05/11/2021TN&MTV ùng biển nước ta có điều kiện kèm theo tự nhiên và TNXP thuận tiện cho tăng trưởng KT-XH, văn hóa truyền thống và môi trường tự nhiên ; có vị trí địa chính trị đặc biệt quan trọng quan trọng về QP-AN ; là một thành phần rất quan trọng so với những quy trình tăng trưởng tự nhiên, những hoạt động giải trí sản xuất và du lịch của nhân dân từ bao đời nay. Tuy nhiên, yếu tố ô nhiễm biển ở Việt Nam lúc bấy giờ đang nằm ở mức báo động đỏ, gây ra những thiệt hại nghiêm trọng đến sự tăng trưởng KT-XH quốc gia, đặt ra nhiều yếu tố phức tạp tương quan đến bảo mật an ninh vương quốc .
Chung tay bảo vệ môi trường biển – Ảnh minh họa
Thực trạng và nguyên nhân
Theo công ước của Liên Hiệp Quốc về Luật Biển năm 1982 thì nước Việt Nam ngày này không chỉ có phần lục địa “ hình chữ S ” mà còn có cả vùng biển rộng trên 1 triệu km2, chiếm khoảng chừng 30 % diện tích quy hoạnh biển Đông, gấp hơn 3 lần diện tích quy hoạnh đất liền ; có tới 11 Nghìn loài sinh vật cư trú, được công nhận là một trong mười TT ĐDSH biển và là một trong 20 vùng biển giàu món ăn hải sản trên quốc tế. Tổng trữ lượng món ăn hải sản khoảng chừng 3,9 – 4,0 triệu tấn / năm, được cho phép hàng năm khai thác 1,9 triệu tấn, trong đó vùng biển gần bờ có trữ lượng chỉ khoảng chừng 500 nghìn tấn, còn lại là vùng xa bờ … Ngoài ra, vùng biển nước ta còn có những loại động vật hoang dã quý khác nhau như đồi mồi, rắn, chim biển, thú biển. Hải sản ở vùng biển nước ta là nguồn lợi rất là quan trọng, không riêng gì phân phối thực phẩm, nguồn dinh dưỡng hàng ngày cho nhân dân ( chiếm 50 % lượng đạm động vật hoang dã trong thành phần dinh dưỡng ), mà còn có giá trị kinh tế tài chính cao, tạo hạn ngạch xuất khẩu lớn. Dọc bờ biển nước ta có nhiều bãi biển lớn nhỏ, cảnh sắc đẹp, trong đó có những bờ biển đủ tiêu chuẩn quốc tế, nằm trên tuyến du lịch quốc tế Khu vực Đông Nam Á như Vũng Tàu, Nha Trang, TP. Đà Nẵng, Bình Thuận, TP. Hải Phòng, Quảng Ninh .
Tuy nhiên, thực trạng ONMT biển cũng rất đáng lo lắng. Theo thống kê, từ năm 1992 đến nay xảy ra 130 vụ tràn dầu trên biển, sông Việt Nam gây thiệt hại lớn về kinh tế tài chính và môi trường tự nhiên ; có hơn 10 con sông đang ở mức độ ô nhiễm nặng, điển hình như : Sông Cầu, sông Đáy, sông Thị Vải … Các con sông này đều đổ ra biển, kéo theo đó là nguồn ô nhiễm từ đất liền mang ra như chất thải công nghiệp, nông nghiệp, làng nghề, nước thải chưa giải quyết và xử lý, hóa chất, thuốc trừ sâu, rác, phế thải vật tư kiến thiết xây dựng … Những loại rác không phân hủy được thì trôi nổi ven biển, lắng xuống đáy biển, rác phân hủy được thì hòa tan và Viral trong nước biển. Ngoài ra, những khu công trình du lịch ngày càng nhiều, lại thiếu quy hoạch tổng thể và toàn diện, khoa học, thiếu mạng lưới hệ thống giải quyết và xử lý nước thải, chất thải đổ ra biển ; ô nhiễm từ việc nuôi trồng thủy hải sản tràn ngập của người dân, nạn khai thác titan ồ ạt làm tác động ảnh hưởng xấu đến thiên nhiên và môi trường biển .
Một trong những nguyên do dẫn đến thực trạng nêu trên được xác lập là do ảnh hưởng tác động của BĐKH mang lại, do tài nguyên biển và hải đảo đa phần đang được quản trị theo ngành, nghành nên việc khai thác, sử dụng chưa dựa trên việc nghiên cứu và phân tích những tính năng của mỗi vùng biển một cách toàn diện và tổng thể ; còn thiếu sự kết nối, hài hòa quyền lợi giữa những bên tương quan trong khai thác, sử dụng tài nguyên trên cùng một vùng biển. Mặt khác, những hoạt động giải trí trên biển có mối liên hệ, ảnh hưởng tác động nhất định đến nhau, nhưng trong một số ít trường hợp, quản trị theo ngành, nghành nghề dịch vụ với đặc thù luôn tối đa hóa quyền lợi của ngành, nghành mình mà bỏ lỡ không xem xét đến yếu tố khai thác, sử dụng, bảo vệ TN, MT biển và hải đảo một cách toàn diện và tổng thể. Điều này đã làm hạn chế sự tăng trưởng chung, làm suy thoái và khủng hoảng nhiều loại tài nguyên, nhất là tài nguyên tái tạo ; thực trạng ONMT biển và hải đảo có khunh hướng ngày càng ngày càng tăng ; nhiều hệ sinh thái biển và hải đảo quan trọng đã bị tổn thương nghiêm trọng, làm giảm sút nguồn lợi thủy hải sản .
Ô nhiễm biển không chỉ gây ra những hậu quả nghiêm trọng đến phát triển kinh tế đất nước và còn tiềm ẩn những nguy cơ đe dọa, tác động xấu đến an ninh quốc gia. Ô nhiễm biển làm gia tăng áp lực lên cơ sở hạ tầng, tăng chi phí kinh tế, dẫn đến những nguy cơ bất ổn trong xã hội, đòi hỏi phải có đầu tư rất lớn để xây dựng và củng cố hệ thống đê biển, nhằm ứng phó với mực nước biển dâng, phát triển hạ tầng kĩ thuật, di dời và xây dựng các khu dân cư và đô thị có khả năng thích ứng cao với tình trạng ô nhiễm. bên cạnh đó, thời gian gần đây, một số đối tượng phản động, chống đối đã lợi dụng sự cố về ô nhiễm biển để xuyên tạc, kích động, gây rối, ảnh hưởng nghiêm trọng đến an ninh, trật tự.
Một số đề xuất giảm thiểu ô nhiễm môi trường biển
Ứng phó với ONMT biển có tầm quan trọng đặc biệt quan trọng so với bảo mật an ninh vương quốc, trật tự, bảo đảm an toàn xã hội, nhất là bảo mật an ninh biển hòn đảo và bảo mật an ninh phi truyền thống lịch sử, đặt ra nhiều trách nhiệm so với những cơ quan chức năng, trong đó lực lượng công an giữ vai trò nòng cốt. Để góp thêm phần nâng cao hiệu suất cao công tác làm việc này, trong thời hạn tới lực lượng công an và những cơ quan chức năng cần thực thi tốt một số ít mặt công tác làm việc :
Một là, tích cực tham mưu, từng bước triển khai xong mạng lưới hệ thống pháp lý về BVMT biển hòn đảo và thiết kế xây dựng pháp lý về bảo mật an ninh thiên nhiên và môi trường ; tăng cường năng lượng của cơ quan chuyên trách BVMT và tăng trưởng kinh tế tài chính biển. Tăng cường hướng dẫn, phối hợp với những cơ quan chức năng kiến thiết xây dựng, tiến hành những công cụ pháp lý tương quan đến mạng lưới hệ thống kiểm tra, trấn áp về tiêu chuẩn môi trường tự nhiên biển, xác lập những điểm trung tâm về ô nhiễm biển, những loại giấy phép và giải pháp trấn áp sử dụng đất ven biển, mặt nước biển và hải đảo. Chuẩn bị tốt những giải pháp di dân, sơ tán những khu công trình quan trọng về QP-AN ra khỏi vùng nguy hại. Tổ chức thanh tra rà soát, nhìn nhận tác động ảnh hưởng, ảnh hưởng tác động của những dự án Bất Động Sản tăng trưởng kinh tế tài chính biển đến hoạt động và sinh hoạt và sản xuất của nhân dân, hạn chế thấp nhất để xảy ra những xung đột môi trường tự nhiên, nhất là xung đột giữa công nghiệp ( thủy điện, khu công nghiệp tập trung chuyên sâu ) với hội đồng làm nông nghiệp, thủy hải sản ; giữa người dân với chính quyền sở tại, doanh nghiệp, chủ góp vốn đầu tư do doanh nghiệp xả ô nhiễm ra môi trường tự nhiên gây hậu quả nghiêm trọng và chính quyền sở tại giải quyết và xử lý không nghiêm hoặc chưa kịp thời. Đồng thời, lực lượng công an cần phối hợp, tương hỗ những cơ quan chức năng triển khai nghiêm pháp luật về xử phạt vi phạm hành chính trong nghành nghề dịch vụ môi trường tự nhiên, kịp thời giải quyết và xử lý những trường hợp vi phạm, ngăn ngừa những rủi ro tiềm ẩn gây ô nhiễm biển hoàn toàn có thể xảy ra. Xây dựng quy định phối hợp giữa lực lượng công an với những cơ quan, ban, ngành tương quan để dữ thế chủ động đề ra những trường hợp và phương hướng xử lý .
Hai là, tăng cường công tác làm việc tuyên truyền pháp lý về BVMT nói chung, BVMT biển, hòn đảo nói riêng như Luật Biển năm 2012, Luật BVMT năm năm trước, Luật TN, MT biển và hải đảo năm năm ngoái … Trong đó, tập trung chuyên sâu tuyên truyền về tác động ảnh hưởng của ô nhiễm biển ảnh hưởng tác động đến đời sống và sự tăng trưởng KT-XH của quốc gia đến những cơ quan nhà nước, đoàn thể quần chúng, tổ chức triển khai, cá thể nhằm mục đích nâng cao nhận thức, ý thức chấp hành pháp lý về BVMT biển, hòn đảo ; nâng cao nhận thức về bảo mật an ninh thiên nhiên và môi trường và nghĩa vụ và trách nhiệm bảo vệ bảo mật an ninh thiên nhiên và môi trường, bảo vệ bảo mật an ninh biển hòn đảo, ship hàng tiềm năng tăng trưởng vững chắc quốc gia trong tình hình mới .
Ba là, chủ động nắm thông tin, kịp thời phát hiện, xử lý các đối tượng lợi dụng các vụ việc doanh nghiệp có hành vi gây ONMT biển để kích động, gây rối làm mất an ninh, trật tự. Trực tiếp tham gia cùng các cơ quan, ban, ngành trong phòng ngừa, phát hiện, ứng phó với tác hại của ô nhiễm biển, thách thức an ninh phi truyền thống, khắc phục hậu quả, tác hại về môi trường xảy ra. Tăng cường công tác đấu tranh phòng, chốn tội phạm và vi phạm pháp luật về BVMT biển, nhất là phòng, chống dịch chuyển ONMT xuyên quốc gia; ngăn chặn và xử lý nghiêm minh theo đúng quy định của pháp luật các hành vi cố tình xả thằng khí thải, rác thải độc hại ra biển và các hành vi khác gây ONMT biển.
Bốn là, tăng cường hợp tác quốc tế, trao đổi kinh nghiệm tay nghề và tranh thủ sự ủng hộ, giúp sức của những tổ chức triển khai quốc tế về bảo vệ bảo mật an ninh thiên nhiên và môi trường. Đặc biệt, chăm sóc phối hợp với những vương quốc láng giềng giải quyết và xử lý tốt những tranh chấp bảo mật an ninh nguồn nước trong khuôn khổ tiểu vùng sông Mê Công, sông Hồng và khai thác nguồn lợi thủy hải sản khu vực biển Đông .
ThS. NGUYỄN THỊ BÍCH
Trường Đại học Tài nguyên và Môi trường TP.HN
