Tiếng Thái – Wikipedia tiếng Việt

Tiếng Thái (ภาษาไทย, chuyển tự: phasa thai, đọc là Pha-xả Thay), trong lịch sử còn gọi là tiếng Xiêm, là ngôn ngữ chính thức của Thái Lan và là tiếng mẹ đẻ của người Thái, dân tộc chiếm đa số ở Thái Lan.

Tiếng Thái là một thành viên của nhóm ngôn ngữ Thái của ngữ hệ Tai-Kadai. Các ngôn ngữ trong hệ Tai-Kadai được cho là có nguồn gốc từ vùng miền Nam Trung Quốc ngày nay và nhiều nhà ngôn ngữ học đã đưa ra những bằng chứng về mối liên hệ với các ngữ hệ Nam Á, Nam Đảo, hoặc Hán-Tạng. Đây là một ngôn ngữ có thanh điệu (tonal) và có tính phân tích (analytic). Sự phối hợp thanh điệu, quy tắc chính tả phức tạp, tạo liên hệ (có thể là liên tưởng?) và sự phân biệt trong hệ thống thanh điệu khiến tiếng Thái trở nên khó học với những người chưa từng sử dụng ngôn ngữ có liên quan.

Quốc ngữ của Thái Lan – thứ tiếng được dạy trong tất cả các trường học – là tiếng Thái phương ngữ của đồng bằng miền Trung. Nó còn được gọi là tiếng Thái Xiêm, hay tiếng Thái Bangkok như cách gọi của những người dân quê. Mặc dù gần như tất cả người dân trong nước đều ít nhiều biết phương ngữ này nhưng nhiều người Thái Lan, ngay cả những người thuộc dân tộc Thái, vẫn nói bằng nhiều “phương ngữ” khác nhau.

Nhìn chung thì tiếng Thái tiêu chuẩn và những ” phương ngữ ” Thái là tiếng mẹ đẻ của khoảng chừng 84 % dân số. Tiếng Trung Quốc ( tiếng Tiều ) là ngôn từ của khoảng chừng 10 % dân số .Tiếng Lào và tiếng Thái Lan có quan hệ khá thân thiện. Người Thái Lan và người Lào chuyện trò hoàn toàn có thể hiểu nhau, tuy nhiên chữ Lào và chữ Thái Lan khác nhau. 20 triệu người ( ⅓ dân số Thái Lan ) ở vùng Đông Bắc Thái Lan nói tiếng Lào như tiếng mẹ đẻ trong khi thông thuộc tiếng Thái trải qua giáo dục. Tuy nhiên vì nguyên do chính trị nên chính phủ nước nhà Thái Lan đã đổi tên ngôn từ này thành tiếng Isan và thậm chí còn coi đây là những phương ngữ của tiếng Thái. [ 4 ]. Ngoài ra, tiếng Bắc Thái được 6 triệu người ở những tỉnh cực bắc quốc gia sử dụng và tiếng Nam Thái được 5 triệu người ở những tỉnh cực nam sử dụng. Cũng vì nguyên do chính trị nên chính phủ nước nhà Thái Lan chỉ coi đây là ” phương ngữ ” của tiếng Thái chứ không phải là những ngôn từ riêng không liên quan gì đến nhau .Hơn 50% từ vựng trong tiếng Thái được vay mượn từ tiếng Khmer cổ, Pali và Sanskrit ( tiếng Phạn ) .
Xưa nay, nhiều người chưa xác lập được đơn cử thời gian Open của chữ Thái. Chữ Thái cổ xưa nhất chính là chữ của Người Thái Đen ( Tay Đằm ไทดำ / ꪼꪕ ꪒ ꪾ ) thời nay. Người ta chưa thể xác lập rõ chữ Thái Đen sinh ra từ khi nào, tuy nhiên người ta đã biết đến những cuốn sách ghi chép từ thế kỷ XI, do đó hoàn toàn có thể chữ Thái Đen đã sinh ra từ trước đó khá lâu .Vị vua vĩ đại nhất của vương triều Sukhothai là Răm-khăm-hẻng ( Ramkhamhaeng ) đã cho kiến thiết xây dựng một tấm bia kỉ niệm bằng đá khắc những dòng chữ tôn vinh triều đại của ông. Tấm bia được khắc bằng một thứ chữ viết mới, đó là thứ chữ viết thuần của người Thái .Bảng vần âm Thái có nguồn gốc hoặc tối thiểu chịu ảnh hưởng tác động từ bảng vần âm Khmer Cổ, một loại chữ được tăng trưởng từ ký tự Pallava có nguồn gốc từ miền nam Ấn Độ. [ 5 ] [ 6 ] Ký tự Pallava lại dựa trên ký tự Brahmi, một loại chữ viết của Ấn Độ cổ đại. [ 7 ] [ 8 ] Chữ Thái được hình thành từ nét cong từ bộ chữ của người Thái đen phối hợp với nét thẳng từ bộ chữ Tamil ( Ấn Độ ) ; tác dụng cho ra bảng vần âm tiếng Thái được dùng thông dụng ngày này .Trong văn bản của vua Răm-khăm-hẻng, cả phụ âm lẫn nguyên âm được viết trên cùng một dòng. Nhưng về sau cách viết này đã biến hóa đến nỗi chỉ có những phụ âm được viết trên cùng một dòng, còn những nguyên âm được viết bên ngoài dòng ( trên hay dưới ). Đến thời đại in ấn sách vở, cách viết này đã gây nhiều khó khăn vất vả trong việc xếp chữ in và sắp xếp trật tự từ vựng trong từ điển. Những rắc rối đó vẫn còn sống sót dai dẳng đến tận giờ đây .

Thanh điệu trong tiếng Thái[sửa|sửa mã nguồn]

Tiếng Thái thuộc nhánh Thái Tây Nam trong nhóm ngôn từ Tai thuộc ngữ hệ Tai-Kadai có quan hệ gần với tiếng Lào, Shan, Thái Đen, Phu Thái, tiếng Lự, … và xa hơn nữa là tiếng Tráng, Tày, Nùng, tiếng Thái Na. Những từ Thái thuần là những từ đơn âm tiết và có cấu trúc khá giống như trong tiếng Việt. Tiếng Thái có năm thanh, cũng gần giống như tiếng Việt :

• Thanh cao – Thanh sắc (mái thô ไม้โท)
• Thanh thấp – Thanh huyền (mái ệk ไม้เอก)
• Thanh bằng – Thanh không hay thanh ngang (mái sả măn ไม้สามัญ)
• Thanh luyến lên – Thanh hỏi (mái tri ไม้ตรี)
• Thanh luyến xuống (mái chặt ta wa ไม้จัตวา)

Riêng ” thanh luyến xuống ” ( hay còn gọi là ” thanh lên – xuống ” ) [ 9 ] thì là một thanh đặc biệt quan trọng. Ta không thấy thanh này trong tiếng Việt. Và chính với thanh điệu đặc biệt quan trọng này đã tạo cho tiếng Thái trở thành một thứ tiếng giàu ngôn từ, lên bổng xuống trầm uyển chuyển, ấn tượng, dễ nghe và hấp dẫn. [ 10 ]Tuy nhiên tiếng Thái không có thanh ” nặng ” như trong tiếng Việt và điều này khiến người Thái gặp khó khăn vất vả trong việc học phát âm tiếng Việt. Cũng như ” thanh lên – xuống ” trong tiếng Thái, hoàn toàn có thể coi là một ” cơn ác mộng ” so với người học tiếng Thái như một ngoại ngữ ( trừ trường hợp người Lào vì tiếng Lào và Thái rất giống nhau, chỉ khác ở một số ít cách sử dụng thanh điệu ) .

Ngôn ngữ địa phương tại Thái Lan[sửa|sửa mã nguồn]

Hơn 69 triệu người nói tiếng Thái ( năm 2020 ). [ 11 ] Hơn nữa, hầu hết người Thái ở những vùng phía bắc và hướng đông bắc ( Isản ) của quốc gia ngày này là những người nói song ngữ Trung Thái và những phương ngữ khu vực tương ứng của họ do thực tiễn rằng giọng Bangkok ( Trung Thái ) là ngôn từ dành cho những nghành truyền hình, giáo dục, tin tức, và tổng thể những hình thức tiếp thị quảng cáo. [ 12 ] Một nghiên cứu và điều tra gần đây cho thấy rằng những người nói tiếng Bắc Thái ( hay tiếng Khăm Mueang ) đã trở nên quá ít, vì hầu hết người dân ở miền Bắc Thái Lan lúc bấy giờ luôn nói tiếng Thái Chuẩn, do đó họ hiện đang sử dụng hầu hết những từ Trung Thái và gia vị. chỉ nói với giọng ” kham mueang “. [ 13 ] [ 14 ] Tiếng Thái chuẩn dựa trên sổ ĐK của những lớp học được giảng dạy ở Bangkok. Ngoài phương ngữ Bangkok, Thái Lan là quê nhà của những ngôn từ Tai có tương quan khác. Mặc dù 1 số ít nhà ngôn ngữ học phân loại những phương ngữ này là những ngôn từ có tương quan nhưng riêng không liên quan gì đến nhau, người bản ngữ thường xác lập chúng là những biến thể khu vực hoặc phương ngữ của cùng một ngôn từ Thái Lan, hoặc là ” những loại tiếng Thái khác nhau “. [ 15 ]

Vùng TT Thái[sửa|sửa mã nguồn]

Video về một phụ nữ nói giọng Thái chuẩn (Bangkok)

Miền Trung Thái Lan[sửa|sửa mã nguồn]

• Vùng cốt lõi:
  • Phương ngữ Krung Thep (còn được gọi là phương ngữ Phra Nakhon; phương ngữ uy tín), được sử dụng nguyên bản ở khu vực lõi của phía Phra Nakhon của Bangkok (nhưng không phải ở phía Đông và Bắc Bangkok vốn nói tiếng Thái chuẩn), tiếng Triều Châu đan xen và một số từ ngữ thuộc tiếng Khách Gia ảnh hưởng. Hầu hết tất cả các phương tiện truyền thông ở Thái Lan hoạt động bằng phương ngữ này, đó là chủ nghĩa thông tục Phasa Klang (ngôn ngữ bắc cầu ).
  • Phương ngữ Chonburi (được gọi là phương ngữ Paet Riu ở tỉnh Chachoengsao), được nói ở hầu hết các vùng ven biển của Chonburi (các huyện Mueang Chonburi, Si Racha, Bang Lamung, bao gồm cả Pattaya), Chachoengsao (Mueang Paet Riu, Bang Khla, Ban Pho và Bang Pakong) và phần phía đông của các tỉnh Samut Prakan. Phương ngữ này rất giống với phương ngữ Krungthep.
• Bao phủ các khu vực:
  • Phương ngữ Photharam: một ngôn ngữ ở các huyện Photharam, Ban Pong và Mueang Ratchaburi. Phương ngữ này được bao bọc bởi phương ngữ Ratchaburi.
  • Khonkaen – miền Trung Thái: chủ yếu được nói bởi các thương nhân Triều Châu ở huyện Mueang Khon Kaen. Phương ngữ này được bao bọc bởi phương ngữ Khon Kaen (ngôn ngữ Isản tiêu chuẩn).
  • Phương ngữ Nangrong, hầu hết được nói bởi những thương nhân Triều Châu ở huyện Nang Rong. Phương ngữ này được bao bọc bởi phương ngữ Khon Kaen, phương ngữ Ubon (một phương ngữ Isan khác), các ngôn ngữ Bắc Khmer và dân tộc Kuy.
• Leang Ka Luang[a]
  • Phương ngữ Hatyai, được nói bởi những người không phải người Peranakan gốc Trung Quốc (đặc biệt là người Tiều) ở huyện Hat Yai (người Peranakan nói tiếng Nam Thái). Tiếng Triều Châu là chủ yếu và một số ảnh hưởng từ miền Nam Thái Lan. Phương ngữ này được bao bọc bởi miền Nam Thái Lan (phương ngữ Songkhla).
  • Phương ngữ Bandon, được nói bởi những người không phải người Peranakan có nguồn gốc Trung Quốc (đặc biệt là Triều Châu, Phúc Kiến) ở Quận Bandon; rất giống với phương ngữ Hatyai và cũng được bao bọc bởi miền Nam Thái (chủ yếu là các phương ngữ Chuẩn miền Nam Thái và Chaiya).
  • Phương ngữ Betong, được nói bởi những người không phải người Peranakan gốc Hoa (đặc biệt là tiếng Quảng Đông từ Ngọc Lâm và Triều Châu, Trung Quốc) ở khu vực Patani, phương ngữ Câu Lâu (勾漏) và Triều Châu với một số ảnh hưởng của ngôn ngữ Nam Thái và thổ ngữ Yawi. Phương ngữ này được bao gồm bởi các ngôn ngữ Nam Thái và Yawi.
• Phương ngữ Sukhothai
  • Phương ngữ Sukhothai mới: được nói ở các tỉnh Sukhothai, Kamphaeng Phet, Phichit và một phần của tỉnh Tak. Ảnh hưởng sâu từ tiếng Bắc Thái.
  • Phương ngữ Phitsanulok, hoặc phương ngữ Sukhothai cũ: được nói ở Phitsanulok, Phetchabun và một phần của tỉnh Uttaradit. Phương ngữ này là dạng tiêu chuẩn từ thời vương quốc Sukhothai.
  • Phương ngữ Pak Nam Pho, được nói ở các tỉnh Nakhon Sawan, Uthai Thani, Chainat, một phần của Phichit và một phần của tỉnh Kamphaeng Phet.

Phương ngữ miền Nam[sửa|sửa mã nguồn]

• Phương ngữ Ratchaburi: được nói ở Ratchaburi và hầu hết các khu vực ở tỉnh Samut Songkhram.
• Phương ngữ Prippri: được nói ở các tỉnh Phetchaburi và Prachuap Khiri Khan (ngoại trừ các huyện Thap Sakae, Bang Saphan và bang Saphan Noi).

Các phương ngữ khác[sửa|sửa mã nguồn]

• Tỉnh Nakhon Pathom có cộng đồng dân tộc Thái Đen sinh sống, họ thường nói tiếng Trung Thái đan xen với tiếng Thái Đen.
• Các tỉnh Chiang Rai, Phayao, Lamphun, Nan và khắp miền bắc Thái Lan có cộng đồng người Lự sinh sống. Tiếng Bắc Thái và tiếng Lự đan xen được dùng phổ biến. Ngoài ra tiếng Thái chuẩn (giọng Bangkok) cũng được sử dụng nhưng ít khi.

Tiếng Thái đã đảm nhiệm rất nhiều ảnh hưởng tác động từ những ngôn từ khác, đặc biệt quan trọng là Môn – Khmer, tiếng Pali và tiếng Phạn .
Người Thái Lan hay chắp tay vái, thường là đi kèm với từ sawạtđi (tiếng Thái: สว ั สด ี)
Trong số những đặc thù mà tiếng Thái tiếp đón được từ ngôn từ Khmer có việc sử dụng những tiền tố và trung tố, đó là những âm đổi khác được đưa vào một từ để đổi khác nghĩa của từ đó. Ngày nay, có khoảng chừng một phần ba từ ngữ được dùng trong ngôn từ nói hàng ngày của người Thái là những từ gốc Khmer .Tiếng Thái cũng vay mượn nhiều từ ngữ của tiếng Phạn ( Sanskrit ) và tiếng Pali, những ngôn từ cổ xưa của Ấn Độ mà những nhà sư thường sử dụng để ghi chép những kinh kệ giáo lý của mình. Nhưng họ biến hóa cách phát âm để làm cho nó nghe giống như những từ Thái. Những chỗ luyến láy và nhấn trọng âm cũng bị lược bỏ đi .Những từ Thái gốc, bản thân chúng là những khái niệm và không biến hóa theo giống, số hay cách. Cùng một từ vừa hoàn toàn có thể làm danh từ, động từ hay tính từ tùy thuộc vào việc chúng đứng ở vị trí nào trong câu. Kiểu câu cơ bản là chủ ngữ – vị ngữ – bổ ngữ. Mạo từ, giới từ và liên từ không nhiều. Những biến hóa hay biến hóa được thực thi một cách đơn thuần là thêm hay bớt một hay 1 số ít từ .Do có nhiều từ đơn âm nên trong tiếng Thái có rất nhiều những từ đồng âm. Với những từ đồng âm cần phải phân biệt nghĩa này, người ta hoàn toàn có thể thêm vào những từ định rõ nghĩa của chúng hay thêm vào những từ đồng nghĩa tương quan .

Bảng cụ thể những từ vay mượn[sửa|sửa mã nguồn]

Tiếng Thái có nhiều từ vay mượn hầu hết từ tiếng Phạn, Tamil, Pali và một số ít tiếng Prakrit, Khmer, Bồ Đào Nha, Hà Lan, một số ít ngôn từ địa phương của Trung Quốc và gần đây là tiếng Ả Rập ( đặc biệt quan trọng là nhiều thuật ngữ đạo Hồi ) và tiếng Anh ( đặc biệt quan trọng là nhiều thuật ngữ khoa học và công nghệ tiên tiến ) .

Bảng vần âm và quy tắc trong tiếng Thái[sửa|sửa mã nguồn]

Tiếng Thái có 44 phụ âm, cộng thêm 9 nguyên âm được viết theo 14 cách khác nhau. 16 trong số 44 phụ âm là thực ra không thiết yếu vì chỉ có 28 phụ âm là cơ bản, còn lại là những phụ âm ghép .Ngoài ra còn có 4 dấu thanh ( mái ệc, mái thô, mái tri, mái chặt-ta-wa ), thanh bằng không có dấu và 28 dấu nguyên âm. Các văn bản tiếng Thái được đọc từ trái qua phải, và giữa những từ trong cùng một câu thì không chừa khoảng cách, điều này chắc như đinh gây nhiều khó khăn vất vả cho những người mới đầu học tiếng Thái .
Trong tiếng Thái có 44 phụ âm tạo thành 20 giọng phụ âm. Trong những phụ âm sau đây, vần tiên phong để chỉ dạng thức của phụ âm ( thường đi với chữ nguyên âm ), và chữ đi sau vần là tên để nhận dạng phụ âm đó .

Các 44 phụ âm này được chia làm 3 lớp: Cao, Trung và Thấp, để biểu thị cho cách đọc khi đi với các dấu. Trong 44 phụ âm, có 2 phụ âm không còn dùng nữa là: ฃ và ฅ

Ghi chú

1. ^
2. ^
3. ^mai (หมาย, [maːj˩˥]), muai (หมวย, [muaj˩˥]), roi (โรย, [roːj˧]), thui (ทุย, [tʰuj˧]). Ngoại lệ, trong một số trường hợp ย không phải một phần của nguyên âm mà là một phụ âm cuối, ví dụ: phinyo (ภิยโย, [pʰĩn˧.joː˧]).
4. ^hio (หิว, [hiw˩˥]), kao (กาว, [kaːw˧]), klua (กลัว, [kluːa˧]), reo (เร็ว, [rew˧]).
5. ^

Trong tiếng Thái có 32 nguyên âm tạo thành 9 giọng nguyên âm ngắn, 9 giọng nguyên âm dài, 3 hợp âm. Trong ngôn từ Thái nguyên âm không khi nào đứng đầu câu. Nguyên âm hoàn toàn có thể được viết trên, dưới, trước và sau những phụ âm. Các nguyên âm kép ( gọi chung cho những nguyên âm có 2 ký tự trở lên ) hoàn toàn có thể ở hai bên của phụ âm. Sau đây là bản thứ tự của những nguyên âm trong tiếng Thái .

Nguyên âm kép[sửa|sửa mã nguồn]

9 nguyên âm ngắn và 9 nguyên âm dài[sửa|sửa mã nguồn]

Các nguyên âm có nghĩa tương đương[sửa|sửa mã nguồn]

3 hợp âm của nguyên âm[sửa|sửa mã nguồn]

Đại từ nhân xưng[sửa|sửa mã nguồn]

Từ đệm là từ biểu lộ xúc cảm, được dùng để biểu lộ cảm hứng hay làm cho câu nói nhẹ nhàng hơn và có ngôn từ hơn .Các từ đệm thông dụng nhất là :

• Bảng chữ cái Thái
• Wai (Thái Lan)
• Danh sách ngôn ngữ
• Danh sách các nước theo ngôn ngữ nói
• Đàm thoại tiếng Thái Lan, Nhà xuất bản giao thông vận tải, 1998.
• Nguyễn Tấn Đắc, Văn hóa Đông Nam Á, Nhà xuất bản Khoa học xã hội.
• Trịnh Huy Hóa (biên dịch), Đối thoại với các nền văn hóa: Thái Lan, Nhà xuất bản Trẻ – Năm 2002
• Nguyễn Chí Thông, Từ điển Thái Lan – Việt, Nhà xuất bản Văn hóa thông tin, tái bản lần 2, 2002.
• Đỗ Quốc Thông, Giáo trình địa lý du lịch thế giới.

Liên kết ngoài[sửa|sửa mã nguồn]

Lỗi chú thích: Đã tìm thấy thẻ với tên nhóm “lower-alpha”, nhưng không tìm thấy thẻ tương ứng tương ứng, hoặc thẻ đóng

Source: https://vvc.vn
Category : Giải trí