Thông tư liên tịch số 01/2016/TTLT-TANDTC-VKSNDTC-BTP hướng dẫn thi hành một số quy định của Luật hôn nhân và gia đình
THÔNG TƯ LIÊN TỊCH
HƯỚNG DẪN THI HÀNH MỘT SỐ QUY ĐỊNH CỦA LUẬT HÔN NHÂN VÀ GIA ĐÌNH
Căn cứ Luật ban hành văn bản quy phạm pháp luật số 17/2008/QH12;
Căn cứ Luật hôn nhân và gia đình số 52/2014 / QH13 ;
Căn cứ Luật tổ chức triển khai Tòa án nhân dân số 62/2014 / QH13 ;
Căn cứ Luật tổ chức triển khai Viện kiểm sát nhân dân số 63/2014 / QH13 ;
Căn cứ Nghị định số 22/2013 / NĐ-CP ngày 13 tháng 3 năm 2013 của nhà nước lao lý công dụng, trách nhiệm, quyền hạn và cơ cấu tổ chức tổ chức triển khai của Bộ Tư pháp ;
Chánh án Tòa án nhân dân tối cao, Viện trưởng Viện kiểm sát nhân dân tối cao, Bộ trưởng Bộ Tư pháp phát hành Thông tư liên tịch hướng dẫn thi hành một số ít pháp luật của Luật hôn nhân và gia đình số 52/2014 / QH13 ( sau đây viết tắt là Luật hôn nhân và gia đình ) như sau :
Điều 1. Phạm vi điều chỉnh
Thông tư liên tịch này hướng dẫn thi hành pháp luật về giải quyết và xử lý việc kết hôn trái pháp lý, thỏa thuận hợp tác về chính sách gia tài của vợ chồng bị vô hiệu và nguyên tắc xử lý gia tài của vợ chồng khi ly hôn tại những điều 11, 50 và 59 của Luật hôn nhân và gia đình .
Điều 2. Căn cứ hủy việc kết hôn trái pháp luật
Khi xử lý nhu yếu hủy việc kết hôn trái pháp lý, Tòa án phải địa thế căn cứ vào điều kiện kèm theo kết hôn pháp luật tại Điều 8 của Luật hôn nhân và gia đình để xem xét, quyết định hành động giải quyết và xử lý việc kết hôn trái pháp lý và quan tâm 1 số ít điểm như sau :
“ Nam từ đủ 20 tuổi trở lên, nữ từ đủ 18 tuổi trở lên ” lao lý tại điểm a khoản 1 Điều 8 của Luật hôn nhân và gia đình là trường hợp nam đã đủ hai mươi tuổi, nữ đã đủ mười tám tuổi trở lên và được xác lập theo ngày, tháng, năm sinh .
Trường hợp không xác lập được ngày sinh, tháng sinh thì thực thi như sau :
a ) Nếu xác lập được năm sinh nhưng không xác lập được tháng sinh thì tháng sinh được xác lập là tháng một của năm sinh ;
b ) Nếu xác lập được năm sinh, tháng sinh nhưng không xác lập được ngày sinh thì ngày sinh được xác lập là ngày mùng một của tháng sinh .
Ví dụ : Chị B sinh ngày 10-01-1997, đến ngày 08-01-2015 chị B đăng ký kết hôn với anh A tại Ủy ban nhân dân xã X. Tại thời gian đăng ký kết hôn chị B chưa đủ 18 tuổi ( ngày chị B đủ 18 tuổi là ngày 10-01-2015 ), như vậy, theo lao lý tại khoản 1 Điều 9 của Luật hôn nhân và gia đình năm 2000 thì chị B đã đủ tuổi kết hôn, tuy nhiên vì ngày chị B đăng ký kết hôn Luật hôn nhân và gia đình đã có hiệu lực hiện hành ( ngày 01-01-2015 ) nên chị B đã vi phạm điều kiện kèm theo về tuổi kết hôn lao lý tại điểm a khoản 1 Điều 8 của Luật hôn nhân và gia đình .
“ Việc kết hôn do nam và nữ tự nguyện quyết định hành động ” lao lý tại điểm b khoản 1 Điều 8 của Luật hôn nhân và gia đình là trường hợp nam nữ xác lập quan hệ vợ chồng với nhau trọn vẹn tự do theo ý chí của họ .
“Lừa dối kết hôn” quy định tại điểm b khoản 2 Điều 5 của Luật hôn nhân và gia đình là hành vi cố ý của một bên hoặc của người thứ ba nhằm làm cho bên kia hiểu sai lệch và dẫn đến việc đồng ý kết hôn; nếu không có hành vi này thì bên bị lừa dối đã không đồng ý kết hôn.
“ Người đang có vợ hoặc có chồng ” pháp luật tại điểm c khoản 2 Điều 5 của Luật hôn nhân và gia đình là người thuộc một trong những trường hợp sau đây :
a ) Người đã kết hôn với người khác theo đúng lao lý của pháp lý về hôn nhân và gia đình nhưng chưa ly hôn hoặc không có sự kiện vợ ( chồng ) của họ chết hoặc vợ ( chồng ) của họ không bị công bố là đã chết ;
b ) Người xác lập quan hệ vợ chồng với người khác trước ngày 03-01-1987 mà chưa đăng ký kết hôn và chưa ly hôn hoặc không có sự kiện vợ ( chồng ) của họ chết hoặc vợ ( chồng ) của họ không bị công bố là đã chết ;
c ) Người đã kết hôn với người khác vi phạm điều kiện kèm theo kết hôn theo lao lý của Luật hôn nhân và gia đình nhưng đã được Tòa án công nhận quan hệ hôn nhân bằng bản án, quyết định hành động của Tòa án đã có hiệu lực thực thi hiện hành pháp lý và chưa ly hôn hoặc không có sự kiện vợ ( chồng ) của họ chết hoặc vợ ( chồng ) của họ không bị công bố là đã chết .
Việc xác lập thời gian “ cả hai bên kết hôn đã có đủ những điều kiện kèm theo kết hôn ” pháp luật tại khoản 2 Điều 11 của Luật hôn nhân và gia đình phải địa thế căn cứ vào những lao lý của pháp lý. Tòa án nhu yếu đương sự xác lập và cung ứng những tài liệu, chứng cứ để xác lập thời gian cả hai bên kết hôn đã có đủ những điều kiện kèm theo kết hôn theo lao lý tại Điều 8 của Luật hôn nhân và gia đình .
Ví dụ 1 : Trường hợp kết hôn khi một bên bị cưỡng ép kết hôn hoặc bị lừa dối kết hôn là vi phạm điều kiện kèm theo kết hôn pháp luật tại điểm d khoản 1 Điều 8 của Luật hôn nhân và gia đình. Tuy nhiên, nếu sau khi bị cưỡng ép kết hôn hoặc bị lừa dối kết hôn mà bên bị cưỡng ép kết hôn, bị lừa dối kết hôn đã biết nhưng đã thông cảm, liên tục chung sống hòa thuận thì thời gian đủ điều kiện kèm theo kết hôn là thời gian đương sự biết mình bị cưỡng ép, bị lừa dối kết hôn nhưng vẫn liên tục sống chung như vợ chồng .
Ví dụ 2 : Ngày 15-01-2005, chị B kết hôn với anh A. Đến ngày 15-01-2010, chị B lại kết hôn với anh C. Ngày 25-01-2012, Tòa án có quyết định hành động công bố anh A chết. Ngày 12-6-2015, Tòa án mở phiên họp xử lý nhu yếu hủy việc kết hôn trái pháp lý giữa chị B và anh C. Tại phiên họp, chị B và anh C đều nhu yếu công nhận quan hệ hôn nhân thì chị B và anh C phải phân phối Quyết định của Tòa án công bố anh A đã chết để xác lập thời gian chị B và anh C đủ điều kiện kèm theo kết hôn. Trong trường hợp này, thời gian chị B và anh C có đủ điều kiện kèm theo kết hôn là thời gian mà Tòa án xác lập anh A chết được ghi trong quyết định hành động của Tòa án có hiệu lực hiện hành pháp lý .
Điều 3. Thụ lý, giải quyết đơn yêu cầu hủy việc kết hôn trái pháp luật
Cơ quan, tổ chức triển khai, cá thể lao lý tại Điều 10 của Luật hôn nhân và gia đình có quyền nhu yếu Tòa án hủy việc kết hôn trái pháp lý. Kèm theo đơn nhu yếu, người nhu yếu phải nộp Giấy ghi nhận kết hôn so với cá thể pháp luật tại khoản 1 Điều 10 của Luật hôn nhân và gia đình hoặc sách vở, tài liệu khác chứng tỏ đã đăng ký kết hôn ; tài liệu, chứng cứ chứng tỏ việc kết hôn vi phạm điều kiện kèm theo kết hôn lao lý tại Điều 8 của Luật hôn nhân và gia đình .
Trường hợp vợ chồng có đăng ký kết hôn nhưng không phân phối được Giấy ghi nhận kết hôn do bị thất lạc thì phải có xác nhận của Ủy ban nhân dân đã cấp Giấy ghi nhận kết hôn .
Tòa án thụ lý, xử lý nhu yếu hủy việc kết hôn trái pháp lý theo pháp luật tại khoản 6 Điều 3 và Điều 11 của Luật hôn nhân và gia đình khi việc kết hôn đó đã được ĐK tại đúng cơ quan có thẩm quyền. Cơ quan có thẩm quyền đăng ký kết hôn được xác lập theo pháp luật của pháp lý về hộ tịch, pháp lý về hôn nhân và gia đình .
Trường hợp nam, nữ đăng ký kết hôn tại đúng cơ quan có thẩm quyền đăng ký kết hôn mà nhu yếu Tòa án hủy việc kết hôn trái pháp lý thì triển khai theo hướng dẫn tại Điều 4 của Thông tư liên tịch này .
Trường hợp việc kết hôn được ĐK tại không đúng cơ quan có thẩm quyền hoặc trường hợp nam, nữ chung sống với nhau như vợ chồng nhưng không có đăng ký kết hôn mà có nhu yếu Tòa án xử lý thì triển khai theo hướng dẫn tại khoản 3 và khoản 4 Điều này .
Trường hợp nam, nữ có đăng ký kết hôn nhưng việc kết hôn ĐK tại không đúng cơ quan có thẩm quyền ( không phân biệt có vi phạm điều kiện kèm theo kết hôn hay không ) mà có nhu yếu Tòa án hủy việc kết hôn trái pháp lý hoặc nhu yếu ly hôn thì Tòa án vận dụng Điều 9 của Luật hôn nhân và gia đình công bố không công nhận quan hệ hôn nhân giữa họ đồng thời hủy Giấy ghi nhận kết hôn và thông tin cho cơ quan hộ tịch đã đăng ký kết hôn để giải quyết và xử lý theo lao lý tại Điều 13 của Luật hôn nhân và gia đình. Nếu có nhu yếu Tòa án xử lý về quyền, nghĩa vụ và trách nhiệm so với con ; gia tài, nghĩa vụ và trách nhiệm và hợp đồng giữa những bên thì xử lý theo lao lý tại Điều 15 và Điều 16 của Luật hôn nhân và gia đình .
Trường hợp nam, nữ chung sống với nhau như vợ chồng mà không có đăng ký kết hôn ( không phân biệt có vi phạm điều kiện kèm theo kết hôn hay không ) và có nhu yếu hủy việc kết hôn trái pháp lý hoặc nhu yếu ly hôn thì Tòa án thụ lý, xử lý và vận dụng Điều 9 và Điều 14 của Luật hôn nhân và gia đình công bố không công nhận quan hệ hôn nhân giữa họ. Nếu có nhu yếu Tòa án xử lý về quyền, nghĩa vụ và trách nhiệm của cha, mẹ, con ; quan hệ gia tài, nghĩa vụ và trách nhiệm và hợp đồng giữa những bên thì xử lý theo lao lý tại Điều 15 và Điều 16 của Luật hôn nhân và gia đình .
Tổng đài tư vấn trực tuyến 24/7: 1900 6172
>>> Thông tư liên tịch số 01/2016/TTLT-TANDTC-VKSNDTC-BTP
