Trách nhiệm pháp lý là gì? 5 loại trách nhiệm pháp lý là gì?

Trách nhiệm pháp lý là gì ? Những ai phải chịu trách nhiệm pháp lý ? Trách nhiệm pháp lý có được miễn không ? Đây là những câu hỏi rất thông dụng mà không phải ai cũng hiểu rõ. Bài viết sau đây của HieuLuat sẽ cung ứng những thông tin cơ bản nhất về trách nhiệm pháp lý là gì và những yếu tố xoay quanh trách nhiệm pháp lý .

Mục lục bài viết

• Trách nhiệm pháp lý là gì?
• Trách nhiệm pháp lý có đặc điểm gì?
• Tại sao cần phải quy định trách nhiệm pháp lý?
• Có mấy loại trách nhiệm pháp lý?
• Năng lực chủ thể chịu trách nhiệm pháp lý được quy định thế nào?
• Khi nào chủ thể được miễn trách nhiệm pháp lý?
• Thẩm quyền truy cứu trách nhiệm pháp lý là của ai?

Xem thêm

Trách nhiệm pháp lý là gì?

Dưới góc nhìn đời sống, trách nhiệm hoàn toàn có thể được hiểu là những việc làm / hành vi mà cá thể, tổ chức triển khai, cơ quan phải thực thi do hành vi vi phạm những chuẩn mực chung được xã hội, hội đồng công nhận. Trách nhiệm cũng hoàn toàn có thể được hiểu là bổn phận, là những chuẩn mực mà cá thể, tổ chức triển khai, … phải tuân thủ. Ví dụ như trách nhiệm về đạo đức, trách nhiệm về văn hóa truyền thống, trách nhiệm so với mái ấm gia đình, …
Dưới góc nhìn khoa học pháp lý, trách nhiệm pháp lý được hiểu là những hậu quả bất lợi mà Nhà nước buộc những chủ thể phải gánh chịu về hành vi vi phạm pháp lý của mình. Cụ thể hơn, hậu quả bất lợi mà chủ thể phải gánh chịu về những hành vi vi phạm pháp lý của mình được lao lý tại phần chế tài trong những quy phạm pháp luật .
Trách nhiệm pháp lý là loại trách nhiệm riêng không liên quan gì đến nhau, độc lạ trọn vẹn so với những trách nhiệm về đạo đức, trách nhiệm về xã hội, … ( những trách nhiệm mà không được cụ thể hóa bằng những văn bản quy phạm pháp luật ) .

Mở rộng hơn là về khái niệm trách nhiệm pháp lý là gì là trách nhiệm pháp lý của quốc gia, của vùng lãnh thổ trong các quan hệ quốc tế được hiểu là những hậu quả bất lợi/những hành vi mà quốc gia, vùng lãnh thổ buộc phải thực hiện khi vi phạm những thỏa thuận mà họ đã ký kết, tham gia (ví dụ tại các điều ước quốc tế, hiệp ước, thỏa thuận quốc tế,…). Những trách nhiệm mà quốc gia, vùng lãnh thổ phải chịu trách nhiệm có thể liên quan đến kinh tế, chính trị, bị cấm/hạn chế xuất khẩu/nhập khẩu các sản phẩm, hàng hóa,..

Nếu vương quốc, vùng chủ quyền lãnh thổ không tự triển khai thì hoàn toàn có thể bị vận dụng những giải pháp trừng phạt nghiêm khắc đến từ những khối hợp tác, tổ chức triển khai quốc tế ( ví dụ như cấm vận sản phẩm & hàng hóa, loại sản phẩm, ngừng hoạt động thông tin tài khoản, gia tài của vương quốc ở quốc tế, vận dụng thuế xuất, trục xuất những nhà ngoại giao … ) .
Hậu quả bất lợi mà vương quốc, vùng chủ quyền lãnh thổ phải gánh chịu hoàn toàn có thể xuất phát từ những hành vi mà pháp luật quốc tế không cấm nhưng gây nguy cơ tiềm ẩn cho những vùng, chủ quyền lãnh thổ vương quốc khác. Ví dụ như sử dụng vũ khí hạt nhân với mục tiêu phi nhân đạo, sử dụng vũ khí sinh học trong những hoạt động giải trí quân sự chiến lược nhằm mục đích kiềm chế / làm suy giảm / gây nguy cơ tiềm ẩn đến vương quốc / vùng chủ quyền lãnh thổ khác …

Cơ sở để chủ thể phải chịu trách nhiệm pháp lý là gì?

Xuất phát từ định nghĩa, cách hiểu về trách nhiệm pháp lý, hoàn toàn có thể nhận thấy, cơ sở để buộc chủ thể phải chịu trách nhiệm pháp lý gồm có :
– Cơ sở thực tiễn :
+ Phải có hành vi vi phạm pháp lý ( vi phạm những nguyên tắc xử sự chung được cụ thể hóa bằng những điều luật, quy phạm pháp luật đơn cử ) của chủ thể ( cơ sở thực tiễn ) ;
+ Chủ thể không phải chịu trách nhiệm pháp lý nếu không có hành vi vi phạm pháp lý ;
+ Không thực thi truy cứu trách nhiệm pháp lý trong trường hợp chủ thể được miễn trách nhiệm pháp lý, không có năng lượng trách nhiệm pháp lý ( không có năng lực nhận thức hoặc làm chủ hành vi ), chưa đủ tuổi chịu trách nhiệm pháp lý, hoặc trong những trường hợp bất khả kháng mà pháp lý pháp luật không phải chịu trách nhiệm pháp lý ;
+ Các chủ thể vi phạm pháp lý bị buộc chịu trách nhiệm pháp lý bởi những cá thể, cơ quan, tổ chức triển khai có thẩm quyền hoặc những chủ thể được pháp lý trao quyền ;
– Cơ sở lý luận :
+ Phải được lao lý trong quy phạm pháp luật đơn cử ;
+ Phải có mối liên hệ nhân quả, xuyên suốt từ hành vi vi phạm pháp lý, lỗi của chủ thể đến hệ quả của hành vi ;
– Chủ thể chỉ phải chịu trách nhiệm pháp lý nếu thẩm quyền truy cứu, trình tự, thủ tục buộc chủ thể chịu trách nhiệm pháp lý được thực thi theo đúng pháp luật pháp lý .

Như vậy, trách nhiệm pháp lý là những hậu quả bất lợi mà chủ thể buộc phải gánh chịu từ hành vi vi phạm pháp luật của mình. Các quốc gia, vùng lãnh thổ cũng phải chịu trách nhiệm bất lợi nếu có các hành vi vi phạm quy định tại các thỏa thuận mà họ đã ký kết, tham gia. Thậm chí, nếu các chủ thể không tự nguyện thực hiện thì họ sẽ bị cưỡng chế hoặc bị áp dụng các biện pháp trừng phạt nghiêm khắc từ phía cơ quan, tổ chức có thẩm quyền.

Trách nhiệm pháp lý có đặc điểm gì?

Từ cách hiểu trách nhiệm pháp lý là gì, suy ra, những đặc thù của trách nhiệm pháp lý như sau :
– Là giải pháp mà Nhà nước sử dụng để buộc chủ thể phải chấm hết hành vi vi phạm pháp lý ;
– Trách nhiệm pháp lý cho từng hành vi vi phạm pháp lý được lao lý đơn cử trong từng văn bản, điều luật … ( từng quy phạm pháp luật ) ;
– Trách nhiệm pháp lý chỉ vận dụng so với những chủ thể vi phạm pháp lý ;
– Trách nhiệm pháp lý gắn liền với những giải pháp cưỡng chế / buộc chủ thể phải triển khai của Nhà nước ;
– Trách nhiệm pháp lý được xác lập là những hậu quả bất lợi mà chủ thể buộc phải gánh chịu ( ví dụ bất lợi về gia tài, về quyền nhân thân, chủ thể hoàn toàn có thể được làm hoặc không được làm những việc làm nhất định … ) ;

Vì vậy, đây là những đặc điểm cơ bản của trách nhiệm pháp lý.

Tại sao cần phải quy định trách nhiệm pháp lý?

Trách nhiệm pháp lý rất quan trọng so với đời sống, xã hội. Ý nghĩa của việc pháp luật về trách nhiệm pháp lý hoàn toàn có thể gồm có :
– Ý nghĩa chung : Buộc những chủ thể có hành vi vi phạm phải chịu trách nhiệm, gánh chịu những hậu quả do mình gây nên ; Phòng ngừa, giáo dục, răn đe những chủ thể khác không được thực thi những hành vi tương tự như ; Đồng thời, bảo vệ việc thực thi pháp lý một cách công minh, khách quan nhất .
– Đối với cơ quan quản trị : Có địa thế căn cứ để quản trị hành chính theo nghành được phân công, phân định rõ ràng trách nhiệm của từng đơn vị chức năng quản trị hành chính Nhà nước ;
– Đối với những chủ thể : Nhận biết được ranh giới, khoanh vùng phạm vi triển khai hành vi của mình trong những quan hệ dân sự, hành chính, hình sự … ;
– Đối với những vương quốc, vùng chủ quyền lãnh thổ : Tạo hiệu suất cao tích cực khi cùng thống nhất để thực thi những thỏa thuận hợp tác đã ký kết / hoặc tạo hành lang pháp lý bảo đảm an toàn cho những vương quốc, vùng chủ quyền lãnh thổ khác khi tham gia vào những quan hệ quốc tế .

Vậy nên, trách nhiệm pháp lý có một số những đặc điểm, ý nghĩa như chúng tôi đã nêu trên.

Có mấy loại trách nhiệm pháp lý?

Hiện nay, dựa trên mức độ nghiêm trọng của hành vi vi phạm pháp lý, đặc thù của từng loại trách nhiệm mà trách nhiệm pháp lý được phân loại thành 04 loại, đơn cử như sau :

Một là, trách nhiệm pháp lý kỷ luật

Đây là trách nhiệm pháp lý được vận dụng trong một cơ quan, tổ chức triển khai, đoàn thể đơn cử. Trách nhiệm pháp lý kỷ luật buộc chủ thể là cá thể / tổ chức triển khai / tập thể phải chịu trách nhiệm do có hành vi vi phạm kỷ luật trong học tập, lao động, công tác làm việc, ship hàng đã được phát hành theo pháp luật pháp lý .
Ví dụ như trách nhiệm pháp lý của Đảng viên khi vi phạm về những điều Đảng viên không được làm, trách nhiệm pháp lý của viên chức / công chức khi vi phạm quy định / điều lệ hoặc trách nhiệm pháp lý của quân nhân khi vi phạm pháp luật trong công tác làm việc / thi hành trách nhiệm …

Hai là, trách nhiệm vật chất

Có thể ghi nhận trách nhiệm vật chất là một loại trách nhiệm pháp lý bởi đây là loại trách nhiệm của người lao động được pháp luật đơn cử tại pháp lý về lao động. Trách nhiệm vật chất là trách nhiệm bồi thường thiệt hại về gia tài của người lao động theo pháp luật pháp lý khi :
+ Người lao động làm hư hỏng dụng cụ, thiết bị hoặc có hành vi khác gây thiệt hại gia tài của người sử dụng lao động hoặc làm mất dụng cụ, thiết bị, gia tài của người sử dụng lao động ;
+ Hoặc người lao động mất dụng cụ, thiết bị, gia tài của người sử dụng lao động hoặc gia tài khác do người sử dụng lao động giao hoặc tiêu tốn vật tư quá định mức được cho phép .

Ba là, trách nhiệm pháp lý dân sự

Trách nhiệm pháp lý dân sự hay chính là trách nhiệm dân sự là những nghĩa vụ và trách nhiệm, trách nhiệm mà bên có nghĩa vụ và trách nhiệm vi phạm nghĩa vụ và trách nhiệm phải thực thi. Các vi phạm về nghĩa vụ và trách nhiệm hoàn toàn có thể là bên vi phạm nghĩa vụ và trách nhiệm không triển khai hoặc thực thi không đúng thời hạn / nội dung, hoặc thực thi không vừa đủ, hoặc không triển khai nghĩa vụ và trách nhiệm ( Điều 351 Bộ luật Dân sự năm ngoái ) .
Theo đó, Bộ luật Dân sự năm ngoái cũng lao lý về 1 số ít yếu tố về việc chịu trách nhiệm dân sự của bên vi phạm nghĩa vụ và trách nhiệm như sau :
– Chỉ những chủ thể vi phạm nghĩa vụ và trách nhiệm và phải có lỗi gây ra vi phạm đó thì mới phải chịu trách nhiệm dân sự ;
– Trách nhiệm dân sự hoàn toàn có thể được miễn trong trường hợp có sự kiện bất khả kháng ( sự kiện bất khả kháng được pháp luật theo Bộ luật Dân sự năm ngoái hoặc do những bên tự thỏa thuận hợp tác ), hoặc được miễn theo những trường hợp mà những bên đã thỏa thuận hợp tác hoặc theo pháp luật của pháp lý chuyên ngành đang kiểm soát và điều chỉnh quan hệ giữa những bên ;
– Nếu chủ thể vi phạm nghĩa vụ và trách nhiệm / bên vi phạm nghĩa vụ và trách nhiệm không có lỗi trong việc triển khai nghĩa vụ và trách nhiệm thì không phải chịu trách nhiệm dân sự ;
– Bên vi phạm nghĩa vụ và trách nhiệm phải chịu trách nhiệm bồi thường thiệt hại, phạt vi phạm theo từng trường hợp đơn cử ;

Bốn là, trách nhiệm pháp lý hành chính

Trách nhiệm pháp lý hành chính được hiểu là những hậu quả bất lợi mà chủ thể thực thi hành vi vi phạm pháp luật hành chính phải gánh chịu. Tùy theo đặc thù, mức độ, nghành vi phạm mà chủ thể phải chịu những chế tài / hậu quả khác nhau. Những giải pháp giải quyết và xử lý hành chính, cưỡng chế thi hành quyết định hành động hành chính được cá thể, cơ quan có thẩm quyền quyết định hành động, phát hành theo từng nghành nghề dịch vụ đơn cử trên cơ sở pháp lý về giải quyết và xử lý vi phạm hành chính .
Ví dụ, nghĩa vụ và trách nhiệm phải chịu những hậu quả của chủ thể khi vi phạm pháp luật hành chính về đất đai ( chịu trách nhiệm theo pháp luật của Nghị định xử phạt vi phạm hành chính về đất đai và những văn bản khác có tương quan ), … ;

Năm là, trách nhiệm pháp lý hình sự

Trách nhiệm pháp lý hình sự là trách nhiệm pháp lý nghiêm khắc nhất mà Nhà nước buộc chủ thể phạm tội theo pháp luật của pháp lý về hình sự phải chịu trách nhiệm. Chủ thể phải chịu trách nhiệm hình sự là cá thể hoặc những pháp nhân được lao lý tại Bộ luật Hình sự năm ngoái, sửa đổi bổ trợ 2017. Trách nhiệm pháp luật hình sự chính là giải pháp trừng phạt mà Nhà nước sử dụng để nhằm mục đích trừng trị tội phạm, đồng thời phòng ngừa tội phạm phát sinh mới và răn đe, giáo dục những chủ thể khác .

Như vậy, bên cạnh việc hiểu trách nhiệm pháp lý là gì, người đọc có thể tìm hiểu thêm thông tin về cách phân loại trách nhiệm pháp lý để có góc nhìn đầy đủ hơn về trách nhiệm pháp lý.

Năng lực chủ thể chịu trách nhiệm pháp lý được quy định thế nào?

Từ cách hiểu trách nhiệm pháp lý là gì, các loại trách nhiệm pháp lý hiện nay, có thể nhận thấy năng lực chịu trách nhiệm pháp lý của chủ thể được quy định cụ thể tại mỗi lĩnh vực, mỗi loại trách nhiệm. Có thể lý giải chi tiết như sau:

Như vậy, năng lực của chủ thể chịu trách nhiệm pháp lý là khác nhau đối với mỗi loại trách nhiệm pháp lý. Chủ thể có hành vi vi phạm pháp luật và thỏa mãn các điều kiện riêng biệt của từng lĩnh vực thì mới phải chịu trách nhiệm pháp lý về hành vi vi phạm đó.

Khi nào chủ thể được miễn trách nhiệm pháp lý?

Để nhận biết toàn diện về trách nhiệm pháp lý thì ngoài hiểu về trách nhiệm pháp lý là gì, năng lực chịu trách nhiệm pháp lý của chủ thể vi phạm thì còn cần tìm hiểu về những trường hợp được miễn trách nhiệm pháp lý. Miễn trách nhiệm pháp lý được hiểu là chủ thể thực hiện hành vi vi phạm pháp luật mà phải chịu trách nhiệm pháp lý nhưng được pháp luật quy định không phải chịu.

Thông thường miễn trách nhiệm pháp lý vận dụng trong trường hợp cá thể, tổ chức triển khai, cơ quan không có năng lượng trách nhiệm pháp lý ( ví dụ chưa đủ tuổi, mất năng lượng hành vi dân sự / không có nhận thức, làm chủ hành vi … ), thuộc trường hợp được miễn trách nhiệm pháp lý / loại trừ trách nhiệm pháp lý, hoặc do đổi khác chủ trương pháp lý, hoặc do được bên có quyền đồng ý chấp thuận cho miễn ..

Một số ví dụ như sau:

– Chủ thể được miễn trách nhiệm pháp lý hình sự trong những trường hợp :
+ Tại thời gian triển khai tìm hiểu, truy tố hoặc xét xử, do có sự đổi khác chủ trương, pháp lý làm cho hành vi phạm tội không còn nguy hại cho xã hội nữa ;
+ Hoặc khi có quyết định hành động đại xá ;
+ Chủ thể hoàn toàn có thể được miễn trách nhiệm pháp lý hình sự nếu như tại thời gian thực thi tìm hiểu, truy tố, xét xử, chủ thể ( cá thể là người phạm tội ) mắc bệnh hiểm nghèo dẫn đến không còn năng lực gây nguy hại cho xã hội hoặc cũng hoàn toàn có thể chủ thể là cá thể triển khai tự thú, cố gắng nỗ lực hạn chế đến mức thấp nhất hoàn toàn có thể về thiệt hại do hành vi phạm tội gây ra / có công lao lớn được Nhà nước ghi nhận … ;
– Hoặc chủ thể được miễn trách nhiệm pháp lý dân sự trong những trường hợp :
+ Chủ thể vi phạm nghĩa vụ và trách nhiệm trong trường hợp bất khả kháng ( ví dụ như cuộc chiến tranh, thiên tai, … ) ;
+ Thuộc trường hợp mà những bên trong quan hệ dân sự lao lý được miễn trách nhiệm ;
+ Thuộc trường hợp mà pháp lý khác ( pháp lý chuyên ngành kiểm soát và điều chỉnh quan hệ dân sự ) lao lý là miễn trách nhiệm ;
– Hoặc chủ thể được miễn trách nhiệm vật chất nếu thuộc trường hợp :
+ Do thiên tai, địch họa, dịch bệnh nguy khốn, thảm họa, sự kiện xảy ra khách quan mà người lao động không hề lường trước được và không hề khắc phục được mặc dầu người lao động đã vận dụng mọi giải pháp thiết yếu và năng lực được cho phép ;
+ Người sử dụng lao động miễn trách nhiệm vật chất cho người lao động ;

Vậy nên, các chủ thể vẫn được miễn chịu trách nhiệm pháp lý. Đối tượng chủ thể được miễn chịu trách nhiệm pháp lý được quy định cụ thể tại từng lĩnh vực.

Kết luận: Năng lực chịu trách nhiệm pháp lý của mỗi chủ thể được quy định cụ thể theo từng loại trách nhiệm pháp lý. Chủ thể vi phạm pháp luật có thể được miễn trách nhiệm trong một số trường hợp. 

Thẩm quyền truy cứu trách nhiệm pháp lý là của ai?

Trước hết truy cứu trách nhiệm pháp lý hoàn toàn có thể là một hành vi / hoạt động giải trí hoặc một chuỗi những hành vi / hoạt động giải trí do cơ quan, cá thể có thẩm quyền thực thi để buộc chủ thể vi phạm pháp lý phải thực thi theo những chế tài đã được pháp luật trong văn bản quy phạm pháp luật. Ví dụ như giải quyết và xử lý hành vi vi phạm hành chính trong nghành đất đai, giải quyết và xử lý hành vi vi phạm hình sự, …
Chủ thể vi phạm pháp lý, vi phạm những pháp luật chung phải chịu trách nhiệm pháp lý do hành vi của mình, tuy nhiên, trong thực tiễn cho thấy, nhiều chủ thể không tự nguyện thực thi trách nhiệm của mình hoặc nếu không buộc phải thực thi trách nhiệm của mình thì những chủ thể không thực thi. Do vậy, thẩm quyền truy cứu trách nhiệm pháp lý là địa thế căn cứ để xác định, triển khai những giải pháp cưỡng chế để bắt buộc những chủ thể phải xử sự theo những nguyên tắc chung được thống nhất .
Cụ thể, thẩm quyền truy cứu trách nhiệm pháp lý được lao lý như sau :

Như vậy, thẩm quyền truy cứu trách nhiệm pháp lý là của những cơ quan, cá nhân, tổ chức nêu trên.

Source: https://vvc.vn
Category : Pháp luật