Con tàu tân tiến là một khu công trình phức tạp, khác hẳn với những khu công trình kỹ thuật ở trên mặt đất, đó là vì tàu hoạt động giải trí trong một môi trường tự nhiên đặc biệt quan trọng là nước. Tàu thủy thường phân biệt với thuyền dựa trên kích cỡ và năng lực hoạt động giải trí độc lập trong một thời hạn lê dài [ 2 ]Từ cuối thế kỷ 18 trở về trước, những thuyền khơi đều luân chuyển nhờ gió biển trong khi gió lại thổi thất thường. Người ta đã nghĩ tới việc dùng một nguồn năng lượng nào không biến hóa và đủ mạnh để sửa chữa thay thế gió .
Cuộc Cách mạng Công nghiệp vào đầu thế kỷ 18 đã mang lại cho ngành Hàng Hải một sản phẩm chế tạo do các nhà phát minh và kỹ thuật, đó là máy hơi nước, một dụng cụ sinh ra động lực. Máy hơi nước đã được áp dụng vào thuật hàng hải và tàu thủy ra đời.
Sau Rumsey, John Fitch mới đúng là nhà sản xuất tàu thủy tiên phong. Chính vì cần tới những miền đất Viễn Tây mà Fitch tới Pennsylvania để học hỏi về máy hơi nước. Vào năm 1785, Fitch khởi đầu đóng một kiểu tàu thủy có guồng ( paddle wheel ) tại bên sườn tàu. Hai năm sau, nhà phát minh này lắp động cơ vào một chiếc thuyền dài 14 mét. Không biết vì sao, Fitch đã đổi ý và lại cho lắp những mái chèo thẳng đứng. Động cơ truyền sức mạnh vào hai cỗ máy chèo, mỗi bộ gồm 6 chiếc, tại mỗi cạnh thuyền. Các mái chèo này lần lượt nhấc lên rồi cắm xuống, đẩy nước về phía sau. Mặc dù giải pháp này rất vụng về, lần thử trên sông vẫn mang lại thành công xuất sắc. Vào một buổi chiều tháng 8 năm 1787, con tàu đã vượt được khoảng cách 40 dậm với tốc độ 4 dậm một giờ .
Tàu chạy bằng máy ” không khí “[sửa|sửa mã nguồn]
Vào khoảng chừng năm 1700, Newcomen đã chế ra chiếc máy ” không khí ” nhưng loại máy này còn quá yếu và nặng nề, không hề vận dụng cho tàu thủy. Cũng vào thời kỳ này, Denis Papin đã tìm cách vận dụng phát minh về máy hơi nước của ông ta vào tàu thủy nhưng chiếc tàu làm mẫu của Papin bị những thủy thủ ganh tị phá vỡ vào năm 1707 và Denis Papin từ bỏ việc sản xuất .
Tàu chạy máy hơi nước[sửa|sửa mã nguồn]
Chiếc máy hơi nước thực sự được James Watt chế ra vào khoảng chừng năm 1770 và tại nước Pháp, nhiều người đã tìm cách vận dụng máy hơi nước vào việc chuyển vận trên mặt nước. Các Bá Tước Auxiron và Follenay đã làm những tàu thủy nhưng những con tàu này đều bị chìm trên dòng sông Seine, hoàn toàn có thể do sự phá hoại của những thủy thủ thời đó, vì họ sợ bị thất nghiệp. Tới năm 1783, Bá Tước Jouffroy d’Abbans đã thành công xuất sắc trong việc đóng chiếc tàu thủy Pyroscaphe và cho tàu này chạy trên sông Saone trong 15 phút trước sự tận mắt chứng kiến của hàng ngàn người quan sát. Bá Tước d’Abbans đã xin trợ giúp của chính phủ nước nhà nhưng dự án Bất Động Sản bị Hàn Lâm Viện Pháp bác bỏ vì Viện đang hỗ trợ vốn những thí nghiệm về khinh khí cầu của Montgolfier. Vì thế khu công trình điều tra và nghiên cứu tàu thủy của Bá Tước d’Abbans phải bỏ lỡ .
Hai người Mỹ tiên phong được gán cho danh dự đã sản xuất những tàu thủy tiên phong là James Rumsey và John Fitch. J. Rumsey đã nỗ lực lắp một động cơ dùng hơi nước vào một chiếc thuyền vào năm 1786 nhưng chẳng may, Rumsey đã chọn phải một động cơ không thích hợp. Động cơ này hút nước ở trước tàu và nhả ra sau tàu. Sau nhiều lần thử thất bại, Rumsey sang nước Anh và tại nơi này, ông ta sản xuất một tàu thủy khác. Rumsey qua đời giật mình khiến cho công cuộc thí nghiệm bị chấm hết dù cho về sau, trong chuyến chạy thử trên dòng sông Thames, chiếc tàu thủy của ông Rumsey đã chạy được với tốc độ 4 hải lý một giờ .Sau Rumsey, John Fitch mới đúng là nhà sản xuất tàu thủy tiên phong. Chính vì cần tới những miền đất Viễn Tây mà Fitch tới Pennsylvania để học hỏi về máy hơi nước. Vào năm 1785, Fitch mở màn đóng một kiểu tàu thủy có guồng ( paddle wheel ) tại bên sườn tàu. Hai năm sau, nhà phát minh này lắp động cơ vào một chiếc thuyền dài 14 mét. Không biết vì sao, Fitch đã đổi ý và lại cho lắp những mái chèo thẳng đứng. Động cơ truyền sức mạnh vào hai cỗ máy chèo, mỗi bộ gồm 6 chiếc, tại mỗi cạnh thuyền. Các mái chèo này lần lượt nhấc lên rồi cắm xuống, đẩy nước về phía sau. Mặc dù giải pháp này rất vụng về, lần thử trên sông vẫn mang lại thành công xuất sắc. Vào một buổi chiều tháng 8 năm 1787, con tàu đã vượt được khoảng cách 40 dậm với tốc độ 4 dậm một giờ .Fitch như vậy đã chiếm được vị thế duy nhất về đóng tàu thủy chạy trong những tiểu bang New Jersey, Thành Phố New York, Pennsylvania, Delaware và Virginia. Vì tin yêu thành công xuất sắc nên Fitch trù tính đóng một chiếc tàu thủy lớn hơn, dài 18 mét và cũng chạy bằng hơi nước. Vào năm 1788, con tàu này được hạ thủy và cũng thành công xuất sắc trong việc chở 30 hành khách chạy trên hải trình từ Philadelphia tới Burlington. Trong khoảng chừng thời hạn này, tiền vốn của Fitch cạn dần trong khi dân chúng lại không chăm sóc đến phát minh đó. Fitch nỗ lực sản xuất con tàu thứ ba vào năm 1790. Chiếc tàu thủy này có nồi súp de tốt hơn và cỗ máy đơn thuần hơn, tàu đã chuyển dời trên dòng sông Delaware và được những báo chí truyền thông tại Philadelphia ca tụng. Mặc dù cách đẩy nước vụng về, con tàu này của Fitch đã thành công xuất sắc về cơ khí và đã vận động và di chuyển được hơn 2,000 dậm, chở cả hành khách lẫn sản phẩm & hàng hóa .Khi sắc luật về bằng bản quyền sáng tạo được chấp thuận đồng ý vào năm 1791, Fitch được cấp bằng phát minh về tàu thủy nhưng cũng loại bằng cấp này được cấp cho Rumsey và Stevens trong khi đó Fitch đứng đầu về năng lực. Mặc dù bất mãn và bị túng thiếu, Fitch vẫn liên tục nuôi dưỡng giấc mơ về tàu thủy. Tưởng rằng hoàn toàn có thể thành công xuất sắc hơn tại nước Pháp, Fitch xuống tàu sang Pháp vào năm 1793. Tại nước Pháp và để chắc như đinh, Fitch lại xin bằng phát minh về tàu thủy nhưng rồi vẫn gặp vận sui. Cuộc Cách mạng Pháp đã cản trở những cuộc thí nghiệm của Fitch. Dù sao, Fitch cũng ảnh hưởng tác động tới sự tăng trưởng về tàu thủy của xứ sở này. Fitch đã để lại những họa đồ vẽ tàu thủy cho viên Lãnh Sự Mỹ tại Paris rồi ông này đã cho một kỹ sư trẻ tuổi kiêm họa sỹ xem. Viên kỹ sư này tên là Robert Fulton. Trong lúc đó, Fitch trở lại Hoa Kỳ với sức khỏe thể chất mong manh. Nhà phát minh này đã nỗ lực làm cho dân chúng chăm sóc về sự chuyển vận của tàu thủy bằng cuộc triển lãm một con tàu nhỏ dùng động cơ hơi nước, nhưng dân chúng vẫn lãnh đạm. Fitch lui về Kentucky, trở nên mất trí rồi qua năm 1798, qua đời vì dùng quá liều thuốc phiện .
Trong khi những tàu thủy của Fitch xuôi ngược trên dòng sông Delaware, một người đã trông thấy tàu chạy và đã nhìn thấy năng lực vô biên của tàu thủy, người đó là Đại tá John Stevens. Đầu tiên, do cần có một phương tiện đi lại khứ hồi từ nhà tại New York City tới miền đất chiếm hữu tại Hoboken mà Stevens quyết định hành động đóng lấy một chiếc tàu thủy. Stevens còn nhận ra vài chỗ nhầm lẫn trong phát minh của Fitch, hơn thế nữa nhờ phong phú, Stevens dễ thực thi những cải cách thiết yếu .Stevens thuyết phục được người anh rể tên là Robert Livingston cùng bỏ tiền ra đặt một động cơ hơi nước tại xưởng đúc New Jersey rồi lắp động cơ này vào một con thuyền dài 60 feet ( gần 18 mét ). Lần thử vào năm 1798 gặp thất bại vì tàu đã dùng chiêu thức đẩy giống như phương cách của Rumsey. Lần thử thứ hai cũng không thành công xuất sắc dù cho nhà phát minh dùng những mái chèo thẳng đứng đặt tại đuôi tàu, giống như phương pháp của Fitch. Rồi cỗ máy quá nặng nề đã làm bể vỡ con thuyền mong manh. Không lâu sau đó, Livingston lãnh trách nhiệm làm Đại sứ Hoa Kỳ tại nước Pháp còn Stevens liên tục thí nghiệm và trở nên viên kỹ sư máy hơi nước có tài năng nhất Hoa Kỳ vào đầu thế kỷ 19 .Năm 1802, Stevens lắp vào chiếc thuyền dài 8 mét một máy hơi nước nhỏ phối hợp với một chân vịt có 4 cánh. Nhà phát minh đã dùng con tàu này để đi nhiều lần từ Thành Phố New York tới Hoboken. Vài năm sau, Stevens hoàn thành xong một con tàu thứ hai có hai chân vịt chuyển vận nhờ một động cơ áp suất cao do chính ông ta vẽ kiểu. Và danh vọng tột đỉnh tới với Stevens khi ông ta đóng xong con tàu Phoenix trong 2 năm. Con tàu này dài 31 mét, có động cơ đồ sộ. Stevens trở lại cách đẩy tàu kiểu cũ, tức là dùng những bánh xe guồng ( paddle wheels ) và làm cho chắc như đinh, ông ta lại thêm hai chiếc cột để khi cần tới, hoàn toàn có thể kéo buồm lên .Vì khét tiếng của Fitch, Stevens không dám cho tàu chạy trong tiểu bang Thành Phố New York nên đành phải cho tàu ra khơi. Chiếc Phoenix đã chạy được từ Thành Phố New York tới Philadelphia bình yên. Như vậy Stevens đoạt danh dự là người tiên phong triển khai xong một cuộc du lịch bằng tàu thủy ra ngoài biển khơi. Nhưng thành tích này không được nhiều người khác chăm sóc vì vào thời bấy giờ, dân chúng Hoa Kỳ đang mải quan tâm tới những cuộc chạy thử tàu thủy của Robert Fulton trên dòng sông Hudson. Trong những năm tiếp theo, Stevens chuyên về sản xuất những phà chạy bằng máy hơi nước và cũng chăm sóc cả về ngành hỏa xa .Khởi đầu Fulton thử nghiệm những chiêu thức đẩy và xem xét những kiểu vỏ tàu. Fulton coi tàu và máy là một đơn vị chức năng chứ không phải là hai thứ riêng rẽ. Vào năm 1803, Fulton hoàn thành xong con tàu dài 23 mét, rộng 2.4 mét. Con tàu bỏ neo trên dòng sông Seine nhưng rồi bị vỡ đôi trước khi thử. Bộ máy tàu được cứu thoát để rồi được đặt vào một vỏ tàu mới trưởng thành hơn. Cùng trong năm này, con tàu mới được hạ thủy. Lần thử thứ nhất thành công xuất sắc, tàu đã vận động và di chuyển một cách kỳ dị trên mặt nước nhờ hai bánh xe guồng đạp nước. Tuy nhiên dân chúng tận mắt chứng kiến cuộc thử vẫn coi đây là một mẫu sản phẩm mới, hơn là một bước tiến nhiều triển vọng lớn lao .Năm 1806, Fulton trở lại Hoa Kỳ với kiến thức và kỹ năng thoáng đãng về kênh đào, tàu ngầm và tàu thủy. Fulton bắt tay vào việc vẽ vỏ tàu. Vào năm sau con tàu mới được lắp động cơ do Watt sản xuất. Con tàu này trông rất xấu xí, được đặt tên là Clermont theo tên miền ruộng đất của Livingston tại Hudson. Tàu Clermont thực ra là một sà lan phẳng đáy, thiếu tỉ lệ về chiều dài, cỗ máy tàu được đặt phía trước và làm hoạt động hai bánh xe guồng không bao trùm gồm những guồng dài 15 feet. Khi tàu chạy, nước văng ướt khắp phần giữa tàu. Ngày 17/8/1807, 40 hành khách đã dự một cuộc du ngoạn khứ hồi từ Thành Phố New York tới Albany mà không gặp một tai nạn đáng tiếc nào. Tàu chạy được 150 dậm trong 32 giờ, như vậy tốc dộ ngược dòng của tàu là 5 dậm một giờ. Cuộc chạy thử này đã là một điểm son trong lịch sử vẻ vang hàng hải và cũng chứng tỏ cách luân chuyển thành công xuất sắc dùng máy hơi nước. Nhưng hơn hẳn nhiều nhà phát minh khác, Fulton đã cải cách tàu thủy thành một loại tàu thích mắt và theo yên cầu của dân chúng. Trong những lần thử sau, Fulton đã cho bao trùm những guồng nước và lập ra những phòng hành khách có giường ngủ và dụng cụ nấu bếp. Vì thế Công ty Tàu Thủy Trên Sông Hudson ( the Hudson River Steamboat Company ) thành hình. Vào tháng 9 năm 1807, khởi đầu có những chuyến tàu theo thời biểu và giá vé từ Thành Phố New York tới Albany là 7 mỹ kim. Trong những năm sau, hai con tàu thủy nữa được đóng để phân phối những chuyến đi hàng ngày giữa hai khu vực này. Trong cuộc cuộc chiến tranh 1812, Fulton được giao cho việc làm đóng chiếc tàu chiến tiên phong. Thực ra đây là một con tàu với hai vỏ tàu đặt cạnh nhau và bánh xe guồng được đặt ở giữa, cạnh tàu được lắp những tấm thép. Về sau con tàu chiến này vẫn còn dở dang mặc dầu cuộc chiến tranh đã chấm hết và Fulton đã qua đời vào năm 1815 .
Tàu thủy dùng chân vịt[sửa|sửa mã nguồn]
Trong khi tại Hoa Kỳ những nhà tiên phong đang thử nghiệm về tàu thủy thì tại những nước khác, những tân tiến cũng được triển khai. Vào năm 1812, người Anh đã khánh thành việc chuyên chở bằng tàu thủy giữa Glasgow và Helensburgh, rồi hai năm sau nữa, hai con tàu thủy mở màn xuôi ngược trên dòng sông Thames. Nhờ Stevens và Fulton chứng tỏ năng lực của tàu thủy nên những nhà phát minh mở màn tìm cách nâng cấp cải tiến về động cơ cũng như kiểu đóng tàu. Lúc đầu, những nhà kỹ thuật này bị tác động ảnh hưởng bởi họa đồ và dụng cụ của những thuyền khơi do đó vào lúc khởi đầu, những tàu thủy đều có cột buồm và cánh buồm trong khi động cơ lại được coi là bộ phận nhờ vào. Guồng đạp nước vẫn còn được sử dụng, sự chứng tỏ của Stevens về chân vịt đã bị người đời quên lãng .Dần dần những cải cách cũng Open, vỏ tàu bằng gỗ được sửa chữa thay thế bằng sắt, sau lại bằng thép. Các động cơ ngày càng mạnh hơn và có hiệu lực hiện hành hơn, những guồng nước được thay thế sửa chữa bằng chân vịt. Trong khi những nâng cấp cải tiến này đang được thực thi thì tàu thủy cũng tăng dần về size, về năng lực chuyên chở và tầm xa luân chuyển. Tất cả những tân tiến này đã khiến cho ngành hàng hải xuyên đại dương tăng trưởng .Cuộc vượt biển tiên phong bằng tàu thủy được thực thi năm 1818 do tàu buồm Savanna chở thư từ và sản phẩm & hàng hóa. Con tàu này đã chạy trên hải trình Thành Phố New York – Le Havre. Tàu Savanna được lắp động cơ và guồng đạp nước với tính cách phụ và trong 80 giờ chuyển vận, động cơ hơi nước đã được dùng để tăng thêm vận tốc cho tàu .Nhưng danh dự chính đáng về vượt đại dương bằng năng lượng trọn vẹn của hơi nước phải được dành cho con tàu Curacao, một chiếc tàu thủy Hòa Lan khởi hành từ Rotterdam để đi tới West Indies vào năm 1827. Trong vòng 10 năm, nhiều con tàu khác đã hoàn thành xong nhiều cuộc vượt biển đầy nguy khốn và càng ngày, thời hạn vận động và di chuyển càng ít hơn. Đáng ghi nhớ nhất là thời hạn kỷ lục 25 ngày vượt biển Đại Tây Dương của con tàu Royal William, do Sammuel Cunard và những tập sự viên đóng xong trong vào năm 1883 tại Quebec. Những cuộc vượt biển này đã chứng tỏ rằng tàu thủy chạy trên biển thích hợp hơn chạy trên sông, và nhiều công ty được xây dựng để đóng tàu dùng trong những chuyến đi thường thì .
Vào năm 1838, Công ty Hàng Hải Hơi Nước Anh Mỹ (the British and American Steam Navigation) bắt đầu hoạt động với con tàu Sirius trọng tải 703 tấn. Các động cơ hoàn hảo hơn cũng xuất hiện dần, cho phép tàu đi được các chặng đường xa hơn, lại chở nhiều hơn về hành khách và hàng hóa. Thời gian vượt biển cũng được thu ngắn và kỷ lục là 15 ngày với con tàu Great Western, trọng tải 1440 tấn, do công ty Cunard Line thành lập năm 1840.
Mặc dù vào thời kỳ này, tốc độ của tàu đã đạt được 9 hải lý một giờ nhờ những động cơ mạnh hơn, phần nhiều những con tàu thủy vẫn dùng buồm để tận dụng sự xuôi gió. Trong khi bánh xe guồng chứng tỏ sự thích hợp trong việc sử dụng trên sông hồ thì người ta lại thấy cách đẩy này không hiệu suất cao và phiền phức với loại tàu thủy đi biển. Trước đó nhiều năm, chân vịt đã được dùng tại con tàu Clermont chạy trên sông Hudson. Năm 1836, chân vịt đã được hai nhà phát minh cầu chứng tại hai nơi riêng không liên quan gì đến nhau : đó là hai ông F. P. Smith người Anh và John Ericsson người Thụy Điển, quốc tịch Hoa Kỳ. Nhiều cuộc thí nghiệm với những con tàu nhỏ lắp chân vịt đã chứng tỏ rằng khi dùng chân vịt con tàu vừa có thêm sức mạnh, vừa tiết kiệm chi phí được nguyên vật liệu hơn dùng bánh xe guồng .Thực ra, ưu điểm về chân vịt chỉ được chứng tỏ khi có con tàu Great Britain hạ thủy tại Bristol vào năm 1844. Đây là một con tàu lớn, dài 96 mét và trọng tải 3,440 tấn. Tàu được trang bị động cơ 4 xy lanh 200 mã lực nên đã chạy với vận tốc 12 hải lý một giờ. Ngoài việc sử dụng tới chân vịt, vỏ tàu lại được đóng bằng sắt, tổng thể những ưu điểm này đã khiến cho con tàu mang thương hiệu ” cách mạng ” .Từ năm 1856, những con tàu thủy của Hoa Kỳ vẫn còn dùng bánh xe guồng. 9 năm về trước, hai con tàu Herman và Washington trọng tải 1850 tấn đã được cho chạy giữa Bremen và Thành Phố New York, rồi vài năm sau lại có thêm hải lộ Thành Phố New York – Le Havre. Các đội tàu biển bằng gỗ và dùng guồng được thành hình, lúc đầu nhận được tiền trợ cấp của chính phủ nước nhà nhưng sau nhiều tai nạn thương tâm, tiền trợ cấp bị khước từ. Khi những tàu thủy đóng bằng gỗ và dùng guồng biến dần trên Đại Tây Dương thì làn sóng di dân sang châu Mỹ tăng lên. Vì thế khởi đầu từ năm 1850, nhiều con tàu tân tiến được đóng cho những công ty North German Lloyd, Hamburg – American Lines, British-Inman Line và Cunard Line để chở 1 số ít đông hành khách. Những con tàu này có vỏ bằng sắt và đều dùng chân vịt .Một biến cố lớn lao nhất trong lịch sử dân tộc đóng tàu là sự sản xuất thất bại của con tàu Great Eastern. Con tàu này được đóng để giao thương mua bán với châu Úc và Viễn Đông nên được lấy mẫu địa thế căn cứ vào con tàu Đảo Anh. Tàu Great Eastern dài hơn 180 mét, trọng tải 18,900 tấn và để cho chắc như đinh về sức đẩy, tàu dùng cả bánh xe guồng luân chuyển do một động cơ 3,400 mã lực cùng với chân vịt quay bởi một động cơ khác mạnh 4,800 mã lực. Tàu được hạ thủy vào năm 1851 nhưng bị mắc cạn ngay khi chạm nước. Công ty đóng tàu bị phá sản. Rồi con tàu này được bán đi để chạy trên Đại Tây Dương nhưng đây là điều không thích hợp khi con tàu trải dây cáp qua đại dương .Càng ngày những nhà kỹ thuật càng tìm cách nâng cấp cải tiến tàu thủy, làm thế nào tiết kiệm ngân sách và chi phí được nguyên vật liệu và tăng thêm sức mạnh. Từ năm 1854, động cơ kép được vận dụng vào tàu thủy. Chân vịt kép cũng được dùng từ năm 1862 rồi tới loại chân vịt 3 lớp và 4 lớp .Sau khi Sir Charles Algernon Parsons phát minh ra động cơ turbine, thì con tàu tiên phong được lắp loại động cơ này là Turbinia. Con tàu này được đóng tại xưởng Clyde vào năm 1894 và đã chạy với tốc độ 34 hải lý một giờ. Năm 1905, con tàu Carmania trọng tải 19,000 tấn được lắp động cơ turbine. Sự thành công xuất sắc về loại động cơ này khiến cho người ta đóng tiếp hai con tàu biển nữa là Mauretania và Lusitania. Tàu Mauretania trọng tải 31,900 tấn, có động cơ turbine 68,000 mã lực và chân vịt 4 lớp, đã đạt được tới tốc độ 25 hải lý một giờ. Con tàu xuyên đại dương này đã giữ kỷ lục trong 22 năm liền .Ngoài động cơ turbine, những nhà kỹ thuật còn dùng động cơ diesel vào tàu thủy. Từ năm 1903, con tàu Anh Wandal đã dùng động cơ diesel để phát điện. Lúc đầu những động cơ diesel chỉ được dùng cho loại tàu chở sản phẩm & hàng hóa nhưng từ năm 1924, những con tàu chở khách cũng được lắp loại động cơ này. Con tàu lớn tiên phong dùng động cơ diesel là chiếc Gripsholm đóng xong vào năm 1925. Hai năm sau, động cơ diesel lại được dùng cho con tàu Augustus trọng tải 32,000 tấn của công ty Navigazione Generale Italiana .Từ năm 1930, động cơ diesel được dùng cho hầu hết những con tàu thủy và mặc dầu không còn khói như trước kia, ống khói truyền thống trên tàu vẫn không bị bỏ hẳn vì còn được dùng vào việc làm thoát hơi vào trong không khí .
– Theo động học : 3 nhóm+ theo nhóm khí động học : dùng nệm khí để không chạm nước, tránh tạo sóng tàu đệm không khí .+ theo nhóm thủy động học : dùng động lực nâng nổi tàu, giảm tạo sóng tàu cánh ngầm .+ theo định luật Archimede : dùng tĩnh lực cân đối tàu để nổi trên mặt nước tàu thông thường .- Theo tính năng chuyên chở và đối tượng người tiêu dùng Giao hàng : tàu hàng, tàu khách, tàu đánh bắt cá thủy hải sản, tàu quân sự chiến lược, tàu điều tra và nghiên cứu thềm lục địa, tàu chuyên được dùng .- Theo vùng hoạt động giải trí ( cấp tàu ) :+ tàu biển :
- cấp không hạn chế.
- hạn chế cấp I: cách bờ không quá 200 hải lý
- hạn chế cấp II: cách bờ không quá 50 hải lý.
- hạn chế cấp III: cách bờ không quá 20 hải lý.
+ tàu sông :
- hạn chế cấp I: chiều cao sóng h1/3 không quá 2m.
- hạn chế cấp II: chiều cao sóng h1/3 không quá 1.2m.
+ Tàu pha sông biển : chạy cách bờ không quá 12 hải lý. theo cấp tàu biển .
- ^
Từ điển Tiếng Việt (Từ điển Hoàng Phê), Viện ngôn ngữ học Việt Nam, Nhà xuất bản Đà Nẵng, 2003.
- ^ Cutler 1999, trang 620, sách đã dẫn .
- Cutler, Thomas J. (1999). The Bluejacket’s Manual (Bluejacket’s Manual, lần thứ 22). Annapolis, Md: Naval Institute Press. ISBN 1-55750-065-7.