tượng nhân vật Chí Phèo quađoạn trích : “ Khi Chí Phèo mở mắt … cái này cịn đáng sợ hơn đói rét và ốm đau ”. 0,5 c. Triển khai vấn đề nghị luận : 5,0 * Giới thiệu tác giả Nam Cao, tác phẩm Chí Phèo. 0,5 * Cảm nhận hình tượng nhân vật Chí Phèo qua đoạn trích. 4,0 – Sự thức tỉnh của Chí Phèo sau đêm gặp Thị Nở : + Cảm nhận những thanh âm của đời sống. + Nuối tiếc quá khứ, buồn cho hiện tại, lúng túng tương lai. – Sự thức tỉnh của Chí Phèo khẳng định chắc chắn sức cảm hóa của tình người, niềm tinvào giá trị người không dễ mất đi. – Nghệ thuật miêu tả tâm ý nhân vật, ngơn ngữ sôi động, giọng điệu biếnhóa … * Đánh giá chung : 0,5 Đoạn trích bộc lộ phong thái thẩm mỹ và nghệ thuật của nhà văn Nam Cao. Đồng thời thểhiện chiều sâu tư tưởng nhân đạo của tác phẩm. 4. Chính tả, dùng từ, đặt câu : Đảm bảo chuẩn chính tả, ngữ pháp, ngữ nghĩatiếng Việt. 0,55. Sáng tạo : Có cách diễn đạt độc lạ ; bộc lộ được những cảm nhận thâm thúy vềvấn đề nghị luận. 0,5 I + II10, 0 —— Hết ——-
