Trách nhiệm vật chất trong quan hệ lao động là gì ? Nội dung và ví dụ về trách nhiệm vật chất trong quan hệ lao động ? Đặc điểm của trách nhiệm vật chất trong quan hệ lao động ? Căn cứ vận dụng trách nhiệm vật chất ?
Hiện nay như tất cả chúng ta thấy khái niệm quan hệ lao động đã rất quen thuộc với tất cả chúng ta, quan hệ này gồm bên sử dụng lao động và bên lao động, theo đó trong hợp đồng lao động có quyền và nghĩa vụ và trách nhiệm của cả hai bên, trong đó tất cả chúng ta phải kể đến những lao lý để người lao động có thê thực thi trách nhiệm của mình khi có vi phạm đó là trach nhiệm vật chất.
1. Trách nhiệm vật chất trong quan hệ lao động là gì?
Khi nhắc tới trách nhiệm vật chất chúng ta thường hiểu đây là trách nhiệm bồi thường của người lao động khi làm thiệt hại về tài sản do hành vi vi phạm kỷ luật lao động hoặc thiếu tinh thần trách nhiệm trong quá trình thực hiện nghĩa vụ lao động đã gây ra theo quy định của pháp luật Lao động. Theo đó, chỉ áp dụng trách nhiệm vật chất đối với đối tượng người lao động, việc này không chỉ nhằm đảm bải quyền sở hữu của người sử dụng lao động mà còn góp phần vào việc đảm bảo và tăng cường kỉ luật trong các đơn vị sử dụng lao động.Ngoài ra việc này còn giúp nâng cao ý thức bảo quản cơ sở vật chất, trang thiết bị trong quá trình công tác của người lao động, buộc người lao động phải tuân thủ các quy định về kỉ luật lao động mà người sử dụng lao động đã đề ra từ trước đó.
Tuy nhiên trên trong thực tiễn thì không phải toàn bộ những vương quốc đều có pháp luật lao lý về trách nhiệm vật chất trong nghành lao động. Nguyên nhân dẫn đến trách nhiệm vật chất là do người lao động mắc những lỗi về làm mất dụng cụ, thiết bị, những gia tài khác do doanh nghiệp giao ; hoặc tiêu tốn vật tư quá định mức được cho phép. Theo đó nên tất cả chúng ta cầ quan tâm về những nguyên tắc vận dụng của trách nhiệm vật chất là phải địa thế căn cứ vào lỗi, mức độ gây thiệt hại trên trong thực tiễn và những thực trạng khách quan khác của người lao động, do đó dẫn đến những hình thức bồi thường khác nhau. Từ những nghiên cứu và phân tích như trên tất cả chúng ta hiểu rằng trách nhiệm vật chất của người lao động là trách nhiệm phải bồi thường những thiệt hại về gia tài do hành vi vi phạm kỷ luật lao động hoặc thiếu niềm tin trách nhiệm trong khi triển khai nghĩa vụ và trách nhiệm lao động đã gây ra cho doanh nghiệp nào đó hoặc bên sử dụng lao động nói chung.
2. Nội dung và ví dụ về trách nhiệm vật chất trong quan hệ lao động:
Trách nhiệm vật chất trong quan hệ lao động đa phần có hai trường hợp : + Làm mất dụng cụ, thiết bị, làm mất những gia tài khác do doanh nghiệp giao ; hoặc tiêu tốn vật tư quá định mức được cho phép. + Làm hư hỏng dụng cụ, thiết bị hoặc có hành vi khác gây thiệt hại cho gia tài của doanh nghiệp. Từ đó tất cả chúng ta hoàn toàn có thể nhìn nhận về trách nhiệm vật chất trong quan hệ lao động, ta thấy pháp luật “ người lao động làm hư hỏng dụng cụ, thiết bị hoặc có hành vi khác gây thiệt hại cho gia tài của doanh nghiệp thì phải bồi thường theo lao lý của pháp lý về thiệt hại đã gây ra ” thì thực ra là trách nhiệm dân sự. Bên cạnh đó, điểm độc lạ của trách nhiệm vật chất trong quan hệ lao động với trách nhiệm dân sự là nếu gây thiệt hại không nghiêm trọng do sơ suất thì phải bồi thường nhiều nhất ba tháng lương. Quy định này tương thích với đặc tính của pháp lý lao động, thực ra là một dạng của trách nhiệm vật chất hạn chế. Ở nhiều nước khác, với lập luận người lao động do không có gia tài nên trong trường hợp này thì không phải bồi thường, nhưng lại hoàn toàn có thể bị sa thải. Việc bồi thường không quá ba tháng lương vừa tăng cường niềm tin trách nhiệm của người lao động, vừa bảo vệ được chỗ thao tác của người lao động. Đối với người sử dụng lao động cũng bù đắp được một phần thiệt hại và giữ được quan hệ sử dụng lao động không thay đổi. Trường hợp không phải do sơ suất, thiệt hại nghiêm trọng thì việc bồi thường đã theo trách nhiệm dân sự.
3. Đặc điểm của trách nhiệm vật chất trong quan hệ lao động:
Trách nhiệm vật chất có những đặc điểm khác biệt với những trách nhiệm khác như trách nhiệm bồi thường thiệt hại, trách nhiệm thực hiện công việc, đó cũng chính là cơ sở để phân biệt trách nhiệm vật chất với các trách nhiệm khác:
Thứ nhất, trách nhiệm vật chất trong luật lao động chỉ vận dụng so với một bên của quan hệ lao động, đó là người lao động làm công ăn lương theo hợp đồng lao động. Đây là trách nhiệm mà người lao động phải chịu so với người sử dụng lao động khi có hành vi gây ra thiệt hại, là sự ràng buộc để người lao động nghiêm chỉnh chấp hành tráng lệ kỷ luật trong khi thao tác Thứ hai, trách nhiệm vật chất chỉ phát sinh khi trong khi người lao động triển khai quyền và nghĩa vụ và trách nhiệm lao động. Đối với trách nhiệm vật chất thì người sử dụng chỉ được vận dụng so với người lao động khi trách nhiệm đó xảy ra khi người lao động đang triển khai quyền và nghĩa vụ và trách nhiệm lao động gây ra thiệt hại Thứ ba, gia tài bị thiệt hại phải thuộc quyền quản trị, sử dụng, dữ gìn và bảo vệ, lưu giữ hoặc chế biến của người sử dụng lao động. Để truy cứu trách nhiệm vật chất so với người lao động thì người sử dụng lao động phải chứng tỏ được thiệt hại xảy ra so với gia tài thuộc khoanh vùng phạm vi của mình có quyền Thứ tư, trách nhiệm vật chất do người sử dụng lao động vận dụng cho người lao động. Chủ thể được vận dụng trách nhiệm này đó chính là người sử dụng lao động, vì người sử dụng lao động là người đang bị xâm phạm về quyền và quyền lợi tương quan nên người sử dụng lao động có quyền vận dụng chế tài này để bảo vệ quyền hạn của mình
4. Căn cứ vận dụng trách nhiệm vật chất :
Căn cứ vận dụng trách nhiệm vật chất là những điều kiện kèm theo cần và đủ để người sử dụng lao động quy trách nhiệm vật chất so với người lao động gây thiệt hại. Việc vận dụng trách nhiệm vật chất chỉ được thực thi khi có những địa thế căn cứ sau đây :
4.1. Có hành vi vi phạm kỷ luật lao động :
Hành vi vi phạm kỷ luật lao động là hành vi không hoàn thành xong nghĩa vụ và trách nhiệm được giao hoặc triển khai sai những nghĩa vụ và trách nhiệm đó và như vậy là vi phạm những pháp luật của pháp lý và nội quy lao động. Hành vi vi phạm kỷ luật lao động còn được hiểu ở góc nhìn là người lao động không có trách nhiệm vừa đủ trong việc thực thi quyền và nghĩa vụ và trách nhiệm lao động của mình dẫn đến thiệt hại về gia tài của người sử dụng lao động.
4.2. Có thiệt hại về gia tài cho người sử dụng lao động :
Thiệt hại là sự giảm bớt số lượng hoặc giá trị của gia tài của người sử dụng lao động. Xác định địa thế căn cứ này là việc tìm ra gia tài bị thiệt hại là gia tài gì, gia tài đó bị hư hỏng hay bị mất, số lượng và giá trị của sự thiệt hại là bao nhiêu.
4.3. Có quan hệ nhân quả giữa hành vi vi phạm và thiệt hại tài sản:
Xác định quan hệ nhân quả này là quá trình chứng minh rằng sự thiệt hại tài sản của người sử dụng lao động là do hành vi vi phạm kỷ luật lao động của người lao động gây ra và sự thiệt hại là kết quả tất yếu của sự vi phạm đó. Nếu giữa hành vi vi phạm kỷ luật lao động và thiệt hại tài sản xảy ra không có mối quan hệ nhân quả này thì người vi phạm không phải bồi thường.
4.4. Có lỗi :
Xác định lỗi của người vi phạm là một bước quan trọng để xác lập trách nhiệm vật chất. Trong trách nhiệm vật chất, lỗi là thái độ tâm ý của người có hành vi vi phạm kỷ luật lao động gây thiệt hại đến gia tài của người sử dụng lao động. Nếu có lỗi, người gây thiệt hại mới phải bồi thường ; không có lỗi mặc dầu có vừa đủ 3 địa thế căn cứ trên thì cũng vẫn không đủ điều kiện kèm theo để vận dụng chính sách trách nhiệm vật chất. Ví dụ như trường hợp người lao động có làm thiệt hại đến gia tài của người sử dụng lao động nhưng do tác động ảnh hưởng của những điều kiện kèm theo khách quan không hề lường trước được hoặc vượt quá mức khắc phục của họ thì họ không có lỗi và không chịu trách nhiệm vật chất. Trong trường hợp có nhiều người có lỗi cùng gây ra một thiệt hại thì phải địa thế căn cứ vào nghĩa vụ và trách nhiệm lao động đơn cử của từng người và những điều kiện kèm theo đơn cử của họ để xác lập mức độ lỗi của cá thể mỗi người một cách đúng chuẩn. Lỗi có 2 loại, lỗi cố ý và vô ý, tuy nhiên trách nhiệm vật chất chỉ vận dụng với lỗi vô ý, không vận dụng với lỗi cố ý vì vi phạm theo lỗi cố ý sẽ bị truy cứu trách nhiệm hình sự.
