Người tiên phong sản xuất ra máy bay là đồng đội nhà Wright ( 1900 ) – đó là kỹ năng và kiến thức thông dụng nhất lúc bấy giờ .Tuy nhiên có thực là như vậy không ? Tại lễ khai mạc Olympic Rio năm nay, người tiên phong lái máy bay lại không phải là đồng đội nhà Wright đâu, mà là một người tên Alberto Santos-Dumont. Liệu có lầm lẫn gì ở đây chăng ?Trên trong thực tiễn, những cái ” tiên phong ” trong lịch sử vẻ vang không phải khi nào cũng được pháp luật rõ ràng. Muốn biết được người tiên phong sản xuất ra máy bay, ta cần phải xét đến tổng thể những góc nhìn như : máy bay có chạy bằng nguồn năng lượng hay không, có điều khiển và tinh chỉnh được hay không, nó phải bay được bao xa, bao lâu hoặc lên tới được độ cao bao nhiêu …
Và dưới đây là list những ” ứng viên ” điển hình nổi bật nhất cho vị trí ” nhà phát minh máy bay tiên phong ” cũng như cụ thể những ý tưởng sáng tạo của họ .
1. Kiến trúc sư, họa sĩ… Leonardo da Vinci
Thông qua hàng trăm ghi chép của thiên tài toàn năng người Ý này, ta hoàn toàn có thể thấy rõ mong ước được chao liệng trên khung trời của ông. Vào năm 1485, ông đã phác họa bản thiết kế một chiếc máy bay dựa trên cấu trúc của chim và dơi .
Một trang phác thảo máy bay của Leonardo da Vinci ( 1452 – 1519 )
Chiếc máy này gồm có đôi cánh rất to gắn với một khung gỗ. Người lái sẽ phải nằm sấp xuống phía bên trong và tinh chỉnh và điều khiển đôi cánh hoạt động lên xuống bằng một tay quay gắn với nhiều que và ròng rọc .
Tuy nhiên, chưa có ghi chép nào xác nhận là ông đã dựng được chiếc máy bay này. Hơn nữa theo những chuyên viên ngày này thì vì không có động cơ, chiếc máy bay khó hoàn toàn có thể nào cất cánh. Và nếu Leonardo thử bay xuống từ trên cao, rất có năng lực ông sẽ không còn lành lặn .
Cấu tạo của máy bay do thiên tài Leonardo da Vinci nghĩ ra
2. Kỹ sư người Pháp – Clément Ader
Sau 4 năm lên sáng tạo độc đáo và nghiên cứu và điều tra tài liệu, vào năm 1886, kỹ sư người Pháp – Clément Ader ( 1841 – 1925 ) đã phong cách thiết kế chiếc máy bay có hình thù nửa dơi, nửa máy hơi nước mang tên Éole .
Khi được quản lý và vận hành thử vào năm 1890, nó đã bay lên được một vài mét nhờ động cơ hơi nước khối lượng thấp .
Máy bay ” Éo le ” của Clément Ader
Sau đó, Ader khởi đầu sản xuất một chiếc máy bay mới mang tên Avion II. Dù Ader nói rằng ông đã bay thử nó vào năm 1892, nhưng rốt cục không ai tin ông cả, và cũng không có dẫn chứng chứng minh điều này. Thậm chí, người ta cho rằng dự án Bất Động Sản này đã bị bỏ giữa chừng .
3. Nhà thiên văn học Samuel Langley
Vào năm 1891, nhà thiên văn học người Mỹ – Samuel Langley ( 1834 – 1906 ) khởi đầu bắt tay vào phong cách thiết kế quy mô máy bay quản lý và vận hành bằng động cơ hơi nước và xăng .
Đến năm 1896, ông hoàn thành xong và đặt tên cho chiếc máy bay không người lái này là Aerodrome số 5. Sử dụng mạng lưới hệ thống hơi nước một xi-lanh, nó đã bay được 1 km phía trên dòng sông Potomac sau đó hạ cánh xuống nước .
Máy bay Aerodrome Number 5 của Samuel Langley
6 tháng sau, đồng đội của nó, Aerodrome số 6 thì bay được đến 1,5 km .
Và người đồng đội của nó – Aerodrome Number 6
Lại nói về Clément Ader. Học hỏi từ Langley, Ader đã cho ra đời chiếc máy bay đời thứ 3 của ông, có tên gọi Avion III. Được lên sáng tạo độc đáo từ năm 1982, nó có hình dáng to, đẹp và ra dáng loài dơi hơn Éole. Nhưng vào năm 1897, dù chưa cất cánh, nó đã gặp sự cố và hư hỏng nặng ; từ đó Ader không còn thiết tha với việc sản xuất máy bay nữa .
Và thế là Langley trở thành người đứng vị trí số 1 ngành hàng không quốc tế. Nhờ những mối quan hệ chính trị của mình, ông được Bộ Chiến tranh Hoa Kỳ và Viện Smithsonian trao tặng 70.000 đôla ( hơn 1,5 tỷ đồng theo tỉ giá hiện tại ) để liên tục điều tra và nghiên cứu và sản xuất máy bay .
Với số tiền đó, năm 1898, Langley bắt tay vào sản xuất một chiếc máy bay mới mang tên 50 – hp Aerodrome A. Sau hai lần chạy thử, một phần của nó đã bị kẹt vào máy phóng và chìm luôn xuống sông. Tóm lại là thất bại !
Chiếc máy bay 50-hp Aerodrome A của Samuel Langley
4. Nhà phát minh người Đức – Karl Jatho
Cũng vào năm 1897, một nhà phát minh người Đức tên Karl Jatho ( 1873 – 1933 ) đã dựng nên một chiếc máy bay ba lớp, nhìn vào giống như người lái bị mấy lớp đĩa kẹp vậy. Dù không có mạng lưới hệ thống tinh chỉnh và điều khiển, nó đã bay được lên khoảng chừng 1 m và chuyển dời được 18 m .
Vào năm 1903, chiếc máy bay mới chỉ có hai lớp của ông đạt được độ cao 3 m và đi được 60 m nhưng vẫn chưa có mạng lưới hệ thống tinh chỉnh và điều khiển. Jatho thừa nhận rằng, máy bay của ông chỉ đơn thuần là quá yếu nên không hề bay cao và nhanh hơn được .
Chiếc máy bay của Karl Jatho
5. Anh em nhà Wright
Sẽ thật thiếu sót nếu không nhắc đến đồng đội nhà Wright trong list này. Từ năm 1899 đến năm 1902, hai bạn bè Orville và Wilbur Wright hì hục phong cách thiết kế, bay thử và hoàn thành xong những phiên bản tàu lượn của mình ở North Carolina. Sang năm 1903, họ chạy thử chiếc máy bay mang tên Flyer nâng cấp cải tiến từ tàu lượn bằng đường trượt .
Wilbur đã điều khiển và tinh chỉnh Flyer bay lên cao tận 34 m. Nhưng khi hạ cánh, bánh lái phía trước của nó lại bị hư hỏng nặng .
Chiếc máy bay Flyer của đồng đội nhà Wright
3 ngày sau, sau khi sửa lại bánh lái, họ đặt đường ray trượt trên nền đất phẳng và bay 4 lượt. Orville và Wilbur thay phiên nhau tinh chỉnh và điều khiển. Lượt bay sau lại có thời hạn dài hơn lượt bay trước và không gặp bất kể sự cố nào cả. Lượt sau cuối đạt được độ cao 3 m và vận động và di chuyển được đến 260 m .
Xui xẻo thay, trên đường về kho đựng, Flyer bị gió thổi lộn vòng và hư hỏng nặng. Hai bạn bè nhà Wright không sửa Flyer mà làm một máy bay khác, mang tên Flyer II .
Máy bay Flyer II
Flyer II được công bố với báo chí truyền thông vào năm 1904. Lần này, họ thực thi những chuyến bay thử tại trường bay Huffman Prairie ở Dayton. Vì gió ở đây khá nhẹ, họ đã dựng nên một máy phóng. Flyer II đã đạt kỷ lục khi bay vòng quanh được tận 5 phút .
Năm 1905, Flyer III chính thức cất cánh. Wilbur đã lái nó qua 40 km trong vòng 38 phút trước khi hạ cánh vì cạn nguyên vật liệu. Nghĩa là phi công muốn dừng khi nào cũng được .
Và máy bay Flyer III
Một tuần sau đó, Liên đoàn Thể thao hàng không Thế giới ( FAI ) được xây dựng ở Paris. Họ treo thưởng cho những khuôn khổ, như bay được trên 25 m hay đến 100 m ví dụ điển hình. Tuy nhiên không rõ vì nguyên do gì, máy bay đồng đội nhà Wright lại không đủ tiêu chuẩn nhận thưởng .
5. Phi công Alberto Santos-Dumont
Phi công người Brazil này chính là nhân vật đã được vinh danh tại Olympic Rio năm nay. Lúc bấy giờ, sau khi đã sản xuất thành công xuất sắc khí cầu có động cơ, ông chuyển sang sản xuất máy bay vào cuối năm 1905 với đích ngắm là phần thưởng của FAI .
Chiếc máy bay 14 – bis của Alberto Santos-Dumont ( 1873 – 1932 )
Năm 1906, ông cho chạy thử chiếc máy bay 14-bis của mình. Nó di chuyển được
khoảng 7m trong vòng tay tán thưởng của mọi người xung quanh. Hơn một tháng
sau đó, nó bay được 60m và nhận được giải thưởng đầu tiên của FAI.
Nhờ được gắn thêm cánh phụ để dễ giữ cân đối hơn, 14 – bis sau đó đã bay được tận 220 m .
Nhiều người đã chỉ ra thiếu sót trong những tiêu chuẩn nhận giải của 14 – bis và cho rằng FAI đã thiên vị Santos-Dumont vì lúc này ông đang sống ở Pháp .
Giờ chắc bạn đã đoán ra được lý do vì sao Alberto Santos-Dumont lại được tưởng
niệm ở lễ khai mạc Olympic rồi nhỉ? Dù 14-bis ra đời và bay sau Flyer của anh em nhà
Wright đến 3 năm, lại có thời gian bay ngắn hơn và khó điều khiển hơn, nhưng nó lại được
cho là có chuyến bay thành công đầu tiên trên thế giới vì được công nhận bởi
FAI.
Vậy rốt cuộc ai là người tiên phong sản xuất máy bay ? Câu vấn đáp là ở bạn thôi. Dù sao thì khoa học và lịch sử vẻ vang không phải khi nào cũng là tác nhân quyết định hành động mọi yếu tố .
Nguồn : Skeptoid, Livescience
