Luật sư Lưu Vũ Anh, Trưởng Văn phòng luật sư Tinh Hoa Việt .( ĐTCK ) Vụ việc nhà bảo hiểm đơn phương rút quyền hạn bảo hiểm bán dạng nhóm nhưng bất thành vừa mới qua đã tạo ra những yếu tố cần chú ý quan tâm với mô hình bảo hiểm giá rẻ này. Báo Đầu tư Chứng khoán đã có cuộc trao đổi với luật sư Lưu Vũ Anh, Trưởng Văn phòng luật sư Tinh Hoa Việt .
Việc mua bảo hiểm sức khỏe theo cách thức gom nhóm thông qua một đại lý bảo hiểm tổ chức đã diễn ra vài năm qua, nhưng mới đây, lần đầu tiên xuất hiện tranh chấp do nhà bảo hiểm đơn phương điều chỉnh giảm quyền lợi bảo hiểm, gây ảnh hưởng tới người được bảo hiểm. Vậy pháp luật hiện hành quy định như thế nào về việc điều chỉnh này, thưa luật sư?
Điều 25 – Luật Kinh doanh bảo hiểm quy định rõ, bên mua bảo hiểm và doanh nghiệp bảo hiểm có thể thỏa thuận sửa đổi, bổ sung phí bảo hiểm, điều kiện, điều khoản bảo hiểm, trừ trường hợp pháp luật có quy định khác. Mọi sửa đổi, bổ sung hợp đồng bảo hiểm đều phải được lập thành văn bản.
Điều này có nghĩa, việc sửa đổi, bổ trợ những điều kiện kèm theo, lao lý trong hợp đồng bảo hiểm giữa hai bên được pháp lý được cho phép, nhưng với điều kiện kèm theo phải được hai bên cùng thỏa thuận hợp tác và “ Lập thành văn bản ” để ghi nhận về việc sửa đổi đó .
Thực tế, số lượng mẫu sản phẩm bảo hiểm sức khỏe thể chất bán ra hàng năm không nhỏ, việc nhà bảo hiểm gửi văn bản đến từng người và ký thỏa thuận hợp tác khi muốn kiểm soát và điều chỉnh lao lý là điều rất là khó khăn vất vả. Chưa kể, hầu hết người tham gia bảo hiểm đều không chấp thuận đồng ý vì sự kiểm soát và điều chỉnh này làm giảm quyền lợi và nghĩa vụ của họ. Tuy nhiên, đã là pháp luật thì phải tuân thủ, nếu nhà bảo hiểm hay đại lý tổ chức triển khai đơn phương sửa đổi lao lý bảo hiểm là vi phạm pháp lý về bảo hiểm .
Nếu trong hợp đồng bảo hiểm, đại lý tổ chức triển khai thay mặt đứng tên là chủ hợp đồng ( bên mua bảo hiểm ), còn người tham gia bảo hiểm lại thay mặt đứng tên là người được bảo hiểm thì có hợp lệ ?
Đại lý bảo hiểm được doanh nghiệp bảo hiểm ủy quyền để tư vấn, ra mắt loại sản phẩm đến người mua cũng như một số ít việc làm khác, tức là về thực chất, đại lý bảo hiểm đại diện thay mặt doanh nghiệp bảo hiểm thực thi những việc làm trong hoạt động giải trí kinh doanh thương mại bảo hiểm. Trường hợp đại lý bảo hiểm đứng ra làm chủ hợp đồng bảo hiểm, sau đó ký kết với doanh nghiệp bảo hiểm là không hợp lệ .
Thực tế, không phải ai muốn thay mặt đứng tên là chủ hợp đồng bảo hiểm cũng được và pháp lý bảo hiểm cũng đã pháp luật đơn cử về yếu tố này để tránh trục lợi bảo hiểm cũng như xảy ra tranh chấp .
Để nắm được vấn đề, trước tiên cần phải hiểu “Quyền lợi có thể được bảo hiểm” quy định tại Điểm 9, Điều 3 – Giải thích từ ngữ trong Luật Kinh doanh bảo hiểm: “Quyền lợi có thể được bảo hiểm là quyền sở hữu, quyền chiếm hữu, quyền sử dụng, quyền tài sản; quyền, nghĩa vụ nuôi dưỡng, cấp dưỡng đối với đối tượng được bảo hiểm”.
Tiếp đó, theo Điều 31 – Luật Kinh doanh bảo hiểm, bên mua bảo hiểm chỉ hoàn toàn có thể mua bảo hiểm cho những người sau : Bản thân bên mua bảo hiểm ; vợ, chồng, con, cha, mẹ của bên mua bảo hiểm ; anh, chị, em ruột ; người có quan hệ nuôi dưỡng và cấp dưỡng ; người khác nếu bên mua bảo hiểm có quyền lợi và nghĩa vụ hoàn toàn có thể được bảo hiểm .
Nếu đại lý tổ chức triển khai là chủ hợp đồng bảo hiểm thì việc chứng tỏ mình có quyền lợi và nghĩa vụ được bảo hiểm so với những người đã ký kết hợp đồng bảo hiểm là vô cùng khó khăn vất vả, vì những người mua này không phải là nhân viên cấp dưới của đại lý tổ chức triển khai và khi đó, hợp đồng bảo hiểm đã ký kết giữa nhà bảo hiểm và đại lý tổ chức triển khai ( thay mặt đứng tên là chủ hợp đồng ) sẽ bị vô hiệu hàng loạt vì “ chủ thể ” giao kết hợp đồng không đúng với pháp luật của pháp lý .
Trong trường hợp này, khi xảy ra tranh chấp, người được bảo hiểm có bị thiệt hại?
Nếu cả nhà bảo hiểm và chủ hợp đồng bảo hiểm không tiến hành thay đổi điều kiện, điều khoản với khách hàng thì quyền lợi của khách hàng tham gia hợp đồng bảo hiểm qua đại lý tổ chức (đồng thời là chủ hợp đồng bảo hiểm) chưa bị ảnh hưởng.
Tuy nhiên, khi xảy ra tranh chấp, TANDTC sẽ tuyên hợp đồng đã ký kết là vô hiệu. Khi thanh toán giao dịch dân sự vô hiệu thì những bên Phục hồi lại thực trạng bắt đầu, hoàn trả cho nhau những gì đã nhận. Trường hợp không hề hoàn trả được bằng hiện vật thì quy thành tiền với giá trị tương tự để hoàn trả .
Cụ thể, nhà bảo hiểm sẽ phải hoàn trả lại tiền phí bảo hiểm đã nhận từ người mua. Trong trường hợp người mua phát sinh sự kiện bảo hiểm mà không được nhà bảo hiểm bồi thường bảo hiểm thì người mua có quyền tích lũy hồ sơ, tài liệu nhu yếu đại lý bảo hiểm ( đồng thời là chủ hợp đồng ) là bên có lỗi gây thiệt hại bồi thường .
Thực tế, việc tích lũy chứng cứ và nhu yếu bồi thường bảo hiểm không hề thuận tiện. Bởi vậy, trước khi mua bảo hiểm, người có nhu yếu cần khám phá thông tin, nhận tư vấn từ những công ty môi giới, công ty tư vấn bảo hiểm có uy tín trên thị trường để tránh rủi ro đáng tiếc tranh chấp sau này .
