( Last Updated On : 21/08/2021 by Lytuong. net )
Thế giới sinh vật rất đa dạng biểu hiện ở các loài và các cấp độ tổ chức từ thấp lên cao. Sự sống có cấu tạo vật chất phức tạp, thu nhận và biến đổi năng lượng tinh vi, chứa và truyền đạt thông tin di truyền cùng nhiều biểu hiện như sự tăng trưởng, vận động, trao đổi chất, sinh sản, thích nghi, tiến hóa và các mối quan hệ với môi trường…Do đó trước tiên chúng ta tìm hiểu các đặc tính và biểu hiện của sự sống.
I. Sự phong phú và thống nhất của sự sống .
1. Sự phong phú .
Quanh ta có rất nhiều sinh vật : cây xanh, tôm, cá, ếch nhái, rắn, chim thú … và những vi sinh vật. Có khoảng chừng hơn hai triệu loài sinh vật trên toàn cầu mà con người chỉ là một trong số đó .
– Mỗi loài sinh vật có những đặc tính riêng của nó về bên ngoài, bên trong và những bộc lộ sống đặc trưng. Như hình dáng, kích cỡ, sắc tố, tuổi thọ … những loài khác nhau .
Ví dụ : vi trùng Escherichia coli ( E. coli ) có kích cỡ 1-2 micromet và mỗi thế hệ chỉ dài 20 phút, trong khi đó nhiều cây cổ thụ cao trên 50-60 m hoàn toàn có thể sống nghìn năm .
Một nét đặc trưng nữa của quốc tế sinh vật là sự sống được bộc lộ ở nhiều mức độ tổ chức triển khai từ thấp đến cao nhất ( từ phân tử cho đến hàng loạt sinh quyển trên hành tinh tất cả chúng ta ). Có thể kể những mức tổ chức triển khai hầu hết như sau :
- Các đại phân tử sinh học,
- Tế bào – đơn vị cơ sở của sự sống,
- Cá thể – đơn vị của sự tồn tại độc lập của một sinh vật,
- Quần thể – đơn vị cơ sở của tiến hóa, gồm nhiều cá thể của một loài,
- Loài – đơn vị căn bản của tiến hóa và phân loại,
- Quần xã – sự cùng tồn tại của nhiều loài sinh vật với nhau trên một vùng nhất định,
- Hệ sinh môi (ecosystems) – đơn vị căn bản của sinh môi,
- Sinh quyển – sự sống trên hành tinh chúng
Trong mỗi mức tổ chức triển khai còn hoàn toàn có thể chia nhỏ như khung hình gồm những mô, những cơ quan và những hệ cơ quan. Các thành phần của mỗi mức tổ chức triển khai tương quan với nhau thành một khối thống nhất kể cả sinh quyển. Sự phong phú những loài là hiệu quả của quy trình tiến hóa vĩnh viễn .
2. Sự thống nhất .
Sự thống nhất của sự sống chỉ được biết qua những nghiên cứu và phân tích khoa học. Sự thống nhất biểu lộ ở mạng lưới hệ thống phân loại và sự giống nhau ở những cấu trúc và chính sách vi mô .
Dựa vào những đặc thù hình thái giống nhau hoàn toàn có thể xếp những sinh vật vào những nhóm nhất định gọi là nhóm phân loại. Nhóm phân loại lớn nhất được gọi là giới – giới động vật hoang dã – giới thực vật, ngày này còn có thêm giới nấm. Mỗi giới được chia nhỏ dần : giới → giới phụ → lớp → bộ → họ → giống → loài .
Tất cả những loài sinh vật đều hoàn toàn có thể xếp theo mạng lưới hệ thống phân loại này. Đây là vật chứng về sự tiến hóa của sinh giới từ tổ tiên chung bắt đầu – tiến hóa từ thấp lên cao .
Sự thống nhất bộc lộ ở những thành phần cấu trúc nên mỗi khung hình. Thành phần hóa học của những sinh vật giống nhau từ những nguyên tố tham gia chất sống đến bốn nhóm chất hữu cơ : glucid, lipid, protein và acid nucleic .
Tất cả những sinh vật đều có cấu trúc tế bào. Tế bào có biểu lộ khá đầy đủ những đặc thù đặc trưng của sự sống – nó là đơn vị chức năng cơ sở của sự sống .
II. Các đặc thù đặc trưng cho sự sống .
Sự sống là một dạng hoạt động giải trí vật chất phức tạp hơn nhiều và cao hơn hẳn so với quy trình vật lý và hóa học trong tự nhiên. Nó có những đặc thù đặc trưng giống nhau ở mọi loài .
1. Vật chất : cấu trúc phức tạp và tổ chức triển khai tinh
Các sinh vật cũng được tạo nên từ những nguyên tố vốn có trong tự nhiên, nhưng cấu trúc bên trong rất phức tạp và chứa vô số những hợp chất hóa học rất phong phú .
Ví dụ : Vi khuẩn Escherichia coli ( E-coli ) – sinh vật đơn bào với size ( 1-2 micromet, nặng 2.10 – 6 mg chứa khoảng chừng 40 tỉ phân tử nước, 5000 loại những hợp chất hữu cơ khác nhau, có khoảng chừng 3000 loại protein. Nếu tính ở người thì số loại protein khác nhau không phải là 3000 mà là 5 triệu loại khác nhau mà không có loại nào giống của E. coli mặc dầu có 1 số ít hoạt động giải trí giống nhau. Thậm chí giữa hai người khác nhau protein cũng không giống nhau nên dễ xảy ra hiện tượng kỳ lạ không dung hợp khi lấy mô của người này ghép cho người khác. Mỗi sinh vật có bộ protein và acid nucleic riêng không liên quan gì đến nhau cho mình .
Các chất phức tạp trong khung hình sống hình thành nên những cấu trúc phức tạp thực thi 1 số ít công dụng nhất định. Không những những cấu trúc như màng, nhân tế bào … mà cả từng loại đại phân tử cũng có vai trò nhất định. Ví dụ bệnh thiếu máu hồng cầu liềm được gọi là “ bệnh phân tử ” .
2. Năng lượng : Sự chuyển hóa phức tạp .
Đặc điểm của sự sống là thu nhận nguồn năng lượng từ môi trường tự nhiên bên ngoài và đổi khác nó để thiết kế xây dựng và duy trì tổ chức triển khai phức tạp đặc trưng cho sự sống .
Một số những sinh vật lấy những chất đơn thuần nhất như CO2, N2, H2O làm nguyên vật liệu và ánh sáng mặt trời làm nguồn nguồn năng lượng. Năng lượng tử của ánh sáng được chuyển thành nguồn năng lượng hóa học trong những chất hữu cơ của cây xanh, từ đó lưu chuyển sang những sinh vật khác .
Sự chuyển hóa vật chất và nguồn năng lượng trong tế bào diễn ra phức tạp, nhiều phản ứng xảy ra đồng thời, nhạy bén, đúng chuẩn, hiệu suất cao cao và được điều hòa hài hòa và hợp lý .
Vật chất vô sinh không có năng lực sử dụng nguồn năng lượng bên ngoài để duy trì cấu trúc bản thân nó như những sinh vật. Ngược lại vật chất vô sinh khi hấp thụ nguồn năng lượng bên ngoài như ánh sáng, nhiệt nó chuyển sang trạng thái hỗn loạn hơn và ngay sau đó tỏa ra xung quanh .
Tóm lại tế bào là một mạng lưới hệ thống hở không cân đối, nó lấy nguồn năng lượng từ bên ngoài vào, sử dụng vật chất và nguồn năng lượng với hiệu suất cao cao hơn hẳn so với phần nhiều máy móc mà con người sản xuất ra. Về mặt nguồn năng lượng, tế bào cũng tuân theo quy luật nhiệt động học II : nó thu nhận vật chất và nguồn năng lượng để duy trì tổ chức triển khai cao của nó .
3. tin tức : không thay đổi, đúng mực và liên tục .
Chứa và truyền đạt thông tin là đặc thù tuyệt diệu nhất của quốc tế sinh vật, đạt mức tăng trưởng cao hơn hẳn ở giới vô sinh. không có ở những chất vô sinh nếu thiếu sự sản xuất của con người, nó tương quan đến những quy trình sống đa phần như sinh sản, tăng trưởng, tiến hóa và những phản ứng thích nghi .
tin tức được hiểu là năng lực của sinh vật cảm nhận trạng thái bên trong của mạng lưới hệ thống và những tác động ảnh hưởng lên nó từ thiên nhiên và môi trường ngoài, bảo tồn, giải quyết và xử lý và truyền đạt. Cấu trúc của thông tin xác lập trạng thái nội tại của mạng lưới hệ thống. Trong những tế bào sống thông tin có hai dạng đa phần : thông tin di truyền và thông tin thích nghi .
– tin tức di truyền :
Nhờ có thông tin, tế bào có năng lực tự sinh sản tạo ra thế hệ con giống hệt cha mẹ. Sự sinh sản gắn liền với tính di truyền được biểu lộ rõ qua nhiều thế hệ. Thế hệ trước truyền cho thế hệ sau không phải những tính trạng mà truyền chương trình tăng trưởng của mỗi loài sinh vật được gọi là thông tin di truyền. Thông tin di truyền được mã hóa dưới dạng trình tự thẳng của 4 loại nucleotid rồi hiện thực hóa ra dạng cấu trúc những phân tử protein và những cấu trúc tế bào .
tin tức di truyền được hiện thực hóa ở thế hệ sau trong quy trình tăng trưởng thành viên. Mỗi sinh vật trong quy trình lớn lên đều lặp lại đúng chuẩn những tiến trình tăng trưởng như của cha mẹ. Bộ máy di truyền chi phối mọi bộc lộ sống : tái tạo những cấu trúc phức tạp, điều hòa việc triển khai hàng loạt chuỗi phản ứng hóa học phức tạp giúp khung hình phản ứng và thích nghi với thiên nhiên và môi trường .
tin tức di truyền được truyền đạt cho nhiều thế hệ tiếp nối đuôi nhau với sự không thay đổi cao nhờ những chính sách sao chép đúng mực và phân loại đều cho những tế bào con. Cá thể sinh vật đến khi nào đó sẽ chết, nhưng thông tin không chết, lại được truyền cho thế hệ sau và hoàn toàn có thể biến hóa tiến hóa .
Nhờ sự nối tiếp di truyền mà sự sống từ khi xuất hiện cho đến nay là một dòng liên tục và tất cả các sinh vật trên quả đất đều có quan hệ họ hàng với nhau, bắt nguồn từ tổ tiên chung ban đầu.
– tin tức thích nghi
tin tức thích nghi lúc đầu Open ở đời sống thành viên, tạo lợi thế trong đấu tranh sống sót nên được tinh lọc tự nhiên giữ lại và ghi thêm vào thông tin di truyền của sinh vật, nó cũng chịu sự chi phối của bộ gen và được lưu truyền. Ví dụ : Ánh sáng ở đom đóm, những chất dẫn dụ của côn trùng nhỏ, âm thanh của chim kêu … thực vât cũng có thông tin thích nghi nhưng chậm hơn : rể tăng trưởng mạnh phía có nhiều phân, cây nghiêng ra ánh sáng …
Bộ gen của những sinh vật tiến hóa cao hơn vẫn còn mang nhiều thông tin di truyền của tổ tiên. Điều này biểu lộ rõ ở sự tái diễn những tiến trình của tổ tiên trong sự pháy triển phôi của những sinh vật bậc cao. tiến hóa thích nghi đã tạo nên sự phong phú những sinh vật như thời nay từ một tổ tiên khởi đầu. Có lẽ những chính sách thu nhận thông tin để phản ứng lại với thiên nhiên và môi trường sống chung quanh là quan trọng nhất trong tiến hóa .
Tóm lại, sự sống là một dạng hoạt động giải trí vật chất phức tạp trên cơ sở tương tác đồng thời của 3 yếu tố vật chất, nguồn năng lượng và thông tin .
III. Các bộc lộ của sự sống .
Trên cơ sở hoạt động giải trí tích hợp của vật chất, nguồn năng lượng và thông tin, sự sống
có nhiều bộc lộ đặc trưng khác hẳn giới vô sinh .
1. Trao đổi chất .
Để sống sót những tế bào phải triển khai liên tục hàng loạt phản ứng hóa học để phân hủy chất dinh dưỡng cung ứng nguồn năng lượng và vật tư cho những quy trình sinh tổng hợp và những quy trình sống khác như tăng trưởng, hoạt động, sinh sản … Toàn bộ những hoạt động hóa học của khung hình sinh vật được gọi là trao đổi chất ( metabolism ). Khi sự trao đổi chất dừng thì khung hình sinh vật sẽ chết .
2. Sự nội cân đối .
Quá trình trao đổi chất tuy phức tạp, nhưng được điều hòa hài hòa và hợp lý để duy trì những hoạt động giải trí bên trong tế bào ở mức cân đối và không thay đổi ở một trạng thái nhất định. Ví dụ, nhiệt độ khung hình người thông thường luôn được duy trì ở 37 oC dù thời tiết có biến hóa. Xu hướng những khung hình sinh vật tự duy trì thiên nhiên và môi trường bên trong không thay đổi gọi là sự nội cân đối ( homeostasis ) và được thực thi do những chính sách nội cân đối. Sinh vật ở mức tăng trưởng càng cao, những chính sách điều hòa càng phức tạp .
3. Sự tăng trưởng ( growth ) .
Sự tăng trưởng ( growth ) là sự tăng khối lượng chất sống của mỗi khung hình sinh vật. Nó gồm có sự tăng size của từng tế bào và tăng số lượng tế bào tạo nên khung hình. Sự tăng trưởng của tế bào khác nhiều về cơ bản so với sự lớn lên của tinh thể trong dung dịch muối. Khi tăng trưởng diễn ra, từng phần của tế bào hay khung hình vẫn hoạt động giải trí thông thường .
Một số sinh vật như hầu hết thực vật có thời hạn tăng trưởng lê dài rất lâu như những cây cổ thụ nghìn năm. Hầu hết động vật hoang dã có số lượng giới hạn tăng trưởng nhất định, size đạt tối đa lúc sinh vật trưởng thành .
4. Sự hoạt động .
Sự hoạt động dễ thấy ở những động vật hoang dã như những động tác leo, trèo, đi lại … Sự hoạt động ở thực vật chậm và khó nhận thấy như dòng chất trong tế bào lá. Các vi sinh vật hoạt động nhờ những lông nhỏ hay giả túc như ở amip .
5. Sự đáp lại .
Là sự đáp lại những kích thích khác nhau từ thiên nhiên và môi trường bên ngoài. Các động vật hoang dã có những phản ứng nhất định như đổi khác sắc tố, nhiệt độ, tập tính sống … Con mắt người là một cơ quan rất phức tạp thu nhận nhạy bén, đúng chuẩn những kích thích ánh sáng truyền cho hệ thần kinh để có phản ứng đáp lại
Các thực vật cũng có nhiều phản ứng tuy chậm và khó nhận thấy hơn như cây xanh mọc hướng về ánh sáng, cây mắc cỡ rũ lá khibị chạm, cây bắt ruồi đậy nắp lại khi con vật đã chui vào …
6. Sự sinh sản .
Biểu hiện này của sự sống dễ nhận thấy ở tổng thể những loài sinh vật. “ Sinh vật sinh ra sinh vật ” và “ tế bào sinh ra tế bào ”. Các sinh vật nhỏ bé như những vi trùng lại có vận tốc sinh sản nhanh .
Có hai kiểu sinh sản : vô tính và hữu tính. Sự sinh sản hữu tính sinh ra muộn hơn, nhưng nó tạo nên sự phong phú lớn làm tăng nhanh vận tốc tiến hóa của sinh giới .
7. Sự thích nghi .
Là năng lực khung hình thích ứng với thiên nhiên và môi trường sống – nhằm mục đích giúp những sinh vật sống sót trong quốc tế vật chất luôn dịch chuyển – nó làm tăng năng lực sống còn của những sinh vật trong thiên nhiên và môi trường đặc biệt quan trọng. Các khung hình thích nghi là hiệu quả của quy trình tiến hóa lâu dài hơn .
3.5 / 5 – ( 2 bầu chọn )
