Nhiều lá đơn kiến nghị đã được người dân gửi đến các cấp chính quyền nhưng vấn đề này không được giải quyết một cách triệt để.
Nhà máy đường An Khê đóng tại xã Thành An, thị xã An Khê ( Gia Lai ). Ảnh : Trần Hiền
Sống bất an bên nhà máy
Nhà nằm sát bên Nhà máy đường An Khê, chị Hồ Thị Mỹ Lệ (trú tại thôn 2, xã Thành An) cho biết, kể từ khi nhà máy đi vào hoạt động, cuộc sống của gia đình chị đã bị đảo lộn hoàn toàn.
” Ngày nào cũng như ngày nào, đời sống của mái ấm gia đình tôi ảnh hưởng tác động nặng nề bởi khói bụi, tiếng ồn từ nhà máy. Chưa kể, hiện đang vào vụ thu hoạch mía nên ngày nào xe chở mía cũng chạy ngang qua khiến bụi bám vào nhà tôi .Bụi bám vào da của mấy đứa con tôi gây lở lét, ngứa ngáy. Gia đình tôi 7 người khi hít phải bụi tro ấy, ai cũng đều mắc bệnh viêm xoang, viêm phế quản cả .
Nước rỏ ri từ hồ tuần hoàn của Nhà máy đường An Khê chảy vào nhà chị Kiều khiến vườn cây ăn trái chết khô, không hề trồng lại được. Ảnh : Hoàng LộcCòn nữa, hai lần trung tuần tháng 1 mới gần đây, nước rò rỉ từ phía hồ tuần hoàn của nhà máy chảy vào nhà tôi. Nước bốc mùi rất hôi thối, khiến 5 cây ổi và cây bưởi chết, không hề trồng lại được “, chị Lệ bức xúc nói với PV Dân Việt .Tương tự mái ấm gia đình chị Lệ, mái ấm gia đình ông Đoàn Bá Khâm ( trú tại thôn 6, xã Thành An ) cũng bị ” tra tấn ” bởi khói bụi, mùi hôi thối bay ra từ phía nhà máy .
Bụi tro từ hoạt động giải trí sản xuất của Nhà máy đường An Khê bay vào nhà dân. Có người đã bị bệnh viêm xoang, viêm phổi. Ảnh : Hoàng Lộc” Khói bụi bay vào nhà và đóng một lớp chi chít. Các đồ vật trong nhà tôi, chỗ nào cũng dính bụi cả nên ngày nào cũng phải vệ sinh, quét dọn. Chưa kể, vào đêm hôm, tầm từ 1-2 h sáng, mùi hôi thối từ nhà máy xộc thẳng vào nhà khiến chúng tôi cảm thấy không dễ chịu, đau đầu, không thể nào ngủ được .Cả mái ấm gia đình phải đưa nhau đi sang nhà người khác trong đêm, chờ cho hết mùi hôi rồi quay trở về. Tôi rất bức xúc và nhiều lần gửi đơn đến những cấp chính quyền sở tại nhưng không xử lý được gì “, ông Khâm kể .Không những bị ảnh hưởng tác động bởi khói bụi, mùi hôi thối từ phía Nhà máy đường An Khê người dân xã Thành An còn phản ánh, nước thải từ phía nhà máy này còn chảy ra ruộng vườn của họ khiến ruộng vườn bị sình lầy, chết khô, không hề canh tác được .
Chị Kiều tố Nhà máy đường An Khê xả nước thải ra môi trường khiến đồng ruộng chết, không hề canh tác được từ năm 2017 đến nay. Ảnh : Hoàng LộcDẫn PV Dân Việt xuống ruộng, chị Võ Thị Xuân Kiều ( trú tại thôn 2, xã Thành An ) chỉ vào ống cống được bao trùm bởi đám cỏ bên cạnh đường bê tông liên xã bức xúc nói : ” Nguồn nước thải của nhà máy đường chảy qua cống này rồi đổ ra ruộng vườn của tôi khiến ruộng vườn sình lầy, không hề trồng trọt gì được từ năm 2017 đến nay. Nước này có màu đen và bốc lên mùi hôi thối như anh chị thấy đó .Tuy nhiên, phía nhà máy bảo rằng đây là nước mưa từ hồ khẩn cấp tràn ra ngoài. Nước mưa kiểu gì mà khiến ruộng vườn nhà tôi như thế này ? ” .
Nước từ nhà máy đường An Khê chảy ra ruộng nhà chị Kiều màu đen, bốc mùi hôi thối. Tuy nhiên, phía nhà máy cho rằng, đây là nước mưa. Ảnh : Hoàng LộcCũng theo chị Kiều, phía Ủy Ban Nhân Dân xã Thành An và nhà máy đường An Khê đã có giải pháp giải quyết và xử lý cho ruộng vườn mái ấm gia đình chị bằng cách đưa máy múc, máy cày xuống ruộng để đào xới lớp bùn lên và sau đó tái tạo lại đất. Tuy nhiên, do lớp bùn quá sum sê nên máy múc và máy cày không thử giải quyết và xử lý được .” Tôi cũng đề xuất nhà máy xem xét đền bù diện tích quy hoạnh ruộng vườn đã bị chết của mái ấm gia đình. Tuy nhiên, họ không đồng ý chấp thuận đền bù mà vẫn liên tục tìm giải pháp để đào xới lớp bùn lên và tái tạo lại đất “, chị Kiều cho biết thêm .CLIP : Người dân bức xúc phản ánh về hoạt động giải trí sản xuất của Nhà máy đường An Khê gây ảnh hưởng tác động đến đời sống, sản xuất. Thực hiện : Hoàng Lộc – Trần Hiền
Biện pháp nào xử lý dứt điểm?
Liên quan đến những phản ánh của người dân, thao tác với PV Dân Việt, bà Nguyễn Thị Hồng Oanh, quản trị Ủy Ban Nhân Dân xã Thành An xác nhận, mùi hôi thối, khói bụi từ hoạt động giải trí của Nhà máy đường An Khê là có và không ít tác động ảnh hưởng đến đời sống của những hộ dân .Tuy nhiên, khi cơ quan chức năng xuống đo đạc, những chỉ số của khói bụi nằm trong tiêu chuẩn được cho phép nên không có cơ sở để xử phạt nhà máy ? !Cũng theo bà Oanh, từ trước đến nay, địa phương chưa ghi nhận trường hợp này tương quan đến việc Nhà máy đường An Khê xả nước thải ra môi trường gây ảnh hưởng tác động đến đời sống, hoạt động và sinh hoạt của dân cư.
Nhà máy Đường An Khê (thuộc Công ty cổ phần đường Quảng Ngãi) được thành lập trên diện tích 17 ha (tổng diện tích mặt bằng hiện nay là 35,58ha) tại thôn 2 (xã Thành An, thị xã An Khê, tỉnh Gia Lai). Nhà máy chính thức đi vào hoạt động vào tháng 11/2001 với công suất 2.000 tấn mía/ngày, sau này được nâng lên 18.000 tấn mía/ngày. Đây là một trong những nhà máy lớn của cả nước thu mua mía ở các huyện thị ở phía Đông của tỉnh Gia Lai.
Được biết, vào ngày 16/2, đoàn kiểm tra của tỉnh Gia Lai gồm có Sở Tài nguyên và Môi trường tỉnh cùng những sở ban ngành tương quan, Ủy Ban Nhân Dân thị xã An Khê đã đi kiểm tra trong thực tiễn và xác định về việc Nhà máy đường An Khê xả thải khói bụi, mùi hôi thối gây ảnh hưởng tác động đến đời sống, sản xuất của dân cư .CLIP : Bà Nguyễn Thị Hồng Oanh, quản trị Ủy Ban Nhân Dân xã Thành An, thị xã An Khê ( Gia Lai ) trao đổi với PV Dân Việt. Thực hiện Hoàng LộcÔng Nguyễn Phi Hùng, Phó quản trị Ủy Ban Nhân Dân xã Thành An, người trực tiếp tham gia cùng đoàn kiểm tra cho hay, tại thời gian đi kiểm tra, đoàn nhận thấy, nhà máy đường An Khê không có hiện tượng kỳ lạ xả chất thải chưa giải quyết và xử lý ra môi trường .Tuy nhiên, tại hồ khẩn cấp ( hồ này chỉ được sử dụng vào trường hợp khẩn cấp chứ không được chứa nước ) của nhà máy còn tồn một lượng nước nên đã ý kiến đề nghị nhà máy giải quyết và xử lý hết nước trong hồ đó đi và sử dụng đúng tính năng của hồ .Khi PV Dân Việt nêu ra những phản ánh của dân cư về việc nước rò rỉ từ hồ tuần hoàn của nhà máy đường An Khê tràn vào nhà khiến cây cối chết khô, ông Hùng xác nhận, vấn đề trên là có và xảy ra vào hai ngày 12/1 và 26/1. Khi đó, nhà máy gặp sự cố cúp điện bất ngờ đột ngột nên đã xảy ra việc này .” Trong buổi thao tác, tôi cũng đề xuất nhà máy sớm khắc phục, xây đắp lại bức tường xung quanh hồ tuần hoàn để lỡ nếu có sự cố thì nước không tràn vào nhà đất của dân cư. Ngoài ra, ý kiến đề nghị nhà máy có giải pháp hạn chế đến mức thấp nhất mùi hôi, khói bụi trong quy trình sản xuất “, ông Hùng nói .Trong khi đó, trao với PV Dân Việt, ông Đặng Quốc Hoài Huy, Phó quản trị Ủy Ban Nhân Dân Thị xã An Khê ( tỉnh Gia Lai ) cho biết, trong quy trình hoạt động giải trí, không hề phủ nhận được nhà máy thải khói bụi, nước thải tác động ảnh hưởng đến đời sống, sản xuất của dân cư .Theo ông Huy, qua thống kê sơ bộ, có khoảng chừng 20 hộ dân thuộc thôn 2, xã Thành An chịu tác động ảnh hưởng do hoạt động giải trí sản xuất của Nhà máy đường An Khê” Ủy Ban Nhân Dân Thị xã An Khê cũng đề xuất nhà máy tương hỗ sơ tán 20 hộ dân này. Tuy nhà máy chỉ đồng ý chấp thuận tương hỗ 10 hộ ở nằm sát bên nhà máy, còn 10 hộ còn lại nhà máy không tương hỗ .Lý do bởi những hộ này ở cách xa nhà máy và không ảnh hưởng tác động nhiều đến đời sống. Tuy nhiên, do tình hình hoạt động giải trí gặp khá nhiều khó khăn vất vả ( do dịch bệnh ) đến nay nhà máy chưa tương hỗ sơ tán 10 hộ sống gần nhà máy .Đối với 10 hộ mà nhà máy không tương hỗ sơ tán, Ủy Ban Nhân Dân thị xã An Khê cũng đã chỉ huy Ủy Ban Nhân Dân xã Thành An khảo sát, tìm một khu vực tương thích để sớm di tán 10 hộ này “, ông Huy cho biết thêm .
Để rộng đường dư luận, ngày 21/2 sau khi làm việc với UBND thị xã An Khê, PV có liên hệ với ông Trần Quang Kiên – Giám đốc nhà máy đường An Khê.
Tuy nhiên, chỉ huy nhà máy báo bận do đi công tác làm việc. PV đề xuất gặp Phó Giám đốc nhà máy thì ông Kiên nói : ” Đi công tác làm việc hết rồi, chỉ cần lấy thông tin từ Ủy Ban Nhân Dân Thị xã An Khê thôi “.
Được biết, vào tháng 5/2019, UBND tỉnh Gia Lai đã ra quyết định xử phạt nhà máy đường An Khê 468 triệu đồng vì hành vi xả nước thải chưa qua xử lý ra môi trường.
Đến tháng 10/2021, Tổng cục Môi trường, Bộ Tài nguyên và Môi trường cũng đã ra quyết định hành động xử phạt hành chính so với Công ty Cổ phần đường Tỉnh Quảng Ngãi ( Chi nhánh Công ty CP đường Tỉnh Quảng Ngãi – Nhà máy đường An Khê ) với tổng số tiền hơn 20 triệu đồng vì hành vi thải bụi, khí thải vượt quy chuẩn kỹ thuật về chất thải. Ngoài ra, Nhà máy đường An Khê còn có sống sót : chưa có giải pháp thu gom, giải quyết và xử lý triệt để lượng bụi phát sinh tại khu vực chứa bã mía, mùi hôi tại khu vực giải quyết và xử lý nước thải.
