Sau khi rời trường Đại học, bước chân vào thao tác tại Trung tâm trợ giúp pháp lý nhà nước tỉnh Điện Biên, khái niệm TGPL so với bà Diệu vẫn còn khá mới lạ. Nhưng từ từ, được tiếp xúc với những câu truyện vừa buồn, vừa thương, lo cùng nỗi lo của những người có quyền lợi và nghĩa vụ bị xâm phạm, vui cùng niềm vui sau mỗi lần bảo vệ được quyền hạn của người yếu thế, việc trở thành trợ giúp viên pháp lý đã trở thành niềm mơ ước, động lực phấn đấu để bà Diệu tận tâm, miệt mài và chuẩn bị sẵn sàng góp sức .
Bà san sẻ : “ Thực hiện TGPL giờ đây là việc làm hàng ngày, không còn cảm xúc lo ngại hay hoảng sợ như thuở bắt đầu mà là sự đam mê, tận tâm, lấy hiệu suất cao việc làm là niềm vui nghề nghiệp. Cái gọi là “ thắng ” qua mỗi vấn đề TGPL không còn chỉ là “ đòi ” được gì cho người được TGPL mà còn là sự chứng minh và khẳng định vai trò của TGPL trong đời sống xã hội ”. Không thể nhớ đúng chuẩn hết toàn bộ những người đã được mình TGPL, tuy nhiên trong quy trình thực thi TGPL có những vấn đề, những người được TGPL thực sự khiến bà Diệu nhớ mãi .
Trong đó, vấn đề để lại ấn tượng thâm thúy nhất là vụ kiện nhu yếu chia thừa kế của bà V.T.H ( 84 tuổi, trú tại phường Him Lam, TP. Điện Biên Phủ ). Theo lời kể của bà Diệu, thực trạng mái ấm gia đình của bà V.T.H rất khó khăn vất vả với 2 người con gái và 1 người con dâu là người khuyết tật. Mặc dù tuổi đã cao, tuy nhiên người con trai thứ 2 của bà lại đang tranh chấp đất đai với mẹ và đồng đội. Chính thế cho nên, để bảo vệ quyền lợi và nghĩa vụ cho mái ấm gia đình, bà đã đề xuất Trung tâm TGPL tỉnh cung ứng những dịch vụ pháp lý không lấy phí so với bà V.T.H.
“Đặc biệt vì đây là vụ việc tranh chấp gia đình nên tôi cũng trực tiếp gặp người con trai thứ 2 để động viên hòa giải, nhưng gia đình người con đã không đồng ý nên phải có phán quyết cuối cùng của Tòa án Nhân dân. Ngoài ra, đối với gia đình có người khuyết tật, tôi cũng đề nghị Tòa áp dụng đầy đủ các biện pháp hỗ trợ như miễn án phí, lệ phí… Và đến bây giờ, Tòa án Nhân dân các cấp đã có một số hoạt động phiên tòa xét xử và làm rõ vụ việc tranh chấp” – bà Lê Thị Diệu cho biết.
Đã gần 15 năm với nghề TGPL, bà Lê Thị Diệu đã tham gia tố tụng 177 vụ việc, trong đó có 115 vụ việc TGPL thành công hiệu quả. Rất nhiều vụ việc được chuyển tội danh, khung hình phạt theo hướng có lợi cho người được TGPL so với đề nghị của Viện Kiểm sát. Trong lĩnh vực hình sự, một số vụ việc do bà làm trợ giúp viên pháp lý đã chuyển khung hình phạt như chuyển từ khoản 2 (khung hình phạt từ 7 -15 năm) xuống khoản 1 (khung hình phạt từ 2 đến 7 năm) theo quy định tại Điều 194 BLHS 1999; như trường hợp Lường Văn Khan (Bản Vánh, Chiềng Đông, Tuần Giáo); Sùng A Sử (Chuyên Gia 2, Nậm Kè, Mường Nhé); Lò Văn Bóng (Quài Tở, Tuần Giáo)… Đối với vụ việc TGPL được chấp nhận để quyết định dưới mức thấp nhất của khung hình phạt: Lường Văn Xuân (Búng Lao, Mường Ảng) tội giết người; Hù Thị Sai (Mường Phăng, TP Điện Biên phủ) tội Tàng trữ trái phép chất ma túy…
Theo bà Diệu, để làm cho người được TGPL hiểu được quy định của pháp luật, sự phù hợp của “tình” với “lý”, đòi hỏi Trợ giúp viên pháp lý bên cạnh trách nhiệm nghề nghiệp còn cần sự tâm huyết, tận tâm. Đối với bà, niềm vui và vinh dự góp công sức nhỏ bé của mình vào việc xóa nghèo pháp luật; giúp những người yếu thế bảo vệ quyền lợi hợp pháp của mình là động lực để những người trợ giúp viên pháp lý không ngừng nâng cao nghiệp vụ, kỹ năng, trau dồi đạo đức nghề nghiệp.
Bên cạnh đó, bà Lê Thị Diệu đã trực tiếp giúp Giám đốc Trung tâm đôn đốc, theo dõi những hoạt động giải trí nhiệm vụ của Trung tâm như : Tham mưu cho Giám đốc Trung tâm về nhiệm vụ TGPL ; Cộng tác viên TGPL, Hội đồng phối hợp liên ngành về TGPL trong hoạt động giải trí tố tụng ; trực tiếp đảm nhiệm hoạt động giải trí của Chi nhánh số 2, huyện Mường Chà ; Chi nhánh số 5, huyện Mường Nhé ; thực thi vấn đề trợ giúp pháp lý với tư cách là Trợ giúp viên pháp lý : Thực hiện những hoạt động giải trí tư vấn pháp lý, tham gia tố tụng, đại diện thay mặt ngoài tố tụng, tiếp thị quảng cáo về TGPL. .. theo sự phân công, chỉ huy của chỉ huy Trung tâm .
Với những góp phần của mình, bà Lê Thị Diệu đã nhận được nhiều phần thưởng cao quý như Bằng khen của Ủy Ban Nhân Dân tỉnh theo chuyên đề năm 2011, Bằng khen của Ủy Ban Nhân Dân tỉnh năm 2013 ; Bằng khen của Ủy Ban Nhân Dân tỉnh năm 2017 ; Bằng khen của Bộ Tư pháp năm 2018 ; hàng năm đều được Giám đốc Sở Tư pháp Tặng Ngay Giấy khen .
