Phong trào Cần Vương là gì? Phong trào cần Vương bùng nổ trong hoàn cảnh nào? Diễn biến, kết quả phong trào Cần Vương như thế nào? Tất cả sẽ được chúng tôi chia sẻ, làm rõ qua nội dung bài viết này. Mời Quý độc giả tham khảo:
Phong trào Cần Vương là gì?
Cần Vương được hiểu là giúp vua, nó có ý nghĩa cho sự phò vua giúp nước. Thực chất phong trào Cần Vương là tập hợp mạng lưới hệ thống những cuộc khởi nghĩa vũ trang diễn ra trên khoanh vùng phạm vi cả nước từ năm 1885 đến năm 1896 với sự hưởng ứng từ chiếu Cần Vương của vua Hàm Nghi .
Phong trào đã lôi cuốn được sự tham gia của 1 số ít quan lại trong triều đình và văn thân, ngoài những phong trào lôi cuốn được phần đông nhân dân thuộc những tầng lớp sĩ phu yêu nước thời bấy giờ. Tuy nhiên lại có một hạn chế, tuy phong trào diễn ra sôi nỗi trên khắp cả nước nhưng lại mang đặc thù riêng không liên quan gì đến nhau, màn tính địa phương mà không có sự link với nhau .
Phong trào Cần Vương bùng nổ trong hoàn cảnh nào?
Phong trào Cần Vương bùng nổ trong hoàn cảnh:
– Sau hai Hiệp ước Hác-măng và Pa-tơ-nốt, Pháp đã triển khai xong về cơ bản cuộc xâm lược Nước Ta, thiết lập chính sách bảo lãnh ở Bắc Kì và Trung Kì .
– Phái chủ chiến trong triều đình Huế, đại diện thay mặt là Tôn Thất Thuyết mạnh tay hành vi, phế bỏ những ông vua thân Pháp, đưa Hàm Nghi lên ngôi, bí hiểm thiết kế xây dựng sơn phòng, tích trữ lương thảo và vũ khí để sẵn sàng chuẩn bị chiến đấu .
– vào tối 4 rạng ngày 5-7-1885, Tôn Thất Thuyết hạ lệnh tiến công Pháp tại đồn Mang Cá, toà Khâm sứ. Cuộc chiến đấu diễn ra vô cùng ác liệt. Pháp phản công, Tôn Thất Thuyết đưa vua Hàm Nghi chạy ra sơn phòng Tân Sở ( Quảng Trị ) .
– Ngày 13-7-1885, Tôn Thất Thuyết mượn danh vua Hàm Nghi xuống chiếu Cần Vương lôi kéo văn thân, sĩ phu, nhân dân cả nước đứng lên vì vua mà kháng chiến .
Diễn biến phong trào Cần Vương
Phong trào Cần Vương diễn ra sôi sục từ năm 1885 đến cuối thế kỷ XIX và hoàn toàn có thể chia làm 2 tiến trình như sau :
Giai đoạn I (1885 – 1888): Phong trào bùng nổ trên khắp cả nước
Hưởng ứng lời lôi kéo chiếu Cần Vương, nhiều văn thân, sĩ phu và nhân dân yêu nước đứng lên, tập hợp những nghĩa binh, kiến thiết xây dựng địa thế căn cứ khởi nghĩa. Họ đấu tranh can đảm và mạnh mẽ kinh khủng trước thực dân Pháp cùng bè lũ tay sai trên những địa phận to lớn thuộc Bắc và Trung Kì. Nhiều tướng lĩnh đã tham gia chỉ huy như Phan Đình Phùng, Trần Xuân Soạn, Phàm Bành, …
Triều đình Hàm Nghi với sự phò tá trợ giúp của Tôn Thất Đàm và Tôn Thất Nghiệp ( là hai người con của Tôn Thất Thuyết ). Dưới sự đàn áp của thực dân Pháp, vua Hàm Nghi phải rút lui và chiến đấu ở vùng núi Quảng Bình, sau đó lui về Ấu Sơn ( TP Hà Tĩnh ) .
Tháng 6/1886, Triều đình Đồng Khánh của thực dân Pháp theo lệnh toàn quyền Pháp xuống dụ kêu hàng. Thế nhưng, không ai trong triều đình Hàm Nghi chịu đầu hàng buông súng .
Trong giai đoạn này, các cuộc đấu tranh chỉ dừng lại ở phạm vi nhất định, còn riêng lẻ. Các cuộc khởi nghĩa lần lượt nổ ra ở hầu hết các vùng Bắc Kì và Trung Kì.
Cuối năm 1888, do sự phản bội của Trương Quang Ngọc nên vua Hàm Nghi bị bắt và đày đi Angieri. Phong trào Cần Vương quá trình thứ nhất kết thúc .
Giai đoạn II (1888 – 1896): Phong trào quy tụ các cuộc khởi nghĩa lớn
Từ cuối năm 1888, mặc dầu không còn sự chỉ huy trực tiếp từ triều đình nhưng phong trào Cần Vương vẫn liên tục diễn ra. Nhiều văn thân, sĩ phu yêu nước đứng lên chỉ huy và tăng trưởng thành nhiều cuộc khởi nghĩa lớn, với tổ chức triển khai cao hơn .
Một số cuộc khởi nghĩa lớn tiêu biểu vượt trội đã diễn ra như : cuộc khởi nghĩa Hương Khê của Phan Đình Phùng và Cao Thắng, khởi nghĩa Hùng Lĩnh do Tống Duy Tân chỉ huy, khởi nghĩa Bãi Sậy do Nguyễn Thiện Thuật chỉ huy, … .
Trong quá trình này, nhiều cuộc khởi nghĩa lớn đã nổ ra nhưng thực dân Pháp cũng tăng cường lực lượng truy quét. Do đó, để duy trì và tăng trưởng, những nghĩa quân phải liên tục vận động và di chuyển địa phận hoạt động giải trí, từ đồng bằng lên vùng trung du và miền núi .
Phong trào Cần Vương quá trình này vẫn hoạt động giải trí riêng không liên quan gì đến nhau, chưa có sự thống nhất giữa những cuộc khởi nghĩa lớn. Tính địa phương của những khởi nghĩa dẫn đến sự thiếu chỉ huy và link. Các cuộc khởi lần lượt thất bại dưới sự đàn áp liên tục của quân đội Pháp .
Năm 1896, phong trào Cần Vương kết thúc .
Ý nghĩa phong trào Cần Vương
Phong trào Cần Vương đã biểu lộ thâm thúy ý thức yêu nước, ý chí kiên cường, quật cường của nhân dân ta. Nhân dân sẵn sàng chuẩn bị đứng lên đấu tranh chống thực dân Pháp, giành lại độc lập dân tộc bản địa .
Sự thất bại của phong trào do hệ tư tưởng phong kiến chi phối. Cho nên, khi phong trào thất bại cũng đã chấm dứt thời kì đấu tranh theo ý thức hệ tư tưởng phong kiến, chấm dứt sứ mệnh lịch sử của giai cấp phong kiến trong việc lãnh đạo phong trào cách mạng.
Từ đây, phong trào cách mạng của Nước Ta cần phải tìm ra con đường đấu tranh mới để giành được độc lập dân tộc bản địa. Chính điều này đã giúp cho những người yêu nước Nước Ta hướng đến những tư tưởng cách mạng mới, liên tục triển khai trách nhiệm giải phóng dân tộc bản địa .
Kết quả thất bại nhưng phong trào cũng đã cổ vũ can đảm và mạnh mẽ ý thức đấu tranh chống lại quân xâm lược của nhân dân ta. Phong trào này thất bại thì sẽ có những phong trào mới nổ ra, tiếp nối truyền thống cuội nguồn chống quân xâm lược của nước ta .
Trên đây là những chia sẻ của chúng tôi về Phong trào cần Vương bùng nổ trong hoàn cảnh nào? nói riêng cũng như phong trào Cần Vương nói chung. Bài viết rất mong nhận được những chia sẻ, góp ý của Quý độc giả để thêm hoàn thiện.
