Hỏi về người chưa thành niên có phải chịu trách nhiệm hình sự ? Người chưa thành niên gây tai nạn đáng tiếc giao thông vận tải có phải chịu trách nhiệm hình sự không ? Người bị thần kinh có phải chịu trách nhiệm hình sự ? Luật sư tư vấn độ tuổi chịu trách nhiệm hình sự ?
Trước hết, năng lực trách nhiệm hình sự là điều kiện kèm theo thiết yếu để hoàn toàn có thể xác lập con người có lỗi khi họ thực thi hành vi nguy hại cho xã hội. Chỉ có người có năng lực trách nhiệm hình sự mới hoàn toàn có thể là chủ thể của tội phạm.
Người có năng lực trách nhiệm hình sự là người khi thực hiện hành vi nguy hiểm cho xã hội có khả năng nhận thức được tính chất nguy hiểm cho xã hội của hành vi của mình và có khả năng điều khiển được hành vi ấy.
Theo Luật hình sự Nước Ta, người có năng lực trách nhiệm hình sự là người đã đạt độ tuổi chịu trách nhiệm hình sự ( Điều 12 Bộ luật hình sự năm ngoái ) và không thuộc trường hợp ở trong thực trạng không có năng lực trách nhiệm hình sự ( Điều 21 Bộ luật hình sự năm ngoái ) Có thể thấy, pháp luật hình sự không pháp luật đơn cử thế nào là có năng lực trách nhiệm hình sự mà chỉ pháp luật độ tuổi chịu trách nhiệm hình sự và lao lý trường hợp trong thực trạng không có năng lực trách nhiệm hình sự. Cụ thể : “ Điều 12. Tuổi chịu trách nhiệm hình sự 1. Người từ đủ 16 tuổi trở lên phải chịu trách nhiệm hình sự về mọi tội phạm, trừ những tội phạm mà Bộ luật này có lao lý khác. 2. Người từ đủ 14 tuổi đến dưới 16 tuổi phải chịu trách nhiệm hình sự về tội phạm rất nghiêm trọng, tội phạm đặc biệt quan trọng nghiêm trọng lao lý tại một trong những điều 123, 134, 141, 142, 143, 144, 150, 151, 168, 169, 170, 171, 173, 178, 248, 249, 250, 251, 252, 265, 266, 286, 287, 289, 290, 299, 303 và 304 của Bộ luật này. ” Điều 21. Tình trạng không có năng lực trách nhiệm hình sự Người thực thi hành vi nguy hại cho xã hội trong khi đang mắc bệnh tâm thần, một bệnh khác làm mất năng lực nhận thức hoặc năng lực tinh chỉnh và điều khiển hành vi của mình, thì không phải chịu trách nhiệm hình sự. ” Có thể thấy, luật hình sự Nước Ta mặc định thừa nhận những người đã đạt độ tuổi chịu trách nhiệm hình sự nói chung và không thuộc những trường hợp tại Điều 21 Bộ Luật hình sự năm ngoái là có năng lực trách nhiệm hình sự .
Xem thêm: Giới hạn độ tuổi lái xe ô tô? Bao nhiêu tuổi thì không được lái xe ô tô nữa?
Theo đó, những trường hợp không có năng lực trách nhiệm hình sự đã được lao lý khá đơn cử tại Điều 21 Bộ luật hình sự năm ngoái. Có hai tín hiệu chính để xác lập thực trạng không có năng lực trách nhiệm hình sự : Dấu hiệu y học và tín hiệu tâm ý. – Về tín hiệu y học : Người trong thực trạng không có năng lực trách nhiệm hình sự là người mắc bệnh tâm thần hoặc bệnh khác làm rối loạn hoạt động giải trí tinh thần.
Luật sư tư vấn pháp luật trực tuyến qua tổng đài:1900.6568
– Về tín hiệu tâm ý : Người trong thực trạng không có năng lực trách nhiệm hình sự là người đã mất năng lực hiểu biết những yên cầu của xã hội tương quan đến hành v nguy khốn cho xã hội đã triển khai, là người không có năng lực nhìn nhận hành vi đã triển khai là đúng hay sai, nên làm hay không nên làm. Theo đó, họ không hề kiềm chế được việc triển khai hành vi nguy khốn cho xã hội để thực thi xử sự khác tương thích với yên cầu của xã hội. Ngoài ra, nếu người đó có năng lực nhận thức cũng như năng lực điều khiển và tinh chỉnh hành vi của mình nhưng do những xung đột bệnh lý không hề kiềm chế được việc thực thi hành vi đó thì vẫn được coi là không có năng lực trách nhiệm hình sự. Bên cạnh thực trạng không có năng lực trách nhiệm hình sự, luật hình sự còn thừa nhận trường hợp hạn chế năng lực trách nhiệm hình sự. Đây là trường hợp do mắc bệnh nên năng lực nhận thức hoặc năng lực tinh chỉnh và điều khiển hành vi bị hạn chế. Người bị hạn chế năng lực trách nhiệm hình sự có tác động ảnh hưởng nhất định đến mức độ lỗi. Lỗi của họ cũng là lỗi hạn chế. Do đó, luật hình sự Nước Ta coi thực trạng năng lực trách nhiệm hình sự hạn chế là diễn biến giảm nhẹ.
1. Hỏi về người chưa thành niên có phải chịu trách nhiệm hình sự:
Tóm tắt câu hỏi:
Cháu tôi năm nay đã 15 tuổi, trong một lần đi chơi nó đã cố ý gây gổ đánh nhau với đứa bạn, làm cho đứa bạn đó bị thương và tỷ suất thương tật là 15 %. Vậy xin Luật sư cho tôi hỏi, cháu tôi có bị giải quyết và xử lý hình sự không ?. Tôi xin chân thành cảm ơn ! .
Xem thêm: Độ tuổi được cấp thẻ căn cước công dân? Bao nhiêu tuổi được làm CCCD?
Luật sư tư vấn:
Khoản 2 Điều 12 Bộ luật hình sự năm ngoái lao lý : “ 2. Người từ đủ 14 tuổi đến dưới 16 tuổi phải chịu trách nhiệm hình sự về tội phạm rất nghiêm trọng, tội phạm đặc biệt quan trọng nghiêm trọng pháp luật tại một trong những điều 123, 134, 141, 142, 143, 144, 150, 151, 168, 169, 170, 171, 173, 178, 248, 249, 250, 251, 252, 265, 266, 286, 287, 289, 290, 299, 303 và 304 của Bộ luật này. ” Tội phạm rất nghiêm trọng là tội phạm có đặc thù và mức độ nguy hại cho xã hội rất lớn mà mức cao nhất của khung hình phạt do Bộ luật này pháp luật so với tội ấy là từ trên 07 năm tù đến 15 năm tù ; ( Điểm c khoản 1 Điều 9 Bộ luật hình sự năm ngoái sửa đổi, bổ trợ năm 2017 ). Tội phạm đặc biệt quan trọng nghiêm trọng là tội phạm có đặc thù và mức độ nguy hại cho xã hội đặc biệt quan trọng lớn mà mức cao nhất của khung hình phạt do Bộ luật này lao lý so với tội ấy là từ trên 15 năm tù đến 20 năm tù, tù chung thân hoặc tử hình ( Điểm d khoản 1 Điều 9 Bộ luật hình sự năm ngoái sửa đổi, bổ trợ năm 2017 ). Theo lao lý tại Khoản 1 Điều 134 Bộ luật hình sự năm ngoái sửa đổi, bổ trợ năm 2017 lao lý : “ 1. Người nào cố ý gây thương tích hoặc gây tổn hại cho sức khỏe thể chất của người khác mà tỷ suất tổn thương khung hình từ 11 % đến 30 % hoặc dưới 11 % nhưng thuộc một trong những trường hợp sau đây, thì bị phạt tái tạo không giam giữ đến 03 năm hoặc phạt tù từ 06 tháng đến 03 năm : … ” Như vậy, mức cao nhất của khung hình phạt so với tội cố ý gây thương tích hoặc gây tổn hại cho sức khỏe thể chất người khác mà tỷ suất thương tật từ 11 % đến 30 % là 3 năm, và trường hợp này là tội ít nghiêm trọng. Vậy trong trường hợp của bạn, cháu của bạn sẽ không bị truy cứu trách nhiệm hình sự .
Xem thêm: Tuổi chịu trách nhiệm hình sự và tuổi chịu trách nhiệm hành chính
2. Người chưa thành niên gây tai nạn giao thông có phải chịu trách nhiệm hình sự không?
Tóm tắt câu hỏi:
Chào luật sư ! Em trai tôi đã tự ý điều khiển và tinh chỉnh xe máy và gây ra tai nạn thương tâm giao thông vận tải khiến một người bị thương nặng. Em tôi mới 15 tuổi. Tôi muốn hỏi em trai tôi có phải chịu trách nhiệm hình sự không khi em là người chưa thành niên ? Gia đình tôi cũng đã dữ thế chủ động xin lỗi và bồi thường một phần cho nạn nhân. Luật sư cho tôi hỏi pháp lý lao lý như thế nào về bồi thường ? Mong luật sư tư vấn giúp tôi ! Tôi xin cám ơn !
Luật sư tư vấn:
Căn cứ đặc thù và mức độ nguy hại cho xã hội của hành vi được lao lý trong Bộ luật hình sự năm ngoái, tội phạm được phân thành tội phạm ít nghiêm trọng, tội phạm nghiêm trọng, tội phạm rất nghiêm trọng và tội phạm đặc biệt quan trọng nghiêm trọng. – Tội phạm ít nghiêm trọng là tội phạm có đặc thù và mức độ nguy hại cho xã hội không lớn mà mức cao nhất của khung hình phạt lao lý so với tội ấy là phạt tiền, phạt tái tạo không giam giữ hoặc phạt tù đến 03 năm ; – Tội phạm nghiêm trọng là tội phạm có đặc thù và mức độ nguy hại cho xã hội lớn mà mức cao nhất của khung hình phạt pháp luật so với tội ấy là từ trên 03 năm tù đến 07 năm tù ; – Tội phạm rất nghiêm trọng là tội phạm có đặc thù và mức độ nguy khốn cho xã hội rất lớn mà mức cao nhất của khung hình phạt pháp luật so với tội ấy là từ trên 07 năm tù đến 15 năm tù ; – Tội phạm đặc biệt quan trọng nghiêm trọng là tội phạm có đặc thù và mức độ nguy khốn cho xã hội đặc biệt quan trọng lớn mà mức cao nhất của khung hình phạt lao lý so với tội ấy là từ trên 15 năm tù đến 20 năm tù, tù chung thân hoặc tử hình .
Xem thêm: Tuổi kết hôn là gì? Độ tuổi đăng ký kết hôn đối với nam và nữ năm 2022?
Theo pháp luật tại Điều 12 Bộ luật hình sự năm ngoái về tuổi chịu trách nhiệm hình sự, người từ đủ 16 tuổi trở lên phải chịu trách nhiệm hình sự về mọi tội phạm, còn người từ đủ 14 tuổi trở lên nhưng chưa đủ 16 tuổi phải chịu trách nhiệm hình sự về tội phạm rất nghiêm trọng, tội phạm đặc biệt quan trọng nghiêm trọng lao lý tại một trong những điều 123, 134, 141, 142, 143, 144, 150, 151, 168, 169, 170, 171, 173, 178, 248, 249, 250, 251, 252, 265, 266, 286, 287, 289, 290, 299, 303 và 304 của Bộ luật hình sự năm ngoái. Như vậy, người từ đủ 14 tuổi trở lên nhưng chưa đủ 16 tuổi chỉ bị xem xét trách nhiệm hình sự khi họ phạm tội rất nghiêm trọng hoặc tội đặc biệt quan trọng nghiêm trọng thuộc một trong những tội nêu trên. Theo pháp luật tại Điều 260 Bộ luật hình sự năm ngoái, sửa đổi bổ trợ 2017, tội “ vi phạm lao lý về tham gia giao thông vận tải đường đi bộ ” thì lỗi của người phạm tội là lỗi vô ý và hình phạt tối đa là 15 năm tù ( thuộc tội rất nghiêm trọng ). Do vậy, người chưa đủ 16 tuổi không bị giải quyết và xử lý hình sự về tội này.
Về xử lý vi phạm hành chính, theo quy định tại Điều 5 Luật xử lý vi phạm hành chính năm 2012, người từ đủ 14 tuổi đến dưới 16 tuổi bị xử phạt vi phạm hành chính về vi phạm hành chính do cố ý; người từ đủ 16 tuổi trở lên bị xử phạt vi phạm hành chính về mọi vi phạm hành chính. Như vậy, mặc dù hành vi của em trai bạn có dấu hiệu của vi phạm hành chính nhưng lỗi vô ý và được thực hiện khi chưa đủ 16 tuổi nên em trai bạn không bị xử phạt vi phạm hành chính về hành vi này.
Về bồi thường thiệt hại, theo lao lý của Bộ luật dân sự năm ngoái, trong trường hợp này cha mẹ của người gây tai nạn đáng tiếc có nghĩa vụ và trách nhiệm phải bồi thường thiệt hại cho mái ấm gia đình nạn nhân. Mức độ bồi thường tùy thuộc thiệt hại trong thực tiễn đã xảy ra và mức độ lỗi của những bên. Pháp luật về dân sự khuyến khích những bên thương lượng, hòa giải. Trường hợp thương lượng, hòa giải không đạt hiệu quả thì mái ấm gia đình nạn nhân có quyền khởi kiện ra tòa. Mức độ bồi thường sẽ do tòa phán quyết trên cơ sở pháp luật của pháp lý.
3. Người bị thần kinh có phải chịu trách nhiệm hình sự:
Tóm tắt câu hỏi:
Anh trai tôi bị một người hàng xóm đánh, ném đá vào đầu khiến cho anh tôi phải nằm viện. Bác sĩ xác lập tỷ suất thương tật là 15 %. Bây giờ mái ấm gia đình tôi muốn khởi kiện người hàng xóm kia vì đã làm anh tôi bị thương. Nhưng toàn bộ mọi người trong khu nhà tôi đều bảo rằng người hàng xóm kia bị bệnh thần kinh, khi nào cũng dở dở điên điên. Vậy luật sư cho tôi hỏi trường hợp này nếu mái ấm gia đình tôi khởi kiện thì người hàng xóm kia có phải chịu trách nhiệm gì không ?
Xem thêm: Cách tính tuổi chịu trách nhiệm hình sự theo Bộ luật hình sự 2015
Luật sư tư vấn:
Hành vi của người hàng xóm của anh có tín hiệu của tội cố ý gây thương tích hoặc tội gây tổn hại cho sức khỏe thể chất của người khác. Bộ luật hình sự năm ngoái, sửa đổi bổ trợ 2017 pháp luật về tội này như sau :
Điều 134. Tội cố ý gây thương tích hoặc gây tổn hại cho sức khoẻ của người khác
1. Người nào cố ý gây thương tích hoặc gây tổn hại cho sức khỏe thể chất của người khác mà tỷ suất tổn thương khung hình từ 11 % đến 30 % hoặc dưới 11 % nhưng thuộc một trong những trường hợp sau đây, thì bị phạt tái tạo không giam giữ đến 03 năm hoặc phạt tù từ 06 tháng đến 03 năm : a ) Dùng vũ khí, vật tư nổ, hung khí nguy hại hoặc thủ đoạn có năng lực gây nguy cơ tiềm ẩn cho nhiều người ; …
2. Phạm tội thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt tù từ 02 năm đến 06 năm:
…
đ) Gây thương tích hoặc gây tổn hại cho sức khỏe của người khác mà tỷ lệ tổn thương cơ thể từ 11% đến 30% nhưng thuộc một trong các trường hợp quy định tại các điểm từ điểm a đến điểm k khoản 1 Điều này.”
Về yếu tố năng lực trách nhiệm hình sự của tội phạm, Bộ luật hình sự năm ngoái pháp luật :
Xem thêm: Tiêu chuẩn, độ tuổi và hướng dẫn chi tiết công tác quy hoạch cán bộ
Điều 21. Tình trạng không có năng lực trách nhiệm hình sự
Người thực thi hành vi nguy hại cho xã hội trong khi đang mắc bệnh tâm thần, một bệnh khác làm mất năng lực nhận thức hoặc năng lực tinh chỉnh và điều khiển hành vi của mình, thì không phải chịu trách nhiệm hình sự. Như vậy, người thực hiện hành vi phạm tội trong khi đang mắc bệnh tâm thần thì sẽ không phải chịu trách nhiệm hình sự về tội đó. Trong trường hợp của bạn, cần xem xét người hàng xóm có bị mắc bệnh tâm thần không ; thời gian người hàng xóm có hành vi gây thương tích họ có nhận thức và điều khiển và tinh chỉnh được hành vi của mình hay không ? Nếu khi đánh anh bạn, người đó có năng lực nhận thức và điều khiển và tinh chỉnh hành vi của mình thì vẫn phải chịu trách nhiệm hình sự ; nếu không có năng lực nhận thức và tinh chỉnh và điều khiển hành vi thì không phải chịu trách nhiệm hình sự. Tuy nhiên, việc xác lập một người có mặc bệnh tâm thần hay không ; có bị mất năng lực nhận thức và tinh chỉnh và điều khiển hành vi hay không cần địa thế căn cứ vào Kết luận của cơ quan có thẩm quyền ( quyết định hành động của Tòa án, Tóm lại giám định tinh thần của cơ quan giám định ). Do đó, để bảo vệ quyền và quyền lợi hợp pháp cho anh trai mình, bạn hoàn toàn có thể tố cáo hành vi của người hàng xóm tới cơ quan công an và ý kiến đề nghị cơ quan công an trưng cầu giám định pháp y tinh thần so với người hàng xóm. Sau khi có Kết luận giám định, tùy từng trường hợp sẽ giải quyết và xử lý như đã nghiên cứu và phân tích ở trên.
4. Luật sư tư vấn độ tuổi chịu trách nhiệm hình sự:
Tóm tắt câu hỏi:
Tôi có 2 câu hỏi nhờ luật sư tư vấn giúp : 1. Dưới 14 tuổi phạm tội đặc biệt quan trọng nghiêm trọng thì bị xử lí như thế nào ? 2. Trường hợp bắt buộc đưa vào trường giáo dưỡng thì thời hạn chấp hành như thế nào ?
Xem thêm: Quy định về độ tuổi tham gia nghĩa vụ quân sự mới nhất 2022
Luật sư tư vấn:
Tuổi chịu trách nhiệm hình sự là yếu tố không hề thiếu trong pháp luật hình sự của mỗi vương quốc, bộc lộ quan điểm của Nhà nước về phương pháp giải quyết và xử lý người phạm tội, vừa bảo vệ trật tự bảo đảm an toàn cho xã hội nhưng phải đạt được mục tiêu bảo vệ quyền con người, đặc biệt quan trọng là quyền của người chưa thành niên, kể cả khi họ triển khai hành vi nguy hại cho xã hội. Người chưa thành niên là người chưa tăng trưởng một cách vừa đủ về tâm – sinh lý, năng lực nhận thức và tinh chỉnh và điều khiển hành vi của họ cũng còn hạn chế nên dễ bị kích động, dụ dỗ, lôi kéo và việc triển khai tội phạm, nhưng cũng dễ uốn nắn, tái tạo, giáo dục họ trở thành người có ích cho xã hội. Do đó, Nhà nước luôn có chủ trương đặc biệt quan trọng khi vận dụng những chế tài hình sự so với họ và yếu tố tiên phong và quan trọng nhất trong yếu tố này là độ tuổi chịu trách nhiệm hình sự.
Thứ nhất, người dưới 14 tuổi phạm tội đặc biệt nghiêm trọng bị xử lí như thế nào?
Điều 12 Bộ luật hình sự năm ngoái lao lý tuổi chịu trách nhiệm hình sự như sau : “ 1. Người từ đủ 16 tuổi trở lên phải chịu trách nhiệm hình sự về mọi tội phạm, trừ những tội phạm mà Bộ luật này có pháp luật khác. 2. Người từ đủ 14 tuổi đến dưới 16 tuổi phải chịu trách nhiệm hình sự về tội phạm rất nghiêm trọng, tội phạm đặc biệt quan trọng nghiêm trọng lao lý tại một trong những điều 123, 134, 141, 142, 143, 144, 150, 151, 168, 169, 170, 171, 173, 178, 248, 249, 250, 251, 252, 265, 266, 286, 287, 289, 290, 299, 303 và 304 của Bộ luật này. ” Như vậy, người phạm tội dưới 14 tuổi mà phạm tội đặc biệt quan trọng nghiêm trọng sẽ không bị truy cứu trách nhiệm hình sự .
Xem thêm: Các trường hợp loại trừ, không phải chịu trách nhiệm hình sự
Tuy nhiên, nếu gây ra thiệt hại về dân sự, Khoản 2 Điều 586 Bộ luật Dân sự năm năm ngoái pháp luật như sau : “ Điều 586. Năng lực chịu trách nhiệm bồi thường thiệt hại của cá thể … 2. Người chưa đủ mười lăm tuổi gây thiệt hại mà còn cha, mẹ thì cha, mẹ phải bồi thường hàng loạt thiệt hại ; nếu gia tài của cha, mẹ không đủ để bồi thường mà con chưa thành niên gây thiệt hại có gia tài riêng thì lấy gia tài đó để bồi thường phần còn thiếu, trừ trường hợp lao lý tại Điều 599 của Bộ luật này. ” Theo pháp luật trên, người chưa đủ 15 tuổi gây thiệt hại mà còn cha, mẹ thì cha, mẹ phải bồi thường hàng loạt thiệt hại ; nếu gia tài của cha, mẹ không đủ để bồi thường mà con chưa thành niên gây thiệt hại có gia tài riêng thì lấy gia tài đó để bồi thường phần còn thiếu.
Thứ hai, trường hợp bắt buộc đưa vào trường giáo dưỡng thì thời hạn chấp hành như thế nào?
Khoản 1 Điều 96 Bộ luật hình sự 2015 quy định như sau: Tòa án có thể áp dụng biện pháp giáo dục tại trường giáo dưỡng từ 01 năm đến 02 năm đối với người dưới 18 tuổi phạm tội, nếu thấy do tính chất nghiêm trọng của hành vi phạm tội, do nhân thân và môi trường sống của người đó mà cần đưa người đó vào một tổ chức giáo dục có kỷ luật chặt chẽ.
Như vậy, thời hạn hoàn toàn có thể vận dụng giải pháp đưa vào trường giáo dưỡng từ một năm đến hai năm .
Xem thêm: Tiêu chuẩn, số lượng và độ tuổi đại biểu Hội đồng nhân dân các cấp
Theo lao lý pháp lý, nếu người được đưa vào trường giáo dưỡng đã chấp hành một phần hai thời hạn do Tòa án quyết định hành động và có nhiều văn minh, thì theo ý kiến đề nghị của nhà trường được giao trách nhiệm giám sát, giáo dục, Tòa án hoàn toàn có thể quyết định hành động chấm hết thời hạn ở trường giáo dưỡng.
