Giun đũa (danh pháp hai phần: Ascaris lumbricoides) là một loài giun ký sinh trong ruột non người, nhất là ở trẻ em. Khoảng 1/4 dân số trên Trái Đất này bị giun đũa ký sinh, gây đau bụng, đôi khi gây tắc ruột & tắc ống mật.[2] Tỷ lệ người mang giun đũa có khác nhau tùy theo vùng, ở vùng ôn đới số người bị giun đũa ký sinh có phần giảm đi và bệnh cũng có phần nhẹ, còn ở vùng nhiệt đới thì bệnh giun đũa còn đang hoành hành, đặc biệt là ở trẻ em. Nó có thể đạt chiều dài đến 35 cm.[3] Giun đũa ở trong ruột chiếm đoạt các chất dinh dưỡng của cơ thể. Chúng gây ra tình trạng rối loạn tiêu hoá và rối loạn thần kinh ở trẻ nhỏ. Giun đũa còn làm suy yếu bệnh nhân do chiếm đoạt chất dinh dưỡng trong ruột người bệnh.
Cấu tạo ngoài[sửa|sửa mã nguồn]
Cơ thể giun đũa hình ống, có kích cỡ giống như một chiếc đũa ( khoảng chừng 25 cm ) hoặc hơn. Lớp vỏ cuticun bọc ngoài khung hình luôn căng tròn, có công dụng như bộ áo giáp giúp giun đũa không bị tiêu hủy bởi những dịch tiêu hóa trong ruột non người .
Cấu tạo trong và vận động và di chuyển[sửa|sửa mã nguồn]
Thành khung hình có lớp biểu bì và lớp cơ dọc tăng trưởng. Bên trong là khoang khung hình chưa chính thức. Trong khoang có : ống tiêu hóa khởi đầu từ lỗ miệng ở phía trước khung hình giữa ba môi bé, kết thúc ở lỗ hậu môn ; những tuyến sinh dục dài và cuộn khúc như búi chỉ trắng ở xung quanh ruột .
Cơ thể chỉ có cơ dọc phát triển nên giun đũa di chuyển hạn chế, chúng chỉ cong cơ thể lại và duỗi ra. Cấu tạo này thích hợp với động tác chui rúc trong môi trường ký sinh.
Giun đũa có hầu phát triển giúp đưa chất dinh dưỡng nhanh và nhiều theo một chiều theo ống ruột từ miệng đến hậu môn.
Cơ quan sinh dục[sửa|sửa mã nguồn]
Giun đũa phân tính. Tuyến sinh dục đực và cái đều ở dạng ống: con cái 2 ống, con đực 1 ống & dài hơn chiều dài cơ thể.
Giun đũa thụ tinh trong. Con cái đẻ số lượng rất lớn, lẫn vào phân người ( khoảng chừng 200 000 trứng một ngày ). Trứng mới đẻ không có phôi, hình bầu dục, có vỏ dày sần sùi, có kích cỡ khoảng chừng 60 x 40 micromét .
Vòng đời giun đũa[sửa|sửa mã nguồn]
Trứng giun theo phân ra ngoài, gặp ẩm và thoáng khí, tăng trưởng thành dạng ấu trùng trong trứng. Người ăn phải trứng giun, đến dạ dày ấu trùng chui ra, xuống ruột non, vào máu, đi qua gan, tim, phổi, rồi lại về lại ruột non lần thứ hai mới chính thức ký sinh ở đấy .
Các giải pháp phòng tránh[sửa|sửa mã nguồn]
- Nên rửa sạch, nấu chín và bóc vỏ các loại hoa quả, rau sống trước khi ăn.
- Tẩy giun định kì 2 lần mỗi năm.
- Không sử dụng phân tươi để bón các loại cây trồng.
- Không phóng uế bừa bãi.
- Rửa tay bằng nước và xà phòng trước khi ăn và sau khi đi vệ sinh.
- Nên ăn bằng thìa, nĩa, đũa, không ăn bốc bằng tay.
- Có hệ thống xử lí nước thải hiệu quả.
