I. Ô nhiễm môi trường trong chăn nuôi gia súc, gia cầm
Theo thống kê tại thời gian 01/10/2016, tổng đàn trâu toàn tỉnh có 22.442 con, đàn bò có 33.588 con, đàn lợn có 205.649 con, đàn gia cầm có 2.793.320 con .
Chăn nuôi gia súc, gia cầm theo quy mô trang trại, gia trại tăng trưởng mạnh, toàn tỉnh có 1.234 trang trại, gia trại ( tăng 23,15 % so cùng kỳ ). Có 49 trang trại chăn nuôi ( gồm có 01 trại bò ; 35 trại lợn và 13 trại gia cầm ) với lệch giá hàng năm từ 01 tỷ đồng trở lên, đạt theo tiêu chuẩn tại Thông tư số 27/2011 / TT-BNNPTNT của Bộ Nông nghiệp và PTNT, tăng 58,06 % so cùng kỳ. Trong đó có 07 trang trại do Doanh nghiệp góp vốn đầu tư theo quy mô công nghiệp .
Đa số các trang trại chăn nuôi lợn và gà có quy mô vừa và lớn (Trại lợn nái ngoại có quy mô từ 1.200 – 2.400 con, trại lợn thịt có quy mô từ 1.000 – 8.000 con, trại gà thịt có quy mô 7.000 – 14.000 con) đều hợp tác, liên kết với các Công ty: CP Việt Nam, Thái Việt Swine Line, GreenFeed,…
Chăn nuôi tỉnh nhà đang có những di dời nhanh gọn từ chăn nuôi nông hộ sang chăn nuôi trang trại, công nghiệp ; từ chăn nuôi nhỏ lẻ lên chăn nuôi quy mô lớn. Tỉnh ủy, HĐND, Ủy Ban Nhân Dân tỉnh rất chăm sóc tới ngành chăn nuôi để cùng với ngành trồng trọt, thủy hải sản bảo vệ bảo mật an ninh lương thực, thực phẩm trải qua những chủ trương, chủ trương nhằm mục đích xu thế và tạo ra những chính sách khuyến khích để ngành chăn nuôi tăng trưởng nhanh, mạnh và vững chãi. Tuy nhiên, mặt chưa được của chăn nuôi đó là yếu tố ô nhiễm thiên nhiên và môi trường. Cộng đồng khoa học trong và ngoài nước đã chỉ rõ gây ô nhiễm thiên nhiên và môi trường lớn nhất trong nông nghiệp ở Việt Nan là từ trồng trọt và chăn nuôi. Theo báo cáo giải trình của Tổ chức Nông Lương Thế giới ( FAO ), chất thải của gia súc toàn thế giới tạo ra 65 % lượng Nitơ oxit ( N2O ) trong khí quyển. Đây là loại khí có năng lực hấp thụ nguồn năng lượng mặt trời cao gấp 296 lần so với khí CO2. Cùng với những loại khí khác như CO2, CH4, … gây nên hiệu ứng nhà kính làm toàn cầu nóng lên .
Đàn gia súc, gia cầm thải ra chất thải rắn ( phân, chất độn chuồng, những loại thức ăn thừa hoặc rơi vãi ), chất thải lỏng ( nước tiểu, nước rửa chuồng, nước từ sân chơi, bãi hoạt động, bãi chăn ). Phân của vật nuôi chứa nhiều chất chứa nitơ, phốt pho, kẽm, đồng, chì, Asen, Niken ( sắt kẽm kim loại nặng ) … và những vi sinh vật gây hại khác không những gây ô nhiễm không khí mà còn làm ô nhiễm đất, làm rối loạn độ phì đất, mặt nước mà cả nguồn nước ngầm .
Ngoài thải ra chất thải như nói trên thì gia súc, gia cầm còn bài thải những loại khí hình thành từ quy trình hô hấp của vật nuôi và thải ra những loại mầm bệnh, ký sinh trùng, những vi sinh vật hoàn toàn có thể gây hại trực tiếp hoặc gián tiếp đến sức khỏe thể chất con người và môi trường sinh thái như : E. coli, Salmonella, Streptococcus fecalis, Enterobacteriae …
Theo Báo cáo của Sở Tài nguyên và Môi trường, qua kiểm tra trên 30 cơ sở chăn nuôi trên địa phận tỉnh trong tháng 5, 6, 7 năm năm nay : những cơ sở chăn nuôi này chưa chăm sóc đến công tác làm việc bảo vệ thiên nhiên và môi trường, đơn cử là những thủ tục hành chính về thiên nhiên và môi trường không vừa đủ và phần lớn không góp vốn đầu tư kiến thiết xây dựng những khu công trình giải quyết và xử lý nước thải, chất thải rắn. Đặc biệt, khu công trình giải quyết và xử lý chất thải không được góp vốn đầu tư thiết kế xây dựng trước khi đưa vào hoạt động giải trí. Tất cả những cơ sở được kiểm tra đều vi phạm lao lý của pháp lý về bảo vệ môi trường tự nhiên … ; Thiếu sự hướng dẫn, kiểm tra và đôn đốc của cơ quan trình độ, chính quyền sở tại địa phương, chưa giải quyết và xử lý nghiêm những trường hợp vi phạm theo đúng thẩm quyền, điều này dẫn đến vi phạm pháp lý về môi trường tự nhiên lê dài, gây ô nhiễm môi trường tự nhiên / ô nhiễm thiên nhiên và môi trường nghiêm trọng ( Báo cáo số 159 / BC-TNMT-MT ngày 07/9/2016 của Sở Tài nguyên thiên nhiên và môi trường ) .
Tóm lại, chăn nuôi tăng trưởng hoàn toàn có thể cũng sẽ tạo ra những rủi ro đáng tiếc cho môi trường sinh thái và là một trong những nguyên do làm toàn cầu nóng lên nếu yếu tố thiên nhiên và môi trường chăn nuôi không được quả lý hiệu suất cao. Nếu những chất thải chăn nuôi, đặc biệt quan trọng là phân chuồng không được giải quyết và xử lý hiệu suất cao sẽ là một trong những nguồn gây ô nhiễm lớn cho môi trường tự nhiên, tác động ảnh hưởng xấu đến đời sống, sức khỏe thể chất của hội đồng dân cư trước mắt cũng như lâu bền hơn. Tuy nhiên, trong điều kiện kèm theo kinh tế tài chính xã hội ở nước ta lúc bấy giờ nói chung và tỉnh ta nói riêng thì tăng trưởng chăn nuôi sẽ vẫn là sinh kế quan trọng của nhiều triệu nông dân, phân phối thực phẩm bổ dưỡng cho con người, tạo việc làm, tăng thu nhập và cải tổ điều kiện kèm theo sống cho hầu hết người lao động. Vấn đề đặt ra là tăng trưởng chăn nuôi nhưng phải vững chắc để hạn chế tối đa mức độ gây ô nhiễm và bảo vệ được môi trường sinh thái .
Bộ Tài nguyên và Môi trường đã phát hành Thông tư số 04/2016 / TT-BTNMT ngày 29/4/2016 về việc phát hành Quy chuẩn kỹ thuật vương quốc về thiên nhiên và môi trường kèm theo Quy chuẩn kỹ thuật vương quốc về nước thải chăn nuôi – QCVN 62 – MT : năm nay / BTNMT. Quy chuẩn này pháp luật giá trị tối đa được cho phép của những thông số kỹ thuật ô nhiễm trong nước thải chăn nuôi khi xả ra nguồn tiếp đón nước thải. Mọi tổ chức triển khai, cá thể tương quan đến hoạt động giải trí xả nước thải chăn nuôi ra nguồn tiếp đón nước thải tuân thủ pháp luật tại quy chuẩn này .
Quy định kỹ thuật so với cơ sở chăn nuôi có tổng lượng nước thải nhỏ hơn 5 mét khối trên ngày ( m3 / ngày ) :
– Cơ sở chăn nuôi có tổng lượng nước thải nhỏ hơn 2 m3 / ngày phải có mạng lưới hệ thống thu gom và mạng lưới hệ thống lắng, ủ nước thải hợp vệ sinh .
– Cơ sở chăn nuôi có tổng lượng nước thải từ 2 m3 / ngày đến dưới 5 m3 / ngày phải có mạng lưới hệ thống thu gom và mạng lưới hệ thống giải quyết và xử lý chất thải đủ hiệu suất như biogas ( mạng lưới hệ thống khí sinh học ) hoặc đệm lót sinh học tương thích Tiêu chuẩn vương quốc .
Giá trị C để làm cơ sở giám sát giá trị tối đa được cho phép của những thông số kỹ thuật ô nhiễm trong nước thải chăn nuôi .
TT
|
Thông số
|
Đơn vị
|
Giá trị C
|
A
|
B
|
1
|
pH
|
–
|
6-9
|
5,5 – 9
|
2
|
BOD5
|
mg / l
|
40
|
100
|
3
|
COD
|
mg / l
|
100
|
300
|
4
|
Tổng chất rắn lơ lửng
|
mg / l
|
50
|
150
|
5
|
Tổng Nitơ ( theo N )
|
mg/l
|
50
|
150
|
6
|
Tổng Coliform
|
MPN hoặc CFU / 100 ml
|
3000
|
5000
|
( Cột A : lao lý giá trị C của những thông số kỹ thuật ô nhiễm trong nước thải chăn nuôi khi xả ra nguồn nước được dùng cho mục tiêu cấp nước hoạt động và sinh hoạt .
Cột B : lao lý giá trị C của những thông số kỹ thuật ô nhiễm trong nước thải chăn nuôi khi xả ra nguồn nước không dùng cho mục tiêu cấp nước hoạt động và sinh hoạt ) .
II. Một số biện pháp xử lý chất thải trong chăn nuôi hạn chế ô nhiễm môi trường
Nhiều giải pháp giải quyết và xử lý kỹ thuật khác nhau đã được vận dụng nhằm mục đích giảm thiểu những tác động ảnh hưởng xấu đến trường do ô nhiễm từ chất thải chăn nuôi. Trong đó, việc quy hoạch và giám sát quy hoạch cả toàn diện và tổng thể và cụ thể chăn nuôi theo từng huyện, cho từng chủng loại gia súc, gia cầm, với số lượng tương thích để không quá tải gây ô nhiễm môi trường tự nhiên là giải pháp quan trọng có tầm kế hoạch. Kỹ thuật giải quyết và xử lý chất thải chăn nuôi là vận dụng những phương pháp lý học, hóa học và sinh học để giảm thiểu ô nhiễm thiên nhiên và môi trường. Thông thường người ta tích hợp giữa những giải pháp với nhau để giải quyết và xử lý chất thải chăn nuôi hiệu suất cao và triệt để hơn .
1. Quy hoạch chăn nuôi
Chăn nuôi gia súc, gia cầm phải được quy hoạch tương thích theo địa phận cả về số lượng, chủng loại để không bị quá tải gây ô nhiễm môi trường tự nhiên. Đặc biệt là những khu vực có sử dụng nguồn nước ngầm hoặc nguồn nước sông hồ cung ứng cho nhà máy sản xuất nước hoạt động và sinh hoạt thì công tác làm việc quy hoạch chăn nuôi càng phải quản trị khắt khe. Khi thiết kế xây dựng trang trại chăn nuôi cần phải đủ xa khu vực nội thành của thành phố, nội thị, khu đông dân cư đồng thời đúng phong cách thiết kế, bảo vệ tỷ lệ và diện tích quy hoạnh chuồng nuôi, ố trí, sắp xếp những dãy chuồng nuôi hài hòa và hợp lý và phải được nhìn nhận ảnh hưởng tác động môi trường tự nhiên trước khi thiết kế xây dựng trang trại .
Người chăn nuôi phải triển khai tốt pháp luật của pháp lý về thiên nhiên và môi trường. Các cấp chính quyền sở tại và cơ quan chức năng cần hướng dẫn người chăn nuôi triển khai đúng theo quy hoạch, lao lý của pháp lý về thiên nhiên và môi trường. Việc quy hoạch chăn nuôi và thanh tra rà soát lại quy hoạch phải thực thi định kỳ vì đây là giải pháp vĩ mô quan trọng góp thêm phần giảm thiểu ô nhiễm môi trường tự nhiên .
2. Xử lý chất thải chăn nuôi bằng Hệ thống khí sinh học Biogas
Trong thực tiễn, tùy điều kiện kèm theo từng nơi, từng quy mô trang trại hoàn toàn có thể sử dụng loại hầm ( khu công trình ) khí sinh học cho tương thích. Xử lý chất thải chăn nuôi bằng khu công trình khí sinh học được nhìn nhận là giải pháp hữu dụng nhằm mục đích giảm khí thải methane ( Khí có năng lực gây hiệu ứng nhà kính ) và sản xuất nguồn năng lượng sạch. Hiện nay, việc sử dụng hầm Biogas đang được người chăn nuôi chăm sóc vì vừa bảo vệ được môi trường tự nhiên vừa hoàn toàn có thể thay thế sửa chữa chất đốt hoặc hoàn toàn có thể được sử dụng cho chạy máy phát điện, tạo ra điện hoạt động và sinh hoạt mái ấm gia đình và điện Giao hàng trang trại. Các loại hầm Biogas đang sử dụng phổ cập ở Nước Ta gồm hầm Biogas sử dụng bạt chống thấm HDPE, hầm Biogas sử dụng Composite, hầm Biogas làm bằng Betong .
3. Xử lý chất thải bằng chế phẩm sinh học
a. Xử lý môi trường bằng men sinh học
Từ đầu thập kỷ 80 của thế kỷ trước người ta đã sử dụng những chất men để giảm ô nhiễm môi trường tự nhiên trong chăn nuôi được gọi là “ Chế phẩm EM ( Effective Microorganisms ) có nghĩa là vi sinh vật hữu hiệu ”. Người ta sử dụng men sinh học rất phong phú như dùng bổ trợ vào nước thải, dùng phun vào chuồng nuôi, vào chất thải để giảm mùi hôi, dùng trộn vào thức ăn …
b. Chăn nuôi trên đệm lót sinh học
Chăn nuôi trên đệm lót sinh học là sử dụng những phế thải từ chế biến lâm sản ( phôi bào, mùn cưa … ) hoặc phế phụ phẩm trồng trọt ( thân cây ngô, đậu, rơm, rạ, trấu, vỏ cafe … ) cắt nhỏ để làm đệm lót có bổ trợ chế phẩm sinh học. Sử dụng chế phẩm sinh học trên đệm lót là sử dụng “ bộ vi sinh vật hữu hiệu ” đã được điều tra và nghiên cứu và tuyển chọn chọn thuộc những chi Bacillus, Lactobacillus, Streptomyces, Saccharomyces, Aspergillus … với mong ước là tạo ra lượng vi sinh vật hữu dụng đủ lớn trong đệm lót chuồng nhằm mục đích tạo vi sinh vật có lợi đường ruột, tạo những vi sinh vật sinh ra chất ức chế nhằm mục đích ức chế và hủy hoại vi sinh vật có hại, để những vi sinh vật phân giải chất hữu cơ từ phân gia súc gia cầm, nước giải giảm thiểu ô nhiễm môi trường tự nhiên .
Chăn nuôi trên đệm lót sinh học giảm gây ô nhiễm thiên nhiên và môi trường và tương thích nhất so với quy mô chăn nuôi nông hộ. Tuy nhiên điều đáng chú ý quan tâm là đệm lót sinh học kỵ nước, sinh nhiệt nên địa hình cao ráo và việc làm mát, tản nhiệt khi thời tiết nóng cần phải được chăm sóc .
4. Xử lý chất thải bằng ủ phân hữu cơ (Compost)
Sử dụng đa phần bã phế thải thực vật, phân của động vật hoang dã mà trải qua hoạt động giải trí trực tiếp hay gián tiếp của vi sinh vật phân hủy và làm tăng cao chất lượng của loại sản phẩm, tạo nên phân bón hữu cơ giàu chất dinh dưỡng phân phối cho cây xanh .
Nhờ quy trình lên men và nhiệt độ tự sinh của đống phân ủ sẽ hủy hoại được phần nhiều những mầm bệnh nguy hại, thậm chí còn ủ phân hoàn toàn có thể phân hủy được cả xác động vật hoang dã chết khi lượng phế thải thực vật đủ lớn. Trong phân ủ có chứa chất mùn làm đất tơi xốp, tăng dung tích hấp thụ khoáng của cây cối, đồng thời có công dụng tốt đến hệ vi sinh vật có ích trong đất. Phân ủ còn có tính năng tốt so với đặc thù lý hóa học và sinh học của đất, không gây ảnh hưởng tác động xấu đến người, động vật hoang dã và xử lý được yếu tố ô nhiễm môi trường sinh thái .
5. Xử lý bằng công nghệ ép tách phân
Đây là công nghệ tiên tiến văn minh được nhập vào nước ta chưa lâu nhưng rất hiệu suất cao và đang được nhiều nhà chăn nuôi chăm sóc vận dụng. Dựa trên nguyên tắc “ lưới lọc ” máy ép hoàn toàn có thể tách hầu hết những tạp chất nhỏ đến rất nhỏ trong hỗn hợp chất thải chăn nuôi, tùy theo đặc thù của chất rắn mà có những lưới lọc tương thích. Khi hỗn hợp chất thải đi vào máy ép qua lưới lọc thì những chất rắn được giữ lại, ép khô và ra ngoài để giải quyết và xử lý riêng còn lượng nước theo đường riêng chảy ra ngoài hoặc xuống hầm khí sinh học giải quyết và xử lý tiếp. Độ ẩm của loại sản phẩm ( phân khô ) hoàn toàn có thể được kiểm soát và điều chỉnh tùy theo mục tiêu sử dụng. Quá trình giải quyết và xử lý này tuy góp vốn đầu tư khởi đầu tốn kém hơn nhưng rất văn minh, nhanh, gọn, ít tốn diện tích quy hoạnh và đang là một trong những giải pháp hiệu suất cao nhất so với những trang trại chăn nuôi lợn, trâu bò theo hướng công nghiệp lúc bấy giờ .
6. Xử lý nước thải bằng ô xi hóa
Phương pháp này thường được dùng so với những bể lắng nước thải .
– Xử lý bằng sục khí .
– Xử lý bằng ô-zôn ( O3 ) .
– Xử lý bằng Hiđrô perôxit ( H202 )
5. Công tác vệ sinh chuồng trại
Ngoài việc hàng ngày thực thi dọn vệ sinh phân rác và nước tiêu vật nuôi, thì cần định kỳ hàng tuần pháp luật 1 ngày triển khai tổng vệ sinh chuồng trại và khu vực chăn nuôi, thu gom rác về nơi pháp luật để giải quyết và xử lý và phun khử trùng khu vực chăn nuôi bằng thuốc sát trùng để hủy hoại nguồn mầm bệnh cư trú hoặc tiềm ẩn trong thiên nhiên và môi trường .
6. Trồng cây xanh
Xung quanh khu vực chăn nuôi tiến hành trồng cây xanh để tạo bóng mát và chắn được gió lạnh, gió nóng, ngoài ra cây xanh còn quang hợp hút khí CO2 và thải khí O2 rất tốt cho môi trường chăn nuôi. Nên trồng các loại cây như: nhãn, vải, keo dậu, muồng…
7. Hồ sinh học
Được sử dụng so với chất thải ở dạng lỏng. Có thể tích hợp nuôi cá và dùng 1 số ít loại cây thủy sinh như bèo tây, rau muống … Các yếu tố này làm sạch nước thải chăn nuôi .
Bảo vệ thiên nhiên và môi trường là nghĩa vụ và trách nhiệm và nghĩa vụ và trách nhiệm của mọi cơ quan, tổ chức triển khai, hộ mái ấm gia đình và cá thể. Trong thực tiễn để giải quyết và xử lý chất thải chăn nuôi có hiệu suất cao người ta phối hợp giữa những giải pháp với nhau để giải quyết và xử lý chất thải chăn nuôi hiệu suất cao và triệt để hơn .