Trợ giúp viên pháp lý hay còn gọi là Trợ giúp viên là một chức danh tại Việt Nam dùng để chỉ về những người thực hiện hoạt động trợ giúp pháp lý. Trợ giúp viên pháp lý là chức danh được quy định những tiêu chuẩn, điều kiện cụ thể theo Luật Trợ giúp pháp lý của Việt Nam, họ là viên chức nhà nước và làm việc tại Trung tâm trợ giúp pháp lý nhà nước.[1]
Theo pháp luật của pháp lý Nước Ta, để được công nhận là trợ giúp viên pháp lý, thì ứng viên phải là công dân của Nước Ta, thường trú tại Nước Ta và cung ứng những nhu yếu, điều kiện kèm theo sau đây : [ 1 ]
Trợ giúp viên pháp lý triển khai trợ giúp pháp lý bằng những hình thức phong phú, nhiều mẫu mã, đơn cử là : [ 1 ]
Với những quy định này về ví trị pháp lý, chức trách, nhiệm vụ, quyền hạn của người trợ giúp viên pháp lý trong chế định luật trợ giúp pháp lý sẽ là hành lang, cơ sở pháp lý quan trọng để khi trợ giúp viên pháp lý thực hiện hoạt động trợ giúp pháp lý phát huy thực hiện nhiệm vụ.[2]
Khi tham gia tố tụng ở quá trình chuẩn bị sẵn sàng xét xử, Trợ giúp viên pháp lý phải triển khai những giải pháp nghiên cứu và điều tra hồ sơ theo nguyên tắc tổng lực và vừa đủ, nắm vững hồ sơ một cách khá đầy đủ đồng thời luận cứ bào chữa phải dựa trên những địa thế căn cứ được phản ảnh trong hồ sơ kết hợp những yếu tố pháp lý và yếu tố tâm ý để có cơ sở ý kiến đề nghị giảm nhẹ nghĩa vụ và trách nhiệm hình sự. Ngoài ra, ở quy trình tiến độ tham gia tố tụng này người Trợ giúp viên pháp lý còn phải thực thi rất rất nhiều kỹ năng và kiến thức khác nhau như : Theo dõi luận tội, xét hỏi và tranh luận để phát hiện những yếu tố pháp lý phát sinh mới và có hướng yêu cầu kịp thời. [ 3 ] [ 4 ]Trợ giúp viên pháp lý còn được cử về cơ sở hướng dẫn cho những câu lạc bộ trợ giúp pháp lý tại địa phương để triển khai những trách nhiệm như hướng dẫn phương pháp, nội dung hoạt động và sinh hoạt câu lạc bộ, giúp tiếp tục phân phối, update văn bản pháp lý cùng tài liệu tương quan cho đội ngũ cộng tác viên, trực tiếp tổ chức triển khai nhiều hội nghị phổ cập, giáo dục và truyền thông online pháp lý. [ 5 ]
Trong quá trình hoạt động trợ giúp pháp lý, đội ngũ này còn gặp nhiều khó khăn do nhiều người vẫn còn trẻ, có năng lực, trình độ nhưng lại thiếu kinh nghiệm trợ giúp pháp lý và thực tiễn hành nghề, thường xuyên có sự biến động về nhân sự, chế độ chi trả thù lao theo vụ việc cho các trợ giúp viên pháp lý còn thấp, chưa có sức thu hút được nhiều người làm trợ giúp viên.[2]
Trợ giúp viên pháp lý được Chủ tịch Ủy ban nhân dân tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương cấp thẻ Trợ giúp viên pháp lý theo đề nghị của Giám đốc Sở Tư pháp[1] việc cấp thẻ được tiến hành theo một thủ tục nghiêm ngặt.[6] Và khi tham gia tố tụng thì Trợ giúp viên pháp lý, cần phải xuất trình giấy chứng nhận tham gia tố tụng và thẻ trợ giúp viên pháp lý, họ có quyền và nghĩa vụ theo quy định của pháp luật tố tụng và được sử dụng các biện pháp mà pháp luật tố tụng quy định để bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp cho người được trợ giúp pháp lý.[4]
Tuy vậy, trong quá trình tác nghiệp trong hoạt động tố tụng còn gặp không ít khó khăn nhất là một số cơ quan gây các thủ tục còn gây phiền hà như cấp giấy chứng nhận người bào chữa, gửi các bản án sau khi xét xử tới người thực hiện trợ giúp pháp lý, bản án có khi không ghi chức danh của người thực hiện trợ giúp pháp lý.[4][7]
Trợ giúp viên pháp lý được nhà nước cho huấn luyện và đào tạo, tu dưỡng về nhiệm vụ trợ giúp pháp lý. [ 5 ] [ 8 ]
Trang phục riêng[sửa|sửa mã nguồn]
Theo quy định thì trợ giúp viên chưa có trang phục riêng, đã có tranh luận gay gắt về việc có nên trang bị đồng phục cho trợ giúp viên để họ mặc trang phục thống nhất khi tham dự tòa hoặc khi thực hiện nhiệm vụ trợ giúp pháp lý, xây dựng hình ảnh đẹp về người trợ giúp viên, khẳng định vai trò, mục đích, ý nghĩa của công tác trợ giúp pháp lý do sự chuyên nghiệp của Trợ giúp viên pháp lý không chỉ thể hiện ở tác phong, thái độ, kỹ năng làm việc mà còn bộc lộ qua trang phục, đặc biệt là khi tác nghiệp ở những nơi trang nghiêm như chốn công đường.[9]
Tuy nhiên có quan điểm chưa thống nhất cho rằng Trợ giúp viên pháp lý không đại diện thay mặt cho cơ quan công quyền triển khai trách nhiệm mà chỉ có tư cách người đại diện thay mặt hợp pháp của người bị tạm giữ, bị can, bị cáo để thực thi việc bào chữa, người bảo vệ quyền hạn của đương sự trong vụ án hình sự do đó chưa nhất thiết phải có một phục trang riêng để bộc lộ truyền thống riêng của mình, đồng thời nếu trang bị thì sẽ tốn kém thêm kinh phí đầu tư của nhà nước vốn đã eo hẹp. [ 9 ]
