Một phần của tài liệu BÀI GIẢNG CHI TIẾT HỆ THỐNG PHÁP LUẬT NHÀ NƯỚC PDFchức, cá thể nhất định có đủ điều kiện kèm theo. Tuy nhiên, trong quy trình triển khai chúng một số ít quyền và nghĩa vụ và trách nhiệm hoàn toàn có thể chuyển giao cho chủ thể khác ví dụ : quyền đòi nợ, quyền tác giả so với tác phẩm …
III/ CÁC CĂN CỨ LÀM PHÁT SINH, THAY ĐỔI, CHẤM DỨT QUAN HỆ PHÁP LUẬT
PHÁP LUẬT
Quan hệ pháp luật phát sinh, thay đổi, chấm dứt dưới tác động của ba điều kiện: Quy
phạm pháp luật, năng lực chủ thể và sự kiện pháp lý.
Quy phạm pháp luật ảnh hưởng tác động tới những quan hệ xã hội nhất định và biến chúng thành những quan hệ pháp luật. Quan hệ pháp luật cũng không hề phát sinh nếu không có những chủ thể có năng lượng chủ thể. Như vậy, quy phạm pháp luật và năng lượng chủ thể là hai điều kiện kèm theo chung làm phát sinh, đổi khác, chấm hết quan hệ pháp luật. Tuy nhiên, quy phạm pháp luật chỉ hoàn toàn có thể làm phát sinh quan hệ pháp luật giữa những chủ thể nếu gắn liền với những sự kiện pháp lý .
1. Khái niệm sự kiện pháp lý
Sự kiện pháp lý là những sự kiện thực tế mà sự xuất hiện hay mất đi của chúng được
pháp luật gắn với việc hình thành, thay đổi hay chấm dứt quan hệ pháp luật.
Ví dụ : Sự kiện một người chết hoàn toàn có thể làm phát sinh quan hệ về thừa kế, chấm hết quan hệ hôn nhân gia đình, nuôi dưỡng, huyến thống …
Sự kiện pháp lý được coi là cầu nối giữa quy phạm pháp luật và quan hệ pháp luật. Việc thừa nhận hay không thừa nhận một sự kiện trong thực tiễn nào đó là sự kiện pháp lý đều xuất phát từ quyền lợi của xã hội và của giai cấp nắm chính quyền sở tại trong xã hội .
2. Phân loại sự kiện pháp lý
a, Căn cứ vào ý chí của chủ thể quan hệ pháp luật thì sự kiện pháp lý được chia ra
thành hai loại sự biến và hành vi .
– Sự biến pháp lý : là những hiện tượng kỳ lạ tự nhiên mà trong những trường hợp nhất định ,
pháp luật gắn với việc xuất hiện của chúng với sự hình thành ở các chủ thể quyền và nghĩa
vụ pháp lý. Đây là những sự kiện phát sinh không phụ thuộc vào ý chí của con người như
thiên tai, dịch bệnh …
– Hành vi pháp lý là những sự kiện xảy ra theo ý chí của con người, là hình thức biểu
thị ý chí của chủ thể pháp luật. Bao gồm hai dạng hành động và không hành động.
Hành động là cách xử sự chủ động. VD: kết hôn, kí kết hợp đồng, cướp giật..;
Không hành động là cách xử sự thụ động của chủ thể. VD: không nộp thuế, không tố
cáo tội phạm …
Căn cứ vào đặc thù, hành vi được chia thành hành vi hợp pháp và hành vi bất hợp
pháp.
Căn cứ vào thái độ của chủ thể với hậu quả, hành vi được chia thành : hành vi được tiến
hành với mục đích đạt kết quả pháp lý nhất định VD: Hợp đồng uỷ quyền…và hành vi dẫn
đến những hậu quả pháp lý ngoài sự mong muốn của chủ thể VD: nhặt được của rơi, tìm
được kho tàng …
b, Căn cứ vào hậu quả thì sự kiện pháp lý được chia thành 3 loại:
Sự kiện pháp lý làm phát sinh quan hệ pháp luật, VD: Kết hôn, chết…
Sự kiện pháp lý làm thay đổi quan hệ pháp luật, VD: Chia tài sản chung,…
Sự kiện pháp lý làm chấm dứt quan hệ pháp luật, VD: ly hôn, chết…
c, Căn cứ vào tính chất, sự kiện pháp lý được chia thành sự kiện pháp lý khẳng định và
sự kiện pháp lý phủ định .
Sự kiện pháp lý khẳng định là sự kiện pháp lý mà sự xuất hiện của chúng được pháp
luật gắn với những hậu quả pháp lý;
Sự kiện pháp lý phủ định là sự kiện mà sự vắng mặt của nó được pháp luật gắn với các
hậu quả pháp lý (ít xuất hiện hơn các sự kiện pháp lý khẳng định)
VD : Những bản án, quyết định hành động của Tòa án không bị kháng nghị, kháng nghị thì có hiệu lực hiện hành từ ngày hết thời hạn kháng nghị, kháng nghị ( Điều 240, Bộ luật Tố tụng hình sự 2003 ) .
d, Căn cứ vào số lượng sự kiện pháp lý và mối quan hệ giữa chúng trong việc làm
phát sinh, biến hóa, chấm hết quan hệ pháp luật, sự kiện pháp lý được chia làm hai loại : + Sự kiện pháp lý đơn thuần
BÀI 6
THỰC HIỆN PHÁP LUẬT VÀ ÁP DỤNG PHÁP LUẬT
I/ THỰC HIỆN PHÁP LUẬT
I/ THỰC HIỆN PHÁP LUẬT
1. Khái niệm
a, Khái niệm
Thực hiện pháp luật là hoạt động có mục đích nhằm hiện thực hoá các quy định của
pháp luật, làm cho chúng đi vào cuộc sống, trở thành những hành vi thực tế hợp pháp
của các chủ thể pháp luật.
b, Thực hiện pháp luật là hoạt động không thể thiếu kể từ khi pháp luật xuất hiện, với
các đặc điểm sau:
– Thứ nhất: Thực hiện pháp luật là một trong những hình thức để thực hiện các chức
năng, nhiệm vụ của nhà nước. Để quản lý xã hội, nhà nước phải tiến hành xây dựng pháp
luật và tổ chức triển khai thực thi chúng trong đời sống trong thực tiễn, làm cho những nhu yếu, pháp luật của pháp luật trở thành hiện thực .
– Thứ hai: Thực hiện pháp luật là hành vi hợp pháp của các chủ thể. Pháp luật được đặt
ra để kiểm soát và điều chỉnh hành vi của con người nên việc thực thi pháp luật phải bộc lộ ở hành vi của con người. Hành vi đó hoàn toàn có thể là hành vi hay không hành vi tương thích với lao lý của pháp luật. Nói cách khác, tổng thể những hoạt động giải trí của tổ chức triển khai, cá thể tương thích với pháp luật của pháp luật đều được coi là triển khai pháp luật .
– Thứ ba: Thực hiện pháp luật do nhiều chủ thể khác nhau tiến hành với nhiều cách
thức, trình tự thủ tục khác nhau.
Thực hiện pháp luật hoàn toàn có thể là hành vi của mỗi cá thể, hoàn toàn có thể là hoạt động giải trí của cơ quan nhà nước, tổ chức triển khai xã hội .
Cách thức thực thi pháp luật cũng khác nhau : hành vi, không hành vi .
Việc triển khai pháp luật hoàn toàn có thể phụ thuộc vào vào ý chí của mỗi chủ thể, cũng hoàn toàn có thể chỉ phụ thuộc vào vào ý chí của nhà nước .
Quy trình triển khai pháp luật hoàn toàn có thể đơn thuần hoặc phức tạp .
c, Để thực hiện pháp luật một cách nghiêm minh và hiệu quả cần có hai điều kiện sau:
– Ban hành pháp luật đúng với nhu yếu của xã hội ;
– Thực hiện pháp luật đúng chuẩn, không thiếu làm cho những nhu yếu, lao lý của chúng trở thành hiện thực .
2. Các hình thức thực hiện pháp luật
Căn cứ vào đặc thù của hoạt động giải trí triển khai pháp luật, khoa học pháp lý xác lập những hình thức thực thi pháp luật sau :
– Tuân thủ pháp luật (Tuân theo pháp luật) là hình thức thực hiện pháp luật, trong đó
các chủ thể pháp luật kiềm chế không tiến hành những hoạt động mà pháp luật cấm. Hình
thức này thường được biểu lộ dưới dạng những lao lý không cho .
– Thi hành pháp luật (Chấp hành pháp luật) là hình thức thực hiện pháp luật, trong đó
các chủ thể pháp luật thực hiện nghĩa vụ pháp lý của mình bằng hành động tích cực. Hình
thức này thường được bộc lộ dưới dạng những quy phạm bắt buộc ( quy phạm pháp luật nghĩa vụ và trách nhiệm phải thực thi những hành vi tích cực nhất định ) .
– Sử dụng pháp luật là hình thức thực hiện pháp luật, trong đó các chủ thể pháp luật
thực hiện quyền và tự do pháp lý của mình (những hành vi mà pháp luật cho phép chủ thể
thực hiện). Hình thức này thường được thể hiện dưới dạng các quy phạm pháp luật quy định
về quyền và tự do pháp lý của các chủ thể. Chủ thể pháp luật có thể thực hiện hay không
thực hiện các quyền và tự do đó chứ không bắt buộc phải thực hiện.
– Áp dụng pháp luật là hình thức thực hiện pháp luật, trong đó nhà nước thông qua cơ
quan nhà nước hoặc nhà chức trách có thẩm quyền tổ chức cho các chủ thể pháp luật thực
hiện những quy định của pháp luật, hoặc tự mình căn cứ vào các quy định của pháp luật để
tạo ra các quyết định làm phát sinh, thay đổi, đình chỉ hoặc chấm dứt những quan hệ pháp
luật cụ thể.
Tuân thủ pháp luật, thi hành pháp luật và sử dụng pháp luật là hình thức mà mọi chủ thể pháp luật đều hoàn toàn có thể thực thi thì vận dụng pháp luật là hình thức thực thi pháp luật chỉ dành cho những cơ quan nhà nước. Áp dụng pháp luật vừa là một hình thức thực thi pháp luật vừa là một quy trình tiến độ mà những cơ quan nhà nước có thẩm quyền triển khai tổ chức triển khai cho những chủ thể khác triển khai những pháp luật của pháp luật .