Xu hướng chọn nghề của giới trẻ trước những biến đổi của xã hội
Đại dịch Covid-19 vẫn đang diễn biến phức tạp, dự báo sẽ có nhiều thay đổi về thị trường lao động trong tương lai. Vì vậy, với những học sinh THPT hoặc THCS khi đứng trước ngưỡng cửa của tương lai, việc chọn theo học ngành, nghề nào vừa phù hợp với năng lực, sở thích, vừa bắt kịp xu hướng thời đại là câu hỏi lớn. Bên cạnh sở thích cá nhân, gia đình, nhà trường và xã hội cũng đóng vai trò quan trọng giúp các bạn trẻ định hướng con đường tương lai của bản thân.
Bạn Nguyễn Hoàng Diệu Linh ( học viên Trường trung học phổ thông Nguyễn Tất Thành, cơ sở Hà Nam ) san sẻ : Biết bản thân yếu những môn khối tự nhiên nên từ khi học cấp 2, em đã lựa chọn học ban xã hội. Tuy nhiên, với khối xã hội khá khó để chọn ngành nghề, trường học vừa bảo vệ chất lượng, vừa tương thích với xu hướng xã hội. Bố mẹ đã cho em rất nhiều lời khuyên, mái ấm gia đình không có người làm trong ngành luật hoặc cơ quan nhà nước, khá khó để em hoàn toàn có thể san sẻ những va vấp trong việc làm tương lai. Sau thời hạn tâm lý, em quyết định hành động theo ngành báo chí truyền thông, tiếp thị quảng cáo. Ban đầu cha mẹ em phản đối rất nhiều, vì cho rằng đây là ngành không tương thích với phái nữ, khó khăn vất vả, cần đi lại nhiều, luôn tiếp xúc với mặt “ xấu đi ” của xã hội. Em đã mất rất nhiều thời hạn để lý giải cho cha mẹ hiểu ngành báo chí truyền thông truyền thông online hiện tại rất rộng mở, không riêng gì gói gọn là phóng viên báo chí chuyên đi săn tin, bài như trước. Thêm vào đó, trong thời hạn học ĐH, chỉ cần trau dồi thêm vốn ngoại ngữ, tương lai xin việc sẽ thuận tiện hơn. Thật may cha mẹ đã hiểu và ủng hộ lựa chọn của em .
Lớp học điện dân dụng tại Trường Cao đẳng Nghề Hà Nam (ảnh chụp trước 27/4/2021).
Không như Diệu Linh, bạn Nguyễn Thế Định (Phường Trần Hưng Đạo, TP Phủ Lý), hiện là sinh viên năm 2 Học viện Tài chính phải theo học ngành nghề do bố mẹ định sẵn. Bạn Định cho biết: Dù học ngành ngân hàng theo ý muốn của bố mẹ, nhưng vì không thấy hứng thú nên em cảm thấy rất chán, việc học gần như chỉ hoàn thành nhiệm vụ. Sau một thời gian điều chỉnh tâm trạng, em cảm thấy không thể lãng phí 4 năm học đại học, vì vậy, bên cạnh hoàn thành chương trình học ở trường, em đăng ký học thêm ngành công nghệ viễn thông đúng với sở thích và năng lực của bản thân. Định hướng công việc tương lai của em cũng theo ngành học thêm hiện tại, với kiến thức trên ghế nhà trường là phụ trợ.
“ Cha mẹ khuynh hướng nghề nghiệp cho con trẻ là điều thiết yếu, nhưng không hề ép những bạn trẻ theo kế hoạch và mong ước của bản thân cha mẹ ” – cô giáo Nguyễn Thị Bích Hằng, Phó Hiệu trưởng Trường trung học phổ thông chuyên Biên Hòa đánh giá và nhận định. Bên cạnh đó, học viên muốn lựa chọn đúng nghề thì trước hết phải hiểu được bản thân mình, tránh thực trạng “ ngày hôm nay chọn nghề này, mai chọn nghề khác ”, chọn theo tâm lý số đông. Bởi chọn nghề không đơn thuần là đưa ra quyết định hành động ở một thời gian, mà nó là cả quy trình dài nghiên cứu và điều tra, suy ngẫm về ngành mình sẽ chọn, sẽ học và sẽ gắn bó trong tương lai. Bản thân những em học viên phải biết mình thích gì, năng lượng đến đâu, thuận tiện và khó khăn vất vả khi chọn ngành nghề đó … Cha mẹ, nhà trường chỉ là người xu thế và cần đồng cảm quy trình tăng trưởng tâm sinh lí, cần phải biết con trẻ mình muốn gì, năng lượng tới đâu, từ đó hướng dẫn và tư vấn nghề nghiệp cho những bạn trẻ. Như vậy, muốn lựa chọn nghề nghiệp tương thích cần dựa trên những yếu tố chính là nhu yếu xã hội và năng lượng, năng lực đa dạng hóa kiến thức và kỹ năng của học viên .
Trong thời đại công nghệ số, nhất là khi đại dịch Covid-19 vẫn chưa có dấu hiệu lắng xuống, một số ngành nghề mới đang vươn lên và được xem là xu hướng mới, mang lại nhiều cơ hội cho các bạn trẻ lựa chọn. Những ngành nghề từng “hot” vì mang tính ổn định như sư phạm, ngân hàng, quản trị kinh doanh… đã giảm nhiệt. Trong mùa tuyển sinh năm nay, xuất hiện nhiều ngành học mới là logistic, trí tuệ nhân tạo, thiết kế đồ họa, phần mềm, Digital Marketing (quảng cáo thương hiệu đa nền tảng) được giới trẻ ưa chuộng. Môi trường làm việc cũng linh hoạt hơn, nhất là khi đại dịch xảy ra, nhiều người có xu hướng tìm kiếm ngành nghề, công việc có thể làm việc từ xa thay vì đến công ty.
Đồng thời, đại học cũng không phải là con đường duy nhất. Thầy giáo Vũ Hữu Ý, Hiệu trưởng Trường Cao đẳng Nghề Hà Nam cho rằng: Nghề, xu hướng là những nghề được nhiều công ty tuyển dụng với mức lương cao, có cơ hội học tập và thăng tiến. Trong đó, TOP những ngành nghề được xem là xu hướng ở thời điểm hiện tại và phát triển bền vững trong tương lai có thể kể đến ngành công nghệ thông tin, công nghệ ô tô, điện tử viễn thông, ngoại ngữ… Nhiều bạn học sinh trăn trở, sức học bình thường thì biết chọn nghề gì? Nhưng thực tế cho thấy, việc chọn một trường đại học, cao đẳng hiện nay để nộp hồ sơ không quá khó, hầu như sức học nào cũng có trường phù hợp, vấn đề là phải chọn được trường chất lượng, tỷ lệ sinh viên tốt nghiệp có việc làm cao.
Lựa chọn học trường nghề, một số ít bạn san sẻ : Bên cạnh sở trường thích nghi, năng lượng, nhu yếu lao động hiện nay, cũng phải dựa vào điều kiện kèm theo kinh tế tài chính của mái ấm gia đình. Lựa chọn học nghề vì thời hạn học ngắn hơn, nhưng vẫn tập trung chuyên sâu dạy những môn chuyên ngành rất tốt, tiếp tục được thực hành thực tế trên máy móc, thời cơ việc làm sau tốt nghiệp cao bởi phần đông những trường cao đẳng nghề đều link với những công ty tại địa phương. Chỉ cần đạt đủ kỹ năng và kiến thức theo nhu yếu, sinh viên hoàn toàn có thể thao tác ngay sau khi ra trường. Ngoài ra, điều kiện kèm theo để học lên cao hơn hoặc học thêm chuyên ngành khác cũng rất thuận tiện, giúp những người đã đi làm trau dồi thêm kiến thức và kỹ năng và thêm thời cơ thăng quan tiến chức trong việc làm .
Vấn đề chọn nghề, chọn trường luôn là yếu tố nóng trước mỗi mùa tuyển sinh. Ngoài việc chớp lấy được xu hướng nghề nghiệp trước những dịch chuyển xã hội, yên cầu những bạn trẻ cần góp vốn đầu tư nhiều kỹ năng và kiến thức, nhiệt huyết, tránh chạy theo thị hiếu. Quan trọng nhất là phải xác lập được sở trường thích nghi, năng lượng của mình, dựa trên tư vấn của mái ấm gia đình, nhà trường để chọn ngành nghề và bậc học tương thích .
Thanh Vân
