 Phóng to |
| BS Jen Okuro với bài tập nhẹ tại giường cho một bệnh nhân sau phẫu thuật thay khớp gối nhân tạo vài giờ tại Bệnh viện Chấn thương chỉnh hình TP.HCM hồi tháng 3-2008 – Ảnh: THANH ĐẠM |
TT – Ít hay nhiều trong cuộc đời cũng có lần khi gấp duỗi gối chúng ta nghe được tiếng kêu rắc rắc, lạo xạo hay cụp cụp.
TT – Ít hay nhiều trong cuộc sống cũng có lần khi gấp duỗi gối tất cả chúng ta nghe được tiếng kêu rắc rắc, lạo xạo hay cụp cụp .Những tiếng kêu này nếu không kèm với triệu chứng đau thì không yếu tố gì. Nhưng thường thì ở những bệnh nhân trên 40 tuổi hay có đau kèm theo. Một số bệnh nhân diễn đạt ngoài việc gối kêu khi cử động còn có triệu chứng “ gối bị sượng ” vào buổi sáng hay khi nằm nghỉ ngơi lâu ( ngủ trưa ví dụ điển hình ). Sáng ngủ dậy bước xuống giường bệnh nhân cảm thấy gối hơi bị cứng phải co duỗi mấy cái mới thấy thông thường trở lại .
Một số người nặng hơn sẽ không hề dứng dậy được sau khi ngồi xổm ( ngồi chồm hổm ) hoặc phải vịn vào vật gì đó để đứng dậy. Sau khi đứng dậy cũng không hề đi thẳng người mà phải lom khom một chút ít mới thẳng gối được, những người này sẽ có thêm triệu chứng đau khi lên xuống cầu thang. Tuy nhiên cơn đau sẽ không Open nếu bệnh nhân không đi .
Gối vẹo
Những gì bệnh nhân diễn đạt trên đây là biểu lộ thực trạng thoái hóa của khớp gối. Bình thường trong những khớp của tất cả chúng ta có hai mặt sụn tiếp xúc với nhau. Tác dụng của hai mặt sụn này là làm khớp trơn láng, hấp thụ lực công dụng lên khớp khi đi làm khớp tất cả chúng ta cử động nhẹ nhàng không đau. Theo dòng thời hạn, mặt sụn khớp này sẽ hư dần, tiên phong là lớp sụn mềm đi hay còn gọi là nhuyễn sụn, tiếp theo sau mặt sụn bị tưa, Open những khe nứt làm bong tróc lớp sụn, dẫn đến thực trạng nặng nhất là bong lớp sụn làm trơ mặt xương dưới sụn .
Sụn không có năng lực tái tạo nên khung hình cố gắng nỗ lực thay thế sửa chữa bằng việc mọc ra những xương mới tạo hình ảnh “ gai xương ”, để lâu dần mặt xương cũng mòn đi, xẹp xuống làm gối vẹo vào trong ( hay gặp nhất ) hay vẹo ra ngoài. Thông thường cơn đau sẽ tương ứng với mức độ đau, nhưng điều này không phải khi nào cũng đúng vì có những bệnh nhân gối bị hư vẹo nhưng không thấy đau nhiều, và họ hoàn toàn có thể sống suốt đời với gối đã thoái hóa mà không phàn nàn gì cả .
Về hình ảnh X-quang: khi chụp phim gối đứng trên một chân bị đau sẽ thấy hình ảnh xơ đặc xương dưới sụn, hẹp khe khớp hay các chồi xương mà vẫn hay được gọi là gai xương, trục khớp bị lệch vẹo.
Bớt leo cầu thang
Tại sao người ta thoái hóa khớp? Có lẽ là vì tuổi già. Lão hóa là quy luật của tự nhiên mà không ai có thể tránh khỏi cho đến giờ này. Thế nhưng không phải ai già cũng bị hư khớp gối. Một số nhà nghiên cứu cho rằng tình trạng ngồi xổm hay ngồi xếp bằng với tư thế gối gấp làm tăng áp lực lên mặt sụn khiến nó mau hư hơn. Khiêng vác quá nặng cũng có thể thúc đẩy quá trình hư khớp diễn ra lẹ hơn, dù không phải lúc nào cũng đúng 100%. Một số trường hợp có những lý do rõ ràng như bị chấn thương gãy xương vùng khớp gối, bệnh lý thấp khớp, gút, đứt dây chằng không được sửa chữa.
Làm gì để khớp lâu hư ? Người ta khuyên không nên lạm dụng tư thế ngồi xổm, hạn chế lên xuống cầu thang quá nhiều vì mỗi khi lên cầu thang gối phải chịu tải trọng gấp vài lần khối lượng khung hình, tránh khiêng vác quá nặng khiến tải trọng trên gối tăng lên .
Một khi gối kêu và có cơn đau thì nên được điều trị. Khởi đầu khi nào cũng dùng thuốc và chính sách rèn luyện gồm có tập sức cơ quanh gối, đi bộ, bơi hay đạp xe, hay những bài tập tay, tập dưới nước tùy thực trạng mỗi người và tùy mức độ nặng của thoái hóa khớp. Điều trị tận gốc nếu hoàn toàn có thể được như làm lại những dây chằng, ngăn ngừa sự lắng tụ của tinh thể acid uric. Tránh ngồi xổm hoặc lên xuống cầu thang quá nhiều, giảm cân .
Những người trẻ hoàn toàn có thể được ghép sụn nếu mặt sụn hư ít, hoặc nội soi cắt lọc khớp khi thuốc tỏ ra không hiệu suất cao. Trong những trường hợp khớp hư quá nặng và kèm theo đau nhiều trên người già hoàn toàn có thể phải thay khớp để hoàn toàn có thể hoạt động, đi lại được, tránh việc phải ngồi một chỗ. Mỗi giải pháp điều trị đều có ưu khuyết điểm của nó và việc chỉ định giải pháp nào sẽ tùy thuộc thực trạng hư khớp, cơn đau, trục của khớp …
