Hệ sinh thái là một khái niệm không hề lạ với chúng ta, tuy nhiên để củng cố lại kiến thức và giúp nâng cao ý thức trong việc giữ gìn môi trường sống. Chúng ta hãy cùng tìm hiểu thế nào là một hệ sinh thái hoàn chỉnh.
1/ Thế nào là một hệ sinh thái?
Hệ sinh thái gồm có quần xã sinh vật và khu vực sống của quần xã ( sinh cảnh ). Trong hệ sinh thái, các sinh vật luôn luôn tác động ảnh hưởng qua lại với các tác nhân vô sinh của môi trường tự nhiên tạo thành một mạng lưới hệ thống hoàn hảo và tương đối không thay đổi .
Xem thêm: Những chất thải nguy hiểm đến môi trường sống hiện nay
Hệ sinh thái hoàn chỉnhHệ thống hoàn hảo gồm có :
Sinh cảnh
Là một thuật ngữ dùng trong sinh học, chỉ về khu vực sống của các loài sinh vật. Trong khu vực này các tác nhân vô sinh, gồm có : đất, đá, nước, không khí, ánh sáng … tương tác qua lại với các loài sinh vật .
Quần xã sinh vật
Trái với tác nhân vô sinh là hữu sinh, đây tập hợp các thành viên sinh vật thuộc các loài khác nhau, cùng sống trong một khoảng trống xác lập và chúng có mối quan hệ mật thiết gắn bó. Trong quần xã sinh vật chia ra 3 nhóm sinh vật : sinh vật sản xuất, sinh vật tiêu thụ và sinh vật phân giải .
Sinh vật sản xuất
Có năng lực tổng hợp chất hữu cơ từ các yếu tố vô sinh dưới công dụng của ánh sáng mặt trời .
Bao gồm : tảo, cây xanh, địa y và một số ít vi sinh vật .
Sinh vật tiêu thụ
Gồm động vật hoang dã ăn thực vật và động vật hoang dã ăn thịt động vật hoang dã với nhiều cấp bậc khác nhau như bậc 1 là động vật hoang dã chuyên ăn thực vật, còn động vật hoang dã bậc 2 sẽ ăn thịt, …
Sinh vật phân giải
Gồm vi trùng, nấm, giun đất, … chúng phân bổ ở khắp mọi nơi, trách nhiệm của chúng là phân hủy xác sinh vật chết, chuyển chúng thành các chất dinh dưỡng cho thực vật .
Xem thêm : Các loại rác thải hoạt động và sinh hoạt và cách giải quyết và xử lý
2/ Mối quan hệ giữa các dạng sinh vật trong hệ sinh thái
Sinh vật sản xuất, tiêu thụ và phân giải. Ba dạng sinh vật này có quan hệ dinh dưỡng với nhau theo một quy trình tuần hoàn khép kín .
Cây xanh ( sinh vật sản xuất ) nhờ có chất diệp lục hấp thu nguồn năng lượng mặt trời để tổng hợp chất hữu cơ từ chất vô cơ .
Chất hữu cơ do cây xanh tạo ra trở thành nguồn thức ăn cho các loại động vật hoang dã và vật chất hữu cơ lại liên tục đổi khác thành động vật hoang dã ăn thịt động vật hoang dã .
Cuối cùng, khi chết đi, xác của chúng bị phân giải bởi vi trùng, nấm thành CO2 và nước. Được cây xanh hấp thụ và liên tục vòng tuần hoàn .
3/ Các kiểu hệ sinh thái chủ yếu trên trái đất
Một hệ được gọi là hệ sinh thái hoàn hảo gồm có các thành phần vô sinh và hữu sinh ( sinh vật sản xuất, tiêu thụ và phân giải ). Dựa vào đó mà có vô số các hình thức sinh thái khác nhau và hoàn toàn có thể được chia thành các hệ như sau .
Hệ sinh thái tự nhiên
Đây
là một hệ sinh thái khổng lồ. Nó được thiên nhiên tạo thành bởi tổ hợp các hệ
sinh thái trên cạn và dưới nước.
Rừng cây được thiên nhiên tạo ra
Hệ sinh thái trên cạn
Bao gồm các mô hình như : rừng nhiệt đới gió mùa, sa mạc, hoang mạc, savan đồng cỏ, thảo nguyên, rừng lá rộng ôn đới, rừng lá kim, rừng thông phương Bắc, đồng rêu hàn đới, …
Đất, nước, không khí, nhiệt độ, … đây là thành phần vô sinh hay thiên nhiên và môi trường sống của các loài sinh vật .
Sinh vật sản xuất : các cây gỗ to, vừa, nhỏ, cây leo, .. Sinh vật tiêu thụ : chim, khỉ, trâu, bò, hổ, … Sinh vật phân giải : giun đất, vi trùng, nấm, địa y, ..
Hệ sinh thái dưới nước
Bao gồm nước ngọt ( sông, suối, hồ ) và nước mặn ( rừng ngập mặn, rạn sinh vật biển, biển khơi ) .
Với thiên nhiên và môi trường sống gồm : thảm mục, đất, đá, nước, ánh sáng, ..
Sinh vật sản xuất : tảo, rong, bèo, cây bụi ven bờ, … Sinh vật tiêu thụ : cua, ốc, tôm, ếch, rắn, chim … Sinh vật phân giải : giun, các vi sinh vật .
Ví dụ : Các đầm đầm nước, ao hồ, …
Hệ sinh thái tự tạo
Không chỉ vạn vật thiên nhiên mới tạo nên hệ sinh thái. Ngày nay, con người đã hoàn toàn có thể tự tạo hệ sinh thái cho riêng mình. Dưới sự trấn áp của con người, hệ gồm có những gì lợi thế nhất được lựa chọn cho từng mục tiêu .
Rất phong phú về kích cở, cấu trúc. Điển hình là thành phố, đồng ruộng, hồ nước tự tạo, biển tự tạo, một bể cá cảnh, … cũng hoàn toàn có thể gọi là một hệ sinh thái hoàn hảo .
Hệ sinh thái nhân tạo
Ví dụ:
Những cánh đồng lúa. Con người tạo ra thiên nhiên và môi trường đất, nước, không khí, nhiệt độ, … thêm vào các thành phần hữu sinh như vi sinh vật, lúa nước, cỏ dại, châu chấu, ếch nhái, … Bên cạnh đó, để nâng cao hiệu suất cao hay hiệu suất còn thêm vào phân bón, thực thi diệt trừ cỏ dại, sâu bệnh, …
4/ So sánh giữa hệ sinh thái tự nhiên và nhân tạo
Hệ sinh thái tự nhiên hay tự tạo nhìn chung rất tương đương nhau, đều có tác nhân vô sinh và hữu sinh. Tuy nhiên, hệ sinh thái của tự nhiên luôn chiếm lợi thế về sự phong phú loài, mối quan hệ đối sánh tương quan mật thiết giữa từng thành phần giúp cân đối và giữ cho hệ sinh thái luôn không thay đổi .
Dù là tự nhiên hay tự tạo thì toàn bộ đều đóng một vai trò vô cùng quan trọng và không hề tách rời .
Xem thêm: Rừng phòng hộ là gì ? Chức năng của rừng phòng hộ
Mong rằng với những kiến thức và kỹ năng cơ bản trên, bên cạnh việc tăng trưởng đời sống cá thể, tất cả chúng ta cần phải có nghĩa vụ và trách nhiệm và nỗ lực để bảo vệ môi trường tự nhiên vạn vật thiên nhiên cũng như sự đa dạng sinh học cho Trái Đất ..
Bạn đang đọc bài viết Hệ sinh thái là gì? các kiểu hệ sinh thái trên trái đất hiện nay tại chuyên mục Bạn đang đọc bài viếttại phân mục Môi trường, trên website Thích gì chọn đó
