Phố Hàng Bông hiện nay (tiếng Pháp: Rue du Coton) là một phố nối phường Hàng Gai qua phường Hàng Bông đến phường Cửa Nam,[1] quận Hoàn Kiếm, trong khu phố cổ Hà Nội, chạy từ ngã tư Hàng Bông–Hàng Gai–Hàng Trống–Hàng Hòm đến cửa ô Cửa Nam, dài 932 mét.[2] Bên dãy lẻ của phố kết thúc ở số nhà 223, đoạn giao nhau vườn hoa Cửa Nam giữa phố Hàng Bông với phố Tràng Thi, Thợ Nhuộm; bên dãy chẵn của phố kéo dài đến số nhà 254, góc tiếp giáp với phố Đình Ngang là phố ngắn thứ nhì ở Hà Nội (dài 54 mét, sau phố Hồ Hoàn Kiếm dài 52 mét).
Phố Hàng Bông không cao lắm, tuy nhiên những phố chạy cắt ngang ( Hàng Trống, Hàng Hòm, Hàng Mành, Lý Quốc Sư, ngõ Tạm Thương, phố Đường Thành, Phủ Doãn, Quán Sứ, Hàng Da, ngõ Hội Vũ, phố Phùng Hưng, Thợ Nhuộm, ngõ Hàng Bông ) lại dốc xuống nên phố ít bị ngập. Những cơn mưa to ( như năm 2008 ) phố cũng chỉ bị ngập một chút ít rồi nước rút đi rất nhanh .Hàng Bông thế kỷ 20 là một trong số những tuyến phố TP. Hà Nội gắn liền với tàu điện ( trước năm 1991 ). Do đặc tính của đường ray tàu điện nổi lên trên mặt đường nên đây cũng là nguyên do gây ra nhiều tai nạn đáng tiếc giao thông vận tải thời kỳ đó ở phố Hàng Bông nói riêng và ở Thành Phố Hà Nội nói chung .
Đầu Hàng Bông, đoạn giáp với Hàng Trống, trước cửa đình Kim Cổ
Ngõ Cấm Chỉ xưa, nay là ngõ Hàng Bông, phần của đoạn phố siêu thị nhà hàng TP. Hà NộiHàng Bông trước kia gồm nhiều đoạn phố, có tên riêng :
- Ngõ Hàng Bông: chạy từ phố Tống Duy Tân đến cuối phố Hàng Bông giáp Cửa Nam, là một phần của khu phố Ẩm thực. Ngõ này thời Pháp tên là phố Lôngđơ (Rue Lhonde). Sau năm 1945 đổi là phố Cấm Chỉ. Đến năm 1964, đổi là ngõ Hàng Bông Lờ, và hiện nay là ngõ Hàng Bông. Tên “Cấm Chỉ” có nhiều giải thích:
- Đây là lối đi vào Dương mã thành, tức là một mang cá của cửa Đông Nam, cấm không cho một ai đi lại khi đã có trống, chuông thu không (chiều tối).
- Chúa Chổm (nhà Lê) ra chỉ cấm không cho những người đòi nợ đi qua đấy đòi nợ tiếp. (Sự tích câu “Nợ như Chúa Chổm”)[5]
Lần ngược lịch sử dân tộc xa hơn nữa về thời chúa Trịnh, phố Hàng Bông nằm trong quần thể vương phủ của chúa Trịnh Tùng, khởi dựng vào năm 1595. Thời đó vương phủ gồm 52 cung, phủ, điện, đài, vườn ngự uyển, hồ, trại lính, trải từ Cửa Nam, Hàng Bông, vòng Bà Triệu tới hồ Hale, có 3 cửa chính : cửa chính nam là phố Bà Triệu, Tuyên Vũ Môn ( có Ngũ Long Lầu, cao 70 m, là Bưu điện TP.HN thời nay ) và Diệu Đức ( thông ra phố Cửa Nam ). [ 6 ]Khoảng năm 1781, Hải Thượng Lãn Ông Lê Hữu Trác lên kinh chữa bịnh cho chúa Trịnh Sâm và thế tử Trịnh Cán đã đi qua phố Hàng Bông. Trong Thượng kinh ký sự, ông chép vào thành qua cửa Vũ Quan :
” từ cửa cung Khánh Thụy qua đình Quảng Minh, rồi qua cửa Đại Hưng, theo đường phía hữu ( bên phải ) đi hơn nửa dặm nữa thì đến dinh quan Chính Đường “. [ 7 ]
Đoạn đường rẽ tay phải này nhiều khả năng chính là phố Hàng Bông ngày nay.[8]
Phố Hàng Bông về đêm được người trẻ tuổi, học viên rất thích tụ họp vì ở đây ( góc ngã ba Hàng Bông – ngõ Tạm Thương ) có món nem chua rán, nem chua nướng rất hợp ví tiền và khẩu vị tuổi trẻ. Cuối phố, bên dãy phải ( nhà số chẵn ) có shop bánh ngọt rất nổi tiếng, nơi tập trung chuyên sâu nhiều khách tây balo. Vào những dịp liên hoan, phố này là một nơi tập trung chuyên sâu bán cờ, áo phông có in hình để cổ động .
Phố Hàng Bông cuối thế kỷ 20, đầu thế kỷ 21 đang dần là một phố tập trung nhiều cửa hàng thời trang sang trọng nhất Hà Nội, vượt các phố Hàng Đào, phố Lương Văn Can, Trần Nhân Tông.[cần dẫn nguồn]Ngày nay con phố này cũng là cảm hứng cho sự hình thành của khách sạn Silk Path (khách sạn 4 sao gồm 106 phòng, nằm ở đoạn cắt phố Hàng Bông – Phùng Hưng).
Một đoạn phố Hàng Bông năm 2006Tại đây đã từng có một số ít phòng trà ca nhạc, là nơi tụ tập của dân văn nghệ sĩ. Trong hồi ký của mình, Phạm Duy viết :
Phố Hàng Bông xưa (thời Pháp thuộc) là nơi có khá nhiều nhà in, nhà sách, nhà báo:
- Tây Kết phấn binh uy, vạn cổ anh thanh kinh Bắc địa
- Đông A lưu thánh tích, thiên thu linh ứng chấn Nam thiên[15]
Xe xe hơi điện chạy thử nghiệm trên phố Hàng Bông
Trước kia, khoảng cuối thế kỷ 19 đầu thế kỷ 20, Hà Nội đã bắt đầu phát triển hệ thống giao thông công cộng sử dụng năng lượng điện chạy trên đường ray sắt. Tuyến đầu tiên chạy nối Bờ Hồ – Thụy Khuê bắt đầu hoạt động từ ngày 13 tháng 9 năm 1900 và tuyến thứ hai từ ngày 10 tháng 11 năm 1901 nối Bờ Hồ – Hàng Gai – Hàng Bông – Cửa Nam – Sinh Từ (nay là Nguyễn Khuyến) vòng qua trước mặt Văn Miếu – Quốc Tử Giám – Hàng Bột (nay là Tôn Đức Thắng) – Thái Hà. Tuyến thứ hai này năm 1993[cần dẫn nguồn] bỏ đoạn Cửa Nam – Sinh Từ – Văn Miếu, rẽ theo đường Nguyễn Thái Học ngày nay, vòng lưng Văn Miếu sang Hàng Bột. Hành khách mua vé hạng nhất được ngồi ngang, nhìn thẳng trên ghế đệm.[17][18] Tất cả các tuyến tàu điện này đều đã được rỡ bỏ từ năm 1991, thay thế bằng xe buýt nội thành Hà Nội.
Hiện phố Hàng Bông cấm xe ôtô 1 khunh hướng từ góc phố Phùng Hưng đi về phố Hàng Gai ( xe bus được phép hoạt động giải trí ). Các tuyến xe bus hoạt động giải trí trên phố đến hết năm 2011 gồm số 9 và 14. [ 19 ] Từ năm 2009, hai tuyến này không còn đi qua phố Hàng Bông nữa, chỉ có tuyến 23 đi phần đoạn cuối từ ngã sáu Cửa Nam đến cuối phố Phùng Hưng. [ 20 ] [ 21 ]
Liên kết ngoài[sửa|sửa mã nguồn]
