Hơn 25 năm sống sót và tăng trưởng, so với chiều dài lịch sử vẻ vang đây chỉ là một thời hạn rất ngắn, nhưng với nỗ lực vượt qua những khó khăn vất vả bắt đầu để đứng vững, và đạt những thành tựu trong công tác làm việc giáo dục thì chặng đường trên là một hành trình dài đáng tự hào của thầy và trò tại đây. Hằn sâu trong tâm lý của mỗi thầy cô là những kỷ niệm về nghề thật cảm động, là những ngày còn trong “ trứng nước ” với sự thiếu thốn về mọi mặt, họ đã vượt qua và càng tự hào, tự thấy cần tận tâm, góp sức nhiều hơn nữa để đưa nhà trường ngày càng tăng trưởng và sánh vai với những trường trung học phổ thông trên địa phận toàn tỉnh Khánh Hòa .
Tâm sự về những ngày đầu khó khăn vất vả thành lập trường, cô Nguyễn Thị Thanh Vân – Hiệu trưởng Trường cho biết : “ Tự thân hoạt động khi nào cũng khó khăn vất vả, phức tạp gấp nhiều lần. Về đội ngũ cán bộ, giáo viên thì 18 giáo viên tiên phong của Trường đều là giáo viên Dự bị Đại học Dân tộc Trung ương Nha Trang. Các giáo viên phần đông chưa thưởng thức công tác làm việc giảng dạy cấp trung học phổ thông nên còn lúng túng trong chiêu thức, phương pháp tổ chức triển khai và quản trị học viên ” .
Khó khăn về cơ sở vật chất trong những ngày đầu là một điều không hề tránh khỏi, từ năm 1992 đến năm 1997 nhà trường đã thuê 5 phòng học, 1 phòng thao tác của Trường Dự bị Đại học Dân tộc Trung ương Nha Trang vào những buổi chiều trong tuần. Do vậy, việc tuyển sinh của nhà trường còn rất hạn chế. Trong 5 năm đó, nhà trường chỉ giảng dạy được 793 học viên .
Đi qua những khó khăn ban đầu, cùng với sự nỗ lực hết mình của nhà trường cũng như sự quan tâm giúp đỡ của UBND tỉnh Khánh Hòa, các tổ chức đoàn thể, Hội cha mẹ học sinh… trường đã từng bước khắc phục những hạn chế nhất định. Đến nay, nhà trường đã có 4 cán bộ và 23 giáo viên cơ hữu, đủ để đảm bảo cho các hoạt động của trường diễn ra một cách thống nhất, đáp ứng yêu cầu và giáo dục đề ra.
Đặc biệt, bắt đầu từ năm học 2012 – 2013, nhà trường đã nhận được sự quan tâm và giúp đỡ của các cấp chính quyền tỉnh, Sở Giáo dục và Đào tạo tỉnh Khánh Hòa, trường đã có chỗ đứng vững chắc tại 75C – Nguyễn Thị Minh Khai. Với việc đầu tư xây dựng tòa nhà 4 tầng gồm 29 phòng học và 5 phòng chức năng trường cũng đã ổn định hơn trong công tác dạy và học, nhờ cơ sở vật chất được xây dựng khang trang và từng bước hoàn thiện, số học sinh của nhà trường kể từ đây bắt đầu tăng lên nhanh chóng.
Ngoài kết quả đạt được, nhà trường vẫn còn nhiều băn khoăn trăn trở, ngổn ngang trước câu hỏi lớn của lãnh đạo, nhân dân địa phương, phụ huynh và bản thân học sinh: Làm thế nào để thu hút được nhiều học sinh khá – giỏi, làm sao biến nơi đây thành địa chỉ tin cậy, thành vườn ươm tài năng cho quê hương, đất nước? Giải đáp cho những thách thức, câu hỏi có tính chất thời cuộc như vậy, đặc biệt tạo dựng niềm tin cho lãnh đạo và nhân dân địa phương, Ban giám hiệu và tập thể cán bộ, giáo viên Trường THPT Nguyễn Thiện Thuật đang từng bước khẳng định vị thế của mình bằng các kế hoạch cụ thể.
Tâm sự về áp lực đè nén của một người đứng đầu, cô Nguyễn Thị Thanh Vân cho biết : “ Mỗi năm nhà trường đều đề ra tiềm năng phải đạt được là 100 % học sinh khối 12 phải tốt nghiệp trung học phổ thông, vì phần đông học viên của trường là con em của mình hộ nghèo, có thực trạng khó khăn vất vả, chưa được chăm sóc đúng mức nên sức học những em hầu hết dưới mức trung bình, không đủ điều kiện kèm theo vào những trường công lập. Số học sinh “ dưới sàn ” còn lại như những “ hạt tấm ” mới vào đây. Chất lượng nguồn vào không được tốt như những trường khác nên đây là một thử thách lớn với những cán bộ trong nhà trường ” .
Hơn 25 năm qua, đã có 18 năm nhà trường đạt được tiềm năng trên, có 02 năm tỉ lệ đậu tốt nghiệp trung học phổ thông 100 %, đó là những năm học 2011 – 2012 và năm nay – 2017, càng về sau học viên càng văn minh, tỉ lệ tốt nghiệp càng cao và đậu vào những trường Đại học thuộc top cả nước như : Trường Đại học Khoa học Xã hội và Nhân văn TP. Hồ Chí Minh, Đại học Bách khoa TP. Hồ Chí Minh, Học viện hàng không Nước Ta … Với những học viên trong 3 năm liền đạt thương hiệu học viên giỏi, thi tốt nghiệp đạt loại giỏi hay đạt từ giải Ba đến giải Nhất kỳ thi học viên giỏi cấp Tỉnh, trúng tuyển vào trường Đại học chính quy sẽ được trường cấp học phí cho 03 năm đầu Đại học. Sự tương hỗ to lớn này của nhà trường chính là nguồn cổ vũ ý thức cho những em học viên trong quy trình học tập và rèn luyện .
“ Lửa thử vàng, gian truân thử sức ”, khi được nhu yếu cao hơn thì nhà trường có cơ sở để phấn đấu và quyết tâm triển khai cao hơn. Trong không khí hân hoan của những ngày đầu khai giảng, chúc cho thầy và trò trường trung học phổ thông Nguyễn Thiện Thuật thắng lợi và gặt hái được nhiều thành tích trên hành trình dài sắp tới !