Nước mắt của biển
Theo Báo cáo của Tổ chức Quốc tế về Bảo tồn vạn vật thiên nhiên ( WWF ) về tình hình rác thải nhựa đại dương, hiện rác thải nhựa đã Open ở cả những vùng xa xôi nhất và những vùng nguyên sinh của toàn cầu như vùng băng Bắc Cực và trong những loài cá sinh sống tại khu vực sâu nhất của đại dương là Rãnh Mariana. Báo cáo này được tổng hợp từ hơn 2000 khu công trình nghiên cứu và điều tra riêng về những tác động ảnh hưởng xấu đi của rác thải nhựa so với những đại dương, đa đạng sinh học và sinh thái xanh biển. Cũng theo báo cáo giải trình này, mỗi năm có khoảng chừng từ 19 đến 23 triệu tấn rác thải nhựa đổ ra biển, trong đó, hầu hết là loại sản phẩm nhựa dùng 1 lần. Rác này chiếm tới 60 % nguyên do gây ô nhiễm đại dương.
Các nghiên cứu cho thấy, rác thải nhựa trong đại dương có nguồn gốc từ đất liền, bị cuốn theo những dòng chảy từ các đô thị, do tràn cống, xả rác, chất thải từ các hoạt động công nghiệp và xây dựng…
Ô nhiễm nhựa trên đại dương cũng bắt nguồn từ ngành đánh bắt cá cá, những hoạt động giải trí hàng hải và nuôi trồng thủy hải sản. Dưới tác động ảnh hưởng của bức xạ tia cực tím, gió, dòng chảy và những yếu tố tự nhiên khác, nhựa bị phân hủy thành những hạt nhỏ được gọi là hạt vi nhựa hoặc nano nhựa. Kích thước nhỏ khiến chúng thuận tiện bị những sinh vật biển vô tình ăn phải. Ô nhiễm nhựa đại dương đã ảnh hưởng tác động đến sự sống của những loài sinh vật biển như rùa biển, cá voi, chim biển, cá, rạn sinh vật biển và vô số loài sinh vật biển và môi trường tự nhiên sống khác. Trên thực tiễn, những nhà khoa học ước tính rằng hơn 50% số rùa biển trên quốc tế và gần như mọi loài chim biển trên Trái đất đã ăn nhựa trong suốt cuộc sống của chúng. Ô nhiễm nhựa cũng ảnh hưởng tác động đến cảnh sắc của những bãi biển đẹp trên toàn quốc tế, ngay cả ở những vùng xa xôi như hòn đảo sinh vật biển Midway. Báo cáo của WWF cho biết, 88 % những loài sinh vật biển mà tổ chức triển khai này nghiên cứu và điều tra bị tác động ảnh hưởng bởi sự ô nhiễm nhựa rất nghiêm trọng. Ít nhất có 2.144 loài phải sống trong môi trường tự nhiên ô nhiễm nhựa. Báo cáo cũng Dự kiến sản lượng nhựa sẽ tăng gấp đôi vào năm 2040, khiến lượng rác thải nhựa trên đại dương tăng gấp 4 lần. Hiện mỗi năm có khoảng chừng 14 triệu tấn rác thải nhựa trôi ra đại dương. Một trong những nguyên do khiến ô nhiễm nhựa vẫn là một yếu tố nan giải đơn thuần bởi, rác thải nhựa bị phân hủy thành những hạt nhựa nhỏ hơn gọi là hạt vi nhựa mà được xác lập là nguồn gây ô nhiễm thiên nhiên và môi trường. Tại Nước Ta, với hơn 3.260 km đường bờ biển ( chưa kể bờ những hòn đảo ) trải dài theo hướng Bắc – Nam, trung bình cứ 100 km2 đất liền có 1 km bờ biển. Dọc bờ biển còn có 114 cửa sông, trung bình 20 km có một cửa sông và hơn 50 vịnh, đầm phá. Đây là điều kiện kèm theo thuận tiện cho tăng trưởng, tuy nhiên cũng luôn tiềm ẩn ô nhiễm rác thải.
 |
| Rác thải nhựa tại khu vực bờ biển Hải Hậu – Nam Định |
Theo báo cáo giải trình của Ngân hàng Thế giới, ước tính có khoảng chừng 3,1 triệu tấn chất thải nhựa được thải ra trên đất liền hàng năm ở Nước Ta. Ít nhất 10 % trong số chất thải chưa được quản trị tốt này bị rò rỉ vào đường thủy. Điều này, khiến Nước Ta trở thành một trong năm nước gây ô nhiễm nhựa đại dương số 1 trên quốc tế. Tổ chức này đã yêu cầu Nước Ta cần xử lý thực trạng ô nhiễm rác thải nhựa thông qua sự phối hợp giữa những công cụ chủ trương và chính sách tài khóa.
Cần có những giải pháp mang tính toàn cầu
Tại Hội nghị quốc tế về kinh tế đại dương bền vững và thích ứng biến đổi khí hậu, diễn ra vào tháng 5/2022 Phó Tổng cục trưởng Tổng cục Biển và Hải đảo Việt Nam Phạm Thu Hằng, khẳng định: “Ô nhiễm rác thải nhựa, đặc biệt là ô nhiễm rác thải nhựa đại dương, đã trở thành vấn đề cấp bách ở phạm vi quốc gia, khu vực và toàn cầu. Giảm thiểu chất thải từ nhựa đã trở thành yêu cầu cấp bách ngay lúc này”.
Tuy nhiên, điều đáng nói đây là yếu tố quốc tế, nên cần phải có cách tiếp cận quốc tế. Trong khi đó, những nỗ lực của những vương quốc và những khu vực trong thời hạn qua chưa đủ để giảm lượng rác thải nhựa ra môi trường tự nhiên. Nguyên nhân là do những công cụ quốc tế để xử lý rác thải nhựa gồm có khoanh vùng phạm vi chưa đủ so với những nguồn chính gây ô nhiễm nhựa, miễn trừ và thiếu những tiêu chuẩn thực thi … Điều này để lại hạn chế cho mỗi vương quốc vì mạng lưới hệ thống pháp lý, thực trạng và năng lượng thiên nhiên và môi trường khác nhau. Ngoài ra sự hợp tác thiếu hiệu suất cao và sự tham gia không vừa đủ của những vương quốc vào những sáng tạo độc đáo khu vực và quốc tế. Điều này sẽ để lại những lỗ hổng trong những nỗ lực toàn thế giới và khu vực so với việc xử lý ô nhiễm nhựa đại dương, và thực tiễn rằng ô nhiễm nhựa đại dương là một yếu tố xuyên biên giới. Đó còn chưa kể đến thiếu chính sách báo cáo giải trình, giám sát và nhìn nhận chung về ô nhiễm nhựa … Do vậy, một thỏa thuận hợp tác chung toàn thế giới nhằm mục đích xử lý những yếu tố trên đã được Tổ chức quốc tế về Bảo tồn vạn vật thiên nhiên ( WWF ) đề xướng. Cùng với nhiều vương quốc trên quốc tế, hiện Nước Ta đã hoàn thành xong Dự thảo Kế hoạch tiến hành Quyết định số 1407 / QĐ-TTg phê duyệt Đề án Nước Ta dữ thế chủ động sẵn sàng chuẩn bị và tham gia kiến thiết xây dựng Thỏa thuận toàn thế giới về ô nhiễm nhựa đại dương. Đồng thời, Nước Ta cũng đã và đang ngày càng hoàn thành xong những chính sách, chủ trương, pháp lý nhằm mục đích nâng cao công tác làm việc bảo vệ môi trường tự nhiên nói chung và giảm thiểu ô nhiễm rác thải nhựa dùng một lần nói riêng trải qua những hoạt động giải trí sản xuất, tiêu dùng bền vững và kiên cố, kiến thiết xây dựng nền kinh tế tài chính tuần hoàn.
Bắt đầu từ chính sách
Giống với những nước trên quốc tế, hình thức tái chế sơ cấp, thứ cấp và tứ cấp được vận dụng thoáng đãng tại Nước Ta, nhưng năng lực trấn áp ô nhiễm thứ cấp còn hạn chế. Việt Nam hiện đang có nhiều chủ trương khuyến khích nhằm mục đích tăng nhanh việc tái sử dụng và tạo ra những vật tư thay thế sửa chữa nhựa có nguồn gốc sinh học hoặc hoàn toàn có thể phân hủy sinh học. Đối với yếu tố ô nhiễm chất thải nhựa và rác thải nhựa đại dương đã được nhà nước Nước Ta đặc biệt quan trọng chăm sóc và nỗ lực xử lý trải qua việc thay đổi cơ bản chủ trương về bảo vệ môi trường tự nhiên. Điển hình như việc trải qua Luật Bảo vệ thiên nhiên và môi trường sửa đổi ; trong đó, luật hóa những nội dung tương quan đến chất thải nhựa như quản trị, tái sử dụng, tái chế, giải quyết và xử lý và tăng trưởng quy mô kinh tế tài chính tuần hoàn về nhựa.
Xác định rõ, biển và đại dương là nguồn sống, không gian sinh tồn vô cùng quan trọng của con người và là nền tảng cơ bản cho phát triển bền vững. Với nhận thức trên, Việt Nam đã ban hành Kế hoạch hành động quốc gia về quản lý rác thải nhựa đại dương đến năm 2030; Chương trình quốc gia về sản xuất và tiêu dùng bền vững đến năm 2020, tầm nhìn 2030; triển khai thực hiện Đề án Việt Nam chủ động chuẩn bị và tham gia xây dựng Thỏa thuận toàn cầu về ô nhiễm nhựa đại dương. Gần đây nhất, Việt Nam đã tham gia Chương trình đối tác hành động toàn cầu về nhựa tại Việt Nam và đặt mục tiêu đến năm 2030 giảm 75% rác thải nhựa đại dương…
Và trong lộ trình hướng tới tiềm năng áp đặt lệnh cấm lưu thông những mẫu sản phẩm ống hút nhựa, túi nhựa khó phân hủy sinh học và hộp đựng thực phẩm tại Nghị định 08/2022 / NĐ-CP của nhà nước, lao lý 1 số ít điều của Luật Bảo vệ môi trường tự nhiên 2020 tương quan đến quản trị chất thải nhựa cũng đã có những pháp luật rõ mở màn từ ngày 1/1/2026, Nước Ta sẽ ngừng sản xuất cũng như nhập khẩu túi nhựa không phân hủy sinh học có kích cỡ nhỏ hơn 50 cm x 50 cm và độ dày dưới 50 µm Giao hàng tiêu dùng trong nước. Nghị định cũng nhu yếu giảm dần việc sản xuất và nhập khẩu những mẫu sản phẩm SUP khác, cho đến khi tổng thể bị cấm vào năm 2031.
|
| Tiêu dùng xanh, không sử dụng túi nilong một lần khó phân hủy sẽ góp phần giảm thiểu rác thải nhựa ra môi trường |
Tiếp theo, nhà nước Nước Ta cũng đã phát hành Nghị định 45/2022 / NĐ-CP về pháp luật về xử phạt vi phạm hành chính trong nghành thiên nhiên và môi trường có hiệu lực thực thi hiện hành từ 25/8/2022. Dù chưa vận dụng xử phạt hành vi không phân loại rác tại nguồn. Nhưng với việc phát hành Nghị định sẽ góp thêm phần nâng cao công tác làm việc tuyên truyền đến người dân nhằm mục đích đổi khác hành vi, lối sống và thói quen tiêu dùng của dân cư. Và trong tháng 6/2022, nhà nước Nước Ta cũng đã giao cho Bộ Tài nguyên và Môi trường chủ trì phối hợp với những đơn vị chức năng tương quan để kiến thiết xây dựng kế hoạch vương quốc về kinh tế tài chính tuần hoàn. Điều này không những sẽ góp thêm phần làm giảm đáng kể lượng rác thải nhựa ra thiên nhiên và môi trường đồng thời còn biến rác thải nhựa thành những nguồn tài nguyên quý giá quay trở lại Giao hàng cho tăng trưởng kinh tế-xã hội .
