Ô nhiễm không khí hiện đang là mối quan tâm chung của xã hội toàn cầu. Bởi nó được xem là tác nhân hàng đầu gây nên những ảnh hưởng nghiêm trọng đến môi trường và sức khỏe cộng đồng.
Ô nhiễm không khí hiện đang là mối quan tâm chung của xã hội toàn cầu. Bởi nó được xem là tác nhân hàng đầu gây nên những ảnh hưởng nghiêm trọng đến môi trường và sức khỏe cộng đồng.
Vậy ô nhiễm không khí là gì? Và nguyên nhân gây ô nhiễm đến từ đâu?
Ô nhiễm không khí là sự biến hóa trong thành phần của không khí. Chủ yếu do khói, bụi, hơi hoặc những khí độc gây ra thực trạng đổi khác khí hậu, ảnh hưởng tác động xấu đến sức khỏe thể chất con người hay hoàn toàn có thể làm phá hỏng môi trường tự nhiên tự nhiên của nhiều loài sinh vật khác .
Ô nhiễm không khí là nguyên nhân gây nguy cơ đột quỵ, suy nhược thần kinh, bệnh tim mạch, ung thư, cùng hàng loạt các bệnh về đường hô hấp như hen suyễn, viêm phổi, thậm chí ung thư phổi ngày càng tăng cao.
Ô nhiễm không khí được chia làm hai dạng, gồm ô nhiễm không khí ngoài trời và ô nhiễm không khí trong nhà. Trong đó, ô nhiễm không khí ngoài trời là tác nhân chính gây tác động ảnh hưởng nghiêm trọng đến thiên nhiên và môi trường và sức khỏe thể chất con người ở những nước tăng trưởng và đang tăng trưởng. Nguyên nhân gây ô nhiễm đến từ nhiều nguồn khác nhau như khí thải giao thông vận tải, xí nghiệp sản xuất công nghiệp, từ quy trình sản xuất nông nghiệp và 1 số ít nguyên do tự nhiên như cháy rừng, bụi sa mạc, núi lửa .
Bên cạnh đó, tất cả chúng ta còn phải đương đầu với ô nhiễm không khí trong nhà. Các nguồn gây ô nhiễm gồm có khói thuốc lá, khói than, củi, những hóa chất có trong sơn hoặc những loại sản phẩm làm sạch, khí máy lạnh và 1 số ít chất có trong vật tư thiết kế xây dựng .
Báo động tình trạng ô nhiễm không khí trên phạm vi toàn cầu
Theo thông tin từ Tổ chức Y tế quốc tế WHO, ô nhiễm không khí gây ra cái chết sớm cho khoảng chừng 4,2 triệu người trên quốc tế vào năm năm nay. Trong đó, 91 % tỉ lệ thuộc về những nước nghèo và đông dân ở Khu vực Đông Nam Á và Tây Thái Bình Dương .
Bob O’Keefe, Phó quản trị WHO san sẻ : “ Ô nhiễm không khí thực sự là một cú sốc lớn cho toàn thế giới. Vấn nạn này khiến những người mắc bệnh hô hấp thêm khó thở, trẻ con và người già phải vào viện, bỏ học, bỏ việc và gây ra những cái chết sớm cho con người ” .
Health Effects Institute ( HEI ) vừa đưa ra phát hiện mới nhất trong báo cáo giải trình thường niên 2018, dựa trên tài liệu vệ tinh và được quy chiếu với những tiêu chuẩn trong Hướng dẫn nhìn nhận chất lượng không khí của WHO .
HEI cho biết, hơn 95% dân số thế giới đang phải hít thở bầu không khí ô nhiễm và có đến 60% người sống ở những khu vực không đáp ứng được tiêu chuẩn cơ bản nhất của WHO. Theo đó, ô nhiễm môi trường không khí là nguyên nhân gây tử vong cao thứ tư thế giới, chỉ đứng sau cao huyết áp, suy dinh dưỡng và hút thuốc lá.
Trung Quốc và Ấn Độ là hai vương quốc đứng đầu list ô nhiễm môi trường tự nhiên, chiếm 50 % số ca tử trận do ô nhiễm không khí trên toàn thế giới. Riêng tại Trung Quốc đã ghi nhận 1,1 triệu người chết vì ô nhiễm không khí trong năm năm nay .
Mặc cho nhận thức về môi trường tự nhiên sống và ô nhiễm không khí ngày càng được cải tổ tại những đô thị lớn, tình hình vẫn ngày càng trầm trọng hơn khi 2/3 quốc tế đang phải hứng chịu nạn ô nhiễm kinh khủng với chỉ số hạt bụi PM2. 5 cao trên mức 35 µg / m3 khí, đa phần tại Châu Á Thái Bình Dương, Trung Đông và Châu Phi. Nguyên nhân là do dân số những khu vực này tăng quá nhanh, khiến những nỗ lực giảm thiểu ô nhiễm không khí chỉ như “ muối bỏ bể ” .
Hiện trạng môi trường không khí ở Việt Nam
Theo báo cáo giải trình thường niên The Environmental Performance Index ( EPI ) của Mỹ thực thi, Nước Ta hiện đang đứng trong top 10 những nước ô nhiễm không khí ở Châu Á Thái Bình Dương. Đáng quan tâm, tổng lượng bụi ở TP. Hà Nội và TP Hồ Chí Minh đang liên tục tăng cao khiến chỉ số chất lượng không khí ( AQI ) luôn ở mức báo động .
Năm 2016, GreenID công bố báo cáo Sơ lược tình trạng môi trường Hà Nội và TP.HCM:
- Hà Nội: chỉ số AQI trung bình là 121, nồng độ bụi PM2.5 là 50.5 gấp đôi quy chuẩn quốc gia (25 µg/m3) và gấp năm lần khuyến nghị từ WHO (10 µg/m3).
- TP.HCM: chỉ số AQI trung bình là 86, nồng độ bụi PM2.5 là 28.3 cao hơn so với quy chuẩn quốc gia và gấp ba lần khuyến nghị từ WHO.
Nồng độ bụi trung bình trong không khí ở TP.HN và TP. Hồ Chí Minh vượt mức được cho phép từ hai đến ba lần và có xu thế duy trì ở ngưỡng cao. Nguồn sinh ra bụi ô nhiễm ở những đô thị lớn hầu hết là từ khí thải giao thông vận tải, khu công trình kiến thiết xây dựng, đường sá và xí nghiệp sản xuất công nghiệp. TP. Hà Nội chỉ đứng sau New Delhi, Ấn Độ ( 124 µg / m3 ), nơi ô nhiễm không khí nặng nhất nhì quốc tế .
Đối với vùng nông thôn, nhìn chung chất lượng thiên nhiên và môi trường không khí còn khá tốt. Môi trường đa phần bị tác động ảnh hưởng cục bộ bởi những hoạt động giải trí sản xuất làng nghề, kiến thiết xây dựng, đốt rơm rạ, đốt rác thải, đun nấu, v.v.
Chủ động bảo vệ sức khỏe trước tình trạng ô nhiễm không khí
- Giảm triệt để các nguồn phát thải bụi không khí từ việc sử dụng bếp than, bếp củi, hay sử dụng thiết bị sản sinh khói bụi.
- Ưu tiên sử dụng các phương tiện giao thông và nhiên liệu thân thiện với môi trường.
- Tránh xa các nguồn không khí ô nhiễm và mang khẩu trang lọc bụi chuyên dụng khi ra đường.
- Tăng đề kháng nhờ chế độ dinh dưỡng giàu vitamin và rau xanh, phủ xanh môi trường sống, nâng cao ý thức bảo vệ rừng và cây xanh trong cộng đồng.
- Giữ vệ sinh mũi xoang sạch sẽ để mũi luôn duy trì khả năng lọc bụi tốt nhất.
