|
KHÁT VỌNG NÀO CHO TUỔI TRẺ?
Suy ngẫm khi đọc Vội vàng (Xuân Diệu) và Từ ấy (Tố Hữu)
Thạc sĩ Trần Thị Hồng An
Giáo viên trường THPT Trần Quốc Tuấn
Ký ức thì đầy Khát vọng thì vơi !
(Trích Ký ức – Thái Thăng Long)
Câu thơ của anh giúp ta nhận ra khi mải miết theo thời hạn, ta đã đánh rơi dọc đường đời sống. Nếu vật đánh rơi có hình có dạng, còn có cơ may tìm lại giữa bát ngát, nhưng đánh rơi khát vọng của tuổi trẻ từng nung nấu trong trí, trong tâm, đến khi nào thành công xuất sắc mỉm cười với ta. Đứng trước một lớp người người trẻ tuổi trân quý của vương quốc, thầy cô sát cánh cùng khát vọng nào của tuổi trẻ ? Hai mươi tuổi tim đang dào dạt máu Hai mươi tuổi hồn quay trong gió bão Gân đang săn và sớ thịt căng da Đời mặn nồng hứa hẹn biết bao hoa.
(Trích Trăng trối, 11/1940 – Tố Hữu)
Ý thức về sự chiếm hữu thời trẻ tươi đẹp như thế nên những chàng trai như Xuân Diệu, Tố Hữu đã mang khát vọng táo bạo là khát vọng khẳng định chắc chắn sự trưởng thành.
Nếu em đang đi về phía tuổi hai mươi và em đang nghĩ thời gian còn nhiều, cuộc đời còn dài thì em hãy tranh biện với chàng thi sĩ Xuân Diệu. Bài thơ Vội vàng in trong tập thơ đầu tay Thơ thơ xuất bản năm 1938, khi ấy Xuân Diệu 22 tuổi, có đoạn triết luận:
Xuân đương tới nghĩa là xuân đương qua Xuân còn non nghĩa là xuân sẽ già Và xuân hết nghĩa là tôi cũng mất Ông hoàng thơ tình yêu đang đứng giữa mùa xuân mà đã tiếc xuân, vừa tiếc xuân sắc vừa tiếc xuân thì, nghĩa là tiếc ngẩn ngơ quãng tuổi trẻ xanh non, biếc rờn. Thời gian tuyến tính như rút ngắn đời người, chớp mắt bóng câu qua hành lang cửa số. Nhưng những bạn tuổi teen ngày hôm nay khi sống ảo với trào lưu “ Đủ like là làm ”, “ Nước Ta nói là làm ” thì đang đốt cháy thời hạn cuộc sống. Các bạn ngộ nhận khát vọng sống được khẳng định chắc chắn mình với thái độ sống ngông cuồng, mặc kệ. Xuân Diệu hối thúc, giục giã tuổi trẻ sống “ hấp tấp vội vàng ” là vươn tới khát vọng : Ta muốn ôm Cả sự sống mới mở màn mơn mởn Ta muốn riết mây đưa và gió lượn Ta muốn say cánh bướm với tình yêu Ta muốn thâu trong một cái hôn nhiều Và non nước, và cây, và cỏ rạng Cho chếnh choáng mùi hương, cho đã đầy ánh sáng Cho no nê thanh sắc của thời tươi – Hỡi xuân hồng ta muốn cắn vào ngươi !
Cái tôi cá nhân bé nhỏ muốn đứng trên sự tuyệt đỉnh “Tôi muốn tắt nắng đi – Tôi muốn buộc gió lại” đã khiêm nhường lui về để “Ta muốn” dõng dạc gọi đàn. Tuổi trẻ mạnh mẽ đâu cần “câu like”, hãy trao truyền cách sống tận hưởng và tận hiến. Thụ hưởng cuộc sống bằng thời gian và sinh lực mà tuổi trẻ đang nắm giữ chứ đâu phải bằng tiền của đầy trên facebook. Xuân Diệu học cách sống của tiền nhân:
Kho thu phong nguyệt đầy qua nóc Thuyền chở yên hà nặng vạy then
(Trích Thuật hứng, Bài 24 – Nguyễn Trãi)
Trong đoạn thơ Vội vàng hình ảnh sự sống mới bắt đầu mơn mởn rất hữu hình, là mây đưa, gió lượn, cánh bướm, tình yêu, cái hôn, non nước, cây cỏ của một mùa xuân hồng. Xuân Diệu sống thực cùng những hành động ôm, riết, say, thâu và những cảm xúc chếnh choáng, đã đầy, no nê. Thế mà khát vọng vẫn dâng trào, sôi nổi: Hỡi xuân hồng ta muốn cắn vào ngươi ! Yêu say vẻ đẹp đời thường, bình dị, muôn màu của thiên nhiên, đất trời, con người đến mãnh liệt, nồng nàn chỉ có thể là những người có trách nhiệm với chính bản thân. Chẳng phải là người nào từng (đang) mê mẩn, đắm đuối, ngưỡng vọng cảnh tượng cuộc sống tươi đẹp cũng là những người biết phẫn nộ, bất bình, đau xót những cảnh tượng cuộc sống bị xâm hại, xói mòn, xuống cấp. Khát vọng được khẳng định sự trưởng thành của bản thân là định hướng để rèn luyện và nâng cao năng lực sống, tiến đến mục tiêu cuộc sống hạnh phúc, thành công.
Lại xin dẫn một đoạn văn luận về khát vọng : Người thành công xuất sắc tìm thấy động lực từ cảm xúc tuyệt vời về khoảnh khắc tươi tắn hiện lên trong tâm lý khi đạt được ước vọng của mình, nhờ vậy họ luôn có được ý chí và nghị lực để vượt qua mọi khó khăn vất vả, thử thách dù lớn đến đâu. Họ chuẩn bị sẵn sàng trả giá để đổi lấy viễn cảnh tươi đẹp đó. Người không dám trả giá để đổi lấy thành công xuất sắc thì sẽ phải trả cái giá đắt hơn là sẽ chẳng có thời cơ nào để thành công xuất sắc và cam chịu sự tầm thường trong cả cuộc sống. Hãy thổi bùng lên ngọn lửa khát vọng !
(Dẫn theo blogtraitim.info – Sống và khát vọng)
Tuổi mười tám, đôi mươi mang khát vọng khẳng định chắc chắn chính mình là biết sống tận thưởng, sống tận hiến và sẵn sàng chuẩn bị lao vào, tham gia. Khoảnh khắc tươi đẹp hiện lên trong tâm lý khi đạt được ước vọng của mình ở nhà thơ Tố Hữu là khoảnh khắc đứng trước lá Quốc kì xúc động nói lời thề của người cộng sản. Vào mùa hè năm 1938 Tố Hữu vinh dự được kết nạp vào Đảng Cộng sản Đông Dương, khoảng thời gian ngắn “ sang trang ” cuộc sống mãi mãi là dấu ấn trưởng thành không khi nào phai trong ký ức của người người trẻ tuổi : Từ ấy trong tôi bừng nắng hạ Mặt trời chân lí chói qua tim Hồn tôi là một vườn hoa lá Rất đậm hương và rộn tiếng chim.
(Từ ấy)
Tình yêu dành cho lý tưởng của đời mình được diễn đạt bằng hình ảnh của khu vườn đón ánh nắng mùa hạ chói lòa mà hồi sinh, hoa lá nảy nở, hương thơm đậm đà, tiếng chim rộn ràng. Em ngày hôm nay trước ngưỡng tuổi 17, 18 đã xác lập hướng đi cuộc sống chưa ? Em vẫn còn hồn nhiên trong tà áo trắng tới trường, em vẫn đang níu giữ ngày dại khờ trong trang vở bỏ trống chưa ghi bài cô thầy giảng, em khi nào mới đủ nội lực để tự tin lãnh nhận thiên chức như Tố Hữu : Tôi buộc lòng tôi với mọi người Để tình giàn trải khắp muôn nơi Để hồn tôi với bao hồn khổ Gần gũi nhau thêm mạnh khối đời. Nhà thơ đến gần và tự nguyện gắn bó với những tầng lớp lao khổ trong xã hội, tự nguyện thắt chặt ( buộc ) mối quan hệ với nhân dân. Khoan vội nói tới nhận thức chính trị sáng suốt, bản lĩnh chính trị can đảm và mạnh mẽ, tất cả chúng ta cần hiểu rằng để chứng minh và khẳng định mình giữa mọi người, giữa biển người, không hẳn phải đứng cao hơn tất thảy mà phải hòa vào quần chúng “ miệng nói, tay làm, tai lắng nghe ”. Sự lao vào của người trẻ là dũng mãnh rời bỏ cái tôi cá thể để “ hồn tôi với bao hồn khổ – thân mật nhau thêm mạnh khối đời ”. Sự tham gia của người trẻ là kinh khủng tranh đấu vì nhân dân, để lý tưởng sống vị tha trở thành đạo đức ứng xử : Tôi đã là con của vạn nhà Là em của vạn kiếp phôi pha Là anh của vạn đầu em nhỏ
Không áo cơm cù bất cù bơ.
Xuân Diệu và Tố Hữu đều vươn lên tự tôn làm người trong thực trạng quốc gia trải cơn giông bão lịch sử vẻ vang, chịu nhiều đau thương, khổ hạnh. Trong nhận thức của mỗi người về ý nghĩa của sự sống cá thể, họ đều thấy rõ phải đổi khác cách sống ích kỷ hẹp hòi, cảnh sống buồn tênh nhạt vị, để sống thật can đảm và mạnh mẽ, sống có nghĩa vụ và trách nhiệm về giá trị của thân phận. Đừng buông bỏ tuổi trẻ vì mặc cảm và mặc định thân phận. Tuổi trẻ có một vòng tay thật rộng, có một trái tim thật nồng, có một khối óc thật sáng. Hãy không nguôi nỗi khát vọng tỏa sáng, hãy dám nghĩ dám làm, nghĩ được làm được những điều thật chân chính. Có khát vọng để mình yêu thương người, đáng tin cậy người, chung sức với hội đồng lan tỏa những hành vi đẹp và nhân văn. Tuy Hòa, ngày 20/11/2016 |
