( PLO ) – Quê tận đất mũi Cà Mau, mất con, người mẹ nghèo lặn lội lên tận Hồ Chí Minh gặp luật sư để nhờ tìm công lý. Hàng chục chuyến đi, đương đầu với muôn vàn khó khăn vất vả, người luật sư vẫn kiên trì, bền gan, vững chí phá án. Cuối cùng công lý cũng được thực thi …
Từ cuộc gọi tưởng như “vu vơ”…
Trên bước đường hành nghề, Thạc sĩ – Luật sư ( LS ) Nguyễn Thanh Thanh ( Công ty Luật Thanh và tập sự, Đoàn Luật sư TP Hồ Chí Minh ) gặp nhiều thân phận éo le, thực trạng khốn khó. Nhưng có lẽ rằng, vụ án bé gái 13 tuổi ( ngụ huyện Thới Bình, tỉnh Cà Mau ) bị dâm ô, khiến LS Thanh trăn trở hơn hết .
“Alo. Chào LS Thanh, tôi ở Cà Mau. Con tôi bị ông già hàng xóm hiếp dâm. Tôi muốn nhờ LS tư vấn, bảo vệ”, giọng thật buồn của người phụ nữ từ một số máy lạ gọi đến. Một cuộc gọi tư vấn như bao cuộc gọi khác mà LS Thanh tiếp nhận hàng ngày.
“ Thấy vấn đề ở xa, tôi lý giải những lao lý pháp lý cho chị và nói sẽ ra mắt một đồng nghiệp ở Cà Mau cho thuận tiện liên hệ, tư vấn. Nhưng rồi không thấy chị liên hệ nữa. Mình bị cuốn vào việc làm, bỏ quên đi cuộc gọi ấy … ”, LS Thanh kể .
Đến giờ đây, dù công lý được thực thi, kẻ thủ ác đã đền tội nhưng trong thâm tâm người LS vẫn day dứt, áy náy. Tự mình đặt ra câu hỏi “ nếu ngày ấy, mình chăm sóc hơn đến cuộc gọi của người phụ nữ ấy thì liệu rằng cháu bé có phải tự tử vì thấy uất ức, cùng đường … ” và LS Thanh tự thấy giằng xé .
“ Khoảng tháng 3/2017, tôi và nữ LS Võ Thị Ánh Loan uống cafe. LS Loan đưa bài báo và hỏi tôi : “ LS Thanh vào cuộc vụ này không ? Nếu anh làm thì em làm ”. Tôi gật đầu đồng ý chấp thuận và liên hệ với tác giả bài báo xin thông tin chị Hữu Thị Lợi – mẹ cháu bé ”, LS Thanh cho hay. Lúc này, LS Thanh vẫn chưa hề biết, chị Lợi trong bài báo chính là người phụ nữ ở Cà Mau từng gọi điện nhờ anh tư vấn qua điện thoại thông minh .
LS Thanh bùi ngùi kể : “ Lần gặp trực tiếp, tôi gặp chị Lợi ở quán cafe tại Q. 3 ( TP TP HCM ). Hôm đó, tôi, LS Loan, LS Trần Thị Ngọc Nữ, LS Đinh Thị Thu Vân và LS Nguyễn Ánh Tâm nhận trợ giúp pháp lý và bảo vệ quyền hạn cho cháu bé không tính tiền. Khi tôi đến, thấy một người phụ nữ da ngăm, tiều tụy, hốc hác thấy rõ nhưng khuôn mặt khá cương trực .
Nghe ra mắt tên tôi, chị Lợi kể : “ Em từng gọi cho LS Thanh rồi ”. Tôi thật sự giật mình. Có lẽ đó là nhân duyên dẫn dắt tôi vào vụ án này. Chị Lợi vẫn thường kể, nằm mơ thấy con gái báo mộng : “ Mẹ cứ đi đi, sẽ có người giúp ”. Tôi lặng người đi vì thấy mình phải chịu nghĩa vụ và trách nhiệm trong vụ án này với tư cách là một LS, một người từng “ bỏ quên ” cuộc gọi của chị Lợi ” .
… muôn vàn bất trắc
Ngồi trước mặt 5 LS, chị Lợi khóc nhiều. Mỗi câu truyện, chị đều khóc. Vợ chồng chị sống riêng từ lâu. Nhờ cha mẹ chăm nom hai con gái, chị bươn chải lên Tỉnh Bình Dương làm công nhân kiếm tiền .
Tháng 7/2016, chị nghe con gọi điện cầu cứu “ ông Bê “ lấy ” con ”. Chị không tin. Ông Bê là hàng xóm, là bạn thân của cha mẹ chị. Nhưng rồi, những cuộc gọi sau đó, con chị vẫn nói “ ông Bê “ lấy ” con ”. Chị bỏ việc, chạy ù về quê. Chị khóc ngất khi nghe con kể lại những lần bị ông Bê dụ dỗ, xâm hại tình dục .
Chị đưa đơn tố giác nhưng vấn đề không được khởi tố hình sự vì “ không đủ địa thế căn cứ ”. Chị giấu kín chuyện ông Bê không bị khởi tố. Chị biết, con gái trông chờ vào công lý. Mỗi đêm, cháu đều hỏi : “ Mẹ ơi, những chú công an làm tới đâu rồi. Ông Bê sắp bị bắt chưa ”. Chị sợ con nghĩ quẩn. Chị bí mật làm đơn khiếu nại .
Nhưng không hiểu sao, vào ngày 10/2/2017, cháu bé biết ông Bê không bị khởi tố và “ mình thua cuộc ”. Cháu lặng lẽ gom những loại thuốc Tây có trong nhà từ thuốc hạ sốt, đau khớp, huyết áp … và tự kết liễu đời mình trong sự uất hận .
|
| LS Thanh ( ngoài cùng bên phải ) và những đồng nghiệp cùng mẹ nạn nhân trong phiên phúc thẩm |
Sau ngày con chết, chị Lợi tìm thấy một bức tâm thư chỉ vỏn vẹn ba dòng. “Sự thật phơi bày” là tiêu đề. Và hai dòng: “Tôi đã sắp chết không còn ở trên trái đất này nữa. Tôi chết nhắm mắt không yên khi chuyện này không được giải quyết”.
“ Sau khi nghe chị Lợi kể và xem những văn bản của cơ quan chức năng vấn đáp về việc không khởi tố, tôi nhận thấy có nhiều diễn biến chưa được làm rõ nhưng họ đã hấp tấp vội vàng Kết luận. Lời khai của cháu về những tin nhắn dụ dỗ của ông Bê, diễn đạt căn buồng của ông Bê, lời khai 1 số ít nhân chứng .
Tuy nhiên, công an chưa cho ông Bê đối chất với nhân chứng và những người tương quan. Cơ quan công an còn chấp thuận đồng ý cho ông Bê đập bỏ căn buồng, xây mới trọn vẹn và chưa trích xuất những cuộc gọi, tin nhắn qua lại giữa ông Bê với cháu bé .
Ngoài ra, thời gian chị Lợi đi tố giác, cơ quan công an không giám định xem có tế bào nam trên khung hình của cháu hay không. Bởi vì, theo khoa học hình sự, tế bào nam sống sót trên khung hình đến 20 ngày ”, LS Thanh kể lại .
Ngay lập tức, nhóm 5 LS và một số phóng viên thuê xe ô tô đi xuyên đêm về Cà Mau. LS Thanh nói: “Chúng tôi vào thẳng trụ sở Công an tỉnh Cà Mau trước sự ngỡ ngàng của nhiều vị lãnh đạo. Phải hai tiếng đồng hồ sau, mới có người tiếp chúng tôi. Nhiều câu hỏi đặt ra và phía công an hứa sẽ trả lời sau. Đó là lần đầu tiên tôi xuống Cà Mau trong hành trình hơn một năm theo đuổi vụ việc”.
Từ tháng 4/2017 đến tháng 5/2018 ( phiên phúc thẩm ), LS Thanh đã phải đi gần 12 chuyến xe xuyên đêm về Cà Mau. Có hôm, dự tòa ở TP Hồ Chí Minh tới chiều tối, LS Thanh chỉ kịp ăn lót dạ rồi phải leo lên xe khách đi về Cà Mau cho kịp lúc dự cung .
Và công lý được thực thi
“ Suốt quy trình tham gia bảo vệ, tôi đi nhiều chuyến nhất, có lúc đi xe đò, có lúc đi xe riêng và thường là đi vào đêm hôm, đến sáng là tới Cà Mau. Trong toàn bộ chuyến đi, tôi vẫn nhớ nhất là hôm Bộ Công an triển khai thực nghiệm hiện trường ” .
“ Hôm đó, tôi được mời xuống dự cung buổi sáng. Dự cung xong, tôi ăn chiều chờ chuyến xe về TP HCM. Đang ăn, người nhà cháu bé gọi điện thông báo có Bộ Công an đến thao tác ở xã và sẽ thực nghiệm hiện trường lúc 20 h .
Tôi hủy chuyến xe, lập tức bắt taxi quay lại huyện Thới Bình. Sợ bị phát hiện là LS, tôi biến hóa quần áo nhưng khi vào xã bị một cán bộ công an tỉnh phân biệt. Vì trong thực tiễn tôi “ nhẵn mặt ” ở Công an Cà Mau nên nhiều người biết ”, LS Thanh nhớ lại .
Hiện trường bị phong tỏa, không được vào, LS Thanh nhờ người quen của cháu bé chở vòng vèo qua những con lộ nhỏ cập mé sông. Sau đó, ông leo rào vào nhà cháu bé, trốn ở trong buồng để “ nghe ngóng tình hình ” .
Vừa cười, LS Thanh kể : “ Y như ăn trộm. Núp trong nhà nhìn ra để xem họ đo hiện trường, thực nghiệm xem những nhân chứng có thấy gì vào đêm hôm hay không ? Thấy cán bộ công an đi vào nhà cháu bé là tôi bỏ ra sau nhà, vờ vịt đi vệ sinh ” .
LS Thanh không được tham gia vào cuộc tìm hiểu vì thời gian đó, vụ án chưa khởi tố lại và theo luật cũ, LS không được tham gia vào tiến trình tiền tố tụng .
Hành trình đi tìm thực sự, công lý trong vụ án, LS Thanh trải qua nhiều cung bậc xúc cảm : Thất vọng có, hy vọng có và vỡ òa niềm hạnh phúc khi kẻ thủ ác phải trả giá trước những chứng cứ mà LS, cơ quan tìm hiểu phải dày công tích lũy .
“ Hai lần ra tòa, ông Bê đều không thừa nhận hành vi và kêu oan. Người nhà của ông ấy gây áp lực đè nén cho LS, cho những người tham gia tố tụng. Ở phiên tòa xét xử phúc thẩm, sau khi tuyên án, họ còn xông lên đòi đánh LS và đại diện thay mặt VKS.
Trong vụ án này, đến giờ đây, điều tôi còn trăn trở là chưa hài lòng với sự hờ hững của một số ít cán bộ công an khi họ chưa làm hết nghĩa vụ và trách nhiệm, đúng pháp lý. Và cái chết của cháu bé, tôi cho là có một phần lỗi ở sự hờ hững, tắc trách này ”, LS Thanh san sẻ .
Người dâm ô bị xử lý, cán bộ làm sai bị cách chức
Theo hồ sơ, từ tháng 6 đến tháng 9/2016, ông Hữu Bê ( SN 1960, hàng xóm của cháu bé ) tận dụng sự ngây thơ, thiếu hiểu biết của cháu bé để dụ dỗ nhằm mục đích thực thi hành vi dâm ô .
Ngày 27/9/2016, chị Lợi ( mẹ bé gái ) gửi đơn tố giác đến Công an tỉnh Cà Mau. Đến tháng 12/2016, Công an tỉnh Cà Mau ra quyết định hành động không khởi tố vụ án do không đủ cơ sở .
Ngày 10/2/2017, cháu bé biết sự việc không được khởi tố nên đã uống thuốc tự tử và tử vong. Nhờ sự đấu tranh của các luật sư và báo chí, vụ việc sau đó được khởi tố. Đến tháng 9/2017, ông Bê bị khởi tố bị can và bị bắt tạm giam. Tháng 1/2018, ông Bê bị TAND tỉnh Cà Mau tuyên phạt 7 năm tù về tội “Dâm ô với trẻ em”. Ông Bê kháng cáo kêu oan. Đến tháng 5/2018, TAND Cấp cao tuyên y án sơ thẩm.
Trong vấn đề này, Thượng tá Trần Hồng Lộc ( Phó Thủ trưởng Cơ quan tìm hiểu, Phó phòng PC45 Công an Cà Mau ) và Trung tá Đỗ Tấn Đạt ( Đội trưởng ) bị không bổ nhiệm, chuyển công tác làm việc khác. Về mặt Đảng, cả hai cùng bị kỷ luật cảnh cáo. Hai vị này được phân công tìm hiểu đơn tố giác nhưng “ không tìm ra chứng cứ ” nên yêu cầu đình chỉ vụ án .
