PT-76 (tiếng Nga: ПТ-76, Плавающий Танк – 76, Plavayushchiy Tank-76 ) là loại xe tăng hạng nhẹ của Liên Xô. Xe tăng PT-76 được giới thiệu lần đầu tiên vào đầu thập niên 1950, và sớm trở thành mẫu xe tăng trinh sát tiêu chuẩn của quân đội Xô Viết và các lực lượng quân sự thuộc khối Hiệp ước Warszawa. PT-76 cũng được xuất khẩu rộng rãi đến các nước đồng minh khác của Liên Xô như Việt Nam, Lào, Campuchia, Iraq, Bắc Triều Tiên, Cuba,… Có hơn 25 nước sử dụng PT-76.
PT-76 được sử dụng trong vai trò thám thính và yểm trợ hỏa lực. Khung gầm của nó được sử dụng làm cơ sở cho một số ít mẫu phong cách thiết kế xe khác như : xe thiết giáp BTR-50, pháo phòng không tự hành ZSU-23-4, pháo tự hành hạng nhẹ ASU-85 và xe chở bệ phóng tên lửa phòng không 2K12 Kub .
Xe tăng PT-76 tại viện bảo tàng
PT-76 trong viện bảo tàng Hoa Kỳ (Hình 1).
PT-76 trong viện bảo tàng Hoa Kỳ (Hình 2).
Sau Thế chiến thứ hai, những khái niệm về xe tăng hạng nhẹ đã được nghiên cứu và điều tra lại ở Liên Xô. Các xe tăng hạng nhẹ sẽ được sử dụng trong những đơn vị chức năng trinh thám và do đó năng lực lội nước là rất thiết yếu. Chiếc xe sẽ hoàn toàn có thể vượt sông ngòi, đầm lầy với sự sẵn sàng chuẩn bị ít. Nhiều nguyên mẫu của xe tăng hạng nhẹ như vậy đã được phong cách thiết kế vào cuối những năm 1940. Thành công nhất là ” Obyekt 740 “, được phong cách thiết kế bởi kỹ sư N. Shashmurin tại viện VNII-100 ở Leningrad ( một viện nghiên cứu và điều tra của Nhà máy xe tăng Chelyabinsk ChTZ ) vào năm 1949 – 1950, dưới sự giám sát bắt đầu của Zh. Kotin từ Nhà máy Kirov. Chiếc xe đã thành công xuất sắc chính do nó có một phong cách thiết kế đơn thuần, đặc thù khuynh hướng tốt và năng lực tự sản xuất .
Một nguyên mẫu đã được xây dựng tại Nhà máy Kirov vào năm 1950 và đã được chính thức thông qua ngày 06 tháng 8 năm 1951 với chỉ định của PT-76 sản xuất bắt đầu tại nhà máy Stalingrad Tractor (Khu liên hiệp).
Được tăng trưởng trong những năm 1949 – 1951, PT-76 đi vào sản xuất năm 1952 tới 1959, với 1.896 xe được sản xuất. Đến năm 1959, thế hệ 2 là PT-76B sinh ra và được sản xuất tới năm 1967, với 1.143 xe được sản xuất. Cả hai đều có biên chế 3 người, hỏa lực chính gồm pháo 76,2 mm, súng máy 7,62 mm. Ngoài ra hoàn toàn có thể thêm súng máy 12,7 mm .PT-76 được phong cách thiết kế đa phần để tương hỗ bộ binh tại những nơi có địa hình lầy lội, nhiều sông ngòi đầm lầy. Do đó nó có ưu điểm lội nước tốt, nhưng bù lại chỉ có vỏ giáp mỏng mảnh ( để duy trì năng lực lượn lờ bơi lội ), do đó súng máy hạng nặng, thậm chí còn cả súng trường chống tăng cũng hoàn toàn có thể xuyên thủng. Do phong cách thiết kế đa phần để tương hỗ bộ binh diệt công sự, hỏa điểm và thiết giáp nhẹ thay vì đấu tăng ( tựa như như xe thiết giáp chiến đấu – IFV thời nay ) nên hỏa lực xe yếu, không có pháo thủ chuyên biệt mà phải kiêm nhiệm .
Ban đầu, kế hoạch là tạo ra loại xe tăng nặng 20 tấn trang bị pháo 85 mm và có những đặc tính cơ động tựa như như xe tăng hạng trung. Nó được phong cách thiết kế để có động cơ 400 mã lực và bơi bằng cách sử dụng phao nhôm, nhưng động cơ này vẫn chưa chuẩn bị sẵn sàng vào thời gian đó, và người ta cũng nhận ra rằng việc lượn lờ bơi lội dựa vào phao không bọc giáp dễ bị tổn thương là không khả thi trên mặt trận. Nên không có sự lựa chọn nào khác ngoài việc tạo ra một chiếc xe tăng hoàn toàn có thể nổi với sức nổi của chính thân xe. Trọng lượng của xe tăng sáng tạo độc đáo mới phải giảm xuống còn 15 tấn, và do đó, kế hoạch chế tạo pháo 85 mm phải được vô hiệu để chuyển sang sản xuất pháo 76 mm .PT-76 có một sắp xếp xe tăng nổi bật : khoang lái ở phía trước, khoang chiến đấu ở TT và khoang động cơ ở phía sau. Kíp lái ba người, gồm lái xe, người chỉ huy kiêm liên lạc và pháo thủ, và người nạp đạn. Chỉ huy và bộ nạp đạn được đặt bên trong tháp pháo, chỉ huy ngồi ở phía bên tay trái của súng chính và người nạp đạn ngồi bên phải. Lái xe ngồi ở TT của mặt trước, kính viễn vọng đặt bên dưới súng chính ở phía trên cùng của tấm giáp dốc phía trước thân xe .
Kính ngắm TPKU-2B dành cho chỉ huy xe được lắp trên PT-76 cũng như PT-76B. TPKU-2B cũng được sử dụng trong T-54B cũng như những loại xe bọc thép khác của Liên Xô vì nó là thiết bị mới nhất thuộc loại này vào cuối những năm 1950, tuy nhiên ở PT-76 nó có một số ít sửa đổi ở tay cầm. Biến thể này của kính tiềm vọng TPKU-2B được sử dụng thoáng đãng trong những loại xe hạng nhẹ khác như BRDM-1, BTR-60, BTR-70. TPKU-2B có độ phóng đại hoàn toàn có thể kiểm soát và điều chỉnh với tùy chọn là 1 x hoặc 5 x. Với độ phóng đại 1 x, trường nhìn là 17,5 độ, hoặc giảm xuống 7,5 độ với độ phóng đại 5 x. Cách sắp xếp chung của những mặt kẻ ô giống như toàn bộ những kính ngắm khác của Liên Xô vào thời đó, gồm có sự hiện hữu của một vạch đo khoảng cách, đủ cho người chỉ huy tìm kiếm và ước tính khoanh vùng phạm vi tiềm năng ở khoảng cách ngắn đến trung bình .Đối với xạ thủ, PT-76 có kính ngắm TShK-66, đến PT-76 Mã Sản Phẩm 1957 thì dùng loại TShK-66P nâng cấp cải tiến. PT-76B Model 1959 thì được trang bị loại TShK-2-66, được phong cách thiết kế để không thay đổi đường ngắm theo chiều dọc trải qua những mối link cơ học với pháo. TShK-66 có độ phóng đại cố định và thắt chặt 4 x và trường 16 độ .
Xe tăng lội nước PT-76 của Ba Lan đang tập luyện đổ bộ.
PT-76 đang lội nước.
Vũ khí chính của xe là khẩu súng 76,2 mm D-56T, tầm bắn khoảng chừng 1,5 km. D-56T là một phong cách thiết kế trọn vẹn mới được tăng trưởng vào năm 1949 bởi Nhà máy Thiết kế số 9, nơi nó nhận được tên gọi LB-62T. Pháo dùng đạn cỡ 76,2 x385mm, chung loại đạn với pháo chống tăng ZiS-3 và pháo F-34 trên xe tăng T-34 – 76. Nòng pháo dài 3,2 mét, giống hệt với ZiS-3 và F-34, nên những đặc thù đạn đạo giống hệt nhau, tạo thuận tiện cho việc huấn luyện và đào tạo và trang bị đạn. Tuy nhiên, D-56T tiên tiến và phát triển hơn ở chỗ có bộ giảm giật ở đầu nòng và bầu hút khói để ngăn khói thuốc pháo bay ngược lại khoang lái. Năm 1957, D-56T được sửa chữa thay thế bằng khẩu súng D-56TM mới hơn với bộ giảm giật ở đầu nòng được nâng cấp cải tiến. Pháo hoàn toàn có thể nâng và hạ từ – 4 đến + 30 độ, do đó, cũng như hầu hết những xe tăng Liên Xô, PT-76 không hề bắn hiệu suất cao từ vùng đất cao hơn .PT-76 phiên bản đầu được trang bị mạng lưới hệ thống quay tháp pháo bằng điện EPB-4, vận tốc quay tháp pháo tối đa 17 độ / giây. Một trong những điểm yếu kém lớn nhất của những mẫu PT-76 phiên bản đầu là nó không có mạng lưới hệ thống không thay đổi, do đó không hề bắn đúng mực trong khi xe chuyển dời. Mẫu PT-76B được tăng cấp với mạng lưới hệ thống không thay đổi hai mặt phẳng STP-2P ” Zarya ” ( biến thể từ bộ không thay đổi STP-2 ” Tsiklon ” sử dụng trên T-55 ). Độ đúng mực được báo cáo giải trình là 1,0 mil theo chiều dọc, và 1,5 mil theo chiều ngang, phân phối sự cải tổ tương tự như về độ đúng mực khi bắn. Khi tiếp cận tiềm năng ở khoảng cách 800 – 1200 mét theo đường thẳng, tỷ suất bắn trúng đã tăng 5,25 lần, tỷ suất bắn trúng trong khi vận động và di chuyển ở một góc 15 độ so với tiềm năng đã được cải tổ 4 lần. Tóm lại, ” Zarya ” được cho phép PT-76 bắn trúng những tiềm năng loại xe tăng từ tầm ngắn đến trung bình với độ đúng chuẩn hài hòa và hợp lý ở vận tốc từ 12 đến 25 km / h và nâng cao tỷ suất bắn trúng ở cự ly xa hơn .
PT-76 trong viện bảo tàng ở Kiev.
Một người lính tăng Liên Xô đang đứng cạnh xe tăng PT-76 của anh ta, 8/1989.
PT-76 mang 40 viên đạn pháo cỡ 76,2 x385mm. Cơ số đạn là 40 viên, gồm có 24 viên đạn nổ mảnh chống bộ binh và lô cốt ( Frag-HE ), 4 viên đạn xuyên giáp – nổ ( APHE ), 4 viên đạn xuyên giáp lõi cứng ( APCR ) và 8 viên đạn nổ lõm chống tăng ( HEAT ) :
- Đạn nổ mảnh là loại OF-350, sơ tốc 680 m/s, chứa 0,64 kg TNT. Đạn có chế độ chạm nổ hoặc nổ chậm. Ở chế độ nổ chậm, OF-350 được bắn từ khoảng cách 7,5 km có thể xuyên qua một bức tường gạch dày tới 0,75 mét hoặc một kè đất dày 2 mét trước khi phát nổ. Tuy là đạn nổ, động năng của OF-350 giúp nó có thể xuyên thủng tấm giáp hông của chiếc M41 Walker Bulldog (dày khoảng 19 – 25 mm), điều này cũng có nghĩa là OF-350 có khả năng phá hủy hoặc ít nhất là vô hiệu hóa bất kỳ xe bọc thép bọc thép và xe tăng hạng nhẹ nào trong thập niên 1960. Điều này rất hữu ích vì PT-76 thường không mang theo nhiều đạn xuyên giáp động năng.
- Đạn APHE là loại BR-350B (chứa 65 gram hỗn hợp nổ A-IX-2), sơ tốc 655 m/s. Ở góc chạm thẳng, nó xuyên được 82mm thép ở 100 mét, 75mm thép ở 500 mét, 67mm thép ở 1000 mét, 60mm thép ở 1500 mét, 53mm thép ở 2000 mét. Ở góc chạm 60 độ, các con số tương ứng là 33,5 mm – 30,5 mm – 24,5 mm – 22,5 mm – 21,5 mm thép. Mặc dù sức xuyên bình thường, nó vẫn đủ để đánh bại giáp trước của một chiếc xe tăng hạng nhẹ M41 Walker Bulldog của Mỹ từ 1000 đến 1500 mét, và đe dọa phía hông của bất kỳ chiếc xe tăng hạng trung nào từ 1000 mét trở lên. Bộ giáp hông khá mỏng của xe tăng Centurion MK-3 (51 mm) và Chieftain (38 mm) của Anh khiến những chiếc xe tăng này dễ bị phục kích bởi PT-76.
- Giữa thập niên 1950, BR-350B được thay thế bởi BR-354, cải thiện rất nhiều sức xuyên. Ở góc chạm thẳng, nó xuyên được 95mm thép ở 500 mét, 80mm thép ở 1000 mét, 70mm thép ở 1500 mét, 60mm thép ở 2000 mét.
- Đạn APCR là loại BR-354P, có lõi xuyên bằng tungsten, dài 72mm và nặng 0,48 kg, sơ tốc 950 m/s, tầm bắn hiệu quả 1000 mét. Ở góc chạm thẳng, nó xuyên được 120mm thép ở 100 mét, 105mm thép ở 300 mét, 90mm thép ở 500 mét, 60mm thép ở 1000 mét. Loại đạn này có thể xuyên được giáp hông của hầu hết các tăng hạng trung trong thập niên 1950 ở cự ly 500 mét.
- Cuối thập niên 1950, BR-354P được thay thế bởi BR-354N. Cải tiến chính là những đặc điểm khí động học, giúp cải thiện rất nhiều độ chính xác. Phạm vi hiệu quả tối đa được liệt kê là 1500 mét – một cải tiến lớn so với BR-354P. Ở góc chạm thẳng, nó xuyên được 125mm thép ở 500 mét, 110mm thép ở 1000 mét, 90mm thép ở 1500 mét, 75mm thép ở 2000 mét.
- Đạn HEAT là loại BK-354, chứa 0,74 kg hỗn hợp nổ A-IX-1, sơ tốc 550 m/s, xuyên được 200mm thép ở góc chạm thẳng. Nó đủ để tiêu diệt các xe tăng hạng nhẹ thập niên 1950 từ phía trước, và có khả năng gây thiệt hại nghiêm trọng cho bất kỳ xe tăng hạng trung hoặc hạng nặng nào nếu bắn vào hông.
- Cuối thập niên 1950, BK-354 được thay thế bởi BK-354M, chứa 0,8 kg hỗn hợp nổ, xuyên được 250mm thép ở góc chạm thẳng, đủ để xuyên thủng giáp trước của xe tăng chủ lực thập niên 1950 như M48 Patton của Mỹ, xe tăng Centurion của Anh.
Đạn được nạp bằng tay, vận tốc bắn triết lý đạt khoảng chừng 15 phát / phút, còn trong trong thực tiễn đạt khoảng chừng 7 phát / phút ( có nhiều yếu tố làm giảm vận tốc bắn trong trong thực tiễn, ví dụ như xe vận động và di chuyển khiến nạp đạn viên đứng không vững, hoặc xạ thủ phải mất thời hạn ngắm bắn ) .Xe có một súng máy đồng trục SGMT 7,62 mm với 1000 viên đạn, tầm bắn tối đa 1000 mét. Từ năm 1967, súng máy PKT đã được thay thế sửa chữa. Khẩu súng hoàn toàn có thể bắn trong khi xe đang nổi .
Độ cơ động[sửa|sửa mã nguồn]
PT-76 không đặc biệt quan trọng nhanh gọn khi chạy trên đất bằng, điểm mê hoặc chính của nó là năng lực lượn lờ bơi lội. Đặc tính cơ động của nó phần nhiều hoàn toàn có thể so sánh với xe tăng hạng trung T-54 .PT-76 được trang bị động cơ diesel V-6 hiệu suất 240 mã lực tại 1800 vòng / phút. V-6 được tạo ra bằng cách giảm 50% động cơ V-2 lịch sử một thời của T-34, do đó có rất nhiều bộ phận hoàn toàn có thể hoán đổi cho nhau giữa hai động cơ và việc sản xuất V-6 đã được đơn giản hóa rất nhiều. V-6 có tuổi thọ 250 giờ. Động cơ hoàn toàn có thể được khởi động bằng điện hoặc bằng khí nén được phân phối bởi hai bình khí nén đặt bên trái ga người lái .Bánh xe của những biến thể trước đó của PT-76 được dập từ thép tấm trơn và có mặt phẳng nhẵn, nhưng sau đó, một phong cách thiết kế bánh xe mới với những đường gân tăng cường hướng tâm đã được ra mắt như là loại tiêu chuẩn mới và từ từ sửa chữa thay thế bánh xe cũ hơn trong vài thập kỷ tiếp theo khi chúng bị hao mòn trên những xe tăng cũ. Bánh xe mới được chú ý quan tâm đặc biệt quan trọng vì chúng là loại bánh xe rỗng tiên phong và dẫn đến sự tăng trưởng của nhiều loại tương tự như cho nhiều loại xe khác. Được làm rỗng và rất nhẹ, những bánh xe đã góp thêm phần vào sức nổi của xe tăng trên mặt nước .PT-76 có năng lực nổi tuyệt vời trên mặt nước và nền đất yếu, được cho phép nó hoàn toàn có thể lái được ở những nơi mà hầu hết những loại xe tăng khác không hề làm được. So với đối thủ cạnh tranh Mỹ là M41 Walker Bulldog, PT-76 tạo áp suất tĩnh trên mặt đất thấp hơn khoảng chừng 36 % – 0,46 kg / cm2 so với 0,72 kg / cm2. Điều này rất có ích khi đi trên tuyết mềm và địa hình lầy lội. PT-76 là xe tăng duy nhất thời đó có năng lực lội nước trọn vẹn. Nó cũng là phương tiện đi lại tiên phong thuộc loại này sử dụng vòi phun nước để đẩy trên mặt nước, thay vì cánh quạt trục vít .
PT-76 có hai thùng nhiên liệu bên trong được đặt ở phía bên phải của khoang động cơ. Nhiên liệu được chia giữa một thùng lớn chứa 150 lít và một thùng nhỏ hơn chứa 100 lít, tổng cộng là 250 lít. Điều này giúp PT-76 có phạm vi hành trình 370 – 400 km trên đường trải nhựa, hoặc khoảng một nửa trên đường gồ ghề. PT-76B có thùng nhiên liệu bên trong thứ ba có thể chứa 140 lít nhiên liệu, nâng tổng dung tích nhiên liệu lên 390 lít, mang lại cho PT-76B phạm vi 480 km trên đường trải nhựa. Để phạm vi hành trình lớn hơn nữa, các thùng chứa nhiên liệu bổ sung đã được thêm vào trong nhiều nỗ lực hiện đại hóa. Ban đầu, các thùng chứa nhiên liệu bên ngoài mượn từ T-34 được gắn trên giá đỡ trên boong động cơ của PT-76. Mỗi thùng phuy nhiên liệu này có dung tích 90 lít, do đó nâng tổng dung tích nhiên liệu của PT-76 lên 430 lít, nâng phạm vi hành trình của xe tăng lên 480 – 510 km. Sau đó, các thùng nhiên liệu gắn ngoài hình chữ nhật phẳng gắn trên chắn bùn của T-54 đã được chuyển sang PT-76 và PT-76B. Mỗi thùng nhiên liệu này có dung tích 95 lít, nâng tổng dung tích nhiên liệu của PT-76B lên 580 lít, nâng phạm vi hành trình lên 590 km. Tầm hoạt động xa là rất quan trọng đối với PT-76, vì chúng có nhiệm vụ phải thiết lập vị trí đầu cầu trong các cuộc đổ bộ với sự hỗ trợ hậu cần hạn chế, và còn quan trọng hơn đối với xe tăng PT-76 trong các đại đội trinh sát, vì chúng đã phải tuần tra xa về phía trước để thực hiện nhiệm vụ trinh sát.
Một trong những nhu yếu là xe phải có năng lực chở theo một lực lượng đổ xô gồm 20 người vượt sông hồ, trong khi biến thể chở quân bọc thép dựa trên xe tăng hạng nhẹ lội nước phải hoàn toàn có thể luân chuyển 25 người. Mục tiêu là bảo vệ một trung đoàn bộ binh hoàn toàn có thể đổ xô lên bờ sông đối lập với sự tương hỗ của xe tăng và trang bị rất đầy đủ vũ khí hạng nặng, từ đó nâng cao thời cơ phòng thủ và giữ thành công xuất sắc đầu cầu cho đến khi lực lượng nòng cốt hoàn toàn có thể vượt sông. Bộ binh cũng hoàn toàn có thể được chuyển dời theo cách này trong những cuộc đổ xô từ tàu biển vào bờ, nhưng điều này hiếm khi được triển khai. Sự hiện hữu của xe tăng PT-76 trong một sư đoàn xe tăng hoàn toàn có thể giúp giảm đáng kể việc năng lực bị mất thời cơ tiến công do những chướng ngại vật sông ngòi .
Giáp của PT-76 làm bằng thép cán nguội có độ bền cao. Vì là xe tăng lội nước hạng nhẹ nên vỏ giáp của nó khá mỏng dính, đủ để chống lại vũ khí hạng nhẹ nhưng không hề chịu được vũ khí chống tăng chuyên được dùngTháp pháo của nó có độ dày như sau :
- 20 mm nghiêng 35° ở phía trước
- 16 mm nghiêng 35° ở bên
- 11 mm nghiêng 33° ở phía sau
- 8 mm ở 0° trên tháp pháo.
Thân xe :
- 10 mm nghiêng 80° ở phía trước
- 13 mm nghiêng 80° phía trước thấp hơn
- 14 mm ở hai bên
- 7 mm ở phía sau
- 5 mm ở bên dưới
Giáp trước thân xe của PT-76 đủ để chống lại đạn xuyên giáp cỡ 12,7 mm tại mọi cự ly, giáp trước tháp pháo hoàn toàn có thể chịu được đạn xuyên giáp cỡ 14,5 mm ở khoảng cách 980 mét. Giáp hông thì đủ để chống lại đạn xuyên giáp 12,7 mm ở khoảng cách 600 mét tại góc chạm 30 độ, hoặc đạn súng máy 7,62 mm tại mọi cự ly và những mảnh đạn pháo cỡ nhỏ. Nhưng những loại đạn xuyên giáp cỡ 20 mm trở lên hoàn toàn có thể xuyên thủng giáp PT-76 ở mọi vị trí. Đạn pháo 105 mm nổ gần sẽ đủ để gây ra hư hại cho mạng lưới hệ thống treo của xe tăng, đạn pháo 152 mm / 155 mm nổ gần thì đủ để tàn phá trọn vẹn mạng lưới hệ thống treo của xe tăng và đánh bật những thiết bị bên ngoài, mảnh đạn pháo 155 mm hoàn toàn có thể xuyên thủng giáp hông xe từ cự ly khoảng chừng 60 mét .Thực tế cũng chứng tỏ hỏa lực của súng máy hạng nặng 12,7 mm nhìn chung không hiệu suất cao so với PT-76, bởi không có ghi nhận về bất kể chiếc PT-76 nào từng bị hạ gục hoặc bị hư hại bởi hỏa lực súng máy trong cuộc chiến tranh Nước Ta, đại chiến mà PT-76 tham gia khá thông dụng .Đặc biệt, độ nghiêng lớn ( tới 80 độ ) của giáp trước khiến cho PT-76 có năng lực đặc biệt quan trọng : 1 số ít loại đạn súng chống tăng khi bắn vào mặt trước thân xe thì không phát nổ mà bị trượt văng ra ( do mũi đầu đạn bị trượt đi bởi mặt phẳng nghiêng nên ngòi nổ không kích hoạt được ). Tiêu biểu là trận Làng Vây, hàng chục phát đạn từ súng chống tăng M72 LAW của Mỹ bắn vào những xe PT-76 đều bị trượt ra nên không tàn phá được tiềm năng nào .
Lịch sử chiến đấu[sửa|sửa mã nguồn]
Khoảng 3.000 xe tăng PT-76 đã được Liên Xô sản xuất và 2000 chiếc đã được xuất khẩu. Ngoài ra, Trung Quốc cũng tự sản xuất hàng ngàn xe PT-76, trong đó có biến thể xe tăng hạng nhẹ kiểu 63 ( sửa chữa thay thế tháp pháo và pháo 76 mm bằng pháo 85 mm ). Ở Nước Ta, xe tăng hạng nhẹ kiểu 63 được gọi là K-63-85 .Sau đó nó đã được Liên Xô thay thế sửa chữa bằng BMP-1 và BRM-1. Tuy nhiên, 1 số ít đơn vị chức năng thủy quân đánh bộ của Nga vẫn sử dụng 1 số ít PT-76 cho tới năm 2000. Tới năm 2020, nó vẫn được sử dụng ở 1 số ít đơn vị chức năng vũ trang tại 1 số ít vương quốc .Trong Chiến tranh Nước Ta, Quân đội Nhân dân Nước Ta đã đưa PT-76 vào chiến đấu và thu được thành công xuất sắc bùng cháy rực rỡ nhất trong trận Làng Vây khi mà có xe PT-76 yểm trợ, lính của Quân đội Nhân dân Nước Ta chỉ mất hơn 4 giờ đồng hồ đeo tay để đẩy lùi liên quân Mỹ-VNCH ra khỏi Làng Vây, và nó đã tham gia chiến đấu hợp đồng binh chủng cùng loại xe tăng hạng trung T-54 / 55 .
Xe tăng PT-76 số hiệu 268 từng tham gia chiến dịch (nay đặt tại tượng đài chiến thắng Làng Vây)
PT-76 cho thấy tính cơ động tuyệt vời trong những địa hình khó khăn vất vả, nhiều sông ngòi ở Nước Ta. Cuối tháng 1 năm 1968, PT-76 của Quân đội nhân dân Nước Ta tham chiến lần tiên phong tại Trận Tà Mây – Làng Vây ( đường 9 – Khe Sanh ). 20 giờ ngày 23-1-1968, bộ đội xe tăng với trang bị là xe tăng hạng nhẹ PT-76 đã chở bộ binh đánh thẳng vào bên trong cứ điểm Tà Mây, dùng hỏa lực đánh sập lô cốt, ụ súng, khiến quân địch tháo chạy. Ngày 7/2/1968, bộ đội tăng – thiết giáp với 14 xe PT-76 đã chi viện cho bộ binh tàn phá cứ điểm Làng Vây, diệt hoặc bắt sống gần 700 địch. Ngày 7/2 trở thành ngày kỷ niệm đánh thắng trận đầu của bộ đội Tăng thiết giáp Nước Ta .Trong đại chiến, có duy nhất 1 trận xe tăng Mỹ đấu với xe tăng Quân giải phóng là trận Bến Hét đêm 3/3/1969. Đại đội XT-16 tham gia tiến công địa thế căn cứ Bến Hét, sử dụng 4 xe PT-76. Trong địa thế căn cứ Bến Hét, Mỹ có 1 đại đội xe tăng gồm 4 xe tăng M48 Patton. Khi tiếp cận địa thế căn cứ, 1 chiếc PT-76 cán phải mìn và bị hỏng xích, tiếng nổ đồng thời báo động cả trại. Xe tăng M48 của Mỹ khai hỏa, tàn phá chiếc PT-76 bị hỏng xích. Tuy không có kính nhìn đêm, nhưng nhờ quan sát chớp lửa từ đầu nòng pháo của xe tăng Mỹ, 1 xe tăng PT-76 của quân Giải phóng bắn trả trúng đích, đánh trúng tháp pháo 1 chiếc M48 Patton bằng 1 viên đạn nổ. Đại úy Stovall ( đại đội trưởng của đại đội xe tăng Mỹ ) đang đứng phía sau tháp pháo và trưởng xe của chiếc M48 bị sức nổ đánh văng ra sau và cả 2 đều bị thương nặng, vụ nổ cũng giết chết lính nạp đạn và xạ thủ đang bắn khẩu đại liên của chiếc M48. Các xe tăng M-48 khác bắn trả kinh hoàng, tàn phá 1 chiếc PT-76. Sau đó, máy bay Mỹ nhào tới bắn phá, 2 chiếc PT-76 còn lại của Quân Giải phóng quyết định hành động rút lui .Xe tăng PT-76 nối tiếng nhất là xe số hiệu 555, biệt danh “ Mãnh hổ Đường số 9 ” bởi những chiến tích của nó, đặc biệt quan trọng là 2 lần đơn độc tung hoành trong cứ điểm địch. Lần tiên phong là trong trận Tà Mây tháng 1/1968, trưởng xe Lê Xuân Tấu đã ra lệnh cho xe đi đầu xông vào địa thế căn cứ địch, vừa dùng pháo và súng máy diệt địch, vừa dùng xích sắt nghiến nát những công sự. Lần thứ 2 là ở điểm trên cao 543 trong chiến dịch Đường 9 – Nam Lào năm 1971, xe 555 có chính trị viên tiểu đoàn Lê Cối cùng đi đứng vị trí số 1 đội hình trung đội 1 tiến lên điểm trên cao 543, vừa bắn vừa yểm trợ bộ binh xông thẳng vào trận địa pháo và khu TT thông tin, bắt sống hàng loạt Ban Tham mưu Lữ đoàn dù 3 của địch, trong đó có Đại tá Nguyễn Văn Thọ – Lữ đoàn trưởng. Xe tăng 555 được đưa về Thành Phố Hà Nội tham gia Triển lãm về Chiến thắng “ Đường 9 – Nam Lào ” và nay được tọa lạc tại Bảo tàng Lịch sử Quân sự Nước Ta .Ngoài ra, những chiếc xe tăng hạng nhẹ kiểu 63 ( Type-63, phiên bản Trung Quốc của PT-76 ) được Trung Quốc viện trợ cho Nước Ta vào năm 1971. Type 63 được sử dụng lần tiên phong trong chiến đấu vào tháng 12/1971 ở chiến dịch Cánh đồng Chum trong đội hình Tiểu đoàn xe tăng 195A .
Trận đánh nổi tiếng của Type-63 là trận phòng ngự cảng Cửa Việt ngày 27-28/1/1973. Để chống lại 130 xe tăng, xe thiết giáp các loại của đối phương, Quân Giải phóng chỉ có Đại đội tăng thiết giáp 1 gồm 7 xe: 1 xe tăng Type-63 (số hiệu 704), 2 xe thiết giáp K-63 (có trang bị 2 bệ phóng tên lửa chống tăng B-72), 4 xe thiết giáp BTR-50 lắp cao xạ 23mm. Về sau đại đội 1 được chi viện thêm 1 xe tăng T-54 của Trung đoàn 203. Kíp xe Type-63 số hiệu 704 trong đêm tối đã bất ngờ xuất kích đánh vào sườn đội hình địch, với 8 phát đạn đã bắn cháy 5 xe tăng M48 Patton và bắn hỏng 2 xe tăng M48 khác, đồng thời tiêu diệt hàng chục bộ binh. Đến rạng sáng, xe tăng 704 bị trúng đạn pháo của địch, Đại đội trưởng Nguyễn Văn Khoán và nạp đạn viên Nguyễn Văn Khanh hy sinh, pháo thủ Hoa Xuân Toàn và lái xe Nguyễn Thế Tường bị thương nặng.
Kết thúc trận đánh, quân Giải phóng đã phòng ngự thành công xuất sắc cảng Cửa Việt. Riêng đại đội 1 đã bắn cháy 16 xe tăng – xe thiết giáp của địch, yểm trợ bộ binh thu giữ 3 xe tăng M48 Patton, 3 xe tăng M41 Walker Bulldog và 5 xe M-113. Phía Đại đội 1 bị bắn cháy 6 xe ( 1 xe tăng Type-63 và 5 xe thiết giáp ). Ngày 23/9/1973, Đại đội 1 được phong tặng thương hiệu Anh hùng Lực lượng vũ trang nhân dân [ 1 ] .
