Bên cạnh giá trị văn hóa truyền thống, giáo dục, xã hội và sinh thái xanh, cây di sản cũng được hành khách rất chăm sóc, tạo ra nguồn thu lớn cho ngành du lịch địa phương …
Thuật ngữ “ Cây di sản ” Open và từ từ trở nên quen thuộc ở Nước Ta trong khoảng chừng 10 năm trở lại đây .
Việc tuyển chọn, vinh danh “ Cây di sản Nước Ta ” do Hội Bảo vệ Thiên nhiên và Môi trường Nước Ta ( VACNE ) khởi xướng từ năm 2010 với tên gọi ” Bảo tồn cây Di sản Nước Ta ” .
Cây di sản bao gồm những cây gỗ lớn, cây thân gỗ mọc tự nhiên hoặc được trồng, đang sống trên 100 năm tuổi đối với cây trồng và trên 200 năm tuổi đối với cây tự nhiên, có một hoặc một số giá trị về cảnh quan, môi trường, khoa học, văn hoá, lịch sử… được cộng đồng đề xuất, được chủ sở hữu cây đăng ký, được Hội Bảo vệ Thiên nhiên và Môi trường Việt Nam công nhận và được bảo tồn tốt nhất theo khả năng có thể.
Việc lựa chọn và vinh danh Cây di sản góp thêm phần bảo tồn nguồn gen tiêu biểu vượt trội, nâng cao ý thức tôn trọng tự nhiên và nghĩa vụ và trách nhiệm bảo vệ thiên nhiên và môi trường của hội đồng, tiếp thị sự đa dạng chủng loại, phong phú với giá trị khoa học cao của hệ thực vật Nước Ta tạo nguồn du lịch sinh thái xanh, điều tra và nghiên cứu khoa học .
Tiêu chí công nhận “Cây di sản”
I. Đối với cây tự nhiên
1. Cây sống trên 200 năm
2. Cây cao to hùng vĩ :
a ) Cây cao trên 40 m, chu vi trên 6 m so với cây gỗ đơn thân ;
b ) Cây cao trên 25 m, chu vi trên 15 m so với những cây đa, si thuộc chi Ficus .
3. Có hình dáng rực rỡ .
4. Đặc biệt ưu tiên những loài đặc hữu, quý và hiếm, có giá trị văn hoá, lịch sử dân tộc .
Lễ công nhận cây đa 300 tuổi ở Đá Bạc, thị xã Phú Lộc, huyện Phú Lộc là Cây Di sản. Ảnh : internet
II. Đối với cây trồng
1. Cây sống trên 100 năm
2. Cây cao to hùng vĩ:
a ) Cây cao trên 30 m, chu vi trên 3,5 m so với cây gỗ đơn thân ;
b ) Cây cao trên 20 m, chu vi trên 10 m, so với cây đa, si thuộc chi Ficus .
3. Cây có hình dáng rực rỡ .
4. Đặc biệt ưu tiên những loài cây có giá trị cảnh sắc, văn hóa truyền thống, lịch sử dân tộc .
III. Đối với các cây khác
1. Cây không đạt những tiêu chuẩn kỹ thuật đã nêu, nhưng có giá trị đặc biệt quan trọng về khoa học, hoặc lịch sử vẻ vang, hoặc văn hoá, hoặc mỹ quan .
2. Cây cảnh độc lạ .
3. Các cây gần đạt những tiêu chuẩn nhóm A, B nêu trên, nhưng có giá trị đặc biệt quan trọng về khoa học, hoặc văn hoá, hoặc lịch sử dân tộc, hoặc mỹ quan .
( Chu vi cây đơn thân đo cách mặt đất 1,3 m ; chu vi cây có bạnh vè đo trên bạnh vè 20 cm ; chu vi những loài đa, si đo cả chu vi những rễ phụ ) .
Điều kiện lựa chọn, công nhận “Cây di sản”
1. Cây Di sản phải cung ứng được những Tiêu chí Cây di sản đã được công bố
2. Chủ sở hữu Cây di sản phải được xác lập rõ ràng và làm thủ tục ĐK .
3. Số lượng các Cây di sản phải tương xứng với khả năng bảo tồn thực tế của Hội và cộng đồng.
4. Hướng tới việc hội nhập quốc tế trong nghành Cây di sản .
Đến nay, trên cả nước đã có hơn 970 cây được Hội Bảo vệ Thiên nhiên và Môi trường Nước Ta công nhận là “ Cây di sản ”. Cây di sản có tuổi thọ lâu nhất Nước Ta lúc bấy giờ là cây Táu bạc ở đền Thiên Cổ, thành phố Việt Trì, tỉnh Phú Thọ, khoảng chừng 2.200 tuổi .
Đỗ Vũ (Tổng hợp)
