Khoản 3, Điều 63, Hiến pháp năm 2013 nêu rõ : Tổ chức, cá nhân gây ô nhiễm môi trường, làm suy kiệt tài nguyên vạn vật thiên nhiên và suy giảm đa dạng sinh học phải bị giải quyết và xử lý nghiêm và có nghĩa vụ và trách nhiệm khắc phục, bồi thường thiệt hại .Một yếu tố nóng bỏng, gây bức xúc trong dư luận xã hội cả nước lâu nay là thực trạng ô nhiễm môi trường sinh thái do những hoạt động giải trí sản xuất và hoạt động và sinh hoạt của con người gây ra. Vấn đề này không những rình rập đe dọa trực tiếp sự tăng trưởng kinh tế tài chính – xã hội bền vững và kiên cố mà còn ảnh hưởng tác động, tác động ảnh hưởng lớn đến sự sống sót, tăng trưởng của những thế hệ hiện tại và tương lai .
Giải quyết yếu tố ô nhiễm môi trường trong thời kỳ tăng nhanh CNH, HĐH lúc bấy giờ không chỉ là yên cầu cấp thiết so với những cấp quản trị, những doanh nghiệp mà đó còn là nghĩa vụ và trách nhiệm của cả mạng lưới hệ thống chính trị và của toàn xã hội. Nhận thức rõ tầm quan trọng của yếu tố này, những năm qua, Đảng và Nhà nước ta đã phát hành nhiều chủ trương, chủ trương về bảo vệ môi trường .
Điển hình là Nghị quyết số 41-NQ/TW ngày 15/11/2004 của Bộ Chính trị (khóa IX) về bảo vệ môi trường trong thời kỳ đẩy mạnh CNH, HĐH đất nước; Chỉ thị số 29-CT/TW ngày 21/01/2009 của Ban Bí thư về tiếp tục thực hiện Nghị quyết số 41-NQ/TW của Bộ Chính trị; Luật Bảo vệ môi trường (sửa đổi); các nghị định của Chính phủ hướng dẫn thực hiện Luật Bảo vệ môi trường… Các chỉ thị, nghị quyết, văn bản pháp quy này đi vào cuộc sống đã bước đầu tạo ra những chuyển biến tích cực trong hoạt động bảo vệ môi trường.
Mới đây nhất, ngày 6/1/2015, nhà nước đã phát hành Nghị định số 03/2015 / NĐ-CP lao lý về việc xác lập thiệt hại so với môi trường, có hiệu lực hiện hành thi hành từ ngày 1/3/2015. Theo đó, việc xác lập tổ chức, cá nhân làm môi trường bị ô nhiễm, suy thoái và khủng hoảng được thực thi theo 3 nguyên tắc .
Thứ nhất, ô nhiễm, suy thoái và khủng hoảng ở 1 khu vực địa lý tự nhiên do những nguồn phát sinh chất thải hoặc những hành vi xâm hại hoặc không xâm hại nhưng tác động ảnh hưởng xấu đến khu vực đó .
Thứ hai, có cơ sở khoa học về sống sót mối liên hệ giữa những chất gây ô nhiễm hoàn toàn có thể phát sinh từ nguồn thải hoặc hành vi xâm hại với thực trạng suy giảm tính năng và tính có ích của môi trường .
Thứ ba, việc xác định tổ chức, cá nhân gây ô nhiễm, suy thoái môi trường phải đảm bảo kịp thời và công bằng.
Dựa vào nguyên tắc xác lập nêu trên, tổ chức, cá nhân làm môi trường bị ô nhiễm, suy thoái và khủng hoảng phải bồi thường hàng loạt thiệt hại so với môi trường do mình gây ra ; đồng thời phải chi trả hàng loạt ngân sách xác lập thiệt hại và thực thi thủ tục nhu yếu bồi thường thiệt hại cho cơ quan đã ứng trước kinh phí đầu tư .
Trường hợp có từ 2 tổ chức, cá nhân trở lên làm môi trường bị ô nhiễm, suy thoái và khủng hoảng thì nghĩa vụ và trách nhiệm bồi thường thiệt hại so với môi trường, nghĩa vụ và trách nhiệm chi trả ngân sách xác lập thiệt hại và triển khai thủ tục nhu yếu bồi thường thiệt hại của từng tổ chức, cá nhân được xác lập tương ứng với tỷ suất gây thiệt hại trong tổng thiệt hại so với môi trường …
Có thể nói, để đảm bảo quyền được sống trong môi trường trong lành của mọi người, toàn xã hội thì việc tuyên truyền, giáo dục người dân nâng cao ý thức tự giác bảo vệ môi trường, trở thành thói quen sinh hoạt hàng ngày là điều hết sức cần thiết.
Đơn cử như lúc bấy giờ, tất cả chúng ta đang phát động và kiến thiết xây dựng thành phố, khu dân cư, thôn xóm xanh – sạch – đẹp, văn minh, điều này phải xuất phát từ những việc nhỏ nhất như giáo dục dân cư không xả rác ra đường, nơi công cộng, không được viết bậy, vẽ bậy … Trong trường hợp dân cư không chấp hành, cố ý vi phạm thì đã có chế tài giải quyết và xử lý nghiêm, giống như 1 số ít vương quốc trong khu vực đã vận dụng từ lâu .
Bên cạnh đó, để nâng cao nghĩa vụ và trách nhiệm và nghĩa vụ và trách nhiệm bảo vệ môi trường không chỉ người dân mà những cơ quan, đơn vị chức năng, doanh nghiệp cũng phải chấp hành những pháp luật hiện hành trong nghành bảo vệ môi trường. Mọi hành vi gây ô nhiễm môi trường, xả thải chất ô nhiễm chưa qua giải quyết và xử lý ra môi trường, “ nhập khẩu ” rác công nghiệp, nội tạng động thực vật không bảo vệ chất lượng và bảo đảm an toàn thực phẩm phải bị phát hiện, giải quyết và xử lý nghiêm .
Tường Mạnh
